ŁOSIAK "RÓŻNICE INDYWIDUALN W REAGOWANIU EMOCJONALNYM"

TEMPERAMENT

- jest związany z reagowaniem emocjonalnym i dotyczy stylu afektywnego

- zespół właściwości jednostki o podstawach biologicznych, wiążący się z budową układu nerwowego

- cechy temperamentu są względnie stałe

Temperament a sposoby reagowania emocjonalnego:

- wpływ na próg pobudzenia (osoby o niskim progu częściej reagują np. strachem)

- wpływ na intensywność reakcji emocjonalnych

- wpływ na czas trwania reakcji emocjonalnych

Lazarus: ocena sytuacji wyznacza emocję, która jej towarzyszą. Różnice indywidualne w reagowaniu emocjonalnym wynikają z oceny.

9.1 Styl afektywny. Temperamentalne zróżnicowanie w reagowaniu emocjonalnym.

Trzy wymiary opisujące zróżnicowanie emocjonalne:

• pozytywna i negatywna emocjonalność oraz impulsywnosć-zahamowanie

• zespół behawioralnego zbliżenia, zahamowania oraz walki-ucieczki

• neurotyzm, ekstrawersja i psychotyzm

Clark i Watson:

a) negatywna emocjonalność

wysoki wskaźnik: doświadczanie leku, gniewu

niski wskaźnik: stabilność i spokój

b) pozytywna emocjonalność

wysoki wskaźnik: doświadczanie dumy, entuzjazmu

niski wskaźnik: powściągliwość, nieufność

b) impulsywność (wysoki wskaźnik: lekkomyslność) vs. zahamowanie (rozwaga, unikanie ryzyka)

Wymiary pozytywnej i negatywnej emocjonalności są niezależne!

Uwarunkowania biologiczne:

- negatywna emocjonalność: aktywność ciała migdałowatego, przedniego zakrętu obręczy, grzbietowo-bocznej kory przedczołowej, zmniejszenie objętości hipokampa.

- pozytywna emocjonalność: jądro półleżące, przedni zakręt obręczy z lewym obszarem grzbietowo-bocznej kory przedczołowej, wysoki poziom dopaminy

Davidson: emocje pozytywne - aktywność lewego obszaru okolic przednich płata czołowego, emocje negatywne - lewego.

Trzyczynnikowa Teoria Eysencka

- neurotyzm

- ekstrawersja

- psychotyzm

Gray i trzy systemy emocjonalne:

- zbliżania behawioralnego (związany i neurotyzmem i ekstrawersją) : aktywizowany przez sygnały nagrody

- hamowania behawioralnego (związany z neurotyzmem i introwersją) :

aktywizowany przez sygnały kary, bodźce nowe i lękotwórcze

- ucieczki-walki (związany z psychotyzmem)

aktywizowany przez kary, związany z paniką i gniewem.

Buss i Plomin i trzy wymiary temperamentu:

- emocjonalność

- aktywność

- towarzyskość

Regulacyjna teoria Temperamentu Strelaua - rozróżnia poziom energetyczny i charakterystyki czasowe zachowania.

poziom energetyczny:

- aktywność (małą wrażliwość)

- reaktywność (duża wrażliwość)

Goldsmith i Campos - istnieje różnica w reagowaniu dla każdej podstawowej emocji

Izard - zakłada stałą tendencję reagowania określonymi emocjami u dorosłych (negatywna lub pozytywna emocjonalność)

Koncepcja cechy lęku Spielbergera

- ludzie różnią się zakresem gotowości do reagowania lękiem

- związany z neurotyzmem Eysencka

- czynnik ryzyka dla zaburzeń nerwicowych

9.2 Płeć a emocje

gender - płeć psychiczna

Ocena emocjonalności jest związana ze stereotypem i kulturą

kobiety: radość, smutek (słabość)

mężczyźni: gniew, duma (władza)

Badania:

- Condry i Condry: osoby uważające że obserwują dziewczynkę przypisywały im więcej emocji strachu niż chłopcom

- kobietom serce bije szybciej podczas przywoływania wspomnień, ale efekt zanika z wiekiem; subiektywna ocena emocji taka sama u mężczyzn i kobiet.

- Fisher: brak różnic międzypłciowych w codziennym odczuwaniu pogardy i gniewu. Kobiety ujawniają łatwiej smutek, wstyd i strach bo pozwala im na to społeczeństwo, chłopcy - dominacje, asertywność

- dziewczynki łatwiej maskują emocja gniewu i rozczarowania

Wyrazy mimiczne: kobiety trafniej niż mężczyźni rozpoznają emocje na podstawie sygnałów niewerbalnych

9.3 Inteligencja emocjonalna

IE - grupa powiązań obejmujących:

- spostrzeganie emocji u siebie i innych

-adekwatną ekspresję emocji własnych

-uwzględnianie emocji w rozumowaniu

-refleksyjną regulację emocji, promując rozwój emocjonalny i intelektualny

Badania: dzieci lepiej rozpoznające emocje mają lepszą pozycję społeczną

Roberts, Zeidner, Mathews - wątpią w istnienie IE

Izard: stworzył alternatywne pojęcie adaptacyjnych właściwości emocji

1

---