Kserkses w Babilonie wg przekazów greckich
Ktezjasz z Knidos, Persika
Przekład: K. Głombiowski, Ktezjasz z Knidos. Grecki historyk perskiej monarchii Achemenidów, Gdańsk 1981.
Pers. 21-22
Kserkses zarządza wyprawę na Hellenów w odwecie za to, że Chalkedończycy, jak to już było powiedziane, usiłowali zburzyć most i że zniszczyli ołtarz, który wzniósł Dariusz, i dlatego, że Ateńczycy zabili Datisa i nie wydali jego ciała. Wcześniej jeszcze przybył do Babilonu i zapragnął zobaczyć grobowiec Belitanasa i zobaczył go dzięki Mardoniosowi. I nie mógł napełnić sarkofagu oliwą, tak, jak to było napisane.
Stamtąd Kserkses udaje się do Ekbatany, gdzie donoszą mu o buncie Babilończyków i zabiciu przez nich Zopyrosa, komendanta wojskowego Babilonu. Tak utrzymuje bowiem Ktezjasz odmiennie od Herodota. To, co tamten (Herodot) podaje o Zopyrosie za wyjątkiem historii o mulicy, to ten (Ktezjasz) twierdzi, że wszystkich tych czynów dokonał Megabyzos, który był zięciem Kserksesa jako mąż jego córki Amytis. Tak więc Babilon zdobyty został przez Megabyzosa. Kserkses ofiarowuje mu w nagrodę za to wiele innych darów, a także złoty młyn, ważący sześć talentów, który u Persów uchodził za najcenniejszy spośród darów królewskich.
Strabon, Geographika
Przekład: J. Wojciechowska
Geogr. XVI,1.5
Jest tam [w Babilonie] także grobowiec Bela, teraz zniszczony, sam bowiem Kserkses go zniszczył, jak mówią. Była też kwadratowa piramida z wypalonych cegieł, na stadion wysoka, o każdym boku długim na stadion. Aleksander chciał ją odbudować […]
Flawiusz Arrian, Wyprawa Aleksandra Wielkiego
Przekład: H Gesztoft-Gasztold, Wrocław 2004.
Anab. III,16
Aleksander wyruszywszy bowiem z Arbel skierował się natychmiast do Babilonu. Był już niedaleko, mając siły zbrojne gotowe do walki, gdy Babilończycy wyszli tłumnie na jego spotkanie ze swymi kapłanami i władzami niosąc mu hojne dary i oddając miasto, akropol i wszystkie skarby. Po wkroczeniu do Babilonu polecił Aleksander odbudować wszystkie świątynie Bela, którego Babilończycy czczą najbardziej spośród wszystkich swoich bogów.
Anab. VII, 17
Podejrzewał także Aleksander Chaldejczyków, że chodziło im nie tyle o wróżbę, ile raczej o własną korzyść, gdy chcieli go powstrzymać w marszu na Babilon. W środku miasta Babilończyków była bowiem świątynia Bela, największa co do rozmiarów, zbudowana z wypalonej cegły z zaprawą smołowcową. Świątynię tę zburzył Kserkses, podobnie jak inne świątynie babilońskie, gdy wrócił z Hellady. Aleksander zaś zamierzał ją odbudować, jak twierdzili niektórzy, na jej dawnych fundamentach. […]
Elian, Poikile historia
Przekład: J. Wojciechowska
Var. Hist. XIII,3
Kserkses, syn Dariusza, zniszczywszy grobowiec dawnego Bela, znalazł szklany sarkofag, a w nim ciało zmarłego leżące w oliwie. Sarkofag jednak nie był (nią) całkowicie wypełniony, lecz na dłoń poniżej brzegu. Obok sarkofagu stała stela królewska, na której było napisane: „nie będzie się powodziło temu, kto otworzy grobowiec i go nie napełni”. Dowiedziawszy się o tym Kserkses przestraszył się i rozkazał jak najszybciej wlewać oliwę, jednak (sarkofag) nie napełnił się do końca. Wtedy ponownie rozkazał napełniać. Kiedy znów nie osiągnął wzrostu (poziomu wypełnienia), zaprzestał na próżno zużywać wlewaną (oliwę). Zamknąwszy grobowiec oddalił się zakłopotany. I nie kłamała stela, w tym, co przepowiadała: zgromadziwszy bowiem siedemset tysięcy (żołnierzy) przeciw Hellenom, źle na tym wyszedł, a następnie po powrocie zginął w sposób najhaniebniejszy dla ludzi: nocą, w łóżku, jego syn podciął mu gardło.
1