1. Cel i zakres ćwiczenia laboratoryjnego
Celem ćwiczenia jest zapoznanie z wybranymi metodami oznaczania i usuwania twardości wody.
Zakres ćwiczenia laboratoryjnego obejmuje: oznaczanie twardości węglanowej (metodą acydymetryczną) oraz twardości całkowitej (metodą kompleksometryczną).

2. Opis stanowiska badawczego
Stanowisko badawcze zawiera:
- biurety, poj. 25 lub 50 cm³,
- kolby stożkowe, poj. 250 cm³, pipety, cylinder miarowy,
- kwas solny, c = 0,1 mol/dm³,
- oranż metylowy,
- wersenian dwusodowy (EDTA), c = 0,05 mol/dm³,
- bufor amonowy, pH = 10,
- czerń eriochromowa T.

3. Przebieg realizacji eksperymentu
a) Oznaczanie twardości węglanowej:
Do kolby stożkowej odmierzyłem 100cm³ badanej wody, dolałem 3-5 kropli oranżu metylowego i miareczkowałem kwasem solnym do zmiany barwy roztworu z żółtej na pomarańczową. Twardość węglanową obliczyłem według wzoru:


gdzie:
C - stężenie molowe kwasu solnego,
V - objętość kwasu solnego użyta do miareczkowania [cm³].

b) Oznaczanie twardości całkowitej:
Do kolby stożkowej odmierzyłem 100 cm³ badanej wody, dolałem 1-2 cm³ buforu amonowego oraz szczyptę czerni eriochromowej T i miareczkowałem roztworem EDTA do zmiany barwy z fioletowej na niebieską. Twardość całkowitą obliczyłem według wzoru:


gdzie:
C - stężenie molowe EDTA,
V - objętość EDTA użyta do miareczkowania [cm³].

4. Zestawienie i analiza wyników badań

Pochodzenie	Objętość HCl [cm^3]	Objętość EDTA [cm^3]	Twardość niewęglanowa [°N]	Twardość węglanowa [°N]	Twardość całkowita [°N]	Twardość wody
Politechnika Białostocka	4,90	6,75	6,31	12,78	19,09	Średnio twarda
Ze studni	4,35	6,60	4,54	12,01	16,55	Średnio twarda

5. Wnioski
- W bardzo łatwy sposób można określić twardość wody. Wystarczy użyć jednej z podanych metod.
- Kwas solny i EDTA spowodowały zmianę zabarwienia roztworów.
- Zarówno na Politechnice Białostockiej, oraz w studni - woda jest średnio twarda.
- Kwas solny i EDTA należy dodawać bardzo ostrożnie.

---