Ad.1.

Przedmiotem badań pedagogiki jest proces wychowania w różnych jego postaciach i formach. Proces celowo organizowanego wychowania dotyczy przede wszystkim dzieci i młodzieży, stąd wychowanie ich jest głównym zadaniem pedagogiki. Celowo organizowane wychowanie obejmuje także niektóre grupy ludzi dorosłych, tj. ANDRAGOGIKA - pedagogika ludzi dorosłych lub ich oświata i GERONTOLOGIA - pedagogika ludzi starszych.

Współczesny rozwój sił twórczych nauki, techniki, organizacji pracy wymaga od pedagogiki objęcia swoim zakresem całokształtu spraw związanych z wychowaniem człowieka.

Przedmiotem badań pedagogiki są nie tylko wpływy wychowawcze organizowane świadomie i celowo ale również wpływy niezamierzone i żywiołowe. Mówimy wtedy o procesie socjalizacji. Do zadań i zainteresowań pedagogiki należy także zjawisko funkcjonowania systemu szkolno - oświatowego.

Ad.2.

DIAGNOSTYCZNA (rozpoznawanie) - polega na gromadzeniu wiedzy o tym, co było lub co jest w obiektywnej rzeczywistości, polega na stwierdzeniu jej obiektywnego stanu.

PROGNOSTYCZNA - polega na określeniu na podstawie poznanych zjawisk przyszłego kierunku ich rozwoju.

INSTRUMENTALNO-TECHNICZNA - polega na dostarczaniu wiedzy o tym jak realizować zamierzone cele.

HUMANISTYCZNA - umożliwia zaspokojenie potrzeb człowieka w dziedzinie jego dążeń do poznania obiektywnej rzeczywistości.

NAUKI WSPÓŁPRACUJĄCE Z PEDAGOGIKĄ:

NAUKI PRZYRODNICZE - dyscypliny zajmujące się badaniem biologicznego aspektu rozwoju człowieka i badaniem biologicznych uwarunkowań procesów wychowania; do tej grupy nauk należą nauki medyczne tj. biomedyczne podstawy rozwoju i wychowania.

NAUKI PSYCHOLOGICZNE - psychologia ogólna i rozwojowa, zajmująca się badaniem funkcjonowania psychiki a zwłaszcza jej indywidualnego rozwoju.

NAUKI WYCHOWAWCZE - bada psychiczne uwarunkowania i skutki oddziaływań wychowawczych.

NAUKI SOCJOLOGICZNE - socjologia wychowania, pracy, zawodowa, kultury.

NAUKI EKONOMICZNE

NAUKI FILOZOFICZNE - etyka jako podstawowa nauka do podejmowania zagadnień z zakresu wychowania moralnego; estetyka - analizuje oddziaływanie sztuki na człowieka

Ad.3

1.

Wychowanie - to całość zamierzonych oddziaływań środowiska społecznego, przyrodniczego na jednostkę, trwające całe życie. W zakres pojęcia wchodzi: wychowanie naturalne pod wpływem środowiska w którym jednostka funkcjonuje - rodzina, kontakty społeczne, obyczaje, religia

wychowanie instytucjonalne - celowe, planowe oddziaływanie instytucji wychowujących takich jak: przedszkola, szkoły, internaty, domy dziecka

samowychowanie

Oddziaływanie to ma wpływ na stosunek jednostki do otaczającego świata, kształtowanie się systemu wartości, norm, celu życia.

W pedagogice istnieją definicje, które kładą nacisk na celowe dokonywanie zmian w osobowości człowieka pod wpływem czynników zewnętrznych. Jednostka stanowi w nich przedmiot oddziaływań.

Druga grupa definicji mówi o wychowaniu indywidualnym, czyli wspomaganiu rozwoju jednostki poprzez pobudzanie do działania, ale pośrednio, wpływając nie na wychowanka lecz na warunki w których działa.

Wychowanie przekazuje jednostkom dziedzictwo kulturowe, wzory zachowań - utrzymuje ciągłość kulturową społeczeństw, a jednocześnie przygotowuje do uczestnictwa i przekształcania rzeczywistości społecznej.

2. Nauczanie - działalność nauczyciela, o charakterze planowej, celowej pracy, ukierunkowanej na wyposażenie uczniów w wiadomości, umiejętności i nawyki oraz rozwijanie ich zdolności. Nauczanie związane jest z uczeniem się, obydwa pojęcia tworzą wspólnie pojęcie kształcenia.

Nauczanie jest przedmiotem badań dydaktyki

Ad.4

Zarówno proces nauczania, jak i proces wychowania są przez nauczyciela organizowane w sposób zamierzony i celowy. Są ze sobą powiązane, ale każdy z nich rządzi się własną specyfiką, która stanowi o ich skuteczności6. Z tego wynika, że nie każdy nauczyciel, który dobrze uczy, jednocześnie dobrze wychowuje. Nauczanie wychowujące polega bowiem na świadomym realizowaniu obu celów, a nie na traktowaniu wychowania jako skutku ubocznego nauczania7. Nauczając, rozwijamy u ucznia dyspozycje instrumentalne - przekazujemy to, co ma wiedzieć, umieć i rozumieć. Natomiast dzięki wychowaniu kształtujmy dyspozycje kierunkowe, dające podstawę do wyboru celów i zasad działania8. Samo przekazywanie wiedzy nie zapobiegnie irracjonalnym zachowaniom, które obserwujemy nawet u niezwykle zdolnych uczniów.

---