13.03.2013
Aktualne tendencje pedagogiki specjalnej
Specjalne potrzeby edukacyjne
TO (dziecko z takimi potrzebami ma problemy z nauką, które wymagają zastosowania specjalnego podejścia edukacyjnego)
Termin dziecko oznacza osobę poniżej 18 r.ż. zarejestrowaną jako uczeń w placówce edukacyjnej.
Termin potrzeby określa się nie ma podstawie wcześniej ustalonej skali upośledzenia lub osiągnięć, ale w odniesieniu do tego, jak dobrze dziecko sobie radzi na tle rówieśników (F.J.Oregan, 2005)
Specjalne potrzeby edukacyjne dzieci i młodzieży wynikają ze zróżnicowanego indywidualnie sposobu nabywania wiedzy i umiejętności w procesie uczenia się, określonego zróżnicowanym ich funkcjonowaniem poznawczo-percepcyjnym. Odnoszą się one do dzieci i młodzieży mającej trudności w uczeniu się, jak i uczniów zdolnych.
Rozpoznanie specjalnych potrzeb edukacyjnych pozwala na właściwy dobór metod, środków i oddziaływań dydaktyczno-wychowawczych, prowadzący do zaspokojenia potrzeb, a tym samym stworzenia optymalnych warunków rozwoju intelektualnego i osobowościowego (MEN, 2010)
Wiele dzieci z niepełnosprawnościami czuje się źle fizycznie i wymaga bezustannej opieki medycznej. U niektórych dzieci poważne problemy zdrowotne współwystępują z zaburzeniami mowy. Wiele z nich ma specjalne potrzeby edukacyjne.
Wiele dzieci z niepełnosprawnościami ruchowymi lub mających problemy ze zdrowiem wymaga wprawdzie specjalnej pomocy, dostosowań w środowisku nauczania, lecz nie wymaga nauczania specjalnego (D.D. Smith, 2009)
Głównymi dziedzinami specjalnych potrzeb edukacyjnych są:
-komunikacja i kontakty międzyludzkie;
-procesy myślowe i przyswajanie informacji;
-zachowanie, emocje i rozwój społeczny;
-rozwój zmysłów i rozwój społeczny (F.J.Oregan, 2005)
Dzieci te mają szerokie spektrum potrzeb i sposobów nauczania, ale nie dają one podstaw do kategoryzowania dzieci, które mają i nie mają specjalnych potrzeb edukacyjnych.
Kategoria specjalnych potrzeb edukacyjnych jest umownym rozróżnieniem, które prowadzi do błędnych klasyfikacji i by przewidzieć, że jest źródłem konfliktów i frustracji wśród tych, których to dotyczy.
Kodeks specjalnych potrzeb edukacyjnych Departament edukacji i umiejętności wyróżnia główne obszary specjalnych potrzeb:
-komunikacja i integracja (opóźnienie mowy, zaburzenia językowe, uszkodzenie ośrodka mowy)
-percepcja i nauka (problemy z nauką, specyficzne problemy z nauką tj. dysleksja, dyspraksja)
-rozwój behawioralny, emocjonalny, społeczny (oznaki problemów behawiorystycznych, emocjonalnych, nadpobudliwości itp.)
-sensoryczne i/lub fizyczne potrzeby (uszkodzenie słuchu, wzroku, upośledzenie fizyczne)
Wiele specjalnych potrzeb edukacyjnych u dzieci jest wynikiem zmieniającego się społeczeństwa, podejścia rodziców, którzy nie dostrzegają specjalnych potrzeb dziecka, świadomości, że dziecko potrzebuje pomocy i wsparcia dla prawidłowego rozwoju.
Społeczne spojrzenie na zjawisko niepełnosprawności specjalnych potrzeb edukacyjnych łączy się z ruchem emancypacyjnym począwszy od lat 60 XX w. w USA i UK. W Ameryce ruch ten został zainicjowany przez protesty osób niepełnosprawnych, które przetoczyły się w latach 70 XX w.
Zapoczątkowało to szereg inicjatyw dla uzyskania pełni praw osób niepełnosprawnych.
Dostępność dla wszystkich
Eliminowanie barier jak również dostępność dla wszystkich, również dzieci niepełnosprawnych- to wyzwania wielu międzynarodowych dokumentów, jak i Strategii Komisji Europejskiej jako działanie na najbliższe dziesięciolecie. W wielu dokumentach Komisja domaga się podejmowania działań równych szans i równoprawnego uczestnictwa w edukacji i życiu społecznym.
Cechy edukacji włączającej:
-równe traktowanie i obdarzanie szacunkiem wszystkich
Standardowe zasady wyrównywania szans osób niepełnosprawnych.
Niepełnosprawni lecz pełnoprawni.
Deklaracja Madrycka
Deklaracja z Salamanki
Zwiększeniem uczestnictwa uczniów w programie nauczania społeczności szkolnej, zmniejszenie zjawiska społecznego wykluczania.
Uwzględnianie zróżnicowania uczniów w danej społeczności: zmniejszenie barier w procesie edukacji w odniesieniu do wszystkich uczniów.
Wykorzystanie doświadczeń innych w usuwaniu barier w dostępie do edukacji uczniów z różnych środowisk. Wprowadzenie zmian dla wszystkich uczniów.
Postrzeganiem zróżnicowania uczniów jako bogactwa zasobu wspomagającego naukę, nie jako problemu, jaki należy rozwiązać.
Przyznanie uczniom prawa do nauki blisko miejsca zamieszkania. Poprawa warunków pracy szkół. Podkreślenie roli szkoły dla rozwoju lokalnej społeczności.
Podnoszenie osiągnięć edukacyjnych. Współpraca między lokalnymi społecznościami. Świadomość, że inkluzja stanowi jeden z aspektów polityki włączającej i szans.
Inkluzja czyli włączanie.
To domaganie się w pełni praw i uczestnictwa. Przyjęcie ze zapewnienie równych szans przyczynia się do demokratyzacji.
Celem jest traktowanie każdego dziecka w sposób sprawiedliwy, z uwzględnieniem jego prawa do decyzji również w edukacji.
Dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi potrzebują również specjalnego wsparcia.
To troska o edukację, wsparcie,, pomoc tym, którzy są niepełnosprawni, zagrożeni społecznemu wykluczeniu.
27.03.2013
Inkluzja, integracja, normalizacja wyzwaniem edukacji XXI wieku
1. Wyzwania integracyjne i walka o równe prawa dla osób niepełnosprawnych.
Już pierwsza połowa XX wieku wpisuje się w historyczny okres WALKI O PRAWA osób niepełnosprawnych. Mechanizm postępu i zmiany są same oczekiwania osób niepełnosprawnych i ich rodzin- głównie PRAWA DO EDUKACJI I REWALIDACJI.
Na bazie ZMIAN NORMALIZACYJNYCH zapoczątkowano w Europie w latach 70. szeroko zakrojoną KAMPANIĘ INTEGRACYJNĄ podejmując dyskusję na temat…(...)
W Polsce realne możliwości zmiany nastąpiły w 1989 r:
-import koncepcji i rozwiązań krajów europejskich
-naśladowanie sprawdzonych w Europie rozwiązań
-uaktywnienie się rodziców dzieci niepełnosprawnych
-dynamiczne przemiany w oświacie
-szereg inicjatyw organizacji pozarządowych , stowarzyszeń i fundacji (Por. A. Krause, s.17)
Aktywność i determinacji rodziców dzieci niepełnosprawnych doprowadziła do zmian ustawodawczych umożliwiając nowe, nieosiągalne w tym zakresie możliwości i edukacji, oświacie. Nastąpiło przekształcenie koncepcji i organizacji szkolnictwa dla osób ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.
POSTULATY RÓWNOUPRAWNIENIA obejmują swym zasięgiem również ludzi niepełnosprawnych. Do koncepcji pomocy człowiekowi niepełnosprawnemu wdarła się nadrzędna ZASADA RESPEKTOWANIA JEGO (…)
Współczesne koncepcje niepełnosprawności:
-systemowe ujęcie potrzeb życiowych i społecznego wsparcia.
-współczesna nauka postrzega niepełnosprawność i funkcjonowanie jako zjawisko złożone i wielowymiarowe będące rezultatem uniwersalnego ludzkiego doświadczenia.
Nowe podejście do klasyfikacji zakłada równość i sprawiedliwość.
-nie kategoryzujące
-nie oceniające niepełnosprawności w procentach
-wielowymiarowe
-model uniwersalny a nie model mniejszościowy
-neutralne i obiektywne- nie negatywne a wręcz pozytywne
-synteza modelu społeczeństwa
Deklaracja z Salamanki w sprawie Zasad, Polityki i Praktyki w zakresie specjalnych potrzeb edukacyjnych.