STANDARDY POSTĘPOWANIA

WSPÓŁPRACA ZRM I SOR

Od ponad 10 lat funkcjonuje jest i doskonalony Państwowy System Ratownictwa Medycznego (SYSTEM). Przez ten czas zostały ustalone i w znacznej mierze wdrożone w życie wytyczne dotyczące struktury i zasad działania SYSTEMU.

Przekształcony ze struktur Pogotowia Ratunkowego i Działów Pomocy Doraźnej czuwa nad bezpieczeństwem obywateli, współpracując z Państwową Strażą Pożarną, Policją, Strażą Miejską, a czasem nawet z Wojskiem Polskim i różnymi instytucjami jak PCK czy ZHP i innymi.

SYSTEM składa się z kilku filarów

• Centrum Powiadamiania Ratunkowego - Przyjmuje i segreguje zgłoszenia, dysponuje Zespołami Ratownictwa Medycznego

• Zespołów Ratownictwa Medycznego - Realizują zlecenia CPR-u Prowadzą rozpoznanie i podejmują działania ratownicze, oraz transportują poszkodowanych do SOR. (P, S)

• Lotniczego Pogotowia Ratunkowego (HEMS) - Podobnie jak ZRM

• Szpitalnych Oddziałów Ratunkowych

• Zastępów Straży Pożarnej (pomoc przedmedyczna)

Szpitalne Oddziały Ratunkowe (SOR) są podstawą SYSTEMU.

Personel

• Ordynator - lekarz medycyny ratunkowej

• Za-ca ordynatora - lek. med. rat. lub w trakcie specjalizacji

• Lekarze specjaliści: anestezjologii i intensywnej terapii, interny, chirurgii, pediatrii

• Pielęgniarki (SYSTEMU)

• Ratownicy medyczni

• Rejestratorki medyczne

• Sanitariusze i inne osoby do ruchu chorych i transportu materiałów laboratoryjnych

Struktura oddziału

1. Oddział jest samodzielną komórką organizacyjną szpitala.

2. Oddziałem kieruje ordynator, który podlega bezpośrednio dyrektorowi szpitala, a w zakresie spraw medycznych - lekarzowi naczelnemu szpitala.

3. Personel lekarski oddziału podlega bezpośrednio ordynatorowi, a w czasie jego nieobecności zastępcy ordynatora.

4. Pielęgniarka oddziałowa podlega bezpośrednio ordynatorowi oddziału i przełożonej pielęgniarek szpitala; kieruje pracą średniego i niższego personelu medycznego oddziału.

5. Personel oddziału wykonuje czynności określone w zakresach obowiązków dla poszczególnych stanowisk pracy.

Strukturę szpitalnego oddziału ratunkowego tworzą następujące obszary:

• obszar segregacji i przyjęć

• obszar resuscytacyjno-zabiegowy

• obszar ambulatoryjno-konsultacyjny (część zabiegowa)

• obszar obserwacyjny (część łóżkowa)

• obszar krótkotrwałej intensywnej terapii

• zaplecze administracyjne oddziału

• bezkolizyjny podjazd dla min dwóch karetek

• lądowisko dla śmigłowca ratunkowego

• obszar dekontaminacji

w  SZPITALNYM ODDZIALE RATUNKOWYM

udziela się niezbędnej pomocy:
CHORYM W STANIE ZAGROŻENIA ŻYCIA I ZDROWIA,
CHORYM, KTÓRZY DOZNALI URAZU W DNIU ZGŁOSZENIA SIĘ DO ODDZIAŁU, 
ODDZIAŁ TEN NIE ZAJMUJE SIĘ DIAGNOSTYKĄ
I BADANIAMI, KTÓRE MOGĄ BYĆ WYKONANE W PODSTAWOWEJ OPIECE ZDROWOTNEJ.

CZAS OCZEKIWANIA NA INTERWENCJĘ LEKARZA
ZALEŻY OD STANU PACJENTA I WYNOSI:

PRIORYTET CZERWONY < 1 min.

PRIORYTET ŻÓŁTY < 45 min.
PRIORYTET ZIELONY < 3 godz.

Zespoły Ratownictwa Medycznego

(ZRM) jako kwalifikowana pomoc medyczna zróżnicowana na zespoły

• S - minimum 3 osoby (członkowie SYSTEMU) w tym lekarz

• P - minimum 2 osoby (członkowie SYSTEMU)

Członkowie SYSTEMU to

• Lekarz - specjalista w dziedzinie ratownictwa medycznego, Anestezjologii i Intensywnej Terapii, Chorób Wewnętrznych, Chirurgii, Kardiologii i Pediatrii lub specjalizujący się w medycynie ratunkowej.

• Pielęgniarka - pielęgniarka specjalistka lub specjalizującą się dziedzinie pielęgniarstwa ratunkowego ale również specjalistka, specjalizującą się lub posiadającą ukończony kurs kwalifikacyjny w innych , wymienionych dziedzinach pod warunkiem posiadania przez nią 3 letniego stażu pracy w oddziale odpowiedniej specjalności, oddziale pomocy doraźnej, izbie przyjęć lub pogotowiu ratunkowym.  Podobnie jak omówiony poprzednio dotyczący lekarzy.

• Ratownik medyczny - to osoba, która w myśl ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym z dnia 8 września 2006 roku uprawniona jest do udzielania świadczeń zdrowotnych w zakładach opieki zdrowotnej, w szczególności do udzielania świadczeń zdrowotnych w sytuacji bezpośredniego, nagłego stanu zagrożenia życia lub zdrowia.

• Dyspozytor medyczny - lekarz, pielęgniarka systemu lub ratownik medyczny. Należy do niej min.: przyjmowanie powiadomień o zdarzeniach, ustalanie priorytetów, dysponowanie zespołów ratownictwa medycznego na miejsce zdarzenia i inne.

• Lekarz koordynator centrum powiadamiana medycznego - to osoba działająca w wojewódzkim centrum zarządzania kryzysowego działającym w urzędzie wojewódzkim. Pełni (min.) nadzór merytoryczny nad pracą dyspozytorów medycznych.

• Pielęgniarka, Ratownik Medyczny - w Zespole Podstawowym to osoba do której należy, podjęcie działań ratowniczych w miejscu zdarzenia, takich jak ocena stanu pacjenta, decyzja o pozostawieniu lub ewakuacji chorego , wdrożenie procedur ratowniczych, zabezpieczenie chorego na czas transportu, przekazanie chorego do SOR.

• Lekarz Zespołu Specjalistycznego - podejmuje działania ratownicze podobnie jak Ratownik czy Pielęgniarka w Zespole P posiada wyższe uprawnienia i kieruje na określony oddział szpitalny.

To przykład procedury medycznej

PROCEDURA POSTĘPOWANIA W WYPADKU MASOWYM

WOJEWÓDZKI SZPITAL SPECJALISTYCZNY nr 5

im. Św. Barbary w Sosnowcu

Szpitalny Oddział Ratunkowy

Niniejsza procedura ma zastosowanie w przypadku uzyskania informacji o wypadku masowym mającym miejsce poza terenem szpitala.

Informacja o wypadku masowym, niezależnie do której komórki szpitala wpłynęła, powinna zostać niezwłocznie przekazana Dyspozytorowi Szpitalnego Oddziału Ratunkowego. Informacja ta powinna zawierać godzinę otrzymania oraz źródło.

Dyspozytor Szpitalnego Oddziału Ratunkowego jest zobowiązany do potwierdzenia otrzymanej informacji u źródła lub w Wojewódzkim Centrum Koordynacji Ratownictwa Medycznego.

Dyspozytor Szpitalnego Oddziału Ratunkowego informuje o zdarzeniu starszego lekarza dyżurnego SOR-u, pielęgniarkę kierującą, ordynatora SOR-u, pielęgniarkę oddziałową SOR-u oraz XXXX.

Dyspozytor zbiera informację z poszczególnych oddziałów szpitalnych o ilości wolnych łóżek. Informacje te przekazuje kierującemu akcją. Do Centrum Koordynacji Ratownictwa Medycznego Dyspozytor przekazuje informacje o liczbie pacjentów, których SOR może przyjąć w danej chwili. Dyspozytor utrzymuje stały kontakt z Centrum Koordynacji Ratownictwa Medycznego.

XXXX informuje o zdarzeniu dyrektora, naczelną pielęgniarek, poszczególne oddziały szpitalne, rzecznika prasowego, policję, ochronę szpitala, blok operacyjne, diagnostykę obrazową, bank krwi, laboratorium.

Poszczególne oddziały szpitalne, ochrona szpitala, bank krwi, laboratorium, oddział diagnostyki obrazowej informują o zdarzeniu swoich szefów oraz dodatkowy personel medyczny wg. ustalonej wcześniej listy. Jednocześnie kierują do SOR-u wcześniej ustaloną liczbę personelu medycznego oraz dodatkowo wózki leżące i siedzące. Dodatkowo wezwany personel medyczny zajmuje miejsce osób skierowanych do działań w Szpitalnym Oddziale Ratunkowym.

Działaniami SOR-u w sytuacji wypadku masowego kieruje ordynator lub do czasu jego przybycia starszy lekarz dyżurny SOR-u.

Na polecenie kierującego Szpitalny Oddział Ratunkowy zostaje opróżniony z pacjentów aktualnie w nim przebywających. Pacjenci Ci zostają przekazani na odpowiednie oddziały szpitalne.

Kieruący działaniami SOR-u wyznacza lekarza oraz pielęgniarkę dokonujących segregacji pacjentów przybywających do szpitala. Segregacja odbywa się w hangarze szpitalnym. Po dokonaniu segregacji pacjenci trafiają w odpowiednie miejsca. Pacjenci “czerwoni” do boxów resuscytacyjnych, pacjenci “żółci” bezpośrednio na oddziały szpitalne, zgodnie z zaleceniem kierującego SOR-em, “zieloni” do poczekalni izby przyjęć, pod opiekę pielęgniarek izby przyjęć. Pacjenci transportowani są przez zespoły transportowe, złożone z personelu medycznego i socjalnego oddziałów szpitalnych.

Szpitalny Oddział Ratunkowy należy zamknąć dla osób postronnych oraz zabezpieczyć z pomocą Policji oraz ochrony szpitala. Na teren szpitala mogą wjechac jedynie ambulanse z chorymi lub po chorych oraz samochody przywożące osoby poszkodowane w wypadku. Dla ambulansów oraz tych samochodów wyznacza się miejsce parkingowe.

Pielęgniarka naczelna w porozumieniu z pielęgniarkami kierującymi poszczególnymi oddziałami szpitalnymi uruchamia rezerwy środków medycznych.

Jedynymi osobami, które mogą kontaktować się z mediami są dyrektor szpitala oraz wyznaczona osoba pełniąca funkcję rzecznika prasowego szpitala.

Należy zapewnić łączność radiową pomiędzy kierownikiem działań ratowniczych, dyrektorem szpitala oraz lekarzem segregującym.

Uruchomiony zostaje punkt informacyjny, gdzie trafiają informacje o danych osobowych przybyłych do szpitala pacjentów. Należy uruchomić telefon informacyjny o przybyłych do szpitala pacjentach, numer telefonu zostaje ogłoszony w mediach.

Dla uczestników zdarzenia oraz dla personelu szpitala zapewnić należy opiekę psychologów. W przypadku w dłuższym okresie czasu należy zapewnić personelowi szpitala posiłek oraz zmianę obsady personelu.

Współpraca

Współpraca Zespołu Ratownictwa Medycznego z personelem SOR jest kluczem do uzyskania wysokiej jakości udzielanej pomocy, szczególne pacjentom w stanie zagrożenia życia.

• Proces przekazywania pacjenta odbywa się w strefie segregacji i powinien trwać możliwie krótko i bez zakłóceń.

• W zależności od stanu pacjenta - im „cięższy pacjent” lub większa liczba pacjentów, tym wcześniej - informacja powinna dotrzeć o planowanym przyjeździe zespołu do SOR.

• Jeśli to możliwe kierownik zespołu RM powinien skontaktować się z personelem SOR (najlepiej z osobą koordynującą pracę w strefie segregacji). Pozwoli to odpowiednio wcześnie przygotować się do (uruchomić procedury) przejęcia chorego w stanie ciężkim w Szpitalnym Oddziale Ratunkowym.

• Działania ZRM i personelu SOR nie powinny ze sobą kolidować - przeszkadzać sobie nawzajem. Pomagamy sobie, nie konkurujemy ze sobą.

„Klucz do sukcesu dobrej współpracy”

Do dobrej współpracy potrzebna jest

• Standaryzacja - jednolity system procedur ratowniczych,

• Znajomość procedur - ustalenia między SOR i innymi oddziałami (Np. udar),

• Szkolenia wg tych samych wytycznych (takie jak to)

• Znajomość topografii oddziału SOR przez ZRM

• Dobra wola członków ZRM i personelu SOR

Wnioski

Obustronne korzyści z dobrej współpracy

1. Pacjent wstępnie zabezpieczony, zdiagnozowany

2. Szybkie przekazanie pacjenta (krótki pobyt ZRM na SOR)

3. Kontynuacja wdrożonych procedur ratowniczych nie kolidujących ze standardami SOR

4. Wsparcie sprzętowe - wymiana sprzętu wielorazowego użytku - kołnierze, szyny, deski ortopedyczne, wąsy i maski do tlenu.

5. Pomoc przy przekładaniu chorego na łóżko

6. Wymiana wspólnych doświadczeń - stan pacjenta w chwili przybycia, diagnoza końcowa - potwierdzenie lub obalenie diagnozy wstępnej

Korzyści dla pacjenta

1. Rozpoczęcie procesu diagnostyki i stabilizacji stanu chorego w krótkim czasie od wystąpienia objawów

2. Kontynuacja diagnostyki i leczenia w SOR

3. Pacjent w stanie ciężkim otrzymuje pomoc specjalistyczną w „złotej godzinie”

Przekierowanie do innego oddziału

Dalsza diagnostyka, leczenie

Wywiad, ocena wstępna,

Określenie priorytetu,

zabezpieczenie

Szybkie ustalenie priorytetu

Ustabilizowany, zabezpieczony

Szybkie ustalenie priorytetu

Pacjent + skirer.

do SOR

Rozpoznanie, transport

(czemu nie na konkretny

Oddział?)

Pacjent

Bez diagnozy zabezpieczenia i wywiadu. (po receptę lub w ciężkim stanie)

ZRM + pacjent

Wstępne zabezpieczenie, transport w odp. pozycji, diagnoza ratownicza.

SOR

---