Definicja firmy rodzinnej
Firma rodzinna to przedsiębiorstwo o dowolnej formie prawnej, którego kapitał w całości lub w decydującej części znajduje się w posiadaniu rodziny - jej założycieli, przynajmniej jeden jej członek wywiera decydujący wpływ na kierownictwo lub sam sprawuje funkcje kierowniczą z zamiarem trwałego utrzymania przedsięwzięcia w rękach rodziny.
Znaczenie ekonomiczne firm rodzinnych
USA
- ponad 90% populacji wszystkich przedsiębiorstw to firmy rodzinne,
- około 40% PKB wytwarzanego jest przez firmy rodzinne,
- około 50% zatrudniania przypada na firmy rodzinne.
Europa Zachodnia
- 65-90% populacji wszystkich przedsiębiorstw to firmy rodzinne,
- 45-65% PKB wytwarzanego jest przez firmy rodzinne,
- około 50% zatrudnienia przypada na firmy rodzinne.
Zalety firm rodzinnych
Przedsiębiorstwa rodzinne z uwagi na swoją specyfikę są:
- bardziej skłonne do „reinwestowania w siebie” w celu utrzymania, utrwalenia i pomnożenia majątku dla przyszłych pokoleń,
- nie ulegają presji osiągania krótkookresowych korzyści,
- wykazują dużą ostrożność w podejmowaniu ryzyka inwestycyjnego, mając na uwadze majątek rodzinny i bezpieczeństwo majątkowe rodziny,
- wykazują dużą odporność na załamania koniunkturalne (w sytuacjach kryzysowych członkowie rodziny są skłonni do dużych poświęceń).
Znaczenie społecznych firm rodzinnych
Społeczne znaczenie firm rodzinnych wynika ze skłonności rodzin prowadzących działalność gospodarczą do zabiegania o swój dobry wizerunek, podnoszenie rangi nazwiska rodziny. Przejawia się to:
- większą niż w firmie nierodzinnej troską o byt pracowników najemnych i ich rodzin,
- mniejszą skłonnością do redukcji zatrudnienia w okresach kryzysowych,
- przekazywaniem środków na cele charytatywne, dofinansowywaniem instytucji użyteczności publicznej, sponsorowaniem imprez lokalnych.
Determinanty sukcesu firm rodzinnych
- planowanie sukcesji,
- optymalizacja struktury źródeł finansowania wzrostu i rozwoju,
- profesjonalizacja zarządzania firmą rodzinną,
- umiejętności rozwiązywania konfliktów rodzinnych.
Planowanie sukcesji
Sukcesja władzy
Inicjacja
Selekcja
Edukacja
Sukcesja
FIRMA RODZINNA
Sukcesja własności
Darowizna
Dyspozycje spadkowe
Sprzedaż członkom rodziny
Wykup przez pracowników
Sprzedaż osobom trzecim
Optymalizacja struktury źródeł finansowania wzrostu i rozwoju
KONTROLA
Interes rodziny Interes firmy
Płynność Potrzeby kapitałowe firmy
Profesjonalizacja zarządzania firmą rodzinną
- powoływanie rady konsultacyjnej z udziałem specjalistów z zewnątrz,
- zarządzanie własnością,
- doskonalenie procesu zarządzania operacyjnego,
- zarządzanie strategiczne w firmach rodzinnych (wypracowanie wspólnej wizji przedsiębiorstwa, misji i strategii rodziny oraz firmy).
Bariery - sprzeczności przedsiębiorstw rodzinnych
Bariera niezależności,
Bariera dziedziczenia i zmiany pokoleń,
Bariera stosunków wewnątrzrodzinnych,
Bariera kompetencji,
Bariera sprzeczności interesów majątkowych.