Kultura polityczna a jakość demokracji
→ O jakości demokracji decyduje kultura polityczna jej obywateli, jednak kultura polityczna i kultura obywatelska odnoszą się do innych zjawisk, ale oba te pojęcia dotyczą przestrzeni życia publicznego.
→ W obrębie aktywności politycznej takiej jak prawo wyborcze, organizowanie się wokół celów politycznych realizuje się cześć roli obywateli. Rola obywatelska bywa realizowana np. poprzez działalność charytatywną- jest to działalność apolityczna.
→ Kultura obywatelska jest pojęciem szerszym od kultury politycznej jednak może być ona traktowana jako cześć składowa kultury obywatelskiej.
Kultura polityczna bywa definiowana w kategoriach dominujących postaw wobec innych- zaufanie, tolerancja dla innych poglądów.
→ Kulturę polityczną wyznaczają :poziom kompetencji w sprawach publicznych , myślenie w kategoriach dobra wspólnego, stopień przestrzegania formalnych reguł funkcjonowania w tej sferze
→ Zarówno wysoka jak i niska kultura obywatelska mają zdolność do kumulowania się. Niska kultura obywatelska prowadzi do „amoralnego familizmu” czyli do maksymalizowania korzyści dla siebie i własnej rodziny kosztem otoczenia społecznego- powoduje to przyzwolenie do korupcji, oszustw. Niska kultura obywatelska psuje demokracje a z kolei demokracja będąca jedynie hasłami negatywnie wpływa na poziom kultury obywatelskiej.
→ Pojęcie kultury politycznej pojawiło się w latach 60.
→ Według Almanda i Powella kultura polityczna jest sposobem bycia w życiu politycznym wspólnoty; jest całokształtem indywidualnych postaw i orientacji politycznych.
→ Almand i Verba wyróżniają 3 rodzaje orientacji wobec legitymizujących symboli (flaga, godło ideologie narodowe, procedury wyłaniania władz)
1)poznawcza- poziom znajomości tych symboli oraz zakres kompetencji obywatelskich
2) afektywne -odnoszą się do stopnia emocjonalnego przywiązania do tych symboli
3) ewaluacyjne -wyznaczają wagę jaka poszczególni obywatele przywiązują do symboli.
→ Somers wprowadza pojecie struktury kultury politycznej- ustrukturalizowana forma dyskursu publicznego zorganizowanego jako schemat kulturowy i ustalającego własne wewnętrzne hierarchie władzy i wzory autorytetu.
→ Kultura polityczna jednostki kształtowana jest w procesie socjalizacji oraz poprzez udział w dobrowolnych stowarzyszeniach i ruchach społecznych.
→ Socjalizacja : -wymiar poznawczy - wyznacza elementarną znajomość reguł, umiejętność
identyfikowania demagogii
-wymiar afektywny formuje emocjonalnie z pewnymi symbolami
-wymiar ewaluacyjny- unormowanie się poziomu autorefleksji, umiejętności
oceny innych aktorów życia politycznego
→ Muller i Seligson ustalili, że to demokracja kształtuje kulturę obywatelską a nie na odwrót. Ponadto badacze ci ustalili, że poziom kultury obywatelskiej pozytywnie wpływa na demokratyzację.
→ Z reguły stwierdzenie mówiące coś kategorycznego o rzeczywistości osobach bądź grupach są formułowane w konwencji zdań eliptycznych czyli nie jest jasne czy wyrażają one sąd ogólny czy szczegółowy.
ZASÓB KULTURY POLITYCZNEJ POLAKÓW
→ Stereotypy czy mity są właśnie formułowane w formie takich zdań, co umożliwia funkcjonowanie par przeciwstawnych przekonań, które zależnie od kontekstu społecznego uaktywniają się jako gotowe szablony. Szablony decydują o zachowaniach zaś w życiu codziennym pozwalają one funkcjonować bez konieczności dogłębnej analizy sytuacji oraz na ocenę własnego miejsca w tej sytuacji, dlatego umożliwiają względną płynność relacji społecznych i szybkie przypisywanie znaczeń do określonych wydarzeń jednak wtedy mogą pojawić się nieporozumienia wynikające z tych uproszczeń.
→ Stereotypy czy mity wykazują znaczną trwałość i odporność na empiryczne dowody dlatego staja się elementem tożsamości obywatelskiej jednostki tak więc maja wpływ na kulturę obywatelską danej wspólnoty.
→ Eliptyczne zdania na temat Polaków mają duży wpływ na formowanie się jednostkowych opisów i interpretacji zdarzeń zachodzących w życiu publicznym tak więc mają wpływ na zachowania będące miernikiem kultury politycznej dlatego nie można ich ignorować w analizie kultury.
→ Kultura polityczna nadaje formę relacjom zachodzącym w sferze polityki , pozwala wstępnie definiować partnera relacji np. jako przyjaciela sojusznika bądź wroga.
KULTURA POLITYCZNA JAKO CZYNNIK HAMUJĄCY AGRESJĘ I PRZEMOC W ŻYCIU PUBLICZNYM
→ Niski poziom kultury politycznej sprzyja definiowaniu partnera w kategoriach negatywnych wtedy też zwiększa się prawdopodobieństwo stosowania agresji.
→ Kultura polityczna nakłada na człowieka pewne ograniczenia ale człowiek odkrył politykę czyli zestaw mechanizmów które nie tylko regulują i tłumią naturalne agresywne skłonności szerszych zbiorowości ale pozwalają posiadającym władze niekiedy uruchamiać agresje I ukierunkowywać ją.
→ Agresja nie koniecznie musi prowadzić do przemocy. W interakcjach na poziomie życia prywatnego występuje agresja z czego wynika że jest ona obecna w życiu publicznym jednak jej upublicznienie sprawia że staje się ona czynnikiem wzorcotwórczym dla pewnej części społeczeństwa.
→ Agresja spełnia dwie funkcje
- ekspresyjna jest forma wyrażania stosunku do otoczenia
- pragmatyczna bywa sposobem na osiągniecie celu
→ Agresja w życiu publicznym jest zawsze ukierunkowana czyli zawsze musi istnieć obiekt do którego jest ona kierowana.
→ Agresja jest częściej wybieranym środkiem do rozładowania frustracji jeżeli bardziej rozpowszechniona jest mentalność autorytarna i jeżeli jest ona silniejsza.
→ Dzięki kulturze politycznej zmniejsza się przestrzeń manifestowania agresji ekspresyjnej oraz zwiększa zdolność do dialogu.
→ Agresja między gatunkowa jest stanem naturalnym ponieważ występowało odróżnianie swoich od obcych np. po zapachu czy ubarwieniu natomiast w świecie polityki odrębności gatunkowe wyodrębnione są na podstawie „barwy politycznej”; ostatnio można zauważyć agresje wobec władzy bezpodmiotowej- rozruchy powodowane przez przeciwników globalizacji mają najczęściej charakter ekspresyjny.
→ Bourdieu opisuje strukturę społeczna za pomocą metafory wielowymiarowej przestrzeni w które jednostki wędrują a wędrówki te są uzależnione od kapitału jednostek.
Wyróżnia 4 rodzaju kapitału :
1)ekonomiczny wyznaczany jest stanem posiadanego majątku
2)kulturowy najlepiej wyrażany jest przez poziom wykształcenia
3)społeczny czyli kontakty osobiste jednostki
4)symboliczny czyli umiejętność zmiany kapitału kulturowego czy społecznego w kapitał ekonomiczny
→ Paxton wyróżnił dwa rodzaje kapitału społecznego
1)obiektywne istnienie związków między ludźmi
2)związki które charakteryzuje domniemaniem wzajemności
Kapitał społeczny a kultura polityczna
→ żywe relacje zaufanie wzajemność sprzyjają kultywowaniu tradycji cnót obywatelskich i podwyższania poziomu kultury politycznej
→ relacje mogą ograniczać się tylko do grupy, może się izolować od innych grup- „amoralny kolektywizm”
→ Putnam podzielił stowarzyszenia za pomocą których jednostka uczestniczy w życiu
publicznym na:
1) łączące swoich członków z innymi członkami sceny politycznej- pełnią funkcje mediacyjną miedzy swoimi członkami a szerszą wspólnotą - grupy otwarte
2) izolujące ale wewnątrz występuje silna emocjonalna wieź - grupy zamknięte- jeżeli one dominują to kultura polityczna będzie niższa
ALIENACJA POLITYCZNA
→ Alienacja najkrócej mówiąc oznacza wyobcowanie, brak identyfikacji z jakąś dziedziną życia społecznego a nawet wieloma dziedzinami życia społecznego; cechą wspólną jest narastanie poczucia obcości w relacjach społecznych.
→ Mason, Hos i Martin wyróżnili:
1) alienację władzy pojawia się na styku władza -obywatel - jest utożsamiane z generalnym wycofaniem się z polityki. Bliskie jest „zniechęceniu” polityką na skutek źle ocenianego funkcjonowaniu rządu, ewentualnie może być to wycofani się z określonej struktury władzy czy rządu ale nie musi oznaczać odrzucenia zasad systemu na postawie których został powołany rząd. Możliwe jest wyobcowanie się władzy z ogółu obywateli wtedy gdy klasa polityczna zamyka się na problemy społeczne ;prowadzi to do demobilizacji obywatelskiej i w konsekwencji do alienacji obywatela wobec władzy. Częste w ustrojach autorytarnych , występuje też w ustrojach demokratycznych ale cykliczne konkurencyjne wybory pozwalają na eliminowanie wyalienowanych rządów.
2) alienacja systemu -pojawia się na styku obywatel- system społeczny- jest to traktowanie systemu jako obcego- nasilenie w Polsce w schyłkowej fazie komunizmu - model państwa opiekuńczego przyczynił się do obniżenia tego typu alienacji.