1.Nazwa polska gatunku: Komosa biała`
2.Nazwa łacińska gatunku: Chenopodium album
3.Rodzina botaniczna: Komsowate (Chenopodiaceae)
4.Grupa botaniczna chwastów: roślina jednoroczna, jara.
5.Krótki opis morfologiczny:
Piętro wysokie. Liście jajowato rombowate. Łodyga sztywna, rozgałęziająca się na całej długości. Kwiaty drobne o 5 listkach okwiatu z wystającymi wyraźnie grzbietami, zebrane w kłębki skupione w gęste, kłosokształtne i wiechowate kwiatostany. Kwitnie od VII do XI.
5a.Opis nasienia lub owocu: Owoce drobne, okrągłe, soczewkowato spłaszczone, w okwiecie ułożone pionowo. Nasiona po starciu szarej owocni czarne i lśniące
6.Wystepowanie w roślinach uprawnych: Komosa biała jest rośliną ruderalną oraz pospolitym chwastem ogrodowym i polnym występującym na różnych rodzajach gleb i we wszystkich zasiewach.
7.Właściwości specjalne (szkodliwość dla ludzi i zwierząt oraz wartości paszowe:
1.Nazwa polska gatunku: Owies głuchy
2.Nazwa łacińska gatunku: Avena fatua
3.Rodzina botaniczna: Trawy (Gramineae)
4.Grupa biologiczna chwastów: jednoroczna, jara wcześnie wschodząca.
5.Krótki opis morfologiczny: Wysokość 60 - 120cm.
Kwiatostanem jest wecha rozpierzchła, wszechsrtonna. Kłoski przewaznie trójkwiatowe.
Oś kłoska przy stawie i plewka dolna pokryte rudawobrunatnymi włosami.
5a.Opis nasienia: ziarniaki oplewione, szorstko owłosione, rudawobrunatne, długości około 14mm i szerokości 2mm.
Kwitnie od VI do VIII, dojrzewa nieco wcześniej od zbóż.
6.Występowanie w roślinach uprawnych:
zboża jare, ziemniaki, w zbożach ozimych dochodzi tylko do 20 cm i jest mało płodny.
Rośnie przede wszystkim na glebach ciężkich, bogatych w węglan wapnia.
7.Właściwości specjalne (szkodliwość dla ludzi i zwierząt oraz wartości paszowe:
1.Naza polska gatunku: Gwiazdnica pospolita
2.Nazwa łacińska gatunku: Stelarna media
3.Rodzina botaniczna: goździkowate
4.Grupa biologiczna chwastów: jare krótkotrwałe
5.Krótki opis morfologiczny:
- roslina piętra niskiego
- pędy płożące, silnie rozgałęzione ze zdolnością do tworzenia korzeni przybyszowych
- liście jajowate zaostrzone na ogonkach
- kwiaty drobne, barwy białej zebrane w wierzchotki dwuramienne
5a.Opis nasienia lub owocu: Owoc - torebka. Nasiona małe o średnicy około 1mm, okrągławe, bocznie spłaszczone pokryte popielatymi brodawkami w kształcie gwiazdek, bez połysku o barwie ciemnobrunatnej.
6.Wystepowanie w roślinach uprawnych:
- w zbożach, okopowych, rzepakach, w warzywnikach i sadach. Szczególnie uciążliwa na glebach próchniczych, wilgotnych lub uprawach roślin silnie nawożonych azotem.
7.Właściwości specjalne (szkodliwość dla ludzi i zwierząt oraz wartości paszowe:
- roślina miododajna. Wpływa korzystnie na mleczność krów. Może być używana jako pasza dla inwentarza i drobiu.
1.Naza polska gatunku: Maruna bezwonna
2.Nazwa łacińska gatunku: Matricaria inodora
3.Rodzina botaniczna: Astrowate (Złożone)
4.Grupa biologiczna chwastów: zimująca i ozima
5.Krótki opis morfologiczny:
- Łodyga: wysokość 15 - 60 cm okrągława, od połowy rozgałęziona, naga
- Łiście: dwu- albo trzykrotnie pierzastosieczne odcinki równowąsko lancetowate z szerszym odcinkiem szczytowym, mięsiste
- Kwiatostan: koszyczek na wydłużonej szypułce
- Roślina średniego piętra
5a.Opis nasienia lub owocu:
- Owoc: niełupka na szczycie ścięta, ciemnobrązowa
- Nasienie: nieregularne
6.Wystepowanie w roślinach uprawnych:
- zbożowe, okopowe, rzepak, trwałe użytki zielone, stanowiska ruderalne. Różne typy gleb (szczególnie gliniaste)
7.Właściwości specjalne (szkodliwość dla ludzi i zwierząt oraz wartości paszowe):
- Roślina zawiera garbniki, ma właściwości owadobójcze.
1.Naza polska gatunku: Przytulia czepna
2.Nazwa łacińska gatunku: Galium aparine
3.Rodzina botaniczna: Marzanowate
4.Grupa biologiczna chwastów: zimujące i ozime
5.Krótki opis morfologiczny:
- Korzeń: wrzecionowaty, rozgałęziony
- Łodyga: wys. 30 - 150cm, gałęzista, czterokanciasta, w węzłach nieco zgrubiała, sztywno owłosiona
- Liście: klinowato lancetowate, na brzegach i pod spodem silnie zadzierzyste, zebrane po sześć do ośmiu w okółkach
- Kwiatostan: baldachokształtny, dwu- albo trzykwiatowy
- Kwiat: kwiaty w katach liści, zebrane po dwa do trzech, białe lub zielonkawobiałe, przeważnie obupłciowe
5a.Opis nasienia lub owocu:
- Owoc: rozłupka kulista, pokryta gęstymi haczykowatymi szczecinkami
- Nasienie: lekko nerkowate
6.Wystepowanie w roślinach uprawnych:
- zboża, okopowe, rzepak i rzepik, ogrody, lasy, zarośla
- Gleby: gliniaste , wilgotne
7.Właściwości specjalne (szkodliwość dla ludzi i zwierząt oraz wartości paszowe):
1.Naza polska gatunku: Rdest plamisty
2.Nazwa łacińska gatunku: Polygonum persicaria
3.Rodzina botaniczna: Rdestowate
4.Grupa biologiczna chwastów: jare właściwe wcześnie wschodzące
5.Krótki opis morfologiczny:
- Roślina wysokiego piętra lub średniego
- Korzeń: rozwidlony
- Łodyga: wysokość 20 - 60 cm, silnie rozgałęziona, wyprostowana lub nieco leżąca
- Liście: lancetowate, szczeciniasto owłosione z błoniasta pochwą w miejscu wyrastających liści ściśle przylegajaca do łodygi
- Kwiatostan: kłos, walcowaty, gęsty, prosty lub lekko zgięty
- Kwiaty: różowe, bardzo rzadko białawe
5a.Opis nasienia lub owocu:
- Owoc: trójgraniasty orzeszek, zaostrzony na jednym końcu, czarny
- Nasienie: spłaszczone, ciemne
6.Wystepowanie w roślinach uprawnych:
- okopowe, zbożowe, rzepak, ogrody, stanowiska ruderalne
- Gleby: gliniaste, wilgotne, próchnicze, zasobne w składniki pokarmowe głównie azot
7.Właściwości specjalne (szkodliwość dla ludzi i zwierząt oraz wartości paszowe:
- roslina miododajna, powoduje uczulenia u zwierząt, powoduje zatrucia u trzody chlewnej.
1.Naza polska gatunku: Tasznik pospolity
2.Nazwa łacińska gatunku: Capsella bursa-pastoris
3.Rodzina botaniczna: Kapustowate (Krzyzowe)
4.Grupa biologiczna chwastów: zimujące i ozime
5.Krótki opis morfologiczny:
- Korzeń: wrzecionowaty, rozgałęziony, białawy
- Łodyga: wys 3 -60 cm, wzniesiona, zwykle rozgałęziona, owłosiona lub rzadziej naga
- Liście: dolne - eliptyczne zebrane w różyczkę, górne - siedzące, wcinane z ząbkami, gwiazdkowato owłosione, ząbkowane - rzadziej całobrzegie
- Kwiatostan: grono
- Kwiat: kwiaty drobne, białe, niepozorne
5a.Opis nasienia lub owocu:
- Owoc: łuszczynka trójkątnie sercowata, na szczycie płytko wcięta z krótką szyjką
- Nasienie: podłużnie owalne, spłaszczone, czerwonawożółte albo żółtawobrunatne
6.Wystepowanie w roślinach uprawnych:
- zbożowe, okopowe, ogrody, stanowiska ruderalne - zachowuje się jak roślina dwuletnia
- Gleby: różne typy gleb, szczególnie próchnicze, żyzne
7.Właściwości specjalne (szkodliwość dla ludzi i zwierząt oraz wartości paszowe:
- Część zielona rośliny stosowana jest jako środek krwiotamujacy.
1.Naza polska gatunku: Ostrożeń polny
2.Nazwa łacińska gatunku: Cirsium arvemse
3.Rodzina botaniczna: Astrowate (złożone)
4.Grupa biologiczna chwastów: wieloletnie
5.Krótki opis morfologiczny:
- Korzeń: silnie rozgałęziony, głęboki (2-6m), walcowaty, żółtawobiały lub żółtawobrunatny
- Łodyga: wys. 40 - 120 cm, silnie rozgałęziona, szarozielona, naga lub górą lekko owłosiona
- Liście: róznej postaci, z wierzchy zielone, pod spodem popielate, silnie kolczasto ząbkowane
- Kwiatostan: koszyczek
- Kwiat: kwiaty rozdzielnopłciowe, jasne, purpurowoliliowe lub różowoliliowe
5a.Opis nasienia lub owocu:
- Owoc: niełupka jasnobeżowa, klinowata, z pierzastym puchem kielichowym
- Nasienie: owalne
6.Wystepowanie w roślinach uprawnych:
- wszystkie uprawy, miedze, przydroża, stanowiska ruderalne
- Gleby: różne typy gleb z wyjątkiem najuboższych
7.Właściwości specjalne (szkodliwość dla ludzi i zwierząt oraz wartości paszowe:
- Konkurencja dla roślin uprawnych
1.Naza polska gatunku: Powój polny
2.Nazwa łacińska gatunku: Convolvulus arvensis
3.Rodzina botaniczna: Powojowate
4.Grupa biologiczna chwastów: wieloletnie
5.Krótki opis morfologiczny:
- Korzeń: palowy, głęboki do 2,5 m z odchodzącymi od niego korzeniami bocznymi
- Łodyga: wys. 20 - 100 cm, okragława, wijaca się w lewo, pełzająca, krótko owłosiona
- Liście: strzałkowate lub oszczepowate, nagie, ciemnozielone, całobrzegie, na szczycie zaokrąglone
- Kwiatostan: brak
- Kwiaty: kwiaty zebrane po jednym lub dwa w katach liści, bladoróżowe, z pięcioma czerwonymi smugami od zewnątrz, pachnące
5a.Opis nasienia lub owocu:
- Owoc: torebka, naga, otoczona kielichem, jasnobrunatna lub szara
- Nasienie: odwrotnie jajowate, ciemnoszare lub ciemnobrunatne
6.Wystepowanie w roślinach uprawnych:
- zboża (szczególnie kukurydza), okopowe, stanowiska ruderalne
- Gleby: różne typy gleb, głównie lekkie, stanowiska suchsze
7.Właściwości specjalne (szkodliwość dla ludzi i zwierząt oraz wartości paszowe:
- roslina trujaca, zawierajaca konwolwulinę i garbniki. Szczególnie niebezpieczna dla koni.
1.Naza polska gatunku: Mak polny
2.Nazwa łacińska gatunku: Papaver rhoeas
3.Rodzina botaniczna: Makowate
4.Grupa biologiczna chwastów: jednoroczna, jara lub ozima
5.Krótki opis morfologiczny:
- Korzeń: wrzecionowaty
- Łodyga: wys. 20 -60 cm, okrągława, wzniesiona, silnie szczeciniasto owłosiona, sinawozielona
- Liście: owalne, pojedynczo lub podwójnie pierzastodzielne, zwężające się w ogonek, pod spodem z sinawym nalotem, brzegiem wyraźnie ząbkowane
- Kwiatostan: brak
- Kwiat: Kwiaty pojedyncze, purpurowoczerwone z dużą ciemną plamą u nasady płatków korony
5a.Opis nasienia lub owocu:
- Owoc: torebka, owalna lub kulista, całkiem naga
- Nasienie: nerkowate, matowe, jasne albo ciemnobrunatne
6.Wystepowanie w roślinach uprawnych:
- zbożowe (szczególnie ozime), okopowe
- Gleby: cieżkie, gliniaste, próchnicze, rzadziej lekkie
7.Właściwości specjalne (szkodliwość dla ludzi i zwierząt oraz wartości paszowe:
Chwast trujacy, zawiera alkaloid readynę, dla bydła, koni i trzody chlewnej. Kwiat maku jest stosowany w ziołolecznictwie.
1.Naza polska gatunku: Rdest powojowaty
2.Nazwa łacińska gatunku: Polygonum convolvulus
3.Rodzina botaniczna: Rdestowate
4.Grupa biologiczna chwastów: jare właściwe wcześnie wschodzące
5.Krótki opis morfologiczny:
- Łodyga kanciasta, wijąca się, długości do 1m, dołem rozgałęziona, krótko owłosiona, szorstka.
- Liście: na ogonkach jajowato trójkątne lub sercowato strzałkowate
- Kwiatostan:
5a.Opis nasienia lub owocu:
- Owoce matowe, czarnobrunatne lub czarne, trójkanciaste, z krótkim dzióbkiem na szczycie, o ściankach nieco chropowatych
6.Wystepowanie w roślinach uprawnych:
- zboża, okopowe, len, gryka, ogrody
- Gleby: lekkie i średnie
7.Właściwości specjalne (szkodliwość dla ludzi i zwierząt oraz wartości paszowe:
1.Naza polska gatunku: Szkarłat szorstki
2.Nazwa łacińska gatunku: Amaranthus retroflexus
3.Rodzina botaniczna: Szarłatowate
4.Grupa biologiczna chwastów: jare właściwe wcześnie wschodzące
5.Krótki opis morfologiczny:
- Korzeń: wrzecionowaty, gruby, rozgałęziony, lekko różowy
- Łodyga: wys. 10 - 100 cm, wzniesiona, pojedyncza lub rozgałęziona, jasnozielona do czerwonawej, krótko i szorstko owłosiona
- Liście: rombowo jajowate, szarozielone, na brzegu czerwonawe, skrętoległe, na szczycie lekko zaostrzone lub tępe, brzegiem lekko ząbkowane
- Kwiatostan: kłos, zbity, lekko kłujący
- Kwiat: kwiaty małe, niepozorne
5a.Opis nasienia lub owocu:
- Owoc: jednonasienna torebka z wieczkiem, gładka
- Nasienie: soczewkowate, okrągłe, brunatnawoczarne, silnie połyskujące, gładkie
6.Wystepowanie w roślinach uprawnych:
- okopowe, kukurydza, ogrody, stanowiska ruderalne
- Gleby: różne typy gleb (szczególnie lżejsze), próchnicze, zasobne w azot, gatunek światłolubny
7.Właściwości specjalne (szkodliwość dla ludzi i zwierząt oraz wartości paszowe):
Gatunek rozwija się bardzo szybko, wytworzył wiele form odpornych na herbicydy triazynowe.W dużym stopniu obniżą plon i utrudnia zbiór roślin uprawnych. Roślina nadaje się na kiszonki.
1.Naza polska gatunku: Rzodkiew świrzepa
2.Nazwa łacińska gatunku: Raphanus raphanistrum
3.Rodzina botaniczna: Kapustowate (Krzyżowe)
4.Grupa biologiczna chwastów: jare krótkotrwałe
5.Krótki opis morfologiczny:
- Korzeń: mocny, krótki, cienki
- Łodyga: wysokość 10 - 60cm, okrągława, rozgałęziona, dołem szorstko owłosiona
- Liście: dolne - lirowate, skrętoległe, górne - lancetowate, szorstko owłosione, zielone, brzegiem silnie ząbkowane
- Kwiatostan: grono
- Kwiaty: kwiaty jasnożółte lub z odcieniem białawym, często z fioletowym żyłkowaniem
5a.Opis nasienia lub owocu:
- Owoc: przewęzista łuszczyna, podłużnie żeberkowana, z dzióbkiem
- Nasienie: podłużne, jajowato kuliste, czerwonawobrunatne
6.Wystepowanie w roślinach uprawnych:
- zbozowe jare, gryka, rzepak, okopowe, mieszanki pastewne, ogrody
- Gleby: lekkie, piaszczyste, lekko kwaśne, gleby gliniaste, suche, ubogie w wapń
7.Właściwości specjalne (szkodliwość dla ludzi i zwierząt oraz wartości paszowe:
Nasiona są trujące. Pogarsza jakość mleka u krów.
1.Naza polska gatunku: Miotła zbożowa
2.Nazwa łacińska gatunku: Apera spica - venti
3.Rodzina botaniczna: Wiechlinowate (Trawy)
4.Grupa biologiczna chwastów: zimujące i ozime
5.Krótki opis morfologiczny:
- Korzeń: wiązkowy
- Liście: płaskie, szorstkie, szerokie 2-5mm, skręcone śrubowo, nagie, pochwy liściowe gładkie lub nieco szorstkie, bez uszek, z długim postrzępionym języczkiem
- Źdźbło: wysokość 30 - 120cm, wyprostowane lub zgięte w kolankach
- Kwiatostan: wiecha silnie rozgałęziona, jednokwiatowe kłoski, osłaniająca plewka szorstka, z ością poniżej wierzchołka
5a.Opis nasienia lub owocu:
- Owoc: ziarniak, oplewiony, z ościa i częścią osi kłoska(trzonek po stronie brzusznej), z wieńcem srebrzystobiałych, szczecinowatych włosków u podstawy
6.Wystepowanie w roślinach uprawnych:
- zbożowe (szczególnie ozime), koniczyny, okopowe
- Gleby: piaszczyste lub piaszczysto-gliniaste, wilgotne, lekko kwaśne
7.Właściwości specjalne (szkodliwość dla ludzi i zwierząt oraz wartości paszowe:
Miotła zbożowa jest uporczywym chwastem występującym przeważnie w zbożach ozimych. Jedna roślina wydaje 1000 ziarniaków.
1.Naza polska gatunku: Chwastnica jednostronna
2.Nazwa łacińska gatunku: Echinochloa crus - galli
3.Rodzina botaniczna: Wiechlinowate (Trawy)
4.Grupa biologiczna chwastów: jare właściwe późno wschodzące
5.Krótki opis morfologiczny:
- Korzeń: wiązkowy
- Liście: ciemnoszaro-zielone, równowąskie, lancetowate, dosyć szerokie, tylko u podstawy blaszki liściowej z drobnym owłosieniem brzegów, bez uszek i języczka
- Źdźbło: wysokość 30 - 100cm, wzniesione lub kolankowato podnoszące się, węzły z kosmykiem włosków
- Kwiatostan: wiecha
5a.Opis nasienia lub owocu:
- Owoc: ziarniak, owalny, wypukły od strony grzbietowej, a od brzusznej prawie płaski, jasnobrunatny
6.Wystepowanie w roślinach uprawnych:
- okopowe, kukurydza, ogrody
- Gleby: piaszczysto-gliniaste lub piaszczyste, żyzne, wilgotne
7.Właściwości specjalne (szkodliwość dla ludzi i zwierząt oraz wartości paszowe:
Roślina i ziarniaki mogą być użyte jako bardzo wartościowa pasza dla bydła i drobiu.
1.Naza polska gatunku: Kanianka koniczynowa
2.Nazwa łacińska gatunku: Cuscuta trifolii
3.Rodzina botaniczna: Kaniankowate
4.Grupa biologiczna chwastów: jednoroczna, pasożyt całkowity koniczyny i lucerny
5.Krótki opis morfologiczny:
- Korzeń: słabo wykształcony lub brak
- Łodyga: nitkowato cienka, rozgałęziona, długości około 1m, czerwonawa, wiejaca się na łodygach koniczyny lub lucerny, pozbawiona liści oraz tkanek asymilujących dwutlenek węgla. Natomiast zaopatrzona w specjalne organy ssące zwane ssawkami, którymi pobiera pokarm z tkanek przewodzących swoich żywicieli.
- Kwiaty: drobne, krótkoszypułkowe zebrane w półkuliste, 12-18 kwiatowe pęczki.. Barwa kwiatów biała lub różowe.
5a.Opis nasienia lub owocu:
- Owoc: kulista, 2- komorowa torebka z wieczkiem
- Nasiona: okrągłe, tępo kanciaste, szarawobrunatne, długość około 0,8mm, szerokość 0,7mm.
6.Wystepowanie w roślinach uprawnych:
- koniczyna, lucerna , łaki górski, miedze, rowy
7.Właściwości specjalne (szkodliwość dla ludzi i zwierząt oraz wartości paszowe:
Bardzo trująca.
1.Naza polska gatunku: Szarłat polny
2.Nazwa łacińska gatunku: Remet acetosella
3.Rodzina botaniczna: Rdestowate
4.Grupa biologiczna chwastów: wieloletnie
5.Krótki opis morfologiczny:
- Korzeń: silnie rozgałęziony rozłogowy
- Łodyga: jeden pęd, góra lekko rozgałęziona
- Liście: dolne w rozecie strzałkowate lecz z dużą przewaga części środkowej na ogonkach.
- Kwiatostan: wiecha rozpierzchła
5a.Opis nasienia lub owocu:
- Owoc: drobny orzeszek trójgłowiasty, ciemnobrązowy, błyszczący
6.Wystepowanie w roślinach uprawnych: gleby kwaśne raczej ubogie, na polach niestarannie uprawianych, koniczynie, lucernie, na zaniedbanych łąkach i pastwiskach
7.Właściwości specjalne (szkodliwość dla ludzi i zwierząt oraz wartości paszowe:
Zawartość szczawianu potasu w świeżych częściach nadziemnych
1.Naza polska gatunku: Perz rozłogowy
2.Nazwa łacińska gatunku: Agropyron repens
3.Rodzina botaniczna: Wiechlinowate (Trawy)
4.Grupa biologiczna chwastów: wieloletnie
5.Krótki opis morfologiczny:
Rozłogi pod ziemia. Liście równowąskie, płaskie, szorstkie, uszka ostre, języczka brak.
Kwiatostan: kłos
5a.Opis nasienia lub owocu:
Owoc: stosunkowo duży ziarniak
6.Wystepowanie w roślinach uprawnych:
- pola, łąki sady
Gleba: wszystkie rodzaje gleb ornych z wyjątkiem gleb piaszczystych bardzo kwaśnych
7.Właściwości specjalne (szkodliwość dla ludzi i zwierząt oraz wartości paszowe:
Ma duże wymagania w stosunku do zawartości tlenu w glebie, dlatego rozłogi nie schodzą poniżej 20cm w głąb gleby.