Epoka literacka - okres literacki, określony umownymi ramami czasowymi. Wyznaczany na podstawie głównych prądów literackich obowiązujących w danym czasie.

Prąd literacki - kierunek literacki obowiązujący w jakiejś epoce literackiej. Dzieła można zaliczyć do jednego prądu literackiego wtedy, gdy mają kilka wspólnych elementów, np. takie same założenia filozoficzne, podobne poruszane tematy i problemy, sposoby budowania dzieł.

Przykłady: renesans, klasycyzm, romantyzm, naturalizm, ekspresjonizm.

Podział na rodzaje literackie:

EPIKA

• Narrator,

• Fabuła (ciąg zdarzeń przyczynowo - skutkowych, które składają się na losy bohaterów),

• Narracja,

• Świat przedstawiony: zdarzenia, postaci, czas i miejsce akcji).

LIRYKA

• Podmiot liryczny (ktoś, kto mówi w wierszu),

• Brak fabuły (afabularność),

• Monolog liryczny ,

• Świat jest postrzegany subiektywnie (z czyjegoś punktu widzenia), podmiot liryczny mówi o swoich uczuciach, myślach i refleksjach.

DRAMAT

• Nie ma narratora ani nikogo nadrzędnego, kto „opowiada”,

• Akcja (jest odmianą fabuły): składa się z:

- zawiązanie akcji,

- rozwinięcie,

- punkt kulminacyjny,

- rozwiązanie akcji.

Akcja obejmuje działania bohaterów, dąży do określonego celu.

Jak rozpoznać rodzaj literacki w utworze?

- Ustalić, kto mówi (narrator, podmiot liryczny, a może w ogóle nie ma takiej osoby nadrzędnej?

- Jak wygląda świat przedstawiony? Czy są w nim zdarzenia, postaci? Czy przeważają myśli i refleksje? Czy bohaterowie mają przydzielone kwestie?

- Jak wygląda budowa utworu? Jaki jest język utworu?

Gatunek literacki - ustalony wzorzec, pewne reguły, według których zbudowany jest utwór literacki. Istnieje w obrębie rodzaju literackiego.

Przykład:

„Król Edyp”:

- rodzaj literacki: dramat,

- gatunek: tragedia.

*(MNC)*

---