L. Bobrowicz-Lewartowska w swojej pracy ( str. 57) za innymi podaje, ze obecnie za jedną z najbardziej charakterystycznych cech autyzmu wczesnodziecięcego uważa się zaburzenia w społecznym używaniu języka mówionego i gestów. Nawet przy dobrym rozwoju mowy, dzieci te mówią mniej od swoich rówieśników, i nie podejmują rozmów z innymi. Może dysponują odpowiednią artykulacją, ale ma problemy z wykorzystaniem tych umiejętności adekwatnie do sytuacji.
Większość badaczy wnioskuje, że dzieci autystyczne gorzej wypadają w skalach werbalnych niż niewerbalnych zadaniach przestrzennych i percepcyjnych. L.Bobrowicz-Lewartowska powołuje się na Carpentieri, która porównywała dzieci autystyczne i nieautystyczne przy pomocy testu Termana-Merrill. Wyniki tych badań wskazują, że dzieci autystyczne mają niższe osiągnięcia w obszarze werbalnego wnioskowania. Dzieci autystyczne wykazują słabość w sferze językowej, natomiast są mocniejsze w obszarze niejęzykowymi. Czytając dalej, (str. 58) Lewartowska przytacza innych badaczy, a wyniki tych badań są zgodne z obecnym terminem autyzmu. Autyzm jest rozległym zaburzeniem, szczególnie w sferze werbalnej społecznej komunikacji. Natomiast komunikacja niewerbalna służy podtrzymywaniu komunikacji słownej. Z jedną i drugą autystycy mają ogromne problemy. Ich gestykulacja jest znacznie ograniczona. Posługują się gestami prostymi, instrumentalnymi, które służą zakończeniu bądź uniknięciu kontaktu. Przejawiają zachowania, którym towarzyszą niezamierzone ruchy głowy i ramion, poruszanie szczękami, kręcenie głową, jęczenie, zgrzytanie zębów, wycie. Nie ujawniają zachowań służących podtrzymywaniu kontaktów werbalnych za pomocą komunikatów niewerbalnych. Dzieci autystyczne mają również trudności z rozumieniem przekazywanych im komunikatów niewerbalnych.
Obserwując rozwój mowy u tych dzieci można stwierdzić jej opóźnienie, regres, zahamowanie lub zaburzenie od urodzenia, także jej niewykształcenie.
Zredaguj!!! Konstanareas M.M., Blackstock E.B., Webster C.W., 1992, str.72
Wyznaczono podstawowe deficyty językowe w komunikacji dzieci autystycznych. Konstanatareas i inni
Deficyty w komunikacji podzielono na trzy grupy:
ilościowe, w tym
-brak mowy: z brakiem gestykulacji, lub z ubogą gestykulacja
-opóźnienia w mowie: krótkie- miesięczne, lub długotrwałe -wieloletnie,
-mowa ograniczona: tylko łańcuchbodziec-reakcja, lub mowa bardziej zaawansowana,
ale z ograniczonym używaniem mowy
jakościowe, do których zaliczamy:
-echolalia-natychmiastowa i opóźniona
-odwracanie zaimków
-neologizmy
-metaforyczne użycie języka
-stereotypowy język
-defekty w artykułowaniu
deficyty w pragmatycznym użyciu języka:
-niezdolność do naprzemiennego wysławiania się
-brak komunikacji do starszych i rówieśników
-niezdolność do symbolicznego użycia przedmiotów
-słabe wykorzystanie bodźców wzrokowo-twarzowych w komunikacji
L.Bobkowicz-Lewartowska za innymi podkreśla, (str. 62), że mimika dzieci autystycznych jest na ogół mało wyrazista. Na podstawie obserwacji rejestruje się częściej emocje negatywne. Odczucia przyjemne przejawiają się pobudliwością ruchową czy stereotypiami ruchowymi. Za Gałkowskim przytacza, iż duże znaczenie ma analiza form niewerbalnych reakcji dzieci autystycznych, ponieważ mogą one dostarczyć wiedzy o ich przeżyciach.
Innym elementem zaburzonej komunikacji u autystyków są zakłócenia prozodyczne
wypowiedzi, a mianowicie brak odpowiedniej intonacji czy też właściwej modulacji,
monotonia, odbiegający od normy rytm.