Nr grupy: VI V	Imię i nazwisko: Joanna Libuszewska	Prowadzący: dr Anna Sadowska-Rociek
	Temat ćwiczenia: Chromatografia gazowa	Ocena:

1. CZĘŚĆ TEORETYCZNA

Chromatografia jest procesem rozdzielania mieszaniny na poszczególne składniki. W trakcie procesu rozdziału każdy ze składników można zidentyfikować (jakościowo) i oznaczyć (ilościowo). Przy jej pomocy można analizować substancje mające w warunkach analizy postać gazów lub par. Chromatografia gazowa obejmuje wszystkie metody chromatograficzne, w której fazą ruchomą jest gaz.

Jako fazę ruchomą (gaz nośny) stosuje się najczęściej wodór, azot, argon lub hel. Gaz nośny nie może zawierać zanieczyszczeń, przede wszystkim tlenu, pary wodnej i węglowodorów.

Metoda GC-MS polega na połączeniu chromatografu gazowego ze spektrometrem mas. Jest stosowana zarówno do identyfikacji składników mieszanin związków organicznych jak i do

oznaczania ilościowego poszczególnych związków. Oznaczanie ilościowe metodą GC-MS stosuje się w tych przypadkach, gdy badana mieszanina składa się z wielu składników, zaś stężenie oznaczanego składnika jest niewielkie.

Metody kalibracji w chromatografii gazowej

1. metoda kalibracji bezwzględnej (metoda wzorca zewnętrznego) - oznaczamy najczęściej jeden lub kilka składników próbki, a nie zajmujemy się np. udziałem wszystkich jej składników. W celu sporządzenia wykresu kalibracyjnego do kolumny dozuje się ściśle odmierzone, wzrastające objętości substancji wzorcowej, która jest substancją analizowaną. Każde dozowanie należy powtórzyć 3 razy, a następnie oblicza się średnią wartość wysokości piku h lub jego powierzchni A. Sporządza się krzywą kalibracyjną przedstawiającą zależność A (lub h) od stężenia substancji wzorcowej. Z krzywej można odczytać stężenie molowe oznaczanego składnika w badanej próbce.

2. metoda wzorca zewnętrznego

• wzorcem wewnętrznym jest substancja nieobecna w analizowanej próbce - odmierzoną ilość wzorca dodaje się do dokładnie znanej ilości próbki. Wzorcem wewnętrznym jest substancja, której pik występuje blisko piku lub pików oznaczanych składników.

• wzorcem wewnętrznym jest analizowana substancja - oznaczanie polega na tym, że wykonuje się dwa chromatogramy. Najpierw analizowanego preparatu, a potem analizowanego preparatu z dodatkiem znanej ilości oznaczanego związku. Obydwa chromatogramy muszą być wykonane w tych samych warunkach

Charakterystyka heksachlorobenzenu (HCB)

- powstaje jako produkt uboczny w wielu dziedzinach przemysłu chemicznego. Jego głównym źródłem są obecnie zakłady produkujące pestycydy. Sam heksachlorobenzen stosowano także jako środek grzybobójczy, którym zaprawiano nasiona.

Głównym źródłem narażenia na HCB jest pożywienie. Zanieczyszczenie atmosfery tym związkiem może także stanowić zagrożenie dla człowieka. Nie stwierdzono występowania HCB w wodzie do picia.

HCB jest silnie adsorbowany przez glebę i osady, a jego okres półtrwania jest mierzony w latach. Jest on powszechnym zanieczyszczeniem, łatwo uwalnianym do atmosfery. HCB jest odporny na rozkład, cechuje się wysokim potencjałem kumulacji i odkłada się w tkankach organizmów wodnych i lądowych.

1. Cel doświadczenia:

Oznaczenie zawartości heksachlorobenzenu w badanej próbce.

3. Wykonanie ćwiczenia.

• W celu oznaczenia zawartości heksachlorobenzenu wykorzystano metodę krzywej kalibracji. Przy pomocy roztworu HCB o stężeniu wzorcowym 2µg/ml oraz heksanu sporządzono serię wzorcowych roztworów o stężeniach: 40 ng/ml, 80 ng/ml, 120ng/ml. Ilościowo każda próbka zajmowała 1 ml. Do sporządzenia pierwszego roztworu o stężeniu 40 ng/ml zużyto 20 μl roztworu wzorcowego (2 μl/ml) i 980 μl heksanu; do roztworu o stężeniu 80 ng/ml zużyto 40 μl roztwory wzorcowego i 960 μl heksanu a do roztworu o stężeniu 120 ng/ml zużyto 60 μl roztwory wzorcowego i 940 μl heksanu.

• Sporządzono krzywą kalibracji

• oznaczono zawartość HCB w próbce o nieznanym stężeniu

4. Opracowanie wyników

Cm badanych próbek	Pole powierzchni pod pikiem
40ng/ml	3047
80ng/ml	6308
120ng/ml	7262
x	6762

Obliczenie równania prostej y=ax+c, gdzie:

y - wartość mierzona

x - stężenie analitu

a - współczynnik kierunkowy

b - przesunięcie prostej regresji

W procesie kalibracji współczynniki a i b równania y=ax+c można obliczyć na podstawie wzorów:

Po podstawieniu wartości otrzymujemy:

a=52,688

b=1324

y=52,688x+1324

Obliczenie stężenia:

Y=6762

6762=52,688x+1324

5438=52,688x

x=103,21

Odp. Stężenie badanej próbki wynosi 103,21ng/ml

Obliczanie zawartości heksachlorobenzenu w 5g pszenicy.

5 gr = 2 ml

103,21 ng - 1 ml

x - 2 ml

x = 206,42 ng

206, 42 ng - 5g

x - 1g

x = 41,284ng = 0,041284 μg

Odp. W jednym gramiepszenicy jest zawarte 0,041284 μg HBC

5. Dyskusja wyników.

Wszystkie pomiary zawsze obarczone są błędem, który jest spowodowany wieloetapowością wykonywanych czynności co powoduje sumowanie się kolejnych możliwych przekłamań. Aby zmniejszyć wynik błędu należy powtórzyć analizę kilkakrotnie.

---