Szkółkarstwo sadownicze
Wykopywanie drzewek ze szkółki
Minimalne wymagania dla materiału szkółkarskiego CAC
Od 1 maja 2004 roku polscy producenci sadowniczego materiału szkółkarskiego, podobnie jak w pozostałych krajach UE, mają możliwość wytwarzania materiału szkółkarskiego w dwóch grupach (kategoriach) jakościowych:
pierwsza materiał CAC (Conformitas Agraria Communitatis) — spełniający minimalne wymagania
druga materiał elitarny i kwalifikowany.
Podstawowa zasada określająca te dwie grupy jakościowe stanowi, że roślina sadownicza może być rozmnażana w obu kategoriach jednocześnie. Zasada ta daje wolny wybór producentom i nabywcom co do rodzaju materiału szkółkarskiego, jaki będą wytwarzać lub nabywać.
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI
z dnia 8 marca 2004 r. w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących wytwarzania oraz jakości materiału siewnego) (Dz. U. z dnia 9 kwietnia 2004 r.)
I. Materiał szkółkarski CAC spełnia wymagania jakościowe:
1) odpowiedniej czystości gatunkowej i odmianowej;
2) właściwego wyglądu gatunku i odmiany;
3) jest praktycznie wolny od uszkodzeń fizycznych, mechanicznych albo chemicznych;
4) jest praktycznie wolny od jakichkolwiek wad wynikających z rozmnażania, które mogłyby obniżyć jego przydatność i jakość;
5) jest przygotowany w postaci jednorodnych partii; w przypadku łączenia partii zachowuje się dane o składzie partii i pochodzeniu poszczególnych składników;
6) jest wolny od organizmów podlegających obowiązkowi zwalczania;
7) jest praktycznie wolny od patogenów, chorób i organizmów wymienionych w pkt C.II;
8) jest praktycznie wolny od innych organizmów, które mogą obniżyć jakość materiału szkółkarskiego;
9) sprawdzenie wymagań o których mowa w pkt 1-8, przeprowadza się podczas kontroli wytwarzania tego materiału
II. Minimalne wymagania jakościowe materiału szkółkarskiego
1. Dla drzewek owocowych:
1) wysokość jest nie mniejsza niż 80 cm, mierząc od szyjki korzeniowej;
2) średnica pnia jest nie mniejsza niż 8 mm, mierząc na wysokości 10 cm powyżej miejsca uszlachetniania;
3) korzeń główny i nie mniej niż 3 korzenie boczne albo wiązkę korzeni drobnych, albo korzenie przerastające całą objętość gleby w pojemniku.
2. Dla krzewów jagodowych:
1) minimum jeden pęd o długości co najmniej 20 cm, mierząc od nasady do jego wierzchołka albo dobrze wykształcone pąki nasadowe;
2) średnica pędu jest nie mniejsza niż 4 mm, mierząc u nasady pędu;
3) nie mniej niż 3 korzenie szkieletowe albo wiązka korzeni drobnych, albo korzenie przerastające całą objętość gleby w pojemniku
Przechowywanie drzewek, krzewów owocowych oraz zrazów i podkładek
korzenie maczane są w roztworze Topsinu M 500 SC (0,2%) i Eupareunu Multi 500 SC (0,3%), co zabezpiecza rośliny przed chorobami.
W chłodni z drzewkami początkowo utrzymuje się temperaturę zbliżoną do tej panującej na zewnątrz (około 7oC)
Następnie co tydzień obniża się ją o 1oC do około 0oC
Gdy przechowuje się materiał z nagimi korzeniami, nie wolno dopuścić do ich przesuszenia, dlatego bardzo ważne jest utrzymanie wilgotności względnej na poziomie co najmniej 95% (polewanie wodą ścian, posadzki i, delikatnie, samych drzewek
Przygotowanie do sprzedaży
Produkcja drzewek w pojemnikach
W wielu szkółkach materiałem wyjściowym do produkcji drzewek owocowych w pojemnikach są
jednoroczne okulanty
gorszej jakości drzewka dwuletnie
W przypadku drzew owocowych wykorzystuje się słabo rosnące podkładki M 9, M 26 i M 27, a odmiany z grupy "Ballerina" uszlachetniane są przeważnie na M 7.
Grusze okulizuje się na pigwie.
Dla czereśni ostatnio coraz częściej używa się podkładek z serii Weiroot i GiSeLA.
W przypadku brzoskwiń czy moreli używa się także podkładek ze śpiącym oczkiem
Jeden i drugi materiał wykopuje się z pola jesienią lub wczesną wiosną i przewozi do chłodni. Z drzewek do dalszej produkcji wybiera się tylko te z prostym przewodnikiem.
Wiosną rośliny sadzi się do 10- lub 12-litrowych pojemników. Krzewy owocowe uprawia się przeważnie w 3,5-litrowych doniczkach.
Do produkcji roślin sadowniczych w pojemnikach używa się głównie substratu torfowego, niekiedy z dodatkiem innego komponentu (kompost z trocin). Materiał w pojemnikach umieszcza się na matach szkółkarskich typu Mypex (agrotkanina) lub na czarnej folii.