Polityka Bezpieczeństwa Państwa
Wykład I - 16,02,2008
Dr Wiesław Stach
Egzamin-test do uzupełnienia 17 pytań ( 9 pytań poprawnych to ocena dostateczna)
Termin egzaminu 20,04,08 godz.17:30
Ważne!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
1.kodeks postępowania w dziedzinie polityczno-wojskowych aspektów bezpieczeństwa
5/6,12,1994 Budapeszt
2.koncepcja strategiczna sojuszu -23i24.04 .1999 Waszyngton
3.traktat o Unii Europejskiej w Maastricht 07,02,1992
4.konwencja w Schengen 19,06,1990
5.traktat o konwencjonalnych siłach w europie -CFE 19,11,1990
6.europejska strategia bezpieczeństwa- 12,12,2003 Bruksela
Strategia bezpieczeństwa narodowego Rzeczypospolitej Polskiej
z dnia 13,11,2007 -wydrukować!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
Bezpieczeństwo międzynarodowe- teroryzm
Bezpieczeństwo- jest to dziedzina nauki i dydaktyki.
Bezpieczeństwo państwa- musimy na to patrzeć inaczej niż do roku 1989.
Dziś o bezpieczeństwie mówimy na co dzień.
Budujemy świadomość związaną z bezpieczeństwem..
To my sami kształtujemy bezpieczeństwo.
Podział bezpieczeństwa
Zagrożenie -oznacza pewien stan psychiki lub świadomości ,który wywołany
jest postrzeganiem zjawisk , które oceniane są jako niekorzystne lub niebezpieczne.
Są to czynniki powodujące stan niepewności i obaw.
Są to oczywiste działania innych uczestników życia społecznego,
niekorzystne i niebezpieczne dla żywotnych interesów i podstawowych wartości danego
podmiotu.
Jest to więc zagrożenie realne.
Podział zagrożenia z punktu widzenia ich treści czy środków zagrożeń:
*społeczne
*gospodarcze
*militarne
*cywilizacyjne
*ekologiczne
*informacyjne
Stosownie do takiego podziału zagrożeń wyodrębniamy analogiczne dziedziny bezpieczeństwa.
Najistotniejsze zagrożenia we współczesnym świecie to:
-znaczne obniżenie życia społeczności międzynarodowej
-niespotykana migracja ludności
-niekontrolowany proces wzrostu zbrojeń
-wzrost różnicy w poziomie rozwoju gospodarczego
-rozbudzenie ruchów narodowościowych
-wzrost znaczenia ruchów religijnych w skali globalnej (całościowej ).
Wyzwania- dla polityki bezpieczeństwa państwa ,wyzwania to nowe sytuacje,
w których pojawiają się niezbywalne potrzeby wymagające sformułowania odpowiedzi
i podjęcia stosownych działań.
Nierozwiązywalne wyzwania mogą przekształcić się w zagrożenia dla bezpieczeństwa.
Najbardziej charakterystyczną cechą człowieka jest:
-zdolność do przekraczania granic dotychczasowego działania
-dążenie do samorozwoju, poznawanie świata w którym żyje
-osiąganie doskonałości i perfekcji w działaniu
-dążenie do sukcesów
-pragnienie uznania przez innych ludzi
-chęć bycia kimś ważnym
Hierarchia potrzeb człowieka -według A.H.Masłowa
1.potrzeba samorealizacji
2.potrzeba wiedzy i zrozumienia
3.potrzeba miłości
4.potrzeba przynależności (afiliacyjna)
5.potrzeba bezpieczeństwa
6.potrzeby biologiczne
Pojęcie i główne wyznaczniki bezpieczeństwa narodowego
i międzynarodowego
Bezpieczeństwo jest kategorią wielowymiarową i może być rozważane w kilku
układach odniesienia:
-w stosunku państwa do obywateli i ich wspólnoty
-w sieci współzależności między państwami
-w ramach czynników życia międzynarodowego
-wobec nadrzędnych norm moralności i prawa międzynarodowego.
Bezpieczeństwo narodowe- to naczelny cel polityki zagranicznej państwa
*zdolność narodu ochrony jego wewnętrznych wartości
(interesu narodowego) przed zagrożeniami z zewnątrz
*przeciwstawienie się wszystkim zagrożeniom wewnętrznym
i zewnętrznym
Bezpieczeństwo narodowe oznacza stan zapewniający państwom
wolność od:
*napaści militarnej
*presji politycznej
*przymusu gospodarczego -tym samym stwarzając możliwości ich swobodnego rozwoju.
Bezpieczeństwo międzynarodowe -to stan , w którym istnieją realne i racjonalne mechanizmy redukowania zagrożeń.
Akceptowania przez społeczność międzynarodową przestrzegania zasady niestosowania siły w stosunkach międzynarodowych.
Definicja -bezpieczeństwo narodowe-
To brak obiektywnie istniejących zagrożeń i subiektywnych obaw,
oraz zgodne działanie i dążenie społeczności międzynarodowych
na rzecz ochrony określonych wartości państwowych i pozapaństwowych
za pomocą norm,
instytucji i instrumentów zapewniających pokojowe rozstrzyganie sporów.
Tworzenie gospodarczych ,społecznych i ekologicznych przesłanek dynamicznej stabilności i eliminowania zagrożeń.
Topologia bezpieczeństwa-kryterium przedmiotowe
-polityczne
-militarne
-ekonomiczne
-społeczne
-ekologiczne
-kulturowe
Topologie bezpieczeństwa-kryterium przestrzenne
-lokalne
-subregionalne
-regionalne
-globalne czyli całościowe
Topologia bezpieczeństwa- kryterium czasowe
-stan bezpieczeństwa
-proces bezpieczeństwa
Podstawowe wartości składające się na bezpieczeństwo narodowe:
-przetrwanie(państwowe ,etniczne i biologiczne)
-integralność terytorialna
-niezależność polityczna (w sensie ustrojowym ,samowolności i swobody)
-jakość życia (przyzwoity standard życia,
prawa i swobody obywatelskie,
rozwój kulturalny, należyte środowisko naturalne).
Koncepcja równowagi sił- jest to równowaga oparta o jeden pakt wojskowy
i drugi pakt wojskowy (broń jądrowa)
Siła zbrojna zapewnia nam równowagę:
-poszukiwanie równowagi prowadzi do napięć i sprzyja wyścigowi zbrojeń
-eksponowanie czynników siły w stosunkach międzynarodowych
-eksponowanie polityki mocarstw z niekorzyścią dla interesów państw mniejszych
-sprzyjanie tworzenia koalicji obozu „wroga”
ONZ- koncepcja zbiorowego bezpieczeństwa oparta na prawno-międzynarodowych zobowiązaniach państw w zakresie utrzymania pokoju i bezpieczeństwa.
Członkowie społeczności międzynarodowej zobowiązują się do zbiorowego przeciwstawienia zakłócenia bezpieczeństwa międzynarodowego.
Deklaracja zasad rządzących stosunkami między państwami uczestniczącymi:
-suwerenna równość i poszanowanie praw
-powstrzymywanie się od użycia siły lub jej grożby
-nienaruszalność granic
-integralność terytorialna państw
-pokojowe załatwianie sporów
-nie ingerowanie w sprawy wewnętrzne
-poszanowanie praw człowieka i podstawowych wolności
-współpraca między państwami
-wykonywanie w dobrej wierze zobowiązań wynikających z prawa
Koncepcja wspólnego bezpieczeństwa uznaje:
-współpracę i wspólne działanie jako zapewnienie bezpiecznego rozwoju narodów.
Idea wspólnego bezpieczeństwa zakłada:
-wspólne zapobieganie wspólnym zagrożeniom
-dostrzeganie racji „drugiej strony”
-konsultacja i zwiększona forma współdziałania międzynarodowego
-rozwiązania kompromisowe i eliminowanie restrykcji z życia publicznego
-rozwijanie redukcji i ograniczeń zbrojny
Współczesne bezpieczeństwo
Wykład II 17.02.2008 rok
Polska polityka bezpieczeństwa-
Strategiczne cele i podstawowe zasady polskiej polityki bezpieczeństwa
ujęte zostały w art.5 części ogólnej konstytucji.
W ustawie jest zapisane jakie prawa człowieka mogą zostać ograniczone.
Polityka bezpieczeństwa narodowego- stanowi celową i zorganizowaną działalność
kompetencyjnych organów państwa.
Zmierza do stałego zapewnienia bezpieczeństwa narodowego, a także współudziału państwa w tworzeniu bezpieczeństwa narodowego.
Działalność organów państwa w zakresie polityki bezpieczeństwa narodowego obejmuje:
-ustalenie zadań i celów polityki bezpieczeństwa
-określenie strategii bezpieczeństwa narodowego
-koordynacja (spójność) różnych organów państwa w zapewnieniu bezpieczeństwa oraz budowaniu zewnętrznych warunków bezpieczeństwa narodowego
Cele polityki bezpieczeństwa Polski:
-ochrona niepodległości i niezawisłości RP,
-utrzymanie nienaruszalności granic i integralności terytorialnej
-ochrona demokratycznego porządku ustrojowego, bezpieczeństwa obywateli, praw człowieka i podstawowych wolności wszystkich obywateli RP
-ochrona dziedzictwa narodowego
-zapewnienie warunków gospodarczego i cywilizacyjnego rozwoju Polski,
dobrobytu obywateli, perspektyw rozwojowych, jako podstawy stabilności społecznej i pozycji międzynarodowej państwa
-ochrona środowiska jako dobra narodowego jako warunek zrównoważonego rozwoju i ludzkiego bezpieczeństwa.
Uwarunkowania bezpieczeństwa narodowego:
-opóżnianie w rozwoju społeczno-gospodarczym w do państw europy
-opóżnianie w organizacji i funkcjonowaniu instytucji po okresie państwa totalitarnego
-potencjał młodego pokolenia
-szanse wsparcia poprzez członków NATO i UE
-niepewność i niestabilność warunków i organizacji bezpieczeństwa w otoczeniu Polski
i środowisku międzynarodowym
-odbudowanie mocarstwowych pozycji wielkich sąsiadów Polski
-globalizacja zagrożeń teroryzmem
Wyzwania stojące przed polityką bezpieczeństwa narodowego:
-uniknięcie błędów polityki bezpieczeństwa zwłaszcza sprzed 1939 roku
-skuteczna ochrona i obrona interesów narodowych Polski
-likwidacja skutków opóżnień cywilizacyjnych i umocnienie siły narodowej
-całkowite wykorzystanie szans na zapewnienie bezpiecznych warunków rozwoju Polski, oraz zwielokrotnienie siły obronnej jaką daje członkowstwo w NATO i UE
-współuczestniczenie w tworzeniu i utrzymaniu bezpieczeństwa międzynarodowego w celu uprzedzenia zagrożeń zewnętrznych bezpieczeństwa narodowego i zapobieganie im
Zadania polityki bezpieczeństwa narodowego:
-ochrona i obrona wartości i interesów narodowych samodzielnie oraz w ramach ONZ i UE
-wzrost siły narodowej odpowiadającej zakładanej pozycji Polski w Europie i na świecie
-trwała, wiarygodna, korzystna dla interesów narodowych Polski pozycja w stosunkach NATO i UE.
Strategia bezpieczeństwa narodowego to: wybór dokonany na podstawie wiedzy i analizy strategicznej ,środków właściwych i koniecznych, będących w dyspozycji państwa do osiągnięcia celów i realizacji zadań określonych przez politykę bezpieczeństwa.
Istotną strategią jest określenie priorytetów, czyli dokonywanie trudnych wyborów.
Zadaniem strategii jest:
-osiągnięcie celów ustalonych przez politykę przy najlepszym wykorzystaniu środków
-nie należy obierać za punkt wyjścia tego ,co jest możliwe ale szukać tego co jest konieczne ,starać się to osiągnąć
Twórcza strategia bezpieczeństwa to taka, która buduje zawczasu przyszłe bezpieczeństwo i koncentruje się na zabezpieczeniu i wyprzedzaniu zagrożeń.