METODY STATYSTYCZNE I DEMOGRAFICZNE W ADMINISTRACJI

Ewa Tomkowid

[e-mail]

zaliczenie w formie testu 4.06.

Ostasiewicz S., Rusnak Z., Siedlecka- Statystyka. Elementy teorii i zadania AE W-w 2001

Jóźwiak J., Podgórski J. Statystyka od podstaw PWN W-wa 1997

Holzer J.Z. Demografia PWN W-wa 2003

Makać W. Podstawy statystyki i demografii dla studentów administracji WUG 2002

Statystyka:

Badania statystyczne

Opracowanie badań statystycznych

Miary

Korelacje

Analiza dynamiki

Demografia:

Współczynniki demograficzne

Analizy i procesy demograficzne

Wykład I 12.03.06

Przedmiot i zastosowanie statystyki.

Przedmiotem statystyki są zjawiska /procesy/ masowe tzn. powtarzające się dostatecznie często. Statystyka zajmuje się badaniem tych zjawisk w przestrzeni i w czasie. Umożliwia analizę kierunków i tempa ich zmian np. porównanie wielkości zatrudnienia w Wielkopolsce i na Mazowszu w poszczególnych kwartałach roku. Na podstawie tych danych możemy wnioskować o wzroście lub spadku zatrudnienia oraz określić tempo zmian. Statystyka to nauka o podejmowaniu decyzji diagnostycznych i prognostycznych . Umożliwia kontrolowanie ryzyka i wyznacza kierunek działania w podejmowaniu decyzji.

Metody statyst. Umożliwiają:

1. klasyfikację zjawisk i procesów ze wzgl. na różne ich właściwości

2. analizę badanych zjawisk

3. poprawną interpretację tych zjawisk

Trzeba zwrócić uwagę,że każde zjawisko przyrodnicze, techniczne czy też ekonomiczno- społeczne kształtuje się pod wpływem przyczyn głównych tzw. Typowych jak również przyczyn ubocznych tzw. przypadkowych. Stąd wyniki obserwacji są efektem konieczności i przypadkowości.

Statystykę dzielimy na :

1. statyst. opisową, która dostarcza metod i procedur gromadzenia opracowania i prezentacji danych statyst.

2. statystyka matematyczna, która dostarcza metod wyboru prób losowych i reguł wnioskowania czyli umozliwia uogólnienie wniosków wynikających z obserwacji tylko części zbiorowości

3. statystyka informatyczna- dziedzina wiedzy o zarządzaniu informacją publiczną. Gromadzi , przechowuje i dostarcza szybko wszelkie informacje.

Podstawowe pojęcia statystyczne:

1. zbiorowość statystyczna /masa statystyczna, populacja/ - zbiór dowolnych elementów statystycznych. Zbiór zjawisk, osób ,przedmiotów, faktów takie które zostają poddane pod względem określonych właściwości badaniom statyst.

2. jednostka statystyczna- element składowy zbiorowości statystycznej podlegający badaniu

3. zbiorowość próbna /inaczej próba/-podzbiór zbiorowości obejmujący część jej elementów wybranych w określony sposób. Próba podlega badaniu statystycznemu a wyniki są uogólniane na całą populację.

4. cecha statystyczna - właściwość, która charakteryzuje jednostkę statystyczną / np.wzrost, waga, stan cywilny osoby/. Cechy statystyczne bywają różne, dzielimy je na: - cechy niemierzalne / jakościowe/ które określane są słownie/ np.płeć, kolor oczu, stan cywilny, wykształcenie/

- cechy mierzalne /ilościowe/ jest to właściwość,którą można zmierzyć i wyrazić w odpowiednich jednostkach miary /np. w sztukach, kg, centymetrach /.przykładem cech mogą być : wzrost, waga, liczba dzieci w rodzinie, liczba pięter w danym budynku, zarobki, wiek . Mierzalne dzielimy na : - ciągłe

- skokowe

Cecha ciągła przyjmuje każdą wartość z określonego przedziału liczbowego / np.waga, wiek, zarobki/

Skokowe /inaczej dyskretne/-przyjmują skończony lub przeliczalny zbiór wartości, czyli liczb całkowitych dodatnich /np. liczba wypadków samochodowych, liczba dzieci w rodzinie/.

Cechy:

1. zmienne

2. stałe:

- rzeczowe -co lub kogo poddajemy badaniu

- przestrzenne -gdzie przeprowadzamy badanie

- czasowe- w jakim momencie

W badaniach społeczno- ekonom. Wyróżniamy takie cechy jak:

1. stymulanta - jest to cecha , której wyższe wartości pozwalają zakwalifikować danę jednostkę statystyczną jako lepszą z punktu widzenia realizowanego badania /np.zarobki/

2. destymulanta -cecha, której wysokie wartości świadczą o niskiej pozycji jednostki w zbiorze / np.stopa bezrobocia , liczba awarii maszyn w zakładzie produkt./

3. nominanta - cecha, u której pożądane są wartości normatywne, odchylenie od normalnego poziomu są zjawiskiem negatywnym /np.spożycie alkoholu, temperatura ciała/.

Badania statystyczne, metody i organizacja:

Badanie statystyczne - ogół prac mających na celu poznanie struktury określonej zbiorowości.

Metody badań statystycznych:

1. badania pełne /całkowite, wyczerpujące/ obserwacji podlegają wszystkie elementy zbiorowości generalnej, czyli populacji. Badaniami pełnymi są spis statystyczny, inwentaryzacja / spis ujmujący faktyczny stan ilościowy i wartościowy/, rejestracja bieżąca /ewidencja urodzeń, zgonów, małżeństw, ruchu ludności, samochodów, przedsiębiorstw/, sprawozdawczość statystyczna /informacje przekazywane obligatoryjnie na odpowiednich formularzach np.zeznania podatkowe/.

2. badania częściowe, gdzie obserwacji podlega tylko część elementów zbiorowości /bada się tylko próbę/. Badania częściowe to - badania reprezentacyjne

- monograficzne

- ankietowe

Reprezentacyjne przeprowadzane są na wybranej w odpowiedni sposób próbie reprezentatywnej /to taka próba, której wielkość i struktura powinny odpowiadać wielkości i strukturze całej zbiorowości/. Wybór jednostek do próby może być celowy lub losowy.

Badanie monograficzne polega na badaniu indywidualnego przypadku np. 1 przedsieębiorstwa lub jednego regionu lub 1 gospodarstwa domowego. Podajemy wówczas wszechstronny opis i szczególową analizę. Wybór jednostki do tego badania jest w pełni świadomy , czyli wybieramy typową jednostkę.

Badanie ankietowe to najszybszy sposób badania zjawisk masowych za ich pomocą chcemy ustalić nie same fakty,lecz opinie o tych faktach. Badania ankietowe stosuje się do: badania preferencji konsumentów, badania nastrojów społecznych, do oceny poziomu życia OBOP , CEBOS

Organizacja badania statystycznego.

Podstawowe etapy:

1. projektowanie badania

- w projekcie musimy sprecyzować cel badania

- zdefiniować zbiorowość i jednostkę statystyczną

- dokonać wyboru cech statystycznych

- określić odpowiednią metodę badania

- podać źródło pozyskiwania danych

- opracować formularze statystyczne

2. gromadzenie materiału statystycznego

3. opracowanie materiału statystycznego w postaci tablic i wykresów

4. prezentacja i analiza statystyczna wyników badania.

---