Poznań, dnia 04.032014r.

ZATWIERDZAM

kierownik zajęć

st. sierż. Dariusz SIKORA

PLAN PRACY

INSTRUKTORA NA PUNKCIE NAUCZANIA

I. ZAGADNIENIE: Użycie środków zapalających i skutki ich rażącego działania na ludzi i sprzęt.

II. CEL:

Uczyć: Użycia środków zapalających i skutków ich rażącego działania na ludzi i sprzęt.

III. CZAS: 10 min.

IV. MIEJSCE: OSZOPBMR

V. LITERATURA:

- Metodyka szkolenia pododdziałów z OPBMR, sygn. Opchem 393/2002;

- Metodyka szkolenia wojsk w zakresie ochrony przed środkami zapalającymi, sygn. chem. 284/79;

- Stosowanie środków dymnych w działaniach bojowych. Podręcznik, sygn. Chem 283/79.

VI. ZABEZPIECZENIE MATERIAŁOWO-TECHNICZNE:

• Broń etatowa, oporządzenie….……………………na stan

• ISOPS (MP4, OP1)…………………………………. na stan

• Ubiór słuchaczy …………………………………….. polowy

• Opatrunek osobisty ………………………………… na stan

VII. WARUNKI BEZPIECZEŃSTWA:

• w czasie trwania zajęć wykonywać tylko te czynności które zostały zlecone przez osoby funkcyjne zajęć lub wynikają z treści otrzymanego zadania.

• zwracać uwagę na zachowanie ostrożności w czasie przemieszczania się w terenie (zagłębienia, elementy zasieków itp.).

• wszystkie czynności wykonywać szybko, sprawnie, lecz z zachowaniem środków ostrożności przewidując następstwa swego działania lub zaniechania działania.

• nie podnosić i dotykać przedmiotów niewiadomego pochodzenia mogących spowodować zagrożenie życia , fakt ich znalezienia meldować natychmiast kierownikowi zajęć ( instruktorowi ).

• nie oddalać się samowolnie z rejonu zajęć.

• każdorazowo meldować o wszelkich urazach, kontuzjach oraz uszkodzeniach broni i sprzętu.

• nie pozostawiać bez opieki broni i oporządzenia.

PRZEBIEG ZAJĘĆ:

Lp.	CZYNNOŚCI INSTRUKTORA	CZYNNOŚCI SZKOLONYCH
1.	Podanie treści zagadnienia - Użycie środków zapalających i skutki ich rażącego działania na ludzi i sprzęt.	Stoją na zbiórce i słuchają
2.	Określenie celu zagadnienia - Ma to na celu uczyć was użycia środków zapalających i skutków ich rażącego działania na ludzi i sprzęt.	Stoją na zbiórce i słuchają
3.	Wprowadzenie w sytuację taktyczną - nie dotyczy	-
4.	Podanie komendy na jaką wykonuje się tę czynność - nie dotyczy.	-
5.	Wzorowy pokaz - nie dotyczy.	-
6.	Pokaz z objaśnieniem - Objaśniam szkolonym użycie środków zapalających i skutki ich rażącego działania na ludzi i sprzęt. .	Stoją na zbiórce, obserwują, słuchają
7.	Ćwiczenie na tempa- nie dotyczy	-
8.	Ćwiczenie etapami- nie dotyczy	-
9.	Ćwiczenie do pełnego opanowania - Żołnierze ćwiczą do pełnego opanowania.	Wykonują komendy instruktora
10.	Reagowanie instruktora na popełniane błędy.	Wykonują komendy instruktora, ćwiczą praktycznie
11.	Omówienie zrealizowanego zagadnienia ze wskazaniem najczęściej popełnianych błędów, sposobu ich usunięcia, wskazanie najlepiej i najsłabiej ćwiczących, zadań i czynności do pracy samodzielnej.	Stoją na zbiórce, słuchają, zadają ewentualne pytania

ZAŁĄCZNIKI:

1..Użycie środków zapalających i skutki ich rażącego działania na ludzi i sprzęt.

OPRACOWAŁ

dowódca drużyny

………………………..

ZAŁĄCZNIK nr 1

Użycie środków zapalających i skutki ich rażącego działania na ludzi i sprzęt.

Porażenia termiczne to różnego rodzaju oparzenia. Ciężkość oparzenia zależy od wielu czynników, takich jak: wielkość oparzonej powierzchni, umiejscowienie oparzenia, wiek oparzonego, jego stan ogólny itp. Szczególne znaczenie ma jednakże głębokość i rozległość oparzenia. W związku z tym oparzenia najczęściej dzieli się na:

• pierwszego stopnia (przekrwienie i obrzęk skóry);

• drugiego stopnia (powstają pęcherze);

• trzeciego stopnia „A” (następuje porażenie skóry właściwej z pozostawieniem resztek nabłonka zdolnych do regeneracji);

• trzeciego stopnia „B” (występuje martwica wszystkich warstw skóry);

• czwartego stopnia (z porażeniem nie tylko skóry, ale i głębszych tkanek, takich jak mięśnie, kości itp.).

Oparzenia stopni pierwszego, drugiego i trzeciego „A” należą do powierzchniowych. Oparzenia stopnia trzeciego „B” i czwartego zalicza się natomiast do głębokich. W praktyce mamy najczęściej do czynienia z połączeniem różnych stopni oparzeń. W odróżnieniu od oparzeń, powstałych w wyniku oddziaływania promieniowania cieplnego wybuchu jądrowego, oparzenia napalmowe powstają wskutek długotrwałego działania czynnika termicznego na skórę, a w związku z tym są głębokie. Określenie głębokości oparzenia w ciągu pierwszych kilkunastu godzin bywa często niemożliwe. Dlatego też należy znać przynajmniej rozległość uszkodzenia. Rozmiary rany oparzeniowej oznacza się w procentach w stosunku do ogólnej powierzchni skóry. Dla szybkiego oznaczenia rozległości oparzenia stosuje się metodę dziewiątek. Przyjmuje się, że u dorosłych powierzchnia głowy i szyi zajmuje - 9%, powierzchnia górnej kończyny - 9%, przednia powierzchnia tułowia (klatka piersiowa, brzuch) - 18%, tylna powierzchnia tułowia - 18%, powierzchnia kończyny dolnej - 18%, powierzchnia krocza i narządów płciowych - 1% całej

powierzchni ciała.

Porażenia toksycznymi produktami spalania

W procesie spalania, w zależności od rodzaju palących się substancji i warunków, w jakich on przebiega, powstaje szereg produktów. Wiele z nich to trucizny lub substancje toksyczne. Ilustruje to tabela 1, w której przedstawiono toksyczność niektórych produktów spalania w dymach pożarowych.

Produktem spalania występującym bardzo często w dymach pożarowych jest tlenek węgla, powstający wskutek niepełnego spalania substancji organicznych. Przenika on przez pochłaniacze i wkładki filtrosorpcyjne zwykłych masek przeciwgazowych. Toksyczność tlenku węgla ilustrują dane liczbowe zawarte w tabeli 2.2.

Szczególnie duże jest niebezpieczeństwo zatrucia ludzi tlenkiem węgla w płonących budynkach i piwnicach, gdzie jego stężenie może dochodzić do 0,2 - 1 i więcej procent.

Dwutlenek węgla jest mniej toksyczny niż tlenek. Jednak, gdy jego stężenie w powietrzu osiągnie 3 - 5 % (czyli 100 razy więcej niż normalnie), żołnierze mogą utracić zdolność bojową. Przy spalaniu się napalmu porażenie ludzi może nastąpić w wyniku zjawiska niedotlenienia. Jest ono rezultatem zmniejszenia się ilości tlenu w powietrzu do wartości poniżej 16%. Takie zjawisko może wystąpić przy spalaniu się dużej ilości napalmu. Do spalania 1 kg tego środka potrzeba, bowiem 3, 5 g tlenu, tj. tyle, ile zawarte jest w 11, 7 m³ powietrza. U ludzi oddychających powietrzem, w którym zawarte jest 15 - 16% tlenu, po pewnym czasie występują objawy głodu tlenowego, co z kolei może doprowadzić do utraty przez nich zdolności bojowej, a nawet śmierci.

Ciężkie zatrucia oraz zgony mogą wystąpić również przy oddziaływaniu na ludzi dymu zawierającego chlor, cyjanowodór, siarkowodór, fosgen i inne substancje toksyczne. Niebezpieczny dla organizmu jest fosfor, stosowany do wypełniania pocisków i bomb zapalających. Dawka toksyczna LD₅₀ wynosi dla tego pierwiastka 1 - 1, 4 mg/kg masy człowieka. Zatrucia fosforem, w przypadku, gdy przedostanie się on do organizmu ludzkiego, kończą się często śmiercią.

Porażenia psychiczne

W wyniku użycia przez nieprzyjaciela broni zapalającej, obok porażeń fizycznych mogą mieć miejsca porażenia psychiczne. Znane są przypadki, kiedy użycie broni zapalającej wywoływało panikę, a to z kolei prowadziło do zwiększenia liczby ofiar. Tak było np. w czerwcu 1915 roku pod Verdun, gdzie Niemcy po raz pierwszy użyli miotaczy ognia. Oto jak wyglądały skutki użycia tej broni w oczach obserwatorów: „Zdawało się, że wszystko dookoła płonie i nic żywego nie zdoła się ostać w tym huczącym morzu ognia. Strach ogarnął Anglików. Rzucając broń piechota angielska uciekała w panice do tyłu, pozostawiając bez jednego strzału swe pozycje, chociaż nie doznała strat od ognia”. Wykorzystali to Niemcy, strzelając do uciekających żołnierzy.

Można oczekiwać, że w ewentualnych przyszłych działaniach bojowych oddziaływanie znacznie efektywniejszej broni zapalającej na psychikę żołnierzy będzie podobne lub nawet silniejsze. I.D. Grabowoj opisuje sytuację, która potwierdza powyższą tezę: grupa ludzi skierowana do gaszenia pożaru powstałego w stepie, po jego likwidacji odpoczywała i w porę nie zauważyła, że ponownie powstał pożar, przy czym rozprzestrzenia się on w kierunku obozowiska z prędkością 15 - 20 km/h. Wał ognia był blisko i nie było już czasu na to, aby uciec przed nim. Należało szybko pokonać strefę pożaru i wyjść na stronę nawietrzną. Część ludzi tak zrobiła. Jednakże większość wpadła w panikę i zaczęła uciekać przed szybko rozprzestrzeniającym się wałem ognia. Ale ogień dogonił ich i większość z nich zginęła. Natomiast ci ludzie, którzy działali racjonalnie i pokonali strefę ognia zostali poparzeni, ale uratowali się.

Rażące działanie broni zapalającej na sprzęt i uzbrojenie

W wyniku oddziaływania broni zapalającej na wozy bojowe i środki transportowe, znajdujące się w rejonach ześrodkowania, w parkach wozów bojowych, na stanowiskach bojowych lub w kolumnach marszowych tracą one z reguły swe właściwości użytkowe. Najłatwiej zapalają się siedzenia, pokrowce, brezenty, opony i inne łatwo palne przedmioty znajdujące się w skrzyniach samochodów i na wozach bojowych. Tak zapoczątkowany pożar w ciągu krótkiego czasu (około 10 minut) ogarnia cały obiekt. Rozprzestrzenianie się ognia jest ułatwione, jeżeli w jego zasięgu znajdują się zbiorniki z paliwem, które mogą się zapalić lub nawet wybuchnąć.

Wozy bojowe i samochody, znajdujące się w pobliżu wybuchu bomb lub pocisków zapalających, mogą się zapalić w wyniku oddziaływania na nie kawałków palącego się napalmu. W tym ostatnim przypadku rażące działanie środków zapalających może być ograniczone za pomocą przedsięwzięć ochronnych.

Efektywność użycia napalmu i innych środków zapalających przeciw opancerzonym wozom bojowym zależy w sposób istotny od tego, czy są one w ruchu, czy na postoju, oraz od tego, czy włazy i inne otwory w momencie ataku są otwarte czy zamknięte. W przypadku czołgu (BWP) z uruchomionym silnikiem najbardziej wrażliwym miejscem na działanie ognia są żaluzje i otwory, przez które powietrze przedostaje się do silnika. Padające na żaluzje kawałki palącego się napalmu mogą być wciągane razem z powietrzem do wnętrza przedziału silnikowego i zapalać tam przewody plastykowe i gumowe oraz niszczyć kable elektryczne i w ten sposób uszkadzać silnik, a więc wóz bojowy. Silnik może też być unieruchomiony z powodu braku dostatecznej ilości tlenu w powietrzu w strefie spalania napalmu.

W czołgu (BWP, transporterze opancerzonym) z unieruchomionym silnikiem przy zakrytych włazach, najbardziej wrażliwe na działanie ognia są elementy gumowe, przy otwartych zaś włazach - przedział bojowy. Jeżeli przedostaną się do niego środki zapalające, zawsze istnieje potencjalne niebezpieczeństwo utraty właściwości użytkowych wozu bojowego. W przedziale bojowym ogień może spowodować zapalenie amunicji, materiałów wybuchowych oraz paliw i smarów. W rezultacie mogą powstać nowe ogniska pożarów oraz może nastąpić wybuch amunicji. W każdym z tych przypadków zostaną porażeni ludzie znajdujący się w obiekcie lub w jego pobliżu.

---