Choroby płytki paznokciowej

Zmiany w obrębie paznokci dzielą się na:

1. Zanikowe- ścieczenie płytki paznokciowej aż do całkowitego zaniku:

1. pierwotne - uwarunkowane genetycznie, wyraz defektu ektodermalnego(np. zespół paznokieć-rzepka -> brak lub niedorozwój rzepki(niestabilność stawów kolanowych),płytki w zaniku);

2. wtórne - np. we wrodzonym pęcherzowym oddzielaniu naskórka.

2. Przerostowe:

1. szponowatość paznokci (onychogryposis) - paznokcie stają się grube, matowe. Zdarza się u osób starszych, z zaburzeniami troficznymi lub leżących; u osób młodych jest wynikiem urazów mechanicznych (w młodym wieku: leczenie chirurgiczne);

2. pachyonychia wrodzona Jadassona-Lewandowskiego. Jest to genetycznie uwarunkowana anoma­lia, najczęściej istniejąca od urodzenia. Paznokcie są trąbkowato zwinięte w osi podłużnej, płytka średnio przerosła/zgrubiała; bardzo charakterystyczne -pod płytką twarde i zbite masy rogowe silnie związane z podłożem; towarzyszy mu rogowacenie dłoni…;

3. palce pałeczkowate Hipokratesa (palce Dobosza). Paznokcie są twarde, paliczki przerosłe. Zmiana towarzyszy rozstrzeniom oskrzeli, gruźlicy płuc, niewydolności krążenia.

4. stwardnienie paznokci (scleronychia acquisita). Płytki są stwardniałe, grube (zgrubiałe w osi podłużnej),nadmiernie wypukłe w osi podłużnej, nieelastyczne, oddzielone od podstawy, bardzo wolno rosną, dotyczy wszystkich paznokci. Choroba występuje w okresie pokwitania i przekwitania, częściej u kobiet.

5. zespół żółtych paznokci (yellow nail syndrome) - objawy podobne jak w stwardnieniu paznokci; oprócz tego zastój chłonki; często kojarzy się z wrodzonym symetrycznym obrzękiem nóg i czasem z astmą

6. Candida granuloma - rzadkie schorzenie wieku dziecięcego, związane z zaburzeniami immunolo­gicznymi; niektóre paznokcie rąk i stóp zastąpione olbrzymie nawarstwienie mas rogowych zamiast płytek;wnikanie grzyba od wału paznokciowego?; leczenie nieskuteczne

3. Patologiczne zabarwienie paznokci:

1. bielactwo pospolite (leukonychia vulgaris) - nieumiejętny manicure, porcelanowo-białe plamy przesuwające się ku obwodowi podczas wzrostu płytki, kształt kropelkowaty, nieregularny; leczenie nieskuteczne, płytka musi odrosnąć

2. bielactwo toksyczne (zatrucia talem, arsenem, antymonem) - pojawienie się pasm Meera (mleczno-białe poprzeczne smugi) w kilka tygodni po zatruciu; leczenie nieskuteczne

3. grzybica paznokci (tinea unquium). Najczęściej powodują ją Trichophyton rubrum i T. mentagrophy­tes, rzadziej inne gatunki grzybów (T.bielaceum, T.schemlaini), rzadko Epidermophyton floccosum. Płytki stają się brunatnoszare, wewnątrz nich widoczne są kanały powietrzne tworzące sieć. Występuje grubienie mas rogowych i oddzielanie się płytki. Grzyby wnikają od wolnego brzegu płytki. Grzybica paznokci powinna być zawsze leczona preparatami doustnymi! - preparaty miej­scowe mają głównie działanie keratynolityczne;

4. pleśnica paznokci (acauliosis unquium) - powodowana przez Scopulariopsis brevicaulis; biało-żółte, przeświecające z głębi plamy/pasma; grzyb wrasta w kierunku korzenia paznokcia, zwężają się w kierunku łękotki, nie niszczy płytki, atakuje głównie paluch; głównie u osób starszych, K>M

5. „zielone paznokcie” - zakażenie Pseudomonas aeruginosa; gdy zaburzenia troficzne, uraz, ciągłe mikrourazy; płytki nieco uniesione, z lekkim zielonym zabarwieniem; leczenie miejscowe p/grzybicze

4. Zmiany ukształtowania powierzchni paznokci:

1. ubytki, zagłębienia (łuszczyca pospolita, łuszczyca krostkowa);

2. wzięcia, karby (drożdżyca paznokci - głównie Candida albicans, grzyby wnikają do płytki od strony wału paznokciowego);

3. bruzdy poprzeczne Bean'a (krótkotrwałe toksyczne uszkodzenia, w ostrych chorobach zakaź­nych);

4. wgłębienia/wyżłobienia podłużne (przewlekłe stany zapalne, po naświetlaniach Rtg);

5. ścieńczenie, pobruzdowanie, podłużne pękanie (w liszaju czerwonym płaskim);

6. szorstkość paznokci (przyczyna nieznana);

7. wklęśnięcia ->brak synchronizacji we wzroście (niedokrwistość niedobarwliwa, działanie toksyn bakteryjnych i produktów roz­padu białka, bezsoczność z zespołem Plummera-Vinsona).

5. Zmiany w połączeniu paznokcia z podstawą:

1. oddzielanie się płytki paznokciowej (oncholysis) - może towarzyszyć łuszczycy, często bez ustalo­nej przyczyny (oncholiza samoistna, częstsza u kobiet); rozwłóknienie części łożyskowej płytki, oddzielanie

2. złuszczanie płytki paznokciowej (onychomadesis) zaburzenia troficzne macierzy najczęściej w następstwie ciężkich chorób zakaźnych, urazów mechanicznych, odmrożeń; często w skojarzeniu z łysieniem plackowatym;

3. zwiotczenie płytki - szczególna postać zaniku paznokci, związana z nieprawidłowym rogowace­niem - płytka miękka; podłużne bruzdowanie i popękanie; może towarzyszyć RZS; zaburzenia troficzne, choroby układu wegetatywnego i przemiany materii, następstwo prac w wilgoci i działania czynników alkilujących

4. paznokieć wrośnięty - związane głównie z nieodpowiednim obcinaniem; najczęściej dotyczy palucha; drażnienie wału → przerost, bujanie, często infekcja bakteryjna→ ból, zaczerwienienie, sączenie z wału; leczenie: preparaty zmiękczające płytkę, właściwe obcinanie

6. Zmiany paznokci w chorobach ogólnoustrojowych:

1. marskość wątroby - białe zabarwienie łożyska;

2. przewlekłe stany zapalne żołądka - paznokcie wklęsłe;

3. paradontoza - ścieńczenie, spełzanie płytek paznokciowych.

4. mocznica

5. AIDS

6. choroby układowe - twardzina

Grzybica płytek paznokciowych-leczenie
- ogólne; leki : Ketokonazol, Itrakonazol -> działają bezpośrednio na grzyby
- czas: stóp- ok. 4 miesięcy i dłużej; rąk- 2-3 miesiące
- miejscowe przeciwgrzybicze: głównie keratolityczne (złuszczając lub zmiękczając płytkę
dochodzi do usunięcia grzyba)

---