KONSPEKT

TEMAT: Trzymaj się prosto.

POZIOM NAUCZANIA, KLASA, LICZBA JEDNOSTEK LEKCYJNYCH: gimnazjum, jedna jednostka lekcyjna.

KOMPETENCJE:

• rozwiązywanie problemów w twórczy sposób

• skuteczne porozumiewanie się, prezentacja własnego punktu widzenia

• stosowanie zdobytej wiedzy w praktyce

CELE:

Uczeń potrafi:

• dokonać podziału wad postawy

• wyjaśnić przyczyny i skutki wad nabytych

• dowieść konieczności zapobiegania wadom postawy

• doskonalić możliwości fizyczne organizmu poprzez odpowiednie ćwiczenia gimnastyczne

ŚRODKI DYDAKTYCZNE:

• szkielet człowieka (model), ulotki PCK, ilustracja ukazująca skrzywienie kręgosłupa

METODY:

• mapa skojarzeń, dyskusja panelowa, kosz i walizeczka, krzyżówka

FORMY:

• praca indywidualna, zespołowa

Czynności nauczyciela i ucznia	metody	formy	materiały	wskazówki
Faza przygotowawcza Rozwiązanie przez uczniów krzyżówki z hasłem. Uczniowie konstruują mapę skojarzeń, tj. podają skojarzenia z pojęciem WADY POSTAWY. Faza realizacyjna W trakcie realizacji tematu zostanie przeprowadzona dyskusja panelowa. Faza podsumowująca Uczniowie za pomocą kosza i walizeczki oceniają postępowanie bohatera, u którego zaznaczyło się skrzywienie kręgosłupa. Wysuwają wnioski, co warto zapamiętać oraz, co należy puścić w niepamięć. Pod kierunkiem nauczyciela udzielają odpowiedzi, co jest przyczyną wad postawy. Zadanie pracy domowej Miniankieta pt. „Czy jesteś zagrożona(y) wadami postawy? Dlaczego dzieci są szczególnie narażone na zagrożenia wadami postawy?	mapa skojarzeń dyskusja panelowa kosz i walizeczka	praca indywidualna praca zespołowa praca indywidualna (ewentualnie - zespołowa)	Krzyżówki, załącznik nr 1 arkusze papieru tekst dyskusji panelowej (załącznik nr 2), szkielet człowieka (model), ulotki PCK, ilustracja przedstawiająca skrzywienie kręgosłupa, dwukolorowe, samoprzylepne karteczki, na których podane są rady, jak zachować zdrowy kręgosłup, załącznik nr 3 ankiety, załącznik nr 4	Nauczyciel zapisuje skojarzenia uczniów, przeprowadza krótką pogadankę na temat wad postawy, zapisuje temat lekcji. Poszukiwanie informacji w różnych źródłach.

Załącznik nr 1

KRZYŻÓWKA Z HASŁEM

Znaczenie wyrazów:

1. Ruchome połączenie kości.

2. Składa się z mózgo-trzewioczaszki.

3. „Końce” kości.

4. Kwas - sprawca zmęczenia mięśni.

5. Wytwarza np. czerwone ciałka krwi.

6. Część obręczy barkowej.

7. Żebra + mostek = klatka ............................

8. Na przykład chrzęstna i kostna.

9. Ochrania staw kolanowy.

10. Życiodajny mięsień.

11. Miejsca osadzania zębów.

Załącznik nr 2

TRZYMAJ SIĘ PROSTO

Staruszek:

• Hej, młodzieńcze, trzymaj się prosto!

Narrator:

• Obok Pawła przebiegł rześki staruszek w dresie. Paweł widywał go codziennie, czasami zastanawiał się, skąd w nim tyle samozaparcia i energii. Zrywać się o świcie i biegać po parku - to nie dla niego. On lubi sobie pospać, uroczo wyciągnąć się na puchowych poduszkach.

Zmęczony usiadł na ławce, ciężka torba przewieszona przez jedno ramię zsunęła się na trawę.

Kręgosłup:

• Zasapałeś się, co? Bolą cię plecy?

Narrator:

• Paweł szeroko otworzył oczy. Wokół niego nie było żywej duszy, za wyjątkiem esowato powyginanego „cudaka”.

Paweł:

• Kim jesteś?

Kręgosłup:

• Gdybyś bardziej uważał na lekcjach biologii, wiedziałbyś, że tak wygląda KRĘGOSŁUP.

Paweł:

• Ciekawe, jak ci dokuczam?

Narrator:

• Nie wiadomo skąd wyrosło przed chłopcem wielkie lustro.

Kręgosłup:

• Stań swobodnie przed lustrem i zobacz swoje pochylone ku przodowi ramiona, przygarbione plecy, wysunięty brzuch.

Odpowiedz sobie na pytanie - ile czasu spędzasz na krześle lub w fotelu i kiedy ostatnio wykonywałeś jakieś ćwiczenia gimnastyczne?

Narrator:

• Paweł zaczerwienił się po uszy. Faktycznie przez kilka miesięcy prowadził siedzący tryb życia, przecież musiał skomponować kilka piosenek.

Ostatni szlagier to „Rap dla leniucha”.

W domu nudzę się ogromnie,

Dzisiaj nikt nie dzwoni do mnie.

Żadnych zabaw hula - hoop,

Wrzucam więc kasetę pop.

W zębach chipsy, a pop w uchu

I nikogo już nie słucham.

Cóż boisko albo sport -

Jeszcze głośniej. To jest to!

No, a kiedy na ekranie

Jakiś typ dostanie lanie,

Szybciej żując, czujesz luz.

Nie pracuje już mój mózg.

Wciąż nowinki i reklama,

Aż rozboli głowa sama,

Czy to ma być wszystko, pytam?

W końcu jakiś przebłysk mam

Jak ja w życiu radę dam?

Zieleń drzew i kolor nieba,

Więcej sensu nie potrzeba.

Włączam STOP, zostawiam wszystko,

Z chłopakami na boisku

Biegać z pi8łką sobie wolę,

Bym najgorszy nie był w szkole.

Kręgosłup:

• Dla mnie chłopcze, zabójcze jest przede wszystkim długotrwałe siedzenie. W tej pozycji moje kręgi narażone są na bardzo duże przeciążenie. Na przykład obciążenie krążka międzykręgowego między III a IV kręgiem lędźwiowym w pozycji leżącej wynosi 25 kg. W czasie siedzenia z wyprostowanymi plecami na krążek wywierany jest ponad 114 kg, a gdy pochylimy się do przodu - już około 175 kg. Wystarczy jednak, że usiądziemy na podwiniętej nodze albo zgarbimy się nad biurkiem a napór na krążek wzrośnie nawet do 300 kg.

Narrator:

• Paweł z niedowierzaniem pokręcił głową.

Paweł:

• A dlaczego ty sam jesteś skrzywiony?

Narrator:

• Kręgosłup uśmiechnął się znacząco. Stanął nawet z boku, aby bardziej wyeksponować wygięcia tworzące jakby podwójną literę „S”.

Kręgosłup:

• Jako oś twojego ciała mam za zadanie podtrzymywać je i dźwigać. Poza tym jestem miejscem przyczepy wielu grup mięśniowych. Oglądamy z boku mam trzy krzywizny:

• szyjną (wygięcie do przodu)

• piersiową (wygięcie do tyłu)

• lędźwiową (wygięcie do przodu)

Właśnie one amortyzują wstrząsy przy bieganiu i chodzeniu.

Paweł (ironicznie):

• A czego ty dopatrzyłeś się w moim przypadku?

Kręgosłup:

• Nawet dla niewprawnego oka da się zauważyć, że masz jedno ramię niższe. Lekarze ortopedzi określają to jako skoliozę, czyli boczne skrzywienie. I nie jesteś w tym odosobniony. Ponad 80% gimnazjalistów ma skoliozę. Proste plecy, ściągnięte łopatki - który uczeń wytrzyma w tej prawidłowej pozycji kilka godzin lekcyjnych?

Nie ułatwiają tego zadania także szkolne meble, ponieważ krzesła i stoliki są niedostosowane do wzrostu dziecka. A jeśli dodać do tego czas spędzony przy odrabianiu lekcji w domu i codzienne dźwiganie ciężkiej torby, którą przewiesza się modnie przez jedno ramię - wiadomo już dlaczego większość twoich kolegów ma to schorzenie.

Paweł:

• Czy w przyszłości może się to odbić na naszym zdrowiu?

Kręgosłup:

• Nie zauważone lub nie korygowane wady postawy mogą prowadzić do przesunięcia, a nawet deformacji kręgów. To zaś oznacza zniekształcenia klatki piersiowej, co nie jest tylko defektem kosmetycznym. Znacznie ważniejsze od wrażeń estetycznych są skutki zdrowotne: zaburzenia pracy układu oddechowego i układu krążenia. Wynikiem tego mogą być trudności z koncentracją uwagi, osłabienie pamięci, znacznie szybsze męczenie się. A w starszym wieku nerwobóle i niedowład kończyn.

Paweł:

• Widzę, że to poważna sprawa. A tak się irytowałem, gdy mnie karcono:

„NIE GARB SIĘ!”

Kręgosłup:

• Czym prędzej, Pawle, zapisz się na gimnastykę korekcyjną i odwiedź koniecznie lekarza ortopedę. Poza tym - trzymaj się prosto!

Codziennie stań przed lustrem i podnieś głowę, patrząc przed siebie. Wyprostuj ramiona i lekko ściągnij łopatki. Wciągnij brzuch - tak wygląda prawidłowa postawa. Będziesz mógł ją utrzymywać w niewymuszony sposób, jeśli wyćwiczysz odpowiednie mięśnie.

POWODZENIA!

Narrator:

• Paweł poderwał się z ławki. Wyprostował się, zrobił ki8lka skrętów tułowia i lekki niczym ptak pobiegł do domu. Za nim ciągnęła się piosenka:

Pytacie, co zrobić, żeby nie mieć

kłopotów ze zdrowiem!

Proszę bardzo, ja wam powiem!

Prosto siedzieć, prosto stać,

Na podwórku w piłkę grać!

Patrzeć, jak kot pręży grzbiet

I tak samo robić wnet!

A gdy tego będzie mało:

Skakać, biegać, grać i pływać,

Gimnastyki korekcyjnej zażywać!

Załącznik nr 3

RADY NA ZDROWY KRĘGOSŁUP

1. Ciepło - pomaga w rozluźnieniu mięśni. Stosuje się termobandaże z samoprzylepnymi zapięciami lub lędźwiowe z wełny kóz angorskich.

2. Leżenie na plecach rozluźnia i odciąża cały kręgosłup. Pod ugięte pod kątem prostym kolana należy podłożyć dwie duże poduchy, a łydki ułożyć na nich poziomo albo kupić w sklepie nadmuchiwaną kostkę łóżkową.

3. Przy zwyrodnieniowych zmianach stawów nie powinno się leżeć ani pływać na brzuchu, ponieważ zbyt mocno obciąża to stawy kręgowe. Wskazane jest natomiast pływanie na plecach.

4. Przy bocznym ułożeniu ciała podciągnięcie kolan odpręża stawy kręgowe. Dobry efekt przynosi podłożenie w okolicy talii małej poduszeczki, co zapobiega przeginaniu się kręgosłupa występującemu zwłaszcza u kobiet.

5. Ulgę przynosi szybki spacer, energicznym krokiem, z bocznymi ruchami ramion. Pracują wówczas mięśnie brzucha, zapobiegając postawie wklęsłego krzyża, dzięki czemu odcinek lędźwiowy jest bardziej wyprostowany.

6. Otyłość wpływa negatywnie na stawy kręgowe w odcinku lędźwiowym. Skutecznym krokiem samoobrony jest konsekwentna redukcja nadwagi.

7. Ćwiczenia wzmacniające mięśnie brzucha i pleców:

• leżąc na plecach, przyciągnij jedno lub dwa kolana do siebie, zostawiając stopy płasko na podłodze,

• leżąc na plecach, powoli podnieś głowę i tułów w kierunku przyciągniętego do siebie kolana, na ile jest to możliwe bez bólu.

8. Jazda na rowerze powoduje zwiększony ból w plecach. Można tego uniknąć,

mocując między siodełkiem a tylnym kołem dodatkową sprężynę, likwidując

stałe połączenie tych części roweru. Nie pompować zbyt mocno.

---