Trening a tworzenie nawyków i przyzwyczajeń. Trening Jest to powtarzanie czynności aż do wytworzenia nawyku. Wielokrotne wzmacnianie oczekiwanych reakcji w ramach określonej sytuacji wychowawczej. Funkcją treningu jest dostarczenie wzorca czynności, które należy wykonać oraz podniesienie aktywności. Ułatwia on wykonywanie danej czynności ponieważ: Spada napięcie emocjonalne, Upraszczają się czynności do elementów koniecznych, Następuje automatyzacja czynności, Obniża się stopień kontroli świadomości, Zmniejsza się męczliwość pracy. Rodzaje treningu: poznawczy, umiejętności interpersonalnych, twórczości, inicjatywy. Inne: emocjonalny (kształtujący uczuciowość, wzmacniający osobowość) i instrumentalny (sprawność działania) Trening to nie tresura odbierająca człowiekowi indywidualność i kreatywność, Zagrożenia związane z nieprawidłowo realizowanym treningiem: przetrenowanie, opór, zachowania obronne i destruktywne.
Funkcja nadawania znaczenia w internalizacji norm moralnych i ról społecznych. Nadawanie znaczenia - Poznanie ludzkie odbywa się w znacznym stopniu poprzez rozumienie sensu, znaczenia i przeznaczenia obiektów, jaką obiekt spełnia funkcję w sieci skojarzeniowej. - Reykowski definiuje wychowanie jako nadawanie znaczenia różnym konkretnym i abstrakcyjnym obiektom, co ma doprowadzić do ukształtowania określonych postaw, zwłaszcza moralnych (autonomii funkcjonalnej) - Nadając znaczenie danej sytuacji, zdarzeniu wyzwalamy emocje. - Interioryzacja - odnosi się do wszelkich procesów uwewnętrzniania, które zachodzą w toku rozwoju, - Internalizacja odnosi się do wychowania moralnego - przyswojenia postaw, norm, wartości i ról społecznych. - Etapy internalizacji: Informowanie o konieczności istnienia i przestrzegania normy, Wywołanie stanu emocjonalnej aprobaty normy, Uzyskanie stałej aprobaty normy, Identyfikacja z normą, czyli zrośnięcie się z norma zachowania osoby. Istotą internalizacji: kontrola zewnętrzna zostaje przekształcona w wewnętrzną (autokontrolę), samodyscyplina. Metody zmiany postaw: (Mądrzycki) Słownego przekonywania, Organizacji środowiska społecznego, Zagrożenia związane z nieprawidłowo realizowanym nadawaniem znaczenia: dezaprobata dla norm, odrzucenie pożądanych postaw. Wnioski:
1.Wymienione klasy wpływów wychowawczych współwystępują ze sobą. 2.Skuteczniejsze jest wcześniejsze podawanie wzorów niż późniejsze nadawanie znaczenia. 3.Najczęściej korespondują ze sobą podawanie wzorów, trening i nadawanie znaczenia. Proces wychowawczy- układ zorganizowanych sytuacji wychowawczych mających na celu dostarczenie wychowankowi doświadczeń koniecznych do uzyskania zamierzonej, względnie trwałej zmiany w jego osobowości. (to proces nadawania i odbierania wpływów) Na strukturę procesu wychowawczego składa się: Cel wychowawczy, pełniący rolę koordynującą, Sytuacje wychowawcze, zależne od substruktury celu, Doświadczenie, Efekt procesu wychowania - ukształtowana osobowość. Cel wychowawczy, pełniący rolę koordynującą, Sytuacje wychowawcze, zależne od substruktury celu, Doświadczenie, Efekt procesu wychowania- ukształtowana osobowość.
Objawy kryzysu współczesnej cywilizacji. Symptomatologia zakłóceń w równowadze kultury oraz sposoby przeciwdziałania im poprzez wychowanie. Objawy kryzysu współczesnej cywilizacji : - Nihilizm moralny i aksjologiczny ( negowanie wszelkich wartości) - Technicyzacja życia uczuciowego - komputeryzacja różnych dziedzin życia, ( odrzucenie kreatywności , subiektywności , szczęścia , namiętności , wątpienie). Kierowanie się wyłącznie intelektem generuje znaczny deficyt życia uczuciowego zakluczenie naturalnej homeostazy wewnętrznej - Poczucie nudy , beznadziejności i prowizoryczności życia, którego SA antyteza postawy optymizmu i radości życia - > Zycie szczęśliwe dotyczy życia czynnego , gdzie realizuje się swoje upodobania do swobody i głębi przeżyć, współczesnemu zasiedziałemu człowiekowi grozi nuda i głód działania Sposoby przeciwdziałania temu poprzez wychowanie: - Propozycja stworzenia zasad moralności prostomyślnego szczęścia stanowiących krytykę obecnej moralności technologicznej. Należy wychowywać w duchu etyki i prostomyślności. Kreować takie postawy jak: radość życia, pogoda ducha, zadowolenie. W cywilizacji technicznej radość życia stanowi wartość prosta, niewymagająca racjonalnej argumentacji. Jej istnienie jest wyrazem ludzkiej wrażliwości emocjonalnej Eutyfronika - nauka mająca na celu obronę ludzkiego życia przed bezosobową cywilizacją, chroniąc spontaniczność, strzeże podatności człowieka do szczęścia.
|
Istota ludzka w relacji z innymi bytami. Spojrzenie przedstawicieli różnych nauk na specyfikę człowieka. Kamiński :”Człowiek to nie element świata organicznego ,nie najwyższy produkt rozwoju biologicznego ale niepowtarzalna osobowość duchowa która zwraca się ku sobie oraz która transcendentuje świat” Mounier :”Człowiek jest bytem dzięki któremu powstaje wartość”. Człowiek to jedyna rzeczywistość którą znamy i jedyną którą od wewnątrz tworzymy. Dąbrowski : „osobnik jako osoba na poziomie biologicznym, jednostka osobowa we wspólnocie ,jednostka społeczna .Cechami swej umysłowości(talentem , zainteresowaniami Kunowski : Duchowość <-> Człowiek składa się z: -temperament -indywidualność -charakter -osobowość Czerny : Niczym się nie różnimy od innych bytów z punktu widzenia praw fizycznych; niczym się nie różnimy od innych bytów z punktu widzenia praw chemicznych ;rodzimy się i umieramy jak zwierzęta-z punktu widzenia praw biologicznych Co odróżnia nas oświata zwierząt? -poznanie ludzkie ( rozum) -myślenie abstrakcyjne ( słowo logiczne) -wyrażanie się za pomocą znaków -myślenie jest nie tylko operacją intelektualną jest intelektualnym przeżywaniem sensu -poznanie ludzkie jest samoświadome -zdolność do uczuć wyższych
Konstytutywne cech osoby ludzkiej. Kamiński : Niepowtarzalna osobowość duchowa Teslecki : Człowiek jest niepowtarzalny Szołtysek : -ja człowiek -ja istota społeczna -ja obywatel
Znaczenie budowania autorytetu nauczyciela w procesie wychowania. -autorytet ma funkcje regulacyjną , dzieci asymilują wzory zachowania -posiadanie autorytetu jest warunkiem kształtowania się stosunków społecznych, więzi międzyludzkich -brak autorytetu zagraża człowieczeństwu, ale zagrożenia jesteśmy również wtedy gdy nie jesteśmy dla nikogo autorytetem -znaczenie wychowawcze - autorytety umożliwiają właściwy przebieg wychowania -autorytet wzmacnia więzi społeczne i uruchamia mechanizmy wpływu społecznego
Pojęcie autorytetu. Autorytet - społeczne uznanie, prestiż osób, grup i instytucji społecznych oparte na cenionych w danym społeczeństwie wartościach Szewczuk: autorytet - podstawowa cecha syntetycznych przywódców, wizerunek efektywności przywództwa grupy społecznej. Na autorytet składają się co najmniej dwie cechy: -znawstwo -zaufanie innych członków grupy Kuczkowski: autorytet - stan danej osoby w relacjach z innymi osobami, zmieniający się możliwością wpływu na przekonania oceny decyzje oraz zachowania partnerów interakcji Autorytet = wartość wynikowa (szlachetne czyny, niespodzianka dla ludzi prawych)
Wychowanie autorytatywne, autokratyczne i autorytarne - ocena wymienionych typów wychowania. -wychowanie autorytatywne - uznajemy wartości autorytetu pozytywnego - wychowanie autorytarne i autokratyczne - opiera się na silniej władzy, przewaga kar, dyscyplina, zachowania prymitywne, poniżenia, wyszydzenia, silna dominatywność
Rodzaje autorytetów. Autorytety i pseudoautorytety w wychowaniu człowieka. Bocheński: - Autorytet epistemiczny - budowany na kompetencjach, wiedzy - Autorytet dentyczny - autorytet przełożonego szefa, autorytet roli społecznej (deantologia - etyka właściwa) Nauczyciel powinien łączyć w sobie autorytet 1 i 2. Przy czym ważniejszy jest 2 bo mamy zaufanie. Gordon: - Autorytet oparty na doświadczeniu - wywodzi się z wiedzy, wykształcenia i umiejętności danej osoby - Autorytet oparty na funkcji, autorytet wyznaczony - wynika z roli pełnionej w grupie luz z wykonywanej pracy (policjant, pilot, lekarz, nauczyciel) Warunki: zasady wzajemnej zgody - Autorytet oparty na nieformalnych zobowiązaniach (rodzina, małżeństwo) - Autorytet oparty na sile - przewaga jednej osoby nad druga (oparty na lęku i strachu) Cackowski: - Powiązanie autorytetu indywidualnego z autorytetem społecznym --- Każdy człowiek : -autorytet własny -autorytet samych ludzi -autorytet instytucjonalny ( tytuł - inż., zawód, funkcja lub urząd, członkostwo w określonej grupie społecznej) ----Autorytet ciepła emocjonalnego - autorytet ludzi, których kochamy (rodzice) ---Autorytet zimna emocjonalnego - autorytety zawodowe, kulturowe, społeczne, religijne, sportowe.
|
Klasyfikacja według wpływu wychowania : - Konstruktywny ( Matka Teresa, Korczak) - Destruktywne ( pseudoautorytety ) - gwiazdy show biznesu , aferzyści finansowi
Zasady, o których powinien pamiętać dobry pedagog wskazując wychowankom autorytety moralne. Zasada umiarkowanego ulegania wzorom innych - autorytet nie powinien być jedyną racją w podejmowaniu decyzji (uzależnienia od sekt, gangów ) Zasada dobrego poznania- analiza rzeczywistych kompetencji , kwalifikacji , intuicja Zasada przyzwolenia ze strony autorytetu do korzystania z niego - znamy prawo do korzystania (gdy mamy pewność, że nie ujmie to osoby na którą się powołujemy, pomnażanie a nie uszczuplanie Zasada zwrotności, dwukierunkowości - człowiek który jest dla innych autorytetem musi posiadać swój autorytet .
Poszanowanie godności człowieka w procesie edukacji. Godność- jest punktem wyjścia wszelkich oddziaływań wychowawczych , jest wartością wychowawczą, celem wychowawczym, jest kryterium postępowania, jest postawą wychowawczą wbudowaną w charakter ludzi, atrybut dobrego pedagoga, jest prawem człowieka, jest determinantem - wyznacza świat innych wartości np. sprawiedliwość, czy pojęcie autorytetu, jest zobowiązaniem. Poszanowanie godności dziecka w wychowaniu jest najważniejsze. Poszanowanie godności jest wartością nadrzędną. Jest to jeden ze składników postawy wychowawczej. Zadaniem placówek wychowawczych (opiekuńczych) - poczucie własnej godności i innych, skromność.
|