Modele industrializacji

Plan wykładu:

- znaczenie przemysłu we współczesnej gospodarce;

- koncepcja kształtowania narodowego portfela przemysłowego Kotlera;

- Wspólnotowa polityka przemysłowa.

• Znaczenie przemysłu we współczesnej gospodarce

Przemysł europejski jest dzisiaj drugim, obok rolnictwa, sektorem gospodarki w Unii Europejskiej, który od dłuższego czasu zmniejsza swój udział w tworzeniu PKB.

W 1997 r. przemysł wytwarzał 23,3 proc. wartości dodanej wypracowywanej przez gospodarki EU27, dzisiaj tylko 15,6 proc.

W 1997 r. przemysł zatrudniał 21,8 proc. ogólnej liczby zatrudnionych w gospodarce EU27, w 2007 r. już tylko 17,6 proc., a średnia roczna stopa wzrostu produkcji przemysłowej w EU27 w latach 2004-2009 była ujemna i wyniosła minus 1,7 proc., podczas, gdy w tym czasie sprzedaż usług rosła średniorocznie o 2,7 proc.

• Dlaczego przemysł?

• Przemysł jest odpowiedzialny za ogromną część inwestycji w innowacje, szczególnie w innowacje technologiczne.

• Wśród przedsiębiorstw przemysłowych jest znacznie więcej firm innowacyjnych niż wśród firm usługowych.

• Bez przemysłu także szanse na rozwój małych i średnich przedsiębiorstw są ograniczone - przemysł potrzebuje bowiem kooperantów, firm elastycznych, innowacyjnych, umiejących dostosowywać się do zmieniających się potrzeb partnerów biznesowych.

• Powraca przekonanie o korzyściach lokowania produkcji w miejscach tańszej siły roboczej, ponieważ w nowoczesnym przemyśle koszt pracy często jest na poziomie 10-20 proc. całości kosztów.

• Co z tego wynika?

Dostrzeżenie przez KE znaczenia przemysłu i deklaracja podjęcia działań, które mają zwiększyć jego udział w tworzeniu wartości dodanej, a tym samym PKB do 2020 do poziomu 20 proc.

Zachęty i zalety uruchamiania produkcji przemysłowej w USA są dzisiaj (2012) tak duże, że połowa amerykańskich firm mających swoje fabryki w Chinach planuje przeniesienie ich do ojczyzny.

Wiele firm japońskich czy niemieckich uznało inwestycje produkcyjne w USA za najkorzystniejsze spośród wielu innych dotychczas wykorzystywanych przez nie lokalizacji.

Rola państwa w procesie industrializacji:

• zwiększanie zdolności konkurencyjnej przemysłu;

• stymulowanie zmian strukturalnych w przemyśle;

• poprawę efektywności wykorzystania zasobów przez właściwą ich alokację;

• pobudzanie aktywności innowacyjnej w przemyśle.

Działania władz publicznych mogą być przejawem:

• aktywnej (ekspansywnej) polityki przemysłowej lub

• defensywnej (zachowawczej) polityki przemysłowej.

Przy aktywnej postawie aparatu publicznego poparcie najczęściej zyskują:

1. Gałęzie osiągające dużą wartość dodaną na jednego zatrudnionego.

2. Gałęzie będące podporą rozwoju innych gałęzi przemysłu.

3. Gałęzie o potencjalnych rezerwach przyszłego rozwoju.

4. Gałęzie wymagające osłony.

5. Gałęzie przemysłu o wysokiej technologii.

Preferencje rozwojowe stosowane są w oparciu o następujące kryteria:

• Wysoką opłacalność niektórych dziedzin;

• Znaczenie poszczególnych kierunków rozwoju dla postępu technicznego;

• Znaczenie poszczególnych dziedzin dla konkurencyjności danego kraju na rynku światowym.

Koncepcja wiązek przemysłu narodowego i narodowego portfela przemysłowego

Wiązka przemysłu to grupa segmentów przemysłu o wspólnych powiązaniach pionowych i poziomych

Obecność pokrewnych (przykład na schemacie)oraz wspierających gałęzi przemysłu jest jednym z głównych czynników określających konkurencyjność gospodarki

Efekty interakcji pomiędzy wiązkami przemysłu

Efekt „kuli śniegu”: technologie hybrydowe

Efekt substytucji

Efekt rozprzestrzeniania: technologie krzyżowe

Efekt rozprzestrzeniania: technologie integracyjne

• Efekt „kuli śniegu”: technologie hybrydowe
  Japońskie podejście do technologii hybrydowych

• Efekt rozprzestrzeniania
  Technologie integracyjne

Narodowa wiązka przemysłu

Rozwój podstawowych wiązek przemysłu

Kierowanie polityką przemysłową przez tworzenie najlepszego narodowego portfela przemysłowego

Portfel przemysłowy - ogół krajowych wiązek przemysłu

Zarządzanie portfelem przemysłowym:

Krok I: Identyfikacja czynników determinujących rozwój przemysłowy kraju

Krok II: Formułowanie wizji przemysłowej kraju

Krok III: Określenie odpowiedniej strategii wspierania przemysłu

Czynniki determinujące rozwój przemysłowy:

Ocena zdolności przemysłowych narodu:

• konkurencyjność czynników produkcji;

• konkurencyjność przedsiębiorstw.

Krok II: Formułowanie wizji przemysłowej

Trzy wymiary planowania gałęzi przemysłu:

1. Strategia inwestycyjna.

2. Zasięg rynku.

3. Chłonność czynników produkcji

• Mapa planowania gałęzi przemysłu
  Trzy wymiary

Krok III: Określanie właściwych strategii wspierania przemysłu

Trzy podstawowe rodzaje strategii:

1. Stymulacja rynku.

2. Neutralność i selekcja naturalna.

3. Strategia selektywna.

Dziękuję za uwagę!!!

Kontakt: [e-mail]

---