1. Papy smołowe

- papa smołowa na tekturze może być stosowana do wykonywania izolacji przeciwwilgociowych i wodoszczelnych. Zabrania się stosowania jej wewnątrz pomieszczeń przeznaczonych na stały pobyt ludzi i zwierząt hodowlanych oraz takich, w których przechowuje się żywność i pasze. Wytwarza się w zależności Od przeznaczenia trzy rodzaje papy smołowej. Są to:

- papa smołowa izolacyjna, otrzymywana przez nasycenie tektury budowlanej masą smołową impregnacyjną, która jest przeznaczona do ograniczo­nego stosowania przy zabezpieczeniach przed działaniem wody i wilgoci; nie jest dozwolone wykonywanie z niej pokryć dachowych, izolacji wodo­szczelnych narażonych na działanie wody pod ciśnieniem, paroizolacji oraz zewnętrznych warstw układów izolacyjnych, narażonych na działanie wody i wilgoci;

- papa smołowa z mineralizowaną powłoką, otrzymywana przez nasycenie tektury budowlanej masą smołową impregnacyjną, a następnie powleczenie z obu stron masą powłokową z dodatkiem wypełniaczy oraz posypanie obu­stronne posypką mineralną; jest przeznaczona głównie do zabezpieczeń wodochronnych zewnętrznych części budowli posadowionych poniżej powierzchni terenu, może być wykorzystywana również do pokryć dachowych;

papa smołowa z modyfikowaną powłoką, otrzymywana przez nasycenie tektury budowlanej masą smołową impregnacyjną, a następnie powleczenie z obu stron modyfikowaną masą powłokową z dodatkiem wypełniaczy oraz posy­panie obustronne posypką mineralną; zastosowanie jej jest takie jak papy z mineralizowaną powłoką.

Do podstawowych właściwości charakteryzujących papy smołowe można nali­czyć giętkość w 20°C określaną przy przeginaniu na półobwodzie klocka o śred­nicy 15 mm (dla papy izolacyjnej) lub 30 mm (w przypadku pozostałych pap) -nie dopuszcza się powstawania na zewnętrznej stronie rys i pęknięć, oraz giętkość w 0^CC przy przeginaniu na półobwodzie klocka o średnicy 60 mm (dla papy z mi­neralizowaną powłoką) lub 50 mm (w przypadku pozostałych pap) - wymagania jw.

Inne cechy to: odporność na działanie temperatury 60°C w ciągu 2 godz. dla pap z mineralizowaną oraz modyfikowaną powłoką (niedopuszczalne jest two­rzenie się zgrubień i ściekanie masy), przesiąkliwość przy działaniu w ciągu 72 godz. słupa wody wysokości 100 mm dla papy izolacyjnej, 300 mm dla papy z mineralizowaną powłoką oraz 500 mm dla papy z powłoką modyfikowaną (nie dopuszcza się przesiąkania).

Ponadto papy smołowe powinny spełniać wymaga­nia wytrzymałościowe, a mianowicie: siła zrywająca przy rozciąganiu paska papy szerokości 50 mm z dwóch kierunków (w zależności od rodzaju i odmiany) nie powinna być mniejsza niż 150-340 N oraz wydłużenie przy zrywaniu również nie mniejsze niż 2%.

Papy smołowe nie mogą mieć dziur i załamań, a krawędzie ich powinny być równe. Posypką na papach z mineralizowaną lub modyfikowaną powłoką powinna być równomiernie rozłożona, a na papach izolacyjnych nie może być widocznych plam z masy impregnacyjnej. Dopuszcza się naderwania papy na krawędziach, lecz nie dłuższe niż 30 mm w trzech miejscach na 10 m długości papy. Papa po rozerwaniu i rozwarstwieniu powinna mieć jednolite ciemnobrunatne zabar­wienie.

2. Papy asfaltowe

Papy asfaltowe na tekturze budowlanej są one sto­sowane do izolacji przeciwwilgociowych i wodoszczelnych. W zależności od przeznaczenia rozróżnia się trzy rodzaje pap. Są to:

- papa asfaltowa izolacyjna (I), otrzymywana przez nasycenie tektury bu­dowlanej asfaltem; znalazła zastosowanie do zabezpieczeń przed działaniem wilgoci, podobnie jak w przypadku papy smołowej izolacyjnej nic moż­na jej używać do wykonywania pokryć dachowych, izolacji wodoszczel­nych narażonych na działanie wody pod ciśnieniem, paroizolacji oraz ze­wnętrznych warstw układów izolacyjnych, narażonych na działanie wody i wilgoci;

- papa asfaltowa podkładowa (P), otrzymywana przez nasycenie tektury asfaltem, a w dalszej kolejności przez obustronne powleczenie jej masa asfaltową oraz posypanie wierzchniej strony drobnoziarnistą posypką mine­ralną lub nałożenie przekładki antyadhezyjnej; znalazła zastosowanie przy wykonywaniu podstawowych izolacji przeciwwilgociowych i wodoszczel­nych, a w szczególności jako warstwa podkładowa pokryć dachowych;

- papa asfaltowa wierzchniego krycia (W), otrzymywana przez nasyce­nie tektury asfaltem, powleczenie obustronne masą asfaltowa oraz posy­panie wierzchniej strony gruboziarnistą posypką mineralną, dolnej natomiast posypką drobnoziarnistą lub nałożenie przekładki antyadhezyjnej; jest sto­sowana do wykonywania podstawowych izolacji przeciwwilgociowych i wo­doszczelnych, a w szczególności jako warstwa wierzchnia pokryć da­chowych.

Papy asfaltowe na tekturze budowlanej dzieli się na odmiany ze względu na gramaturę tektury i zawartość asfaltu.

Do podstawowych właściwości fizycznych charakteryzujących papy asfaltowe na tekturze budowlanej można zaliczyć giętkość w 20°C określaną przy przegi­naniu na półobwodzie klocka o średnicy 15 mm (nie dopuszcza się powstawania na zewnętrznej stronie rys i pęknięć) oraz giętkość w 0°C przy przeginaniu na półobwodzie klocka o średnicy 50 ram (w przypadku pap izolacyjnych i podkła­dowych odmiany P/333/1100 i P/400/1200 i wierzchniego krycia W/400/1200) lub 60 mm w przypadku pozostałych odmian - nie dopuszcza się powstawania na zewnętrznej stronie rys i pęknięć.

Inne cechy to: odporność na działanie tem­peratury 70°C w ciągu 2 godz. dla pap podkładowych oraz wierzchniego krycia (niedopuszczalne jest tworzenie się zgrubień oraz ściekanie masy), przesiąkliwość przy działaniu w ciągu 72 godz. słupa wody wysokości 100 mm dla papy izola­cyjnej oraz przy działaniu w ciągu 100 godz. słupa wody wysokości 500 mm lub 1000 mm w zależności od odmiany dla pap podkładowych i wierzchniego krycia (nie dopuszcza się przesiąkania).

Ponadto papy asfaltowe powinny spełniać wymagania wytrzymałościowe, a mianowicie: silą zrywająca przy rozciąganiu paska papy o szerokości 50 mm z obu kierunków (w zależności od rodzaju i odmiany) powinna być mniejsza niż 150-345 N oraz wydłużenie przy zerwaniu również nie mniejsze niż 2%.

Papy asfaltowe na tekturze budowlanej powinny charakteryzować się rów­nymi krawędziami, brakiem dziur i załamań. Papy podkładowa i wierzchniego bycia powinna mieć równomiernie rozłożoną powłokę i posypkę, a papa izola­cyjna nie powinna mieć widocznych plam asfaltu. Dopuszczalne są naderwania papy na krawędziach w kierunku poprzecznym, nie dłuższe jednak niż 30 mm, maksimum w 3 miejscach na 10 m długości papy. Podkładki antyadhezyjne mogą wystawać poza brzegi papy na szerokości około 5 cm. Papa w miejscu rozerwania lub rozwarstwienia powinna charakteryzować się jednolitym, ciemnobrunatnym zabarwieniem.

- papy asfaltowe na welonie z włókien szklanych Są one stosowane do zabezpieczeń wodochronnych warstwowych, w połączeniu z innymi rodzajami pap. W pokryciach dachowych wielowarstwowych jako jedna z warstw oraz w pokryciach dachowych na sztywnym podłożu.

W zależności od przezna­czenia rozróżnia się dwa rodzaje pap.

- papa asfaltowa podkładowa (P), otrzymywana przez obustronne powleczenie welonu z włókien szklanych masą asfaltową 2 udziałem wypełniaczy mine­ralnych oraz posypanie wierzchniej i spodniej strony drobnoziarnistą posypką mineralną lub nałożenie przekładki antyadhezyjnej na spodnią lub wierzchnią stronę; ma zastosowanie przy wykonywaniu podstawowych izolacji przeciw­wilgociowych i wodoszczelnych, a w szczególności jako warstwa podkładowa pokryć dachowych;

- papa asfaltowa wierzchniego krycia (W), otrzymywana przez obustronne powleczenie welonu z włókien szklanych masą asfaltową z udziałem wypeł­niaczy mineralnych oraz posypanie wierzchniej strony gruboziarnistą posypką mineralną, dolnej natomiast posypką drobnoziarnistą lub nałożenie przekładki antyadhezyjnej; stosowana jest do wykonywania podstawowych izolacji prze­ciwwilgociowych i wodoszczelnych, a w szczególności jako warstwa wierzch­nia pokryć dachowych.

Papy asfaltowe na welonie z włókien szklanych dzieli się na odmiany ze względu na gramaturę welonu i zawartość asfaltu. I tak wyróżnić można pięć odmian papy podkładowej (od P/64/1200 o gramaturze 64 g/m² i zawartości asfaltu 1200 g/m² do P/100/1600 o gramaturze 100 g/m² i zawartości asfaltu 1600 g/m²) oraz sześć odmian papy wierzchniego krycia (od W/64/1200 o gra­maturze 64 g/m² i zawartości asfaltu 1200 g/m² do W/120/1600 o gramaturze 120 g/m² i zawartości asfaltu 1600 g/m²).

Do podstawowych właściwości charakteryzujących papy asfaltowe na welonie z włókien szklanych można zaliczyć: giętkość w 20^aC określaną przy przeginaniu na półobwodzie klocka o średnicy 60 mm (dla odmian W/64/2000 i W/100/2000) lub 40 mm (dla pozostałych odmian) - nie dopuszcza się powstawania na ze­wnętrznej stronie rys i pęknięć, oraz giętkość w 0°C przy przeginaniu na pół-obwodzie klocka o średnicy 60-100 mm (w zależności od odmiany) wymagania jw. Inne cechy to: odporność na działanie temperatury 70°C w ciągu 2 godz. dla wszystkich odmian (niedopuszczalne jest tworzenie się zgrubień oraz ściekanie masy) oraz przesiąkliwość przy działaniu w ciągu 100 godz. słupa wody wyso­kości 1000 mm dla pap W/64/2000 i W/100/2000 i dla pozostałych odmian przy działaniu w ciągu 100 godz. słupa wody wysokości 500 mm (nie dopuszcza się przesiąkania).

Ponadto papy te powinny spełniać wymagania wytrzymałościowe, a mianowicie: siła zrywająca przy rozciąganiu paska papy szerokości 50 mm z obu kierunków (w zależności od rodzaju i odmiany) nie może być mniejsza niż 200-320 N oraz wydłużenie przy zerwaniu również nie mniejsze niż 2%.

Papy asfaltowe na welonie z włókien szklanych powinny charakteryzować się. równymi krawędziami, brakiem dziur i załamań. Powinny mieć równomiernie rozłożoną powłokę i posypkę. Dopuszczalne są naderwania papy na krawędziach w kierunku poprzecznym nie dłuższe jednak niż 30 mm, maksimum w 3 miej­scach na 10 m długości papy. Podkładki antyadhezyjne mogą wystawać poza brzegi papy na szerokości ok. 5 cm.

Papy asfaltowe na folii lub taśmie aluminiowej Otrzymu­je się je przez jednostronne powleczenie wytłaczanej folii lub taśmy aluminiowej asfaltem z dodatkiem wypełniaczy i posypanie drobnoziarnistą posypką mine­ralną. Znalazły zastosowanie przy wykonywaniu izolacji parochronnych stropodachów i wierzchnich warstw pokryć dachowych na stropodachach wentylowa­nych na podłożu betonowym o pochyleniu połaci do 20%. Nie wolno natomiast stosować ich przy wykonywaniu wierzchnich warstw pokryć dachowych na stropodachach pełnych, bezpośrednio na warstwach izolacji termicznej, ze względu na brak możliwości odprowadzenia ciepła w głąb stropodachu, oraz w okręgach przemysłowych o silnym zanieczyszczeniu atmosfery, przede wszystkim chlorem i chlorowodorem. Produkowane są w dwóch odmianach: 9/800 (papa asfaltowa na folii aluminiowej o grubości 0,09 mm i zawartości asfaltu §00 g/m²) i 12/800 (papa asfaltowa na taśmie aluminiowej o grubości 0,12 mm i zawartości asfaltu 800 g/m³).

Do podstawowych właściwości charakteryzujących tego typu papy można zaliczyć: giętkość w 20^CC określaną przy przeginaniu na półobwodzie klocka o średnicy 20 mm (nie dopuszcza się powstawania rys i pęknięć) oraz giętkość w 4°C przy przeginaniu na półobwodzie klocka o średnicy 60 mm (nie dopusz­cza się odspajania, odpryskiwania oraz pękania masy asfaltowej). Inne cechy to: odporność na działanie temperatury 70°C w ciągu 2 godz. (niedopuszczalne jest tworzenie si$ zgrubień oraz spływanie masy)" oraz przesiąkliwość przy działaniu w ciągu 120 godz. słupa wody wysokości 1500 mm (nie dopuszcza się przesią­kania). Ponadto papy togo typu powinny spełniać wymagania wytrzymałościowe, a mianowicie: sita zrywająca przy rozciąganiu paska papy o szerokości 50 mm nie powinna być mniejsza niż 195 N (dla odmiany 9/800) i 245 N (dla odmiany 12/800) oraz wydłużenie przy zrywaniu również nie mniejsze niż 5%.

Papy asfaltowe na folii lub taśmie aluminiowej powinny charakteryzować się równymi krawędziami, brakiem dziur i załamań. Powinny mieć równomiernie rozłożoną powłokę i posypkę. Przy rozwijaniu nie dopuszcza się powstawania uszkodzeń wynikających ze sklejania się papy.

Papy asfaltowe zgrzewalne na osnowie zdwojonej przeszywanej z tkani­ny szklanej i welonu szklanego (PN-B-27618:1991). Papy asfaltowe zgrzewalne są stosowane przy wykonywaniu ciężkich izolacji wodoszczelnych i przeciwwil­gociowych oraz jako podkładowe lub wierzchnie warstwy pokrycia dachowego. Układanie tego rodzaju papy polega na jej podgrzewaniu płomieniem palnika do nadtopienia masy powłokowej od strony zabezpieczonej przekładką antyadhezyjną i przyklejeniu jej do podłoża lub sklejeniu warstw między sobą. W zależności od przeznaczenia wyróżnia się:

papy asfaltowe zgrzewalne podkładowe (PZ), otrzymywane przez nasycenie osnowy asfaltem impregnacyjnym, powleczenie z obu stron masą powłoko­wą i posypanie wierzchniej strony drobnoziarnistą posypką mineralną, a na spodnią nałożenie przekładki anty adhezyjnej; jest stosowana przede wszyst­kim do ciężkich izolacji wodochronnych układanych na poziomych i pio­nowych powierzchniach betonowych oraz jako warstwa podkładowa pokryć dachowych o spadku 0-20% (dopuszcza się spadek do 30% w uzasadnionych przypadkach);

papy asfaltowe zgrzewalne wierzchniego krycia (WZ), otrzymywane przez nasycenie osnowy asfaltem impregnacyjnym, powleczenie z obu stron masą powłokową i posypanie wierzchniej strony gruboziarnistą posypką mineralną, a na spodnią nałożenie przekładki antyadhezyjnej; jest stosowana głównie jako wierzchnia warstwa pokryć dachowych o spadku 0-20% (dopuszcza się spadek do 30% w uzasadnionych przypadkach).

Produkuje się trzy odmiany pap asfaltowych zgrzewalnych: PZ/2500 (o zawar­tości asfaltu 2500 g/nr), PZ/3000 (o zawartości asfaltu 3000 g/m²) i WZ/2500 (o zawartości asfaltu 2500 g/m²).

Do podstawowych właściwości charakteryzujących papy asfaltowe zgrzewal­ne można zaliczyć; giętkość w 20°C określaną przy przeginaniu na półobwodzie klocka o średnicy 50 mm (nie dopuszcza się powstawania na zewnętrznej stronie rys i pęknięć), giętkość w 0°C przy przeginaniu na półobwodzie Wocka o średnicy

Papy asfaltowe podkładowe na włókninie przeszywanej powinny charakteryzować się równymi krawędziami, brakiem dziur i załamań. Powinny mieć rów­nomiernie rozłożoną powłokę i posypkę. Przy rozwijaniu nie dopuszcza się po­wstawania uszkodzeń wynikających ze sklejania się papy.

3. Papy modyfikowane

- elastomeru styren-butadien-styren (SBS) i plastomem w postaci ataktycznego polipropylenu (APP). Asfalty z tego typu polimerami nadają papom bardzo korzystne cechy reologiczne, dużą odpor­ność na starzenie (trwałość) i lepkosprężystość .

Stąd też papy z APP są stosowane głównie w klimacie śródziemnomorskim (np. Włochy, Gre­cja), natomiast z SBS - w krajach o klimacie chłodniejszym (np. Skandynawia. Niemcy).

4. Właściwości pap modyfikowanych

W zależności od warunków eksploatacji obiektu i potrzeb wodochronnych oraz hydroizolacyjnych, tego typu izolacje mogą być stosowane pojedynczo lub jako określone systemy izolacyjne. Można stosować zarówno do renowacji starych, jak i wykonywania nowych dachów.

W przypadku renowacji pokryć dachowych są możliwe następujące rozwią­zania:

- remont pokrycia z osuszeniem istniejącej hydroizolacji i zastoso­waniem dwóch warstw papy - wentylacyjnej perforowanej oraz termozgrze­walnej papy nawierzchniowej;

- remont pokrycia z ociepleniem w czasie renowacji lub wykorzy­staniem starego ocieplenia; ocieplenie w czasie renowacji stosuje się wówczas, gdy istniejąca izolacja nie spełnia aktualnych wymagań ciepłochronnych; stosuje się wówczas płyty izolacyjne styropianowe lub rolowy styropian, a następnie okleja papą izolacyjną lub papą podkładową.

Duży postęp w zakresie efektywności technicznej, a zwłaszcza szczelności i bezpieczeństwa przeciwpożarowego, dokonał się po wprowadzeniu pap samo­przylepnych, które nie wymagają stosowania otwartego płomienia. Papy te ukła­da się szybko i łatwo, nawet na dachach o skomplikowanych kształtach i z dużą ilością detali (dachy spadziste, kopuły itd.). Gwarantują one lepszą szczelność niż papy termozgrzewalne, ponieważ przylegają do podłoża na całej powierzchni i charakteryzują się dobrym współczynnikiem dyfuzyjności pary wodnej.

Renowacje pokryć dachowych i wykonywanie nowych można przeprowadzać w systemach jedno- lub wielowarstwowym, stosując zestaw określonych wyrobów i półproduktów.

5. Dodatki modyfikujące do pap: APD-polipropylen, tworzywo to w wysokiej temperaturze przechodzi w stan plastyczny a po obniżeniu temperatury już nie wraca do stanu pierwotnego. SBS-styren-butadien-styren ma bardzo dużą odkształcalność, po zaprzestaniu działania siły wraca do poprzedniego stanu, zachowuje elastyczność w niskich temperaturach. Procesy modyfikacji: faza 1-piętrzenie, faza 2-scinanie

Porównanie pap SBS, APP, oxsydowanego (zwykłego) - SBS: ilość polimerów od 11-13, temp. mięknienia od 120-130C, penetracja (0,1mm) 60-100, temp. łamliwości-15/-25, sprężystość 90-105C APP: ilość polimerów od 20-30, temp. miękczenia 140-150C, penetracja(0,1mm) 25-35, temp. łupliwości -5/-10, sprężystość 120-130C, ZWYKŁA: ilość polimerów zero, temp. miękczenia <90C, penetracja (0,1mm) 35, tem. łupliwości ok. 0C , sprężystość 75C

---