ZARZĄDZANIE RYZYKIEM

Ćwiczenia 16.04.2011r.

PROCEDURA KREDYTOWA - ETAPY:

• Dokumentacja kredytowa - gromadzenie informacji.

• Wizja lokalna u klienta.

Etap weryfikacji:

• Ocena ryzyka kredytowego.

• Zabezpieczenia prawne kredytu.

• Decyzja kredytowa.

• Umowa kredytowa i uruchomienie kredytu.

• Monitoring.

• Wygaśnięcie i rozwiązanie umów kredytowych, windykacja należności.

1. ETAP GROMADZENIA INFORMACJI:

• Tworzenie baz danych o kredytobiorcach.

2. ETAP WERYFIKACJI:

• Analiza kondycji ekonomiczno finansowej.

• Analiza przedmiotu kredytowania.

• Analiza proponowanych zabezpieczeń.

• CEL WERYFIKACJI:

To uzyskanie odpowiedzi na:

1. Czy klient posiada zdolność kredytową?

2. Jaka jest skala ryzyka kredytowego?

3. Czy proponowane zabezpieczenia są wystarczające dla banku w kontekście ponoszonego ryzyka?

Znając odpowiedzi na te pytania bank podejmuje decyzję kredytową.

ZDOLNOŚĆ KREDYTOWA - kategorie:

• FORMALNO - PRAWNA - wiarygodność prawna, zdolność do podejmowania czynności prawnych w tym do zawierania umów kredytowych.

• MERYTORYCZNA - personalna zdolność kredytowa (odnosi się do osoby kredytobiorcy).

• EKONOMICZNA zdolność kredytowa ( odnosi się do dotychczasowej, bieżącej i perspektywicznej kondycji finansowej, ekonomicznej firmy).

Elementy oceny ekonomicznej:

• Analiza finansowa,

• Analiza „SWOT”,

• Analiza punktowa,

• Analiza dyskryminacyjna (model Altmana tzw. „Funkcji Z”)

ANALIZA DYSKRYMINACYJNA NIE JEST STOSOWANA W POLSCE.

Rodzaje zabezpieczeń prawnych:

• O charakterze osobistym.

• Zabezpieczenia rzeczowe:

• Zastaw (na rzeczach ruchomych),

• Przewłaszczenie,

• Hipoteka,

• Kaucja,

• Blokada środków na rachunku bankowym,

RYZYKO RYNKOWE

RYNEK TERMINOWY:

Transakcje zabezpieczające (hedging) polegają na zawarciu takiej umowy, w której następuje transfer ryzyka tej transakcji na osobę trzecią. Podmiot zabezpieczający zajmuje pozycję na rynku terminowym, która jest odbiciem lustrzanym pozycji zajmowanej przez niego na rynku kasowym. Ich cel zabezpiecza się przed rynkiem zmiany ceny instrumentu.

RODZAJE HEDGINGU:

• Sprzedażowy, który polega na ubezpieczeniu ryzyka spadku ceny.

• Zakupowy, polega na ochronie ryzyka wzrostu cen.

TRANSAKCJE SPEKUJACYJNE:

Wyróżnia się:

• Spekulacje na spadek cen,

• Spekulacje na zwyżkę cen,

TRANSAKCJE ARBITRAŻOWE:

Wykorzystanie różnic cen pomiędzy takimi samymi instrumentami na różnych rynkach.

INSTRUMENT POCHODNY :

Jest to złożony instrument finansowy którego wartość zależy od wartości instrumentu podstawowego instrument ten może istnieć fizycznie lub nie.

Rodzaje instrumentów pochodnych:

• OPCJE.

• Kontrakty terminowe FORWARD i FUTURES.

• Kontrakt SWAP.

• OPCJA jest instrumentem pochodnym, którego instrumentem pierwotnym (niekiedy zwanym instrumentem bazowym) jest kurs wymiany walutowej. Wysokość tego kursu (tj. kurs rozliczenia) jest ustalany w dniu zawierania transakcji.

Wyróżniamy trzy opcje:

1. Opcja Europejska - to opcja która może zostać zrealizowana tylko w jednym, z góry określonym terminie.

2. Opcja Amerykańska - to opcja która może zostać zrealizowana w dowolnym czasie przed upływem określonego terminu zwanego terminem wygaśnięcia.

3. Opcja Egzotyczna - to rodzaj opcji finansowej o bardziej złożonej strukturze niż tradycyjne opcje kupna i sprzedaży. Obrót opcjami egzotycznymi odbywa się na rynku pozagiełdowym (głównie międzybankowym), choć niektóre znajdują się na giełdach ( na przykład na New York Mercantile Exchange znajdują się opcje spredowe). Uczestnikami tego rynku w głównej mierze są:

• inwestorzy zarządzający aktywami

• dealerzy instrumentów pochodnych

• instytucje finansowe nie prowadzące działalności dealerskiej

• instytucje niefinansowe (na przykład przedsiębiorstwa)

• FORWARD - instrument finansowy, transakcja terminowa np. na kurs walut, cenę ryżu. Polega na kupnie / sprzedaży zasobu X za Y. Kurs po jakim zostanie dokonana transakcja oraz wielkość transakcji zostają ustalone w dniu jej zawarcia, natomiast fizyczna dostawa zasobów musi nastąpić w ściśle określonym dniu w przyszłości. W transakcjach typu forward istnieje ryzyko nie wywiązania się z umowy transkacyjnej ponieważ instrument ten nie podlega standaryzacji i nie jest regulowany przez izbę rozliczeniową. W chwili wystawiania kontraktu wartość teraźniejsza netto rynkowego kontraktu forward jest równa zeru. Kontrakty są zawierane dlatego, że jedna strona transakcji np. kupujący oczekuje, że cena za określony czas będzie różniła się od ceny wykonania transakcji.

• FUTURES (kontrakt terminowy) - to instrument finansowy, będący rodzajem umowy, zawartej pomiędzy kupującym (sprzedającym) a giełdą lub izbą rozliczeniową, w której sprzedający zobowiązuje się sprzedać określony instrument bazowy za ściśle określoną cenę w ściśle określonym terminie. Cena, według której strony przeprowadzą transakcje w przyszłości, zwana jest ceną terminową (ang. futures price), zaś dzień, w którym strony zobowiązane są przeprowadzić transakcję, to data rozliczenia (ang. settlement date) lub data dostawy (ang. delivery date).

Podstawowa forma kontraktu futures jest taka sama jak kontraktu forward. Różnica polega na tym, że futures jest rozliczany na koniec każdego dnia. Można powiedzieć, że kontrakt futures jest jak ciąg kontraktów forward.

Ryzyko kredytowe tego kontraktu jest praktycznie wyeliminowane ponieważ strony transakcji wpłacają zabezpieczenie początkowe (gdy saldo rachunku spadnie poniżej pewnego uzgodnionego minimum, inwestor musi złożyć dodatkowe zabezpieczenie, jeśli tego nie zrobi, jego pozycja zostanie zamknięta, zanim dojdzie do wykorzystania kwoty zabezpieczenia). Kontrakty te są standaryzowane; np. aktywa bazowe, terminy wykonania kontraktów (4 w ciągu roku), wielkości kontraktów, negocjowana jest tylko cena, w przeciwieństwie do kontraktów forward, które są w całości negocjowane.

Możliwości wykorzystania tych instrumentów to :

• hedging - zabezpieczenie ceny planowanego lub obecnego portfela,

• arbitraż - wykorzystanie chwilowej nierównowagi na rynku w celu zrealizowania zysku bez ryzyka,

• spekulacje - otwieranie pozycji na rynku derywatów w celu zrealizowania zysku.

Rodzaje kontraktów futures:

• walutowy,

• procentowy,

• indeksowy,

• SWAP - Kontrakt ten jest instrumentem finansowym, w którym każda z obu stron dokonuje w ustalonych terminach w przyszłości serii płatności na rzecz drugiej strony kontraktu, przy czym co najmniej jedna seria płatności zależy od wartości indeksu podstawowego.

Kontrakt SWAP różni się od pozostałych instrumentów pochodnych przede wszystkim tym, że jest to kontrakt długoterminowy (termin wygaśnięcia to często kilka, a nawet kilkanaście lat), oraz tym, że jest więcej niż jeden termin realizacji tego kontraktu. Na przykład możemy mieć do czynienia z kontraktem SWAP 20 - letnim, rozliczanym co pół roku, a zatem mamy tu 40 terminów rozliczenia.

---