Czym są warunki pracy?

Ogół czynników występujących w organizacji, które związane są z charakterem pracy i otoczeniem, w którym jest wykonywana. Obejmują: higienę pracy, eliminowanie warunków szkodliwych i uciążliwych dla zdrowia i życia, kształtowanie środowiska pracy, zapobieganie wypadkom przy pracy (w tym środki ochrony i szkolenia), działalność bytową.

Czym jest środowisko pracy?

Ogół czynników materialnych i społecznych, z którymi pracownik styka się podczas wykonywania pracy, które to czynniki mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia.Do czynników materialnych zalicza się elementy zasobów rzeczowych (teren fabryczny, maszyny, narzędzia, urządzenia, budynki, pomieszczenia, mikroklimat, oświetlenie).

Wymień czynniki szkodliwe w środowisku pracy

Czynniki szkodliwe w środowisku pracy - to czynniki, których oddziaływanie na pracownika prowadzi lub może prowadzić do powstania choroby zawodowej lub innego schorzenia związanego z wykonywaną pracą. Zaliczamy do nich:

• czynniki fizyczne, tj. drgania mechaniczne, hałas, mikroklimat, oświetlenie, promieniowanie,

• czynniki chemiczne, tj. substancje toksyczne, drażniące, uczulające, rakotwórcze, mutagenne

• czynniki biologiczne, tj. mikroorganizmy roślinne i zwierzęce

• psychofizyczne, tj. obciążenia statyczne i dynamiczne, obciążenia psychonerwowe

Wymień czynniki fizyczne w środowisku pracy

Czynniki materialne środowiska pracy - rozważania dotyczące układu ergonomicznego nie można prowadzić w oderwaniu od otoczenia. Zarówno każdy z członów tego układu jak i relacje między nimi powinny być prowadzone w oparciu o czynniki kształtujące to środowisko. Można je klasyfikować na różne sposoby. Ogólnie dzieli się je na: fizyczne i chemiczne.

Do czynników fizycznych zalicza się:

• temperatura, wilgotność, ruch powietrza i ciśnienie atmosferyczne,

• zanieczyszczenia pyłowe powietrza,

• drgania akustyczne i mechaniczne,

• pola elektromagnetyczne

• pola elektrostatyczne,

• pola magnetyczne stałe i wolnozmienne,

• promieniowanie urządzeń laserowych.

Do czynników chemicznych zalicza się:

• aktywne chemicznie zanieczyszczenia pyłowe,

• gazowe związki chemiczne.

Czynniki uciążliwe

czynnik, których oddziaływanie na pracownika może być przyczyną złego samopoczucia lub nadmiernego zmęczenia, które nie prowadzi do trwałego pogorszenia zdrowia.

Czynniki niebezpieczne (urazowe)

To takie, która działając na człowieka mogą powodować urazy i wypadki przy pracy.

Czym są drgania ogólne?

Drgania mechaniczne o ogólnym działaniu na organizm człowieka, przekazywane do organizmu jako całości przez stopy lub części tułowia, w szczególności miednicę lub plecy w pozycji stojącej i siedzącej, np. pojazdy.

Czym są drgania miejscowe?

Drgania mechaniczne działające na organizm człowieka i przenoszone bezpośrednio przez kończyny górne, np. młot pneumatyczny.

Rodzaje drgań w technice, podlegającym pomiarowi i analizie:

Drgania harmoniczne, np. rezonatory, nieobciążone układy sprężyste o małym tłumieniu.
Drgania okresowe o dowolnym kształcie (poliharmoniczne), np. wibracje silnika
Drgania prawie okresowe.
Drgania przejściowe (tzw. udary), np. uderzenia młota, zderzenie pojazdów.
Drgania przypadkowe np. wibracje karoserii samochodów.

Czym są dźwięki słyszalne?

Dźwięki odbierane przez ludzki narząd słuchu. W idealnych przypadkach zawierają się w zakresie o częstotliwościach od 16 Hz do 20 kHz (realnie 22 Hz - kilkanaście kHz). Wraz z wiekiem oraz zużyciem i uszkodzeniem narządu słuchu, górna granica częstotliwości słyszalnych obniża się, niejednokrotnie znacznie poniżej 10 kHz.

Skutki oddziaływania drgań mechanicznych:

Drgania przenoszone przez kończyny górne powodują zmiany chorobowe w układach krążenia krwi, nerwowym, kostno-stawowym. Negatywne skutki zawodowej ekspozycji na drgania o działaniu ogólnym dotyczą układu kostnego i narządów wewnętrznych człowieka.

Wymienić najważniejsze elementy systemu do pomiaru drgań mechanicznych

Obiekt badań

Piezoelektyczny czujnik

przyspieszeń drgań

wzmacniacz filtr górno- wzmacniacz filtr dolno-

ładunku przepustowy końcowy przepustowy

zasilacz zasilacz

PC z oprogramowaniem Przetwornik analogowo-cyfrowy

Wymień sposoby ochrony człowieka i środowiska przed szkodliwym działaniem drgań

a) zmniejszanie wibroaktywności źródeł drgań

• na etapie projektowania maszyn i narzędzi

• w procesie produkcji źródeł

• w eksploatacji maszyn i narzędzi

b) zastosowanie wibroizolujących systemów

• wibroizolacja maszyn i podłoża maszyn

• wibroizolacja siedzisk operatorów

• wibroizolacja pomostów i kabin operatorów

• wibroizolacyjne dywaniki, rękawice, uchwyty

• przestrzenny system antywibracyjny

c) zarządzanie ryzykiem oraz szkodliwymi warunkami pracy operatora

• skrócenie czasu trwania narażenia na drgania

• przerwy regeneracyjne w pracy

• optymalny wybór warunków technologicznych pracy

• specjalna organizacja pracy

Wymienić sposoby redukcji drgań

Minimalizację (redukcję) odpowiedzi układu x(t) na wymuszenie F(t) można osiągnąć przez:

• zmniejszenie amplitud składowych sił wymuszających bądź ich zupełne zlikwidowanie, np. przez wyważenie elementów wirujących w maszynach

• zmianę parametrów dynamicznych m, k i c

• wibroizolację

• dołączenie dodatkowego układu mech., masowo-sprężystego, dyssypacyjnego - el. drg.

Na czym polega wibroizolacja?

Wibroizolacja - polega ona na izolacji składowej dynamicznej sił bądź przemieszczeń przenoszonych przez złącze lub podporę maszyny (urządzenia). Wyróżniamy dwa rodzaje:

Jeśli celem wibroizolacji jest minimalizacja sił przekazywanych z maszyny o dużej dynamiczności (np. niewyrównoważonej) na podłoże lub konstrukcję wsporczą, to mówimy o wibroizolacji siłowej.

Jeśli celem jest minimalizacja przemieszczeń wrażliwego urządzenia (np. interferometru laserowego) opartego na drgającym podłożu, to mówimy o wibroizolacji przemieszczeniowej.

Podać metodę układania równań ruchu i krótko opisać

Metoda układania równań ruchu składa się z następujących etapów:

• Ustalenie liczby stopni swobody i obranie współrzędnych ogólnych

• Obliczenie energii kinetycznej układu jako funkcji współrzędnej i prędkości uogólnionej

• Obliczenie pochodnej cząstkowej energii kinetycznej po prędkości

• Obliczenie pochodnej po czasie z pochodnej energii kinetycznej po prędkości

• Obliczenie energii kinetycznej po przemieszczeniu

• Obliczenie siły czynnej zewnętrznej

• Obliczenie sił potencjalnych pochodzących od energii potencjalnej

• Obliczenie sił pochodzących od mocy dyssypacyjnej

• Podstawienie członów równań Lagrange'a II rodzaju do odpowiedniego równania

• Przekształcenie według malejących pochodnych po czasie i otrzymanie równań różniczkowych ruchu

Czym jest hałas?

Hałas to każdy dźwięk, który może doprowadzić do utraty słuchu lub może być szkodliwy dla zdrowia.

Dźwięki to drgania mechaniczne ośrodka sprężystego wywołujące zmianę ciśnienia tego ośrodka w stosunku do wartości ciśnienia statycznego. Ta zmiana powoduje zagęszczenie i rozszerzenie cząstek tworząc falę.
Podział dźwięków ze wg na częstotliwość: infradźwięki (poniżej 16Hz), słyszalne (16-20Hz), ultradźwięki (>20Hz).

Ciśnienie akustyczne - różnica między chwilową wartością ciśnienia w ośrodku w momencie przejścia fali akustycznej a wartością ciśnienia statycznego, w Pa.

Poziom ciśnienia akustycznego L, wyrażany w dB, ze względu na szeroki zakres zmian ciśnienia akustycznego (od 2*10^-5 do 10^2) stosuje się skalę logarytmiczną.

Źródłem dźwięków słyszalnych są ciała wprawione w drgania, których energia jest dostateczna, aby wywołać w naszym organie słuchu jakim jest ucho ludzie, najsłabsze wrażenie słuchowe. Inaczej mówiąc natężenie dźwięków słyszalnych musi przekraczać próg słyszalności.

Wysokość dźwięku zależy od częstotliwości (im większa częstotliwość sygnały, tym wyższy dźwięk)

Głośność dźwięku zależy od natężenia (jeśli sygnał ma odpowiednio duże natężenie, wydaje się głośniejszy)

Widomo akustyczne - poziom ciśnienia akustycznego w pasmach częstotliwości np. Pasmach o szerokości jednej, pól lub 1/3 oktawy

Oktawa - zbiór kolejno następujących po sobie tonów, z których najwyższy ma częstotliwość 2x większą od najniższego

• jedna oktawa f₂/f₁ = 2 (f₂ i f₁ - tonu graniczne)

• pół oktawy f₂/f₁ =

• jedna trzecia oktawy f₂/f₁ =

Poszczególne pasma określa się wartością częstotliwości środkowej: f_śr= [Hz]

Różnica między ultradźwiękami a infradźwiękami

Ultradźwięki - fale dźwiękowe, których częstotliwość jest zbyt wysoka, aby usłyszał je człowiek. Za górną granicę słyszalnych częstotliwości, jednocześnie dolną granicę ultradźwięków, uważa się częstotliwość 20 kHz, choć dla wielu osób granica ta jest znacznie niższa. Za umowną, górną, granicę ultradźwięków przyjmuje się częstotliwość 10 GHz. Zaczyna się od niej zakres hiperdźwięków.

Infradźwięki - fale dźwiękowe niesłyszalne dla człowieka, ponieważ ich częstotliwość jest za niska, aby odebrało je ludzkie ucho. Słonie i wieloryby, które słyszą infradźwięki wykorzystują je do komunikacji na duże odległości. W nowelizacji PN-Z-01338:2010 określono zakres hałasu infradźwiękowego dla dźwięków z przedziału od 1 Hz do 20 Hz.

Wymień metody zwalczania hałasu

Techniczne:

a) aktywne - użycie dodatkowych źródeł energii

b) ochrony osobiste - wkładki do przewodu usznego, nauszniki, hełmy

c) klasyczne

• u źródła emisji (łożyska, silniki, przekładnie, zrzuty mediów i inne)

• na drodze propagacji (adaptacja akustyczna pomieszczeń, ekrany, obudowy)

• u odbiorcy (kabiny)

Prawno - organizacyjne:

• usytuowanie budynku w przestrzeni

• lokalizacja poszczególnych pomieszczeń ze względów akustycznych

• rozmieszczenie źródeł hałasu w oparciu o ich charakterystykę kierunkową, geometrię pomieszczenia, jego T, chłonność i inne parametry

• kontrola czasu pracy

• ograniczenia, nakazy i zakazy

Działanie hałasu

Ogólne działanie hałasu można rozpatrywać w aspekcie słuchowym i pozasłuchowym. Jego działanie na narząd słuchu zależy od następujących czynników:

• Parametrów fizycznych opisujących warunki akustyczne w jakich przebywa człowiek

• Czasu narażenia na hałas

• Czasu przerw

• Wieku płci narażonego

• Psychofizycznych odporności i wrażliwości człowieka

• Uwarunkować genetycznych i stanu zdrowotnego

Czym jest bel?

Bel - jednostka logarytmiczna używana do wyrażania stosunku dwóch wartości tej samej wielkości (dB = B/10)

Wielkości charakteryzujące ekspozycję (narażenie) na hałas w środowisku pracy:

-maksymalny poziom dźwięku
-szczytowy poziom dźwięku
-równoważny poziom dźwięku
-poziom ekspozycji na hałas odniesiony do 8-godzinnego dnia lub tygodnia pracy

Czym jest fala akustyczna?

Z fizycznego punktu widzenia, dźwięki są to drgania mechaniczne ośrodka sprężystego (gazu, cieczy lub ośrodka stałego). Drgania te mogą być rozpatrywane jako oscylacyjny ruch cząstek ośrodka względem położenia równowagi, wywołujący zmianę ciśnienia ośrodka w stosunku do wartości ciśnienia statycznego (atmosferycznego).Ta zmiana powoduje zagęszczenia i rozrzedzenia cząstek ośrodka, tworząc falę akustyczną.

Czym jest chłonność akustyczna?

Chłonność akustyczna charakteryzuje pochłanianie energii dźwiękowej w pomieszczeniu przy padaniu fal dźwiękowych na wszystkie jego powierzchnie, a także na znajdujących się tam ludzi i przedmioty oraz przy uwzględnieniu tłumienia w powietrzu.

Co to jest moc akustyczna?

Definicja - ilość energii wysyłanej przez źródło dźwięku w jednostce czasu

N_a = IS [W], gdzie I - natężenie dźwięku, S - pole powierzchni pomiarowej prostopadłej do kierunku rozchodzenia się fali.

Natężenie - wielkość wektorowa, wartość strumienia energii przepływającej przez jednostkową powierzhcnię w kierunku zgodnym z kierunkiem prędkości akustycznej w tym miejscu. Poziom natężenia dźwięku określa intensywność fali akustycznej pod względem energetycznym

Czym jest odległość graniczna?

Odległość graniczna - miejsce równowagi między natężeniem dźwięku fal bezpośrednich i odbitych

r_g ~ 0,14 - dla źródła kulistego

r_g ~ 0,2 - dla źródła półkulistego

Czym jest czas pogłosu?

Czas pogłosu T - okres od chwili wyłączenia źródła dźwięku od chwili gdy poziom natężenia dźwięku zmniejszy się o 60 dB

Czym jest izolacyjność akustyczna?

Izolacyjność akustyczna - różnica między poziomem ciśnienia akustycznego L₁ pomieszczenia nadawczego, a poziomem ciśnienia L₂ pomieszczenia odbiorczego.

Izolacyjność akustyczna właściwa przegrody - jednostkowa, niezależna od pola powierzchni tej przegrody miara jej jakości akustycznej przy przenikaniu do danego pomieszczenia energii drgań akustycznych od źródła dźwięku, znajdującego się poza tym pomieszczeniem.

---