Scenariusz zabawy Andrzejkowej dla klasy I a pt. "Wieczór tajemniczych i magicznych wróżb"

Nauczyciel prowadzący: mgr Wiesława Rausch
Miejsce: sala lekcyjna
Cele:

uczeń zna tradycje ludowe związane z Andrzejkami

uczeń potrafi przygotować plakaty zdobiące salę

przygotować stroje odpowiednie do nastroju zabawy

zgodnie uczestniczyć we wspólnej zabawie
Metody: pogadanka, gry i zabawy

Środki dydaktyczne: strój kominiarza wazony z wodą do gałązek "drzewko szczęścia" z kolorowymi kartonikami pudło ze słodyczami list św. Andrzeja świece ustawione na parapetach klucze z kolorowego kartonu krepa, nożyczki, klej karty pracy napisy z nazwami siedlisk czapki z napisami: wróżbita, krasnoludek, elf, czarodziej

Czas trwania: 4 godz. lekcyjne

Przebieg imprezy Andrzejkowej

1. Wprowadzenie uczniów do klasy.

przy wejściu stoją wazony, do których uczniowie wstawiają gałązki z życzeniami

uczniowie siadają w kręgu

2. Podanie źródeł tradycji.

Gawęda Wróżki.
Późną jesienią po zakończeniu wszystkich prac rolnych, gdy dni były coraz krótsze, a wieczory dłuższe następował okres wróżb i zalotów, ale dniem szczególnym był 29 listopada - wigilia św. Andrzeja.
Dzień ten rozpoczynał niegdyś długą uroczystość - okres najkrótszych dni i najdłuższych nocy w roku. Kończył się tu pewien okres czasu - stary rok, a rozpoczynał tajemniczy i nie odgadniony jeszcze nowy rok. Z takimi przełomowymi momentami w naturze łączyła się w czasach pogańskich wiara w zjawiska nadprzyrodzone, w obecność wszelkiego rodzaju duchów i dusz zmarłych, w złe moce, które w dniach swojego święta, przybywając na Ziemię, mogą odsłonić żywym ich przyszłość.
Wróżby te pochodzą prawdopodobnie ze starożytnej Grecji. Grecka nazwa męża (czy mężczyzny) "aner", w drugim przypadku "andres", sprawiła być może, że zaczęto Andrzeja uznawać za rozdawcę mężów, a dzień jego pamięci poświęcono dziewczęcym wróżbom. Kościół, nie mogąc wyeliminować tych prastarych wierzeń, spowodował, że wróżby praktykowane w tym dniu znalazły się pod patronatem św. Andrzeja i dziewczęta, często za pomocą modlitw, postów i innych umartwień, starały się zaskarbić sobie jego łaskę.
Prawdopodobnie przez analogię do wróżb w wigilię dnia św. Andrzeja, który miał zapewnić dziewczętom dobrych mężów, wigilia św. Katarzyny - 24 listopada stała się porą wróżb dla chłopców. Było to zjawisko nowe, wyrosłe na gruncie wierzeń już chrześcijańskich.

3.Losowanie
Dzieci losują czapki, które dzielą je na 4 zespoły. Na kartkach umieszczone są następujące nazwy (każda powtarza się 5 razy):

czarodziej

wróżbita

elf

krasnoludek
W ten sposób tworzą się zespoły czarodziei, wróżbitów, elfów, krasnoludków. Kartki są jednocześnie wizytówkami, które dzieci przypinają do ubrania, wcześniej dopisując swoje imię np. czarodziej Michał.
4. Praca w grupach:

Nauczyciel wskazuje grupom ich miejsce w sali stawiając na stolikach nazwy "Siedlisko czarodziei", "Siedlisko wróżbitów", "Siedlisko elfów", "Siedlisko krasnoludków".

Grupy mają do dyspozycji bibułę, klej, nożyce, z których muszą wykonać dla siebie emblematy odróżniające ich od innych grup (np. opaski na głowę, kokardy, apaszki itp.) - nauczyciel podpowiada jeżeli grupy mają trudności z wymyślaniem emblematu.

5. Zabawa muzyczno - ruchowa.
Gra muzyka. W chwili gdy muzyka milknie padają polecenia wykonania krótkich działań w ruchu np. uścisnąć jak najwięcej rąk, uścisnąć jak najwięcej kostek u nóg, spojrzeć jak największej liczbie osób w oczy, zgrupować się wg koloru oczu itp.

6. Praca w grupach.
Grupy otrzymują karty pracy - ich zadaniem jest wspólne dokończenie, w ciągu określonego czasu, przysłów:

Cicha woda ..............................

Jak sobie pościelesz ..............................

Kto pyta ..............................

Gzie dwóch się bije ..............................

Wybiera się ..............................

Strach ma ..............................

Ten się śmieje ..............................

Kto pod kim dołki kopie ..............................

Paluszek i główka ..............................

Czego Jaś się nie nauczy ..............................
Grupa, która zrobiła zadanie jako pierwsza otrzymuje w nagrodę żółty klucz (klucz z kolorowego kartonu), miejsce drugie - klucz błękitny, trzecie - zielony itd. Nagrodzenie wspólnych wysiłków brawami.

7. Wróżby.
Przed każdą wróżbą należy wypowiedzieć czarodziejskie słowa np. "Święty Andrzeju, daj mi znać, co się ze mną będzie dziać"

Wróżba z gałązki - nauczyciel wyjaśnia znaczenie gałązek przyniesionych przez uczniów - postoją w wodzie aż do Bożego Narodzenia; dołączone życzenie spełni się, jeśli do tego czasu gałązka zakwitnie.

"Drzewko szczęścia" Na salę wchodzi kominiarz i przynosi ze sobą drzewko szczęścia, na którym zawieszone są kolorowe kartoniki o różnych kształtach. Uczestnicy wieczoru zdejmują wybrany przez siebie kartonik i odczytują przepowiednię.
koło (symbol wieczności, zmiany, ruchu, czeka cię fortuna, zagraj na loterii).
jabłko (symbol zdrowia, wiecznej młodości). Musisz być czujny, bo pokłócisz sie z kimś bliskim.
klucz (symbol powagi, władzy). Uważaj, aby cię ktoś nie wyrzucił z własnego domu. Czeka cię przeszkoda i musisz użyć właściwego klucza do jej pokonania.
serce (symbol miłości, uczuć). Czeka cię wielkie szczęście i miłość.
książka (symbol wiedzy, tajemnej mądrości). Przed tobą duże możliwości. Czekają cię dobre wyniki w nauce, sukcesy w pracy.
słońce (symbol światła, źródło energii). Zyskasz sławę i popularność. Przed tobą początek kariery.
księżyc (symbol tęsknot, tajemniczych obrzędów, opiekun snu i marzeń). Jesteś podatny na wpływy innych, czasem leniuchujesz.
wąż (symbol sił kosmicznych, odnowy, emblemat lekarzy, bóstw, długowieczności, kusiciel). Jesteś osobą nieco skąpą. Nie wydajesz pieniędzy na byle co. Bądź czujny, bo coś czai się na ciebie.
smok (symbol dalekich wypraw, podróży, autorytetu). Czeka cię daleka wyprawa, pełna przygód.
róg (symbol ataku, obrony, triumfu). Wnet okaże się, że jesteś najlepszy w danej dziedzinie. Osiągniesz sukces.
pieniądz (symbol dóbr materialnych). Wygrasz na loterii lub czeka cię jakiś spadek.
korona (symbol władzy i potęgi). Czekają cię pochwały, nagrody, sukcesy w pracy.
lustro (symbol próżności i zalotności). Wszystko odganiasz, bo masz dar jasnowidzenia zdarzeń minionych i przyszłych.
drzwi (symbol zmian w życiu). Oznacza, że czeka cię przejście z jednego w drugie, np. jesteś biedny, staniesz się bogaty.
kwadrat (symbol absolutu, rozumu, słabości). Jesteś wybitnie zdolny, dzięki bystrości rozumu czeka cię ustabilizowana, dobra przyszłość.
trójkąt (symbol światła, harmonii). Jesteś osobą zgodną, żyjesz w zgodzie z innymi i samym sobą.

"Wróżba z butelką- nasze charaktery"
Dziecko kręci ozdobną butelką, wokół której leżą rozrzucone rekwizyty:
Lusterko- dba o swój wygląd
Zegarek- punktualny
Pieniądz- bogactwo
Korale- strojnisia
Książka- naukowiec
Notes- drobiazgowy
Grzebień- elegant
Mydło- czyścioch
Orzech- twardziel
Chusteczka- płaczek
Gęsie pióro- kłamca

"Wróżba- Mędrcy i lenie"
Na stoliku leżą dwa talerzyki. Pod jednym z nich ukryta jest książeczka, drugi jest pusty. Wróżka prosi dzieci, aby ustawiły się w dwóch rzędach. Jeden- przed talerzem z książką, drugi- pustym. Osoby, które ustawią się przed talerzem z książką- garną do wiedzy, przed pustym- lenie.

Zabawa muzyczno - ruchowa.
Dzieci tańczą dowolnie przy muzyce. Kiedy muzyka się urywa nauczyciel podnosi do góry dużą kostkę pokazując wyraźnie jedną ściankę. Dzieci mają za zadanie szybko połączyć się w grupy liczące tyle osób, ile oczek było pokazane na kostce. Po utworzeniu grupek padają polecenia, po których dzieci tańczą przez chwilę wykonując zadanie. Potem następuje powrót do swobodnego tańca. (Polecenia mogą być następujące:
1 - każdy jest kelnerem w zatłoczonej restauracji;
2 - jedna osoba wykonuje dowolne ruchy, a druga jest jej cieniem;
3 - jedna osoba jest starym samochodem, dwie ją pchają;
4 - wszyscy stoją pod jednym parasolem i tańczą;
5 - jedna osoba ma urodziny, pozostałe ją podrzucają;,br> 6 - jedna osoba to lokomotywa, pozostałe są wagonikami.)

Praca w grupach.
Każda grupa przygotowuje jedną wróżbę wg instrukcji znajdującej się w kopercie, którą wcześniej losują.
I grupa wypisuje na kolorowych karteczkach jak najwięcej nazw zawodów - wróżba "Kim będę?".
II grupa wpisuje na karteczkach w dwóch kolorach, na jednym - imiona chłopców, na drugim - imiona dziewcząt - wróżba "Imię mojej sympatii".
III grupa wpisuje na kolorowych karteczkach (przy pomocy nauczyciela) "Co wydarzy się w najbliższej przyszłości?" np. podróż, odwiedzi cię ciocia, dostaniesz prezent, itp.
IV grupa wpisuje na kolorowych karteczkach nazwy miast i państw - wróżba "Gdzie będziesz mieszkał jak dorośniesz?".

8. Przerwa na drugie śniadanie.


Zabawa we wróżenie
Po przerwie, każda z grup kolejno w swoim siedlisku przeprowadza przygotowaną przez siebie wróżbę, zapraszając do niej inne zespoły. Dzieci kolejno losują karteczki, które zatrzymują dla siebie. Kartek z wróżbami musi być więcej niż dzieci. W ten sposób, każde dziecko gromadzi 4 karteczki. Następnie dzieci siadają w kole i dzielą się swoimi wynikami wróżb.

9. Zabawa muzyczno - ruchowa: Muzyczna loteryjka.
Dzieci tańczą dowolnie w rytm muzyki. W pewnej chwili prowadzący wyłącza muzykę, a ktoś z uczestników wyciąga z podanego pojemnika (kapelusz, pudełko, koszyczek �) los i odczytuje go. Na losie napisane jest polecenie, według którego dzieci tańczą dalej po ponownym włączeniu muzyki. (Polecenia mogą być np. "Tańczymy jak samoloty", "Tańczymy klaszcząc nad głową", "Tańczymy na palcach" itp.) Po przetańczeniu jednego polecenia muzyka "gaśnie" znowu i wyciągany jest następny los.

10. Podsumowanie zabawy.

Wszyscy siadają w kole

Nauczyciel proponuje aby wszystkie karteczki z wróżbami, które wylosowały dzieci, jak również wizytówki, emblematy i klucze, które otrzymały poszczególne "siedliska" złożyć do pudła. (Pudło nauczyciel przygotowuje wcześniej. Jest to pudło z wstawionym po środku dnem, tak, że gdy się otworzy z jednej strony, nie widać tego co jest z drugiej strony. Dno jest zaklejone szarą taśmą. W części o której dzieci nie wiedzą nauczyciel umieścił wcześniej słodycze (cukierki w różnokolorowych papierkach). Po złożeniu wszystkich emblematów i karteczek nauczyciel zakleja szarą taśmą tak samo jak zaklejone jest dno pudła. Następnie przykrywa pudło kolorową chustą, arkuszem papieru itp.

Dzieci tańczą w kole dookoła pudła (dzieci mogą zaśpiewać wspólnie swoją ulubioną piosenkę)

Następnie każde, chętne dziecko może podejść do pudła i wypowiedzieć nad nim dowolne zaklęcie

Nauczyciel odkrywa pudło i otwiera je z drugiej strony (obydwie są zaklejone tak samo) i ku zdziwieniu i radości dzieci wysypuje na chustę lub kolorowy papier słodycze i list

Odczytane przez nauczyciela tajemniczego listu:

Kochane dzieci!
Bardzo się cieszę, że urządziłyście w swojej klasie wspaniałą zabawę andrzejkową.
Wasze wróżby bardzo mi się podobały. Bawiłyście się zgodnie w zespole i doskonale współpracowaliście w grupach.
W nagrodę otrzymujecie słodycze, którymi podzielcie się sprawiedliwie.

św. Andrzej

11. Niedokończone zdanie.
Każde dziecko kończy w sposób indywidualny zaproponowane zdanie:
Dziś bawiłem się ..............
Zdanie umieszczone jest na dużym kluczu wyciętym z szarego papieru lub kolorowego brystolu. Klucz taki zostanie umieszczony w wybranym miejscu w klasie na pamiątkę zabawy.

do góry

---