1. wpływ zwiększonej aktywności ruchowej na organizm człowieka

1. Układ mięśniowy:

• wzrost masy mięśniowej pod wpływem wysiłku

• układ mięśniowy oddziałuje kształcąco na układ kostny (np. u osób z dolegliwościami kręgosłupa systematyczne ćwiczenia mięśni grzbietu i kręgosłupa powodują wzrost i wzmocnienie tych mięśni, doprowadzając do wzmocnienia tzw. gorsetu mięśniowego, co łagodzi, a nawet likwiduje dolegliwości odkręgosłupowe)

• wzrost liczby otwartych czynnych naczyń włosowatych, lepsze odżywianie pracującego mięśnia, usprawnienie wydalania produktów przemiany materii (spalania)

• zmiany biochemiczne prowadzące do zwiększenia się odporności na zmęczenie oraz do szybszej odnowy sił

• wzrost ilości substancji energetycznych w mięśniach

2. Układ kostny
a) Zwiększenie obciążeń aparatu ruchu powoduje zmiany także w układzie kostnym

• hipertrofia kości - zmiana ich kształtu, szerokości i długości

• kości są bardziej masywne, zwiększa się szerokość powierzchni stawowych

• hipertrofia robocza układu kostnego u osób dorosłych pod wpływem treningu rozwija się stopniowo przez okres 3 - 5 lat (odpowiedź organizmu przystosowującego się do zwiększonego wysiłku). Zmiany te utrzymują się przez pewien czas także po przerwaniu treningu (szczególnie, jeśli kontynuowana jest aktywność ruchowa)

• hipertrofia powoduje wcześniejsze kostnienie układu w wieku rozwojowym (skostnienie chrząstek wzrostowych)

• u dzieci i młodzieży trening przeciwdziała tworzeniu się odkształceń, czyli zapobiega i koryguje wady postawy oraz przeciwdziała osteoporozie w wieku późniejszym

b) Korzystny wpływ ćwiczeń na aparat kostno - stawowy:

• zwiększenie zakresu ruchomości w stawie

• kształtowanie powierzchni stawowych

• zwiększenie elastyczności i sprężystości torebek i wiązadeł w stawach

• ćwiczenia warunkują w dużej mierze uwapnienie kości

3. Układ krążenia:
U sportowców stwierdzono:

• większą objętość serca (szczególnie po treningu wytrzymałościowym)

• wzrost pojemności minutowej serca, które zmuszane do częstego wysiłku podczas treningu wszechstronnie dostosowuje się do nowych, większych wymagań. Objawia się to jego rozrostem i powiększoną zdolnością do przepompowywania krwi

• spowolnienie tętna spoczynkowego, a także obniżenie ciśnienia krwi

• zmiany przystosowawcze układu krążenia do zwiększonego wysiłku fizycznego (zdolność szybkiego zwiększania pracy pod wpływem obciążenia, szybki powrót do poziomu wyjściowego po zakończeniu pracy)

• profilaktycznie stosowany ruch może mieć znaczenie w zapobieganiu niewydolności krążenia, chorobie wieńcowej, zmianach zatorowo - zakrzepowych naczyń mózgowych na tle miażdżycy, nadciśnieniu i wielu innych

4. Układ oddechowy:
Adaptacja do wysiłku fizycznego polega na:

• zwolnieniu rytmu oddechowego

• zwiększaniu pojemności płuc

• wzrost wykorzystania tlenu w powietrzu wdychanym

• silne mięśnie oddechowe kształtują klatkę piersiową powodując jej rozrost i poprawę postawy ciała

• znacznie usprawniają się procesy i zaopatrzenia organizmu w tlen

5. Układ nerwowy:

• rozwój dodatkowych gałązek nerwowych prowadzących do włókien mięśniowych

• ćwiczenia pobudzają pracę ośrodkowego układu nerwowego

• rozwija się pamięć ruchowa oraz szybkość i łatwość oddziaływania na bodźce zewnętrzne

• specjalne ćwiczenia mogą usunąć lub zmniejszyć zaburzenia równowagi i koordynacji ruchów

6. Zmiany w narządach wewnętrznych

• poddawany systematycznym ćwiczeniom organizm doskonali funkcjonowanie wątroby, gruczołów dokrewnych, gospodarkę hormonalną i enzymową

poprawia się system obronny, wzrasta odporność na zachorowania

2. Uwarunkowania aktywności fizycznej

1. Czynniki usposabiające

1. Cechy zewnętrzne

2. Cechy poznawcze

3. Cechy wewnętrzne

2. Czynniki umożliwiające

1. Umiejętności

2. Zdrowie i zdolności

3. Okazje

4. Brak stresu

5. Czas wolny

3. Czynniki wzmacniające

1. Wsparciew innych osób

2. Zauważalne postępy swoich poczynań

3. Korzystne zmiany zewnętrzne

4. Korzystne zmiany wewnętrzne

Wg Winiarskiego:

1. Biologiczne

• Stan zdrowia

• Poziom sprawności fizycznej

• Poziom wydolności fizycznej

• Typ budowy somatycznej

Psychiczne

• Osobowość

• Typ temperamentu

• Poziom inteligencji

• Postawa zyciowa

• Struktura zainteresowań

• Społeczne demograficzne

• Płeć

• Wiek

• Wykształcenie

• Zawód

• Gospodarczo-ekonomiczne

• Dostęp

3. Wybrane definicje aktywności fizycznej

1. Aktywność fizyczna to każdy rucha ciała konieczny do codziennego życia lub część programu ćwiczeniowego

2. Aktywność fizyczna to każdy rucha ciała wyzwalany przez mięśnie szkieletowe, który powoduje wydatek energetyczny

3. Aktywność ruchowa jest to jest to ruch caiła człowieka który znajduje swój wyraz w wydatku energii na poziomie powyżej tempa metabolizmu spoczynkowego

4. aktywność fizyczna - jest to dowolna forma ruchu ciała lub jego części, spowodowana przez mięśnie szkieletowe, przy którym wydatek energii przekracza wartość energii spoczynkowej.

5. Przez aktywność fizyczną (nazywaną także zamiennie aktywnością ruchową) rozumiemy wszelką działalność związaną z wykonywaniem dowolnego ruchu czy wysiłku fizycznego (Kłosowski 1999)

21.Zmiany adaptacyjne a zależności o różnego rodzaju aktywności

I. Adaptacja w zakresie gibkości

- zwiększenie liczby sarkomerow we włóknach mięśniowych

- zmniejszenie ogólnej sztywności mięśni

- likwidacja nadmiernych napięć mięśni spoczynkowych

- uelastycznienie struktur biernych mięśnia

- wydłużenie ścięgien

- uelastycznienie skory

- likwidacja niektórych oporów związanych z rozmieszczeniem tkanki łącznej i tłuszczowej

II. W zakresie siłowym

1. Zwiększenie zdolności do mobilizacji - wzrost liczby jednostek ruchowych włączonych do pracy

2. hipertrofia - zwiększenie zawartości białek kurczliwych aktynu i miozyny

3. hiperplazja - zwiększenie liczby włókien mięśniowych

4. polepszenie warunkow energetycznych- zawartość fosfokreatyny - zdolności glikolitycznej, zwiększenie wielkości miofibryli, wzrost liczby i gęstości mitochondriow

5. zwiększenie masy i gęstości tkanki kostnej

6. pogrubienie przyczepom mięśniowych i zwiększenie wytrzymałości ścięgien

7. lepsze unerwienie tkanki mięśniowej ( zwiększenie liczby płytek końcowych)

8. lepsze ukrwienie mięśni

III Efekty adaptacji w zakresie wytrzymałości

Zmiany w sercu

1. Zwiększenie objętości minutowej serca

2. zwiększenie objętości wyrzutowej serca

3. bradykardia potreningowa

4. lepsza kurczliwość

Zmiany w płucach

1. Zwiększenie pułapu tlenowego 20 % - 30 %

2. Zwiększenie efektu wentylacji płuc

3. Poprawa stosunku wentylacji do przepływu krwi

4. Poprawa siły mięśni oddechowych głębokości oddechu

5. Zwiększenie pojemności życiowej płuc

Zmiany w mięśniach

1. Zwiększenie ilości glikogenu i fosfokreatyny

2. Zwiększenie zawartości mioglobiny

3. Lepsze działanie pompy mięśniowej

4. Lepsze ukrwienie mięśni ( nowe naczynia)

5. Zwiększona precyzja regulacji przepływu krwi pracujących mięśni i innych części ciała

Inne zmiany

1. Polepszenie neuro - hormonalnej kontroli metabolizmu

2. zwiększenie zawartości glikogenu w wątrobie

3. Łatwiejsze uwolnienie WKT

4. Zwiększenie mechanicznej wytrzymałości tkanki kostnej, łącznej i ścięgnistej

IV. Adaptacja w zakresie szybkości

1.Uwrażliwienie receptorów na bodźce

2. Polepszenie synchronizacji pomiędzy polami czuciowymi i ruchowymi w korze mózgowej

3. Łatwiejszy wybór schematu ruchu

4. Wzmocnienie lub skrócenie luków odruchowych

5. Polepszenie warunków do przekazywana impulsów nerwowych w synapsach ( zdolność do przekazywania impulsów o wyższych częstotliwościach)

6. Zwiększenie zdolności mięśni do mobilizacji ( zwiększona liczba jednostek motorycznych)

7. Hipertrofia włókien FT

V Adaptacja w zakresie koordynacji

1. Poprawa reaktywności aparatu ruchu na bodźce

2. Zwiększenie zasobów schematów ruchowych w pamięci ruchowej

3. Polepszenie warunków do szybszego wyboru odpowiedniego programu ruchu

4. Zwiększenie liczby połączeń pomiędzy neuronami kory ruchowej i kory czuciowej

5. Zwiększenie liczby połączeń synaptycznych we wszystkich drogach nerwowych, uczestniczą w ruchu i jego kontroli

6. Polepszenie komunikacji pomiędzy półkulami mózgowymi

7. Polepszenie warunków pracy móżdżku

8. Tworzenie się engramów - śladów przepływu impulsow po różnych poziomach CUN

---