Wujek. Część 3, rozdzial 1.
Jak można inaczej zdefiniować pojecie „edukacja doroslych”?
Eduk dorosł. definiowano jako „całokształt procesów kształcenia formalnych i nieformalnych, niezależnie od treści, metod i poziomu, stanowiących przedłużenie lub dopełnienie wykształcenia uzyskanego w szkołach - także kształcenie praktyczne, dzieki któremu dorosli członkowie społeczeństwa rozwijaja swe umiejętności, wzbogacaja wiedze, doskonala techniczne i zawodowe kwalifikacje albo uzyskuja nowe kwalifikacje, wzbogacaja Zycie osobiste i pelniej uczestnicza w socjalnym, ekonomicznym i kulturalnym rozwoju społeczeństwa.
Cechy edukacji dorosłych:
- realizowanie jej przez wielu ogranizatorów (wladze państwowe, samorząd terytorialny, stowarzyszenia spol., kościoły, związki wyznaniowe, zakłady pracy, rzemiosło, spółdzielczość, związki zawodowe, instytucje kultury, ochrony zdrowia, wymiaru sprawiedliwości, fundacje, osoby prywatne)
- organizowanie jej w roznych środowiskach (grupy środowiska lokalnego, regionalne i ponadlokalne, stowarzyszenia spoleczne itd.)
- wielość form
- wielopoziomowość
- wielowariantowość
- otwartość
- jej ścisły związek z interesem określonych grup społecznych i jednostek ludzkich
- sluzy ona awansowi zawodowemu i spol. calych grup społecznych i pojedynczych osob.
W ostatnich latach dokonuje się jeden proces ewolucyjny w oświacie dorosłych. Jest nim zmiana strategii uczenia kształcenia dorosłych. Polega na odejściu od globalnej troski o pedantyzm organizacyjny na rzecz głębszego zainteresow. się uczącym się tam człowiekiem, jego możliwościami eduk., warunkami uczenia się, motywacja, sposobem uczenia się, stymulatorami i barierami tej aktywności, osiaganymi wynikami. Jest to wiec zwrot w strone orientacji bardziej podmiotowej.
Jakie jeszcze inne kierunki można wskazac w eduk. dorosłych?
W eduk. dorosl. można wyodrębnić kierunki wytyczone przez cel.
kryterium formalnych korzyści z kształcenia się (kierunek kształcenia bezinteresowny i edukacje dyplomową. Np. popularyzacja wiedzy, kursy potrzeb wlasnych i osobistych zainteresowan, kursy jezykow obcych, eduk. poprzez artystyczny ruch amatorski, rozne formy kształcenia nie dajace formalnych zyskow, liczne formy eduk. ludzi w wieku podeszłym np. uniwersytet 3 wieku.
Kierunek bezpośredni i kierunek pośredni - istota tego pierwszego jest edukowanie w toku bezposredniego fiz. i osobistego obcowania oświatowca z osobami kształcącymi się. Oswiatowcy w tym kierunku „za żywo” stykaja się z uczestnikami zajec, oddziałują na siebie, np. szkoly dla dorosłych, uczelnie wszechnicowe, popularyzacja wiedzy i inne. Kierunek pośredni- pomiedzy oświatowcem a uczącym się dorosłym powstalo ogniwo w postaci radia, prasy, filmu, TV, korespondencja)
kryterium klasyfikacji to cel działalności kształceniowej (kierunki edukacji ustawicznej:
Kształcenie- ogół czynnosci i procesow prowadzacych u doroslych do poznania rozleglej wiedzy o przyrodzie, spol., kulturze, darzacychuksztaltowania sprawności umysl., fiz., ubogacenia zainteresow., zamilowań, sił umysłowych, przekonań, postaw, wartości, cech moralnych i upodoban estetycznych.
Dokształcanie- pelni funkcje wyrównawczą; zdobywanie wiedzy, cw. umiejętności niezbędnych do efektywnego i inwencyjnego wykonywania pracy zawodowej. Ma ono miejsce, gdy ktos pracując bez pelnych kwalifikacji podejmuje nauke, by uzupełnić swoje zawodowe przygotow. do wymagan stawianych przez zawod. Doskonalenie- aktualizowanie wiedzy zawodowej i ogolnej do poziomu wyznaczonego przez postep nauki i techniki, na podnoszeniu wprawy i mistrzostwa w wykonywaniu czynności, rozszerzaniu i pogłębianiu specjalizacji. Formy:specjalistyczne studia, kursy, doradztwo, samokształcenie i in. Funkcja wdrożeniowa i renowacyjna)
kryterium podzialu form wg kryterium: intensywność wysilku uczącego się, spoleczna rozległość (zasieg) kształcenia się ii wg tego można wyróżnić: kierunek ekstensywny (kształcenie jak największej liczby ludzi, liczy się ilość, edukowani są bierni, rola sprowadza się do przyjmowania inform., nauczajacy nie liczy się z psychika uczestnikow zajec, nie dostosowuje swoich zajec do indy wid. właściwości uczacychs ie, nie mierzy wynikow swej pracy i nie zna jej efektow) i kierunek intensywny (wymaganie od uczacego się doroslego max wysilku intelekt. i sporej pracy nas sobą, nad wlasnym rozwojem, wymaga duzej aktywności a im jest ona wyższa tym edukacja jest doskonalsza. Preferuje prace w malych grupach, wysoka indywidualizacja. Np. nauka w szkolach dla pracujących, samokształcenie).
Edukacja dorosłych jest kontynuacja kształcenia szkolnego, musi wiec uzupełniać braki tego kształcenia, poprawic je, skorygowac, uwspółcześnić, upowszechnic to, czego nie dala nauka w szkole, wdrazac w myslenie, którego nie rozwinęła szkola, pogłębić rozwoj indywidualności, odblokowac energie i aktywnosc zahamowana przez szkole i srodowisko, w którym zyla młodzież szkolna.
Które stymulatory będą w przyszłości decydowac o intensywności kształcenia dorosłych, a które będą rozwoj tego kształcenia wyraznie hamowac?
STYMULATORY Eduk. dorosłych stale się rozwija i modernizuje, zmienia swoje formy, programy i organizację. Rozwojowi oswiaty doroslych sprzyja postepujaca prywatyzacja gospodarki- rozwoj prywatnych instytucji kształcenia dorosłych i tworzenie nowych agend edukacyjnych, uspołecznienie edukacji dorosłych zdaja się wskazywać na dużą przyszłość tego procesu. Motorem rozwoju eduk. dorosl. staja się nie tylko obiektywne potrzeby społeczne kształcenia, dokształcania i doskonalenia ogolnego i zawodowego dorosłych. Stymulatorem jej staja się także silne aspiracje edukacyjne oraz zainteresowania umysłowe.
TRUDNOSCI Rozwoj eduk. dorosl. napotyka na trudności i przeszkody. Tkwia one zarówno w sytuacji człowieka dorosłego, jak i w ogolnym stanie gospodarczym i społecznym naszego kraju:
- sytuacja materialna wielu ludzi
- niekorzystne warunki rodzinne
- opieka nad dzieckiem, ludzmi starymi, chorymi
- nadmiar zajec społecznych i bledna organizacja ich realizacji
- niski poziom wykształcenia wyniesionego ze szkoly młodzieżowej (slaba wiedza, nieski poziom umiejętności intelektualnych potrzebnych do dalszego kształcenia się)
- znikomy stan aspiracji edukacyjnych
- niedoroswoj sił umysłowych i zainteresowań poznawczych
- brak zamiłowań i pasji do zajmowania się roznymi dziedzinami wiedzy
- fatalne niekiedy funkcjonowanie roznych instytucji spol. (biur, urzędów, służby zdrowia)
- załamanie relacji pomiedzy kształceniem a wymaganiami kwalifikacyjnymi w zakładach pracy
- patologizacja życia społecznegoFunkcje eduk. dorosłych:
zastępcza
właściwa eduk. dorosłych
ekonomiczną edukacji dorosłych
popularyzacyjna
integracyjna
adaptacyjna
polityczna
konstruktywna
eliminacyjna
profilaktyczna
terapeutyczna
innowacyjna
renowacyjna
racjonalizująca
optymalizacyjna.