Temat: Miejscowe reakcje organizmu na leczenie ciepłem.
Ciepłolecznictwo należy do najstarszych metod leczenia we wszystkich kulturach, bez względu na ich historyczne czy nawet regionalne odrębności. Ciepłolecznictwo, czyli leczenie ciepłem polega na dostarczeniu do ustroju energii cieplnej, głównie drogą przewodzenia i przenoszenia. Nieżyjący już prof. dr med. Zbigniew Oszast trafnie określał rolę i znaczenie ciepłolecznictwa: "Energia cieplna stanowi najsilniejszy przeciwbólowy i przeciwzapalny doraźny środek, a równocześnie najpotężniejszy dla wszystkich czynności ustroju, jakimi dysponuje fizykoterapia."
Najprostszym zabiegiem ciepłoleczniczym o działaniu miejscowym jest ogrzewanie okolicy ciała za pomocą strumienia ciepłego powietrza z suszarki lub ogrzewanie za pomocą termoforu lub poduszki elektrycznej. W warunkach rehabilitacji ten efekt uzyskuje się raczej poprzez zastosowanie okładów parafinowych, lub metod wzbudzających ciepło w tkankach, takie jak naświetlanie promieniowaniem IR, lampą sollux czy z zastosowaniem prądów wysokiej częstotliwości. Zabiegi cieplolecznicze o działaniu ogólnym możliwe są do zrealizowania poprzez kąpiele w ciepłej wodzie lub poprzez stosowanie sauny.
Miejscowe działanie ciepła wywołuje w miejscu oddziaływania ciepła na skórę i tkanki miejscowy odczyn, który polega na rozszerzeniu tętniczek, naczyń włosowatych wraz ze wzrostem nasilenia siły bodźca cieplnego.
Odczyny naczyniowe wywołane ciepłem, zależne od siły i miejsca działania bodźca mogą być odczynem miejscowym lub mogą rozprzestrzenić się na cały skórę wskutek odruchów konsensualnych.
Fizjologicznie ciepło wpływa na:
Rozszerzenie naczyń
Wpływ na reakcje naczynioruchowe
Wpływ na procesy biofizyczne i biochemiczne
Zmniejszenie oporu obwodowego
Obniżenie ciśnienia krwi
Przyśpieszenie tętna
Wzrost pojemności minutowej serca
Zwiększenie tworzenia i krążenia limfy
Zwiększona dostawa tlenu i substratów energetycznych
Zwiększenie uswania z organizmu odpadowych produktów przemiany materii, mediatorów bólu i zapalenia.
Leczenie ciepłem powoduje:
Podwyższenie temperatury tkanek
Rozluźnienie mięsni szkieletowych i gładkich
Zwiększenie rozciągliwości tkanki łącznej
Działanie przeciwbólowe i przeciwzapalne
Działanie immunostymulacyjne
Ogólne odprężenie
Przy długim działaniu ciepła barwa skóry zmienia swój odcień na różowosiny, co świadczy o biernym przekrwieniu w następstwie zahamowania działania mechanizmów regulacyjnych ( pocenie się i rozszerzone naczynia krwionośne)
A działanie nagłego silnego bodźca cieplnego może spowodować krótkotrwały skurcz naczyń krwionośnych a reakcja przebiega dwu fazowo:
W pierwszej fazie działania gorąca skóra jest blada, występuje gęsia skórka, uczucie tępego ucisku, nasilające się niekiedy do bólu.
W drugiej fazie skóra ulega zaczerwienieniu, występuje uczucie gorąca oraz dobre samopoczucie.
Ciepłolecznictwo to terapia, ale trzeba pamiętać ze jak każda metoda lecznicza wymaga dużej ostrożności oraz znajomości stanu ogólnego osoby poddawanej temu intensywnemu zabiegowi.
Bibliografia
http://www.fizjoterapeutom.pl
Mika Tadeusz, Kasprzak Wojciech, Fizykoterapia, Warszawa, Wydawnictwo Lekarskie PZWL
Straburzyński Gerard, Straburzyńska - Lupa Anna. Fizjoterapia, Wydani III rozszerzone i uzupełnione, Warszawa, Wydawnictwo Lekarskie PZWL