Abecedariusz - strofy rozpoczynają kolejne litery alfabetu („Anna niewiasta niepłodna”)

Akrostych - pierwsze litery poszczególnych strof tworzą w pionie konkretne hasło („Już się anieli wiesielą”)

Altercatio - dialog postaci alegorycznych

Anafora - powtórzenie na początku każdego wersu tego samego wyrazu („Jezusa Judasz przed za pieniądze nędzne”)

Ars dictandi - sztuka dyktowania (Kronika polska” Galla Anonima)

Ars moriendi - sztuka umierania, motyw śmierci w literaturze i sztuce średniowiecza („De morte prologus”)

Ars praedicandi - sztuka głoszenia kazań

Artes dictaminis - podręczniki retoryki stosowane do twórczości prozatorskiej

Centon - utwór literacki skomponowany z cytatów z różnych dzieł („Bogurodzica”)

Compassio - współcierpienie, współodczuwanie („Lament świętokrzyski”)

Deesis - (prośba, modlitwa) przedstawia siedzącego na tronie Chrystusa i towarzyszących mu: Marię i Jana Chrzciciela

Dictamen - sztuka pisania prozą

Doloryzm - uznawanie bólu fizycznego za przeżycie wartościowe moralnie („Lament świętokrzyski”)

Egzegeza - odkrywanie znaków biblijnych

Epicedium - pieśń żałobna; poemat na cześć zmarłego („Lament świętokrzyski”)

Ex auditu - z autopsji

Exordium/Proemium - wstęp do mowy („Żywoty świętych”)

Gesta - biografie królów, cesarzy z opisem ich wielkich czynów

Inscriptio - adresat (List dedykacyjny Jana Długosza)

Kronika - gatunek prozy opisujący dzieje przeszłe lub współczesne autorowi w porządku chronologicznym (nie zawiera dat rocznych)

Oficjum - średniowieczne widowisko o tematyce religijnej („Hymn o św. Stanisławie”)

Ornatus difficilis - sztuka trudnej ozdobności (Kronika polska” Wincentego Kadłubka”)

Paralelizm składniowy - stosowanie ciągów zdań o takiej samej lub podobnej budowie („Kazania świętokrzyskie”)

Pieta - obraz lub rzeźba przedstawiające Marię z martwym Chrystusem na kolanach

Planctus - utwór, w którym wyraża się żal po zmarłej osobie i wzywa do wspólnoty w cierpieniu („Lament świętokrzyski”)

Prosimetrum - przeplatanie fragmentów prozy i wiersza („Kronika polska” Galla Anonima)

Roczniki - zawierają krótkie informacje ułożone chronologicznie według dat rocznych

Salutatio - wstępne pozdrowienie

Sekwencja - jest tropem do Alleluja

Suffragia - prośby o określonej intencji śpiewane podczas procesji litanijnych o charakterze pokutnym

Sylabizm względny - gdy przeważa ośmiozgłoskowiec z odstępstwami do siedmio-, dziewięcio- i dziesięciozgłoskowca („Bogurodzica”)

Sympozjum - dialog biesiadny

Transitus/Dormitio - przekroczenie progu życia, zaśnięcie („Już się anieli wiesielą”)

Trop - wstawka melodyczna dodawana wraz z nowym tekstem do melodii chorałowej („Bogurodzica”)

Wiersz intonacyjno-zdaniowy - najstarszy system wersyfikacyjny w poezji polskiej; każdy wers jest osobnym zdaniem lub samodzielną składniowo cząstką zdania. W klauzuli wersu występują rymy („Legenda o św. Aleksym”)

Żywoty - biografie osobistości świeckich i świętych

---