Poznanie naukowe
Główną cechą wyróżniającą poznanie naukowe od potocznego jest stopień specjalizacji i systematyzacji. Tylko poznanie naukowe daje możliwość poznawania i wyjaśniania praw nauki, rozumienia prawidłowości i budowania teorii, a przede wszystkim daje podstawy do odpowiedzi na odwieczne pytanie człowieka: jak i dlaczego?
Reguły poznania naukowego:
W postępowaniu badawczym należy posługiwać się metodami naukowymi, zapewniającymi racjonalny dobór, układ i metodologiczną poprawność czynności i zabiegów gromadzenia wiedzy.
Język badań i wyników powinien być ścisły i jednoznaczny. Musi zapewniać intersubiektywną komunikowalność, możliwość weryfikacji na gruncie innych badań, a także zrozumiałą konfrontację z innymi sądami na dany temat.
Uznawać za naukowe tylko takie twierdzenia, które oparte są na dostatecznych przesłankach empirycznych, pozwalających przyjąć je jako pewne lub odznaczające się dużym stopniem prawdopodobieństwa.
Wyjaśnienia naukowe, zbiór twierdzeń, teoria muszą być wewnętrznie niesprzeczne oraz uporządkowane w logicznie spójny system naukowy.
Poznanie naukowe domaga się krytycyzmu wobec wszelkich wypowiadanych tez i postawy ustawicznej weryfikacji i rozbudowy istniejącego systemu twierdzeń.
Typy wyjaśnień naukowych:
* genetyczne - opiera się na przeświadczeniu że w naturze panuje ład, oparty na zasadzie
przyczynowości.
* teleologiczno-funkcjonalne - to interpretacja zdarzeń lub zjawisk jako celowych działań
lub zmian w celu osiągnięcia określonego stanu.
* logiczne - oparte na istnieniu zespołu praw dostatecznie ogólnych, pozwalających na
wyjaśnienie zjawisk jednostkowych.
* probabilistyczne - przyjmują, że interpretowane zjawisko, ze względu na zespół cech jest
prawdopodobnie następstwem innego zdarzenia lub zjawiska.
1