Prawo tolerancji Schelforda - możliwa jest egzystencja danego organizmu pomiędzy skrajnymi wartościami danego czynnika.

Prawo minimum Liebiga - każdy czynnik środowiska będący w minimum działa ograniczająco na dany organizm, np. brak wody

Tolerancja ekologiczna organizmu - to zdolność przystosowania się do zmian danego czynnika.

Zakres tolerancji - to rozpiętość zmian danego czynnika w obrębie której organizm jest zdolny utrzymać procesy życiowe.

Organizmy w różnych środowiskach:

A) temperatura:

- organizmy eurytermiczne, tolerujące duże zmiany temperatury środowiska, np. człowiek, puma, żmija zyg. paproć orlica

- org. Stenotermiczne np. koral madreporowy, ryby głębinowe, kergulena, zając bielak, ssaki płetwonogie

b) zasolenie:

- euryhaliczne: morszczyn, hełbia, węgorz

- stenohaliczne tylko w wodach słonych np. głowonogi i szkarłupnie

c)światło

- roś. Światłolubne tzw. „heliofity” kaktusy, agawy, kukurydza

- cieniolubne tzw. skiofity np. paprotniki i mszaki

d) wilgotność środowiska:

- hydrofity - rośliny wodne, np. grążel żółty

- helofity - rośliny stanowisk bagiennych, rośliny bagienne

- mezofity - klimat umiarkowany

- kserofity - suchorośla

Grupy ekologiczne to org. O podobnym zakresie tolerancji w stosunku do określonego czynnika środowiska:

- nitrofile - rośline żyjące w na glebach bogatych w azot, np. pokrzywa zwyczajna, marchew, rzodkiewka burak.

- Kalcyfile - rośliny żyjące na glebach bogatych w wapń

- Skiofile - rośliny cieniolubne większość mszaków i paprotników.

- Heliofile - rośliny światłoubne, słoncznik i dziurawiec

Gatunki wskaźnikowe to gatunki o wąskim zakresie tolerancji na określone warunki środowiska tzw. bioindykatory, np. porosty sąklasycznym bioidykatorem tzn są bardzo wrażliwe na obecność siarki w powietrzu

Rośliny i zwierzęta a zanieczyszczenie wód:

- w wodach silnie zanieczyszczonych występują polisaproby np. wirczych euglena larwy ochotkowatych

- w wodach czystych występują oligosaproby np. okrzemki, larwy jętek, lin

- w wodach bardzo czystych występują ksenosaproby np. pstrąg potokowy

- w wodach średnio zanieczyszczonych żyją mezosaproby np. wypławek biały

Optimum fizjologiczne- to wymagania organizmu w stosunku do podstawowych potrzeb (wymagania optymalne-najlepsze)

Optimum ekologiczne-siedliskowe - to obszary na których gatunek występuje w przeważającej ilości

Struktura przestrzenna populacji:

- rewiry to terytoria osobnicze obszar aktywnie broniony przez osobnika danego gatunku zaspokajający jego wszystkie potrzeby życiowe

- areał przestrzenny populacji to suma areałów osobniczych

- zasięg przestrzenny gatunków to obszar zajmowany przez dany gatunek

Rozmieszczenie przestrzenne populacji

a) rozmieszczenie skupiskowe

- zwierzęta:

+ żayjące w stadach: ludzie, krowy, byki, wilki, antylopy

+ owady tworzące grupy społeczne np. mrówki i pszczoły

- rośliny:

+mające ciężkie nasiona, owoce, np. dęby(dąbrowy) kasztanowce

b) rozmieszczenie równomierne np. krowy w oborze

- zwierzęta z tzw. terytorializmem np. antylopy

- rośliny np. kaktusy na pustyni

c) rozmieszczenie losowe:

- zwierzęta np. pająki

Stosunki liczbowe w populacjach:

a) liczebność - liczba osobników tworzących daną populację. Nie jest to wartość stała

b) zagęszczenie - liczebność na jednostke powierzchni

c) czynniki wpływające na liczebność

- rozrodczość

- śmiertelność

- migracje - przemieszczanie się osobników

d) maksymalna rozrodczość populacji teoretyczne zdolności do wychowania potomstwa

e) opór środowiska suma fizycznych i biologicznych czynników, które nie pozwalają gatunkowi osiągnąć maksymalnej liczebności

f) rozrodczość rzeczywista

- „rozrodczość maksymalna” - „opór środowiska” = „rozrodczość rzeczywista”

---