WYDZIAŁ PEDAGOGICZNY
STUDIA ZAOCZNE I EKSTERNISTYCZNE WSPOMAGANE SATELITARNIE
semestr 4, rok akademicki 2002 / 2003
PSYCHOLOGIA ROZWOJOWA I WYCHOWAWCZA
prof. dr hab. Maria Kielar - Turska
Wykład 1: Co to znaczy, że człowiek rozwija się? (15.03.2003 r.)
(streszczenie)
Wykład stanowi wprowadzenie do rozważań nad problemami rozwoju człowieka. Punktem wyjścia jest omówienie różnych rodzajów przejawów rozwoju (wzrost, zmiana proporcji, pojawianie się nowych cech, zanikanie cech starych). Te dane opisowe pozwalają przedstawiać i wyjaśniać zmianę jako istotną cechę rozwoju; traktować rozwój jako proces zmian. Zmiany rozwojowe charakteryzujące się progresywnością, trwałością i uporządkowaniem w czasie mogą być różnego rodzaju, ze względu na zasięg (uniwersalne, wspólne, indywidualne) oraz występować w różnej formie (dodawanie, substytucja, mediacja, inkluzja). Rozwój jest opisywany jako proces zmian ciągłych lub skokowych. Charakterystyka rozwoju obejmuje takie cechy jak indywidualne tempo i rytm rozwoju, występowanie okresów krytycznych, podział na fazy (etapy). Uwzględnia się także takie specyficzne zjawiska jak: akceleracja czy retardacja. Rozważania na temat rozwoju kończy sformułowanie definicji rozwoju. Ontogenetyczne ujęcie rozwoju zostało zestawione z ujęciami: filogenetycznym i antropogenetycznym.
Wykład 2: Co warunkuje rozwój? Wewnętrzne warunki i wyznaczniki rozwoju. (16.03.2003 r.)
(streszczenie)
Wprowadzenie stanowią rozważania na temat jednoczynnikowych i wieloczynnikowych teorii rozwoju. Proponuje się klasyfikację czynników rozwoju według dwu kryteriów: czynniki zewnętrzne vs czynniki wewnętrzne oraz warunki / wyznaczniki rozwoju.
Szczegółowe rozważania dotyczą wewnętrznych uwarunkowań (biologicznych) i wyznaczników (aktywność własna jednostki) rozwoju.
Uwarunkowania biologiczne zostały omówione na przykładzie udziału czynników genetycznych w rozwoju inteligencji i temperamentu; przytoczono wyniki niektórych badań empirycznych w tym zakresie.
Analiza wyznacznika rozwoju, jakim jest aktywność własna skupia się wokół kierunków rozwoju prowadzących do dyferencjacji i integracji; interioryzacji i eksterioryzacji; socjalizacji i indywidualizacji; automatyzacji i mentalizacji.
www.student.e-tools.pl