30.11.2011

Dokończenie poprzedniego wykładu

1. Materializm historyczny - system ekonomiczny jako baza społeczeństwa + nadbudowa czyli wszystko inne; determinacja systemu społecznego przez to co prezentuje system ekonomiczny; ważną rzeczą jest to kto ma kontrolę nad środkami produkcji i kto sprawuje władzę; relacje między kapitalistami a pracownikami zawsze mają charakter konfliktowy

2. W poglądach Marksa prawa dialektyki odnoszą się do:

• I - przesądza o determinizmie rzeczy społecznych

• II - względność i przejściowość wszystkich form ruchu

• III - teoria wartości

• IV - walka klas

3. Cała historia ludzi była od samego początku wyrazem konfliktu i walki klas; historia ludzkości to różne fazy tego etapu

4. Dwa rodzaje klasy robotniczej

• klasa w sobie - robotnicy podzielają podobne warunki zycia ale nie są świadomi wspólnych interesów; zadaniem propagandy jest uświadomienie im tego

• klasa dla siebie - robotnicy po uświadomieniu wspólnych interesów

5. Prawo wartości dodanej - wartość dodana to praca ludzka, która powoduje wzrost wartości

6. Ludzka praca różnych ludzi nie różni się jakościowo tylko ilościowo (jednostki biorące udział w pracy)

7. Połączenie 3 elementów - prywatna własność środków produkcji + podział pracy + konflikt

8. Im bardziej rozwinięty kapitalizm tym bardziej napięte będą stosunki między kapitalistami a proletariatem i będzie wzrastać świadomość klasowa aż w końcu wybuchnie rewolucja robotnicza

14.12.2011

HISTORYZM, HISTORYCYZM

• kierunek asocjlogiczny bo zajmuje się tym co jednostkowe

• zrodził się w Niemczech, z idealizmu niemieckiego

• należy zwrócić uwagę na szczegóły, konkrety, kolory, jednostkowość, określone zjawiska w kontekście historycznym

• akceptowanie dziedzictwa historycznego

• historyzm filozoficzny i metodologiczny

• historyzm absolutny i historyzm mniej radykalny

1. Założenia

• życie ma charakter historyczny - uhistorycznienie życia

• życie historyczne powinno być rozważane jako całość

• podejście indywidualizujące - odejście od generalizacji

• traktować człowieka jako animal historicum (?) - człowiek zawsze żyje w kontekście historycznym; rezygnacja z przeciwstawiania świadomości naukowej i potocznej

• poznanie historyczne jest swoistego rodzaju poznaniem; państwem w państwie; poznanie świata człowieka wymaga swoistych procedur (verstehen)

• relatywizm historyczny - sensowne wypowiadanie się o czymkolwiek wymaga brania pod uwagę kontekstu

2. Heinrich Rickert

• należy szukać stałych elementów w dynamice procesów historycznych

• podział nauki

• nomotetyczne (poszukiwanie w rzeczywistości tego co ogólne)

• idiograficzne (zajmują się poszczególnymi zdarzeniami i ich opisem)

• odniesienie do wartości - ma pomagać w odróżnieniu metody nauk historycznych i metody przyrodoznawstwa i służyć wyróżnieniu zasługujących na uwagę indywidualności z masy faktów jednostkowych

• z 1 strony trzeba odróżnić rodzaj absolutnej generalizacji i szukania wzorów a z 2 strony rodzaj indywidualizacji, który byłby rodzajem historyzmu absolutnego

• potrzeba rozróżnienia sytuacji indywidualizującej i generalizującej

• kultura obejmuje to co człowiek bezpośrednio wywarza lub to co jest świadomie podtrzymywane w imię określonych wartości

• nauki o kulturze - określenie nauk historycznych

2

---