TEMATYKA WYKŁADÓW Z FIZJOLOGII CZŁOWIEKA

DLA STUDENTÓW JEDNOLITYCH STUDIÓW MAGISTERSKICH I STACJONARNYCH STUDIÓW PIERWSZEGO STOPNIA

1. Limfa - powstawanie, funkcje, skład, rola w organizmie. Równowaga kwasowo - zasadowa

1. Krew. Elementy morfotyczne. Funkcje krwi. Hemoglobina, mioglobina. Krzywa dysocjacji oksyhemoglobiny. Regulacja pH krwi. Białka osocza, rodzaje i rola. Prężność O₂ i CO₂ we krwi, transport. Erytropoeza.

1. Leukopoeza, czynniki wpływające. Funkcje i rodzaje krwinek białych. Odporność immunologiczna /komórkowa i humoralna.

1. Trombopoeza. Proces krzepnięcia i fibrynolizy. Hemostaza. Grupy krwi. Konflikt serologiczny.

1. Układ krążenia. Zjawiska bioelektryczne w sercu. Cykl pracy serca. Krążenie wieńcowe. Unerwienie serca. Regulacja nerwowa i humoralna czynności serca. Wpływ ośrodkowego układu nerwowego na czynności serca. Ciśnienie tętnicze, czynniki decydujące o jego wielkości.

1. Układ oddechowy. Fizjologiczna rola wymiany gazowej. Mechanika oddychania. Wymiana gazowa w płucach. Regulacja oddychania nerwowa i chemiczna.

1. Spirometria. Wentylacja płuc. Współzależność regulacji czynności krążenia i oddychania. Hipoksemia. Hipokapnia. Hiperkapnia.

1. Układ mięśniowy. Struktura mięśnia szkieletowego. Skurcz mięśnia, molekularne mechanizmy, rodzaje skurczów. Źródła energii do pracy mięśniowej. Pojęcie jednostki motorycznej

1. Unerwienie mięśni. Przewodnictwo nerwowo - mięśniowe. Włókna wolnokurczliwe i szybkokurczliwe. Łuk odruchowy. Zmęczenie mięśni. Elektromiografia.

1. Układ nerwowy. Funkcje rdzenia kręgowego, pnia mózgu, kory mózgowej. Potencjał spoczynkowy i czynnościowy komórki nerwowej. Rodzaje bodźców i ich klasyfikacja. Przekazywanie informacji innym komórkom. Synapsy. Wzajemne związki pomiędzy czynnością mózgu a środowiskiem wewnętrznym.

1. Funkcje ośrodkowego układu nerwowego. Czynności układu piramidowego i pozapiramidowego. Przekazywanie informacji czuciowej i ruchowej. Przewodzenie synaptyczne. Rodzaje odruchów w zależności od położenia receptora. Mechanizmy realizacji reakcji motorycznych.

1. Układ dokrewny. Udział hormonów w metabolizmie ustroju, hormony anaboliczne i kataboliczne. Rola hormonów w adaptacji do wysiłku fizycznego. Hormony tkankowe. Udział w energetyce wysiłku.

2. Płyny ustrojowe, elektrolity. Termoregulacja, mechanizmy. Wysiłek fizyczny a

termoregulacja otoczenia.

TEMATYKA ĆWICZEŃ Z FIZJOLOGII CZŁOWIEKA

DLA STUDENTÓW JEDNOLITYCH STUDIÓW MAGISTERSKICH I STACJONARNYCH STUDIÓW PIERWSZEGO STOPNIA

I. Ćwiczenia organizacyjne

1. Tematyka zajęć i obowiązująca literatura

2. Zasady klasyfikacji i zaliczenia przedmiotu

3. Obowiązujące przepisy BHP

Układ nerwowy

1. Zróżnicowanie anatomiczno - fizjologiczne układu nerwowego

2. Neuron i jego pochodne

a/ włókna nerwowe

b/ nerwy

c/ ośrodki nerwowe

d/ zwoje nerwowe

3. Łuk odruchowy i jego elementy

4. Funkcja i klasyfikacja receptorów

5. Wyszukiwanie receptorów dotyku w skórze człowieka

II. Układ nerwowy c.d.

1. Fizjologiczne zróżnicowanie nerwów ze względu na:

a/ kierunek płynącego impulsu

b/ kontakt z ośrodkowym ukł. nerwowym

c/ obszar unerwiany

2. Budowa, funkcje i rodzaje synaps

3. Klasyfikacja odruchów ze względu na:

a/ znaczenie biologiczne

b/ zaangażowany receptor

c/ topografię efektora

d/ w/g Pawłowa

4. Badanie wybranych odruchów bezwarunkowych

a/ odruch eksteroreceptywny (odruch rogówkowy)

b/ odruch proprioreceptywny (odruch kolanowy)

c/ odruch wegetatywny (odruch źrenicowy)

III. Kolokwium

IV. Ogólna charakterystyka układu krążenia. Skład i funkcja krwi

1. Preparat świeży i wybarwiony krwi ludzkiej /jako ssaka/

2. Wybarwiony preparat krwi żaby /płaza/

3. Wybarwiony preparat erytrocytów w roztworach izo- i anizotonicznych

V. Krew c.d.

1. Hemoglobina - budowa, funkcja, normy fizjologiczne

2. Hematokryt spoczynkowy i powysiłkowy

3. Grupy krwi ludzkiej i ich oznaczanie

VI. Krew c.d.

1. Podgrupy krwi - czynnik Rh

2. Oznaczanie czasu krwawienia metodą bibułową

3. Oznaczanie czasu krzepnięcia metodą kroplową

VII. Układ krwionośny

1. Parametry układu krwionośnego

a/ tętno /HR/

b/ ciśnienie tętnicze /RRs; RRr/

c/ objętość wyrzutowa serca /SV/

d/ pojemność minutowa serca /Q/

2. Anatomia i fizjologia włókna mięśnia sercowego

3. Rodzaje skurczów mięśniowych

a/ ze względu na częstotliwość zadanego bodźca

b/ ze względu na zmiany parametrów mięśnia

VIII. Układ krwionośny c.d.

1. Praca mechaniczna serca

2. Osłuchiwanie tonów serca

3. Układ bodźco-przewodzący serca

4. Zmiany elektryczne w pracy serca - interpretacja EKG

IX. Kolokwium

X. Układ oddechowy

1. Budowa i funkcja ukł. oddechowego

a/ górne i dolne drogi oddechowe

b/ powierzchnia użyteczna i nieużyteczna

c/ skład powietrza wdechowego i wydechowego

d/ istota i zróżnicowanie oddychania

2. Parametry ukł. oddechowego

a/ rytm oddechowy

b/ pojemność oddechowa /VT/

c/ wentylacja minutowa płuc

3. Hiperwentylacja i jej wpływ na organizm

XI. Układ oddechowy c.d.

1. Całkowita pojemność płuc /TLC/

2. Pojemność życiowa płuc /VC/

a/ określana spirometrem /spirometria/

b/ należne VC wg obliczeń

3. Współczynnik krążeniowo-oddechowy Skibińskiego /WKOS/

XII. Kolokwium

XIII. Zaliczenie końcowe ćwiczeń

1. Borodulin-Nadzieja L.: Fizjologia człowieka - podręcznik dla studentów licencjatów medycznych, wyd. Górnicki, Wrocław 2005

2. Charzewski J.: Aktywność Sportowa Polaków. Resortowe Centrum Metodyczno - Szkoleniowe Kultury Fizycznej i Sportu, Warszawa 1997

3. Ciechanowicz-Lewkowicz E.: Neurofizjologia - podręcznik dla studentów kierunków przyrodniczych. Arte, 2005

4. Czarkowska-Pączek B., Przybylski J.: Zarys fizjologii wysiłku fizycznego. URBAN&PARTNER, 2006

5. Dobrzański B.: Wydolność fizyczna dzieci i młodzieży. Instytut Sportu, Warszawa 1991

6. Froelicher V.: Podręcznik testów wysiłkowych. Wydanie I, Wydawnictwo: Be. Corp., Warszawa 1999

7. Gajewski A. K. /red./: Kobieta, Sport, Zdrowie. Pol. Stowarzyszenie Sportu Kobiet, Warszawa 1998.

8. Ganong W.: Fizjologia - podstawy fizjologii lekarskiej. PZWL, Warszawa 1994.

9. Górski J.: Fizjologiczne podstawy wysiłku fizycznego. PZWL, Warszawa 2001

10. Halicka-Ambroziak H.D. i inni: Wskazówki do ćwiczeń z fizjologii dla studentów wychowania fizycznego. AWF, Warszawa 1996

11. Hübner-Woźniak E., Lutosławska G.: Podstawy biochemii wysiłku fizycznego. Biblioteka trenera, COS, Warszawa 2000

12. Hübner-Woźniak E.: Ocena wysiłku fizycznego oraz monitorowanie treningu sportowego metodami biochemicznymi. Studia i Monografie nr 110, Wydawnictwo AWF, Warszawa 2006

13. Jaskólski A. /red./: Podstawy fizjologii wysiłku fizycznego z zarysem fizjologii człowieka. AWF Wrocław, 2002

14. Jeger A., Kozdroń E.: Metody oceny sprawności i wydolności fizycznej człowieka. TKKF Warszawa 1997

15. Jethon Z.: Fizjologiczne podstawy odnowy biologicznej w sporcie. Poradnik dla trenera. Zeszyt 1, Instytut Sportu, Warszawa 1994

16. Kozar J., Fuljanta M.: Testy sprawności fizycznej i próby wydolnościowe. WOM Częstochowa 1997

17. Kozłowski S., Nazar K.: Wprowadzenie do fizjologii klinicznej. PZWL, Warszawa 1995

18. Kozłowski S.: Granice przystosowania. Wiedza powszechna, Warszawa 1986

19. Kubica R.: Podstawy Fizjologii Pracy Fizycznej. Skrypt dla studentów Akademii Wychowania Fizycznego, Kraków 1999

20. Kwapulińska W.: Biologiczne podstawy rekreacji. TKKF, Warszawa 1997

21. Medicina Sportiva: 1998, V2, No3, s. 203-217: Wolnorodnikowe procesy zachodzące w stanach fizjologicznych i patologii

22. Michajlik A., Ramotowski W.: Anatomia i fizjologia człowieka. Wydawnictwo PZWL, Warszawa 1996

23. Pilicz S.: Pomiar ogólnej sprawności fizycznej. Studia i Mografie Nr 65, AWF, Warszawa 1997

24. Pytasz M., Pytasz A., Urbańska A.: Ćwiczenia z fizjologii człowieka /Przewodnik do ćwiczeń dla studentów wychowania fizycznego/. Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 1996

25. Ronikier A.: Fizjologia sportu. Centralny Ośrodek Sportu. Biblioteka Trenera, Warszawa 2001

26. Różański H.: Podstawy anatomii i fizjologii wysiłku. PWSZ, Krosno 2002

27. Silbernagl St., Despopoulos Agamnon: Kieszonkowy atlas fizjologii. PZWL Warszawa 1994

28. Smorawiński J.: Adaptacja mechanizmu termoregulacji człowieka do wysiłku fizycznego w przebiegu treningu wytrzymałościowego. AWF, Poznań 1991

29. Sokołowska-Pituchowa J.: Anatomia człowieka. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2003

30. Stupnicki R. /red./: Wybrane zagadnienia fizjologii wysiłku fizycznego. Instytut Sportu, Warszawa 1992

31. Szydłowski E.: Wpływ wysiłku fizycznego na proces peroksydacji lipidów. Monografie, Podręczniki, Skrypty AWF Nr 291, Poznań 1994

32. Traczyk W.Z.: Diagnostyka czynnościowa człowieka. PZWL, Warszawa 1999

33. Traczyk W.Z.: Fizjologia człowieka w zarysie. Wydawnictwo lekarskie PZWL, Warszawa 1997

34. Williams M.H.: Granice Wspomagania. Biblioteka Medicina Sportiva, Kraków 1999.

35. Wojcieszak I.: Fizjologiczne aspekty treningu na średniej wysokości. Poradnik dla Trenera, Zeszyt 13, Instytut Sportu, Warszawa 1988

36. Wojcieszak I.: Wydolnościowe testy specjalne - wdrożenia. Instytut Sportu, Warszawa 1985

37. Zawadzki M., Szafraniec E.: Fizjologia człowieka - podręcznik dla studentów wydziału kosmetologii. Wydanie I Wydawnictwo: Górnicki, Wrocław 2006

Czasopisma:

1. British Medical Journal - wersja polska

2. Medycyna Metaboliczna

3. Medicina Sportiva

4. Sport Wyczynowy

5. Trening

6. Wychowanie Fizyczne i Sport

7. Medycyna Sportowa

---