METODYKA PRACY OPIEKUŃCZO- WYCHOWAWCZEJ ( wykłady)

LITERATURA:

• red. Dąbrowski Z. , Węzłowe problemy opieki i wychowania w domu dziecka 1997

• Albin Kelm , Węzłowe problemy pedagogiki opiekuńczej W-wa 2000

• Brągiel J., S. Badora Formy opieki wychowania i wsparcia w zreformowanym systemie pomocy społecznej Opole 2005.

• U. Kamińska Zarys metodyki pracy opiekuńczo- wychowawczej w rodzinnych i instytucjonalnych formach wychowania Katowice 2003

• Z. Węgierski , Opieka nad dzieckiem osieroconym . Teoria i praktyka. Toruń 2006

• B. Krajewska , Instytucje wsparcia dziecka i rodziny Kraków 2009

• Problemy opiekuńczo- wychowawcze czasopismo

WYKŁAD 1

CO TO JEST METODYKA?

Metodyka z greckiego „ metodos” . W najbardziej ogólnym ujęciu oznacza zespół twierdzeń wskazujących podstawę uogólnionego postępowania zmierzającego do określonego celu. Postepowanie takie w obrębie nauk pedagogicznych może dotyczyć proces wychowania lub procesu nauczania przemiotu nauczania w szkole wyższej oraz praktycznych wskazań dla wychowawców ( nauczyciela) Tutaj można zatem wyodrębnić 3 znaczenia terminu „ metodyka”

1. znaczenie metodyka jako wychowanie ( nauczanie)

2. znaczenie metodyka jako przedmiot nauczania

3. znaczenie metodyka jako zespół wskazań praktycznych

METODYKA PRACY OPIEKUŃCZO- WYCHOWAWCZEJ jest szczegółową dyscypliną w naukach pedagogicznych zajmującą się analizą i organizacją procesu opiekuńczo- wychowawczego oraz dobrem metod i technik wykonania zadań. Punktem odniesienia metodyki jest poszukiwanie odpowiedzi na pytanie : Jak działać w opiece nad dzieckiem, aby osiągnąć w tym działaniu cele

ZADANIA PLACÓWKI TYPU SOCJALIZACYJNEGO NP>

DOM DZIECKA:

1. Zapewniene dziecku opieki całodobowej i wychowania oraz zaspokojenie jego podstawowych niezbędnych potrzeb

2. zapewnia zajęcia wychowawcze , korekcyjne kompensacyjne, logopedyczne terapeutyczne rekompensujące braki w wychowaniu w rodzinie i przygotowujące do życia społecznego a dzieciom niepełnosprawnym odpowiednią rehabilitację i zajęcia specjalistyczne

3. zapewnia dzieciom kształcenie wyrównywanie opóźnień rozwojowych i szkolnych

4. Podejmuje działania w celu powrotu dziecka do rodziny naturalnej , znalezienia rodziny przysposabiającej lub umieszczenia w rodzinnych formach opieki zastępczej

5. Pracuje z rodziną dziecka

6. Organizuje dla swoich wychowanków odpowiednie formy opieki w środowisku grupy usamodzielniające oraz kontakt z rodzicami zaprzyjaźnionymi

7. Może prowadzić hotel oraz mieszkanie usamodzielnienia

RODZINNY DOM DZIECKA: to placówka prowadzona przez małżonków lub przez osobę samotną zapewniającą opiekę i wychowanie w warunkach zbliżonych do domu rodzinnego dla czworga , ośmiorga dzieci do czasu powrotu dziecka do rodziny umieszczenie go w rodzinie adopcyjnej lub jego usamodzielnienie

PLACÓWKA TYPU INTERWENCYJNEGO np.L

• POGOTOWIE OPIEKUŃCZE- ZADANIA:

1. Doraźna opieka na czas trwania sytuacji kryzysowej

2. dostęp do kształcenia dostosowanego do jego wieku i możliwości rozwojowych

3. opieka i wychowanie do czasu powrotu do rodziny naturalnej lub umieszczenia w rodzinie adopcyjnej lub zastępczej całodobowej placówce opiekuńczo- wychowawczej typu interwencyjnego lub kryzysowego

4. Dostęp do pomocy psychologiczno- pedagogicznej do zaburzeń i odchyleń rozwojowych lub specyficznych trudności w uczeniu się do placówki przyjmują od 11 r. ż. Pobyt może trwać do 3 miesięcy może być przedłużony o kolejne 3 miesiące

POGOTOWIE RODZINNE- forma rodziny zastępczej o charakterze interwencyjnym . Rodzina otrzymuje specjalne wynagrodzenie i jest gotowa na przyjęcie o każdej porze do 3 dzieci. Dzieci mogą ty przebywać nie dłużej niż i 3 miesiące

WYKŁAD 2

RODZINA ZASTĘPCZA- to taka rodzina , która tymczasowo lub stale opiekuje się i wychowuje dzieci , które zostały osierocone, odrzucone lub których rodzice nie są w stanie zapewnić im bezpieczeństwa i opieki . Przyjęcie dziecka do rodziny przez małżeństwo lub os. samotną następuje najczęściej bez zrywania więzi z rodziną biologiczną dziecka. Rodzina zastępcza otrzymuje od państwa pomoc pieniężną na częściowe utrzymanie tego dziecka .

Ustawa dzieli rodzinę zastępczą na 3grupy:

1. rodzina zobowiązana do alimentacjij na podstawie kodeksu rodzinnego i opiekuńczego w praktyce dziadkowie

2. rodziny niezobowiązane do alimentacji na podstawie wyżej wymienionego kodeksu w praktyce to będą pozostali krewni oraz os. obce

3. rodziny nizobowiązane do alimentacji pełniące zadania pogotowia rodzinnego

DEFINICJA ADOPCJI:

ADOPCJA- jest to przyjęcie dziecka do rodziny przez małżeństwo lub osobę samotną w wyniku adopcji dziecko nabiera takie samo prawo jak ich dziecko naturalne. W przypadku adpocji rodzice naturalni dziecka są całkowicie pozbiawieni władzy rodzicielskiej a dziecku często zmienia się akt urodzenia i nazwisko

Zadania placówki wsparcia dziennego

1. pomoc w naucze

2. organizacja czasu wolnego , rozwój zainteresowań , organizacja zajęć i zabaw sportowych

3. stała praca z rodziną dziecka

FUNKCJE OPIEKUŃCZO- WYCHOWAWCZE SZKOŁY :

1. funkcje opiekuńczo- wychowawcze wewnętrzne szkoły . Realizacja ich polega na zaspokojeniu potrzeb opiekuńczych dziecka powstajacych o szkole i związanych integralnie z procesem jej pracy. Do funkcji tych należy przede wszystkim : zapewnienie dzieciom bezpieczeństwa osobistego , higiena pracy i ochrony zdrowia

2. funkcje opiekuńczo- wychowawcze wyrównawcze szkoły. Są one podejmowane przez szkołę w związku z niezaspokojonymi potrzebami opiekuńczymi dziecka i zaniedbaniami w pracy wychowawczej w innych kręgach środowiskowcyh przede wszystkim coś w rodzinie.

Zadania:

-udzielenie pomocy materialnej uczniom z rodzin znajdujących się w trudnych warunkach życiowych organizacji żywienia i dożywiania uczniów , opieka nad dziećmi w godzinach pracy ich rodziców , opieka nad dziećmi z rodzin wychowawczo niewydolnych , zapobieganie niepowodzenim szkolnym i ich skutkom

3. Opieka całkowita szkoły - realizacja tej funkkcji opiekuńczo- wychowawczych polega przede wszystkim na zapewnieniu opieki dzieciom pobierającym nauke poza miejscem zamieszkania bądź też dzieciom w których środowisku rodzinnym brak jest odpowiednich warunków opieki i wychowania

4. opieka specjalna szkoły- polega ona na indywidualnej organizacji i pomocy uczniom wykazującym różnego stopnia upośledzenia narządów ruchu oraz lepszego stopnia upośledzenia narządów zmysłowych , zwłaszcza wzroku i słuchu

5. integracyjne funkcje opiekuńczo- wychowawcze . Współdziałanie wszystkich podmiotów opieki

WYKŁAD 3

Zadania pedagoga szkolnego:

1. rozpoznanie indywidualnych potrzeb uczniów oraz analizowanie przyczyn niepowodzeń szkolnych

2. określenie form i sposobów udzielania uczniom z wybitnym uzdolnieniami pomocy psycholgiczno- pedagogicznej odpowiednio do rozpoznawanyh potrzeb

3. organizowanie i prowadzenie różnych form pomocy psychologiczno- pedagogicznych dla uczniów , rodziców i nauczycieli

4. podejmowanie działań wychowawczych i profilaktycznych wynikających z programu wychowawczego szkoły i programu profilaktyki … w stosunku do uczniów z udziałem rodziców i nauczycieli

5. wspieranie działań wychowawczych i opiekuńczych nauczycieli wynikających z programu wychowawczego szkoły i programu profilaktyki

6. planowanie i koordynowanie zadań realizowanych przez szkołę na rzecz uczniów rodziców i nauczycieli w zakresie wyboru przez uczniów kierunku kształcenia i zawodu w przypadku gdy w szkole nie jest zatrudniony doradca zawodowy

7. działanie na rzecz zorganizowania opieki i pomocy materialnej ucznion znajdującym się w trudnej sytuacji życiowej

DIAGNOZA ŚRODOWISKA UCZNIOWSKIEGO:

Działanie rozpoznawczo- diagnotyczne:

• nauczyciel musi mieć pomysł, jaki obszar życia ucznia/ klasy chce uznać za obiekt swego poznania i oczywiście w jakim celu

• wiedzieć jakimi metodami za pomocą jakich metod i narządzi np. tzw. ankiety

Kevin Rayan twierdzi, że na drodze do profesjonalizmu nauczyciele przechodzą 4 luźne aczkolwiek rozpoznawalne etapy:

1. Etap wyobrażeń w którym nauczyciel widzi siebie jako równie dobrnego bądź lepszego od najlepszych nauczycieli a jakimi miał do czynienia a na pewno zupełnie innego od tych zagrożeń oraz wyobraźni jest w dużej mierze elementem szoku jakiego doznaje nauczyciel odkrywając że pod wieloma względami jego dotychczasowe doświadczenie jest niewystarczające- a może nawet nieistotne w obliczu zadań przed jakim stanął.

2. Etap przetwarzania- w którym nauczyciel napotyka sna trudności wywołane serią niekorzystnych zdarzeń bądź przez pozornie niewinny problem i jednym uczniem. Wtedy może czuć się rozczarowanym nauczaniem i wychowaniem , a nawet odczuwać wrogość w stosunku do uczniów.

3. Etap mistrzostwa- to etap opanowywania rzemiosła na którym nauczyciel- krok po kroku uczy się nauczania i relacji z uczniami skupiając się na poprawie swoich konkretnych umiejętności pedagogicznych

4. Etap wpływu- osiagają go doświadczeni i kompetetntami nauczyciele którzy do mistrzostwa opanowali umiejętności potrzebne w ich profesji i w bardzo istotne potrafią wskazań źródła swojej kompetencji

Obszary procesu rozpoznawczo- diagnostycznego:

1. wiedza o samym uczuciu jego społeczno- emocjonalno- intelektualnych właściowościach rozwojowych przwjawach nadpobudliwości bądź zahamowaniach, lękach towarzyszących szkolnych sytuacjom jak również o samoocenie ucznia niezbędnej do zrozumienia jego trudności i niepowodzeń szkolnych zachowań, motywów i potrzeb.

2. Wiedza o zespole klasowym ( grupie jego strukturze, rolach, pełnionych przez uczniów, normach jakie obowiązują w zespole ( normy ogólne , szkolene i nieformalne) wzajemnych stosunkach w nim panujących ( np. między chłopcami a dziewczętami) co jest konieczne do prognozowania potencjalnych sytuacji wychowawczych z którymi będzie trzeba się zmierzyć.

3. Wiedza o postawach opinii i poglądach uczniów , a także o cenionych wartościach i posiadanych aspiracjach ( ogólnożyciowych i zawodowych) co ułatwi podejmowanie odpowiednich oddziaływań interwencyjno-korygujących

4. wiedza o stosunkach uczniów do szkoły i jej wymagań obejmująca m. in poczucie bezpieczeństwa stosunek / nastawienie/ oczekiwania do nauczycieli. Naczuczanego przdmiotu ( napięcia i emocje towarzyszące nauce, strategie stosowane przez uczniów.

5. Wiedza o pozaszkolnej aktywności ucznia oraz wypływach jakimi on podlega wskutek

kształtowania się ze środowiskiem społecznym jego zainteresowaniach czasie wolnym udziale w pracach róznych organizacji jak również o jego środowisku rodzinnym.

METODY DIAGNOZY ŚRODOWISKA:

• obserwują swobodną ( luźną pogłębioną obserwację celową lub obserwację zdarzeń) oraz obserwację skategoryzowaną w tym obserwację topograficzną.

• Wywiad uzyskany bezpośrednio od jednostki w wyniku rozmowy wypełnionego przez nią kwestionariusza ankiety czy odpowiedzi udzielanych na pytania socjometryczne

• metody autoekpresyjne z wykorzystaniem takich technik jak: wypracowanie autobiografia, drama, test niedokończonych zdań lub historyjek mapa sytuacyjna, dyskusja czy analiza wytworów uczniowskich

WYKŁAD 4

POSTAWY OPIEKUŃCZE Z. Dąbrowski

• Postawy opiekuńcze pozytywne:

→ akceptacja każdego podopiecznego takiego jakim on jest

→ życzliwość wobec niego i jego spraw

→ respektowanie osobowości i indywidualności podopiecznego

→ aktywne nastawienie do zaspokojenia potrzeb podopiecznego

→ zachowywanie pryncypalności i rozsądku w sprawowaniu opieki

Negatywne postawy opiekuńcze :

→ unikanie sytuacji i czynności opiekuńczych

nadmierna opiekuńczość ( nadopiekuńczość)

ograniczenie zakresu i stopnia zapokojenia potrzeb

utrzymywanie dystansu psychicznego wobec podopiecznego

jednostronność i skrajność wychowawcza

nadmierna surowość wobec podopiecznego

przenoszenie winy za wszelkie niepowodzenia w spełnieniu roli opiekuna na wychowanków

Ze względu na spełniony zakres funkcji opiekuńczych możemy wyodrębnić:

• opiekunów pełnych ( całą dobę internat)

• opiekunów niepełnych ( w określonych godzinach świetlica terapeutyczna)

• opiekunów specjalistów

CECHY OPIEKUNA WYCHOWAWCY wg J. Korczaka

• być dla swych podopiecznych takim, że oni mogli za jego autentyczne walory zaakecptować go jako „ swego”

• powinien odznaczać się skłonnością i dyspozycjami do ciągłego i wszechstronnego poznawania dziecka

• kochać je miłością daną z góry i bezwarunkowo

• uznawać i realizować w praktyce prawo dziecka do tego , aby było czym jest

• uznawać i przestrzegać prawo dziecka do szacunku

• wykazywać daleko idącą wyrozumiałość i tolerancję wobec dziecka

• być życzliwym dla każdego dziecka

• odznaczać się cierpliwością

• przejawiac tendencję do maksymalnego psychicznego i fizycznego zbliżenia się do dzieci

• wykazywać powinowactwo duchowe i swoisty infantylizm wobec nich

Cechy „ opiekuna społecznego” wg T.. Kotarbińskiego

• życzliwość , skłonność do pomagania

• dobre serce i wrażliwość na potrzeby

• dawanie niezawodnego oparcia

• sprawiedliwe traktowanie

• dzielność w sprawowaniu opieki

• odważne chronienie

Cechy opiekuna wg Z. Dąbrowskiego:

• opiekun powinien posiadać cechy spolegliwości a dobre wykonywanie zawodu opiekuna wychowawcy zależy od dyspozycji osobowościowych

• wiedza ogólna i psychopedagogiczna

• postawa zaangażowania w pracę opiekuńczo- wychowawczą

• umiejętności praktyczne niespecjalistyczne związane z zadanością , samoobsługa, samodzielnością opiekuna

• umiejętności specjalistyczne ( instruktorskie) takie jak muzyczno- wokalne , plastyczne i inne

Metody, techniki i narzędzia psychologiczne pomocne w pracy z dzieckiem z rodziny dysfunkcyjnej

Do istotnych potrzeb dziecka jakie powinna zaspokajać rodzina według H. Spionek należą:

1. Potrzeba pewności i poczucia bezpieczeństwa

2. potrzeba solidarności i łączności z bliskimi osobami

3. potrzeba miłości

4. potrzeba uznania i akceptacji

METODY:

1. Metody wpływu osobistego:

- metoda przykładu własnego

-metoda doradzania wychowawczego

-metoda przekonywania

2. Metody oddziaływania sytuacyjnego

- metoda organizowania doświadczeń uczących wychowanka

-metoda nagradzania i karania wychowawczego

- metoda uświadamiania skutków zachowań

-metoda treningu

ODMIANY TRENINGU:

Można wyróżnić cztery odmiany treningu:

-trening autogenny

trening interpersonalny

socjodrama

psychodrama

1. Metody oparte na wpływie różnych grup społecznych:

- metoda samorządu i zarządzania

- metoda kształtowania celów , norm i struktury grupy

-metoda podnoszenia spoistości i prestiżu grupy

2. Metody wpływu elementów kultury

-metoda problemowa

-metody aktywizujące pracę uczniów

- metoda indywidualnych przypadków

- metoda organizowania sportu i rekreacji

• metoda muzykoterapii

METODY UODPARNIAJĄCE wykorzystywane w pracy z dziećmi z rodzin dysfynkcyjnych:

-metoda mediacyjna

-metoda utrwalająca więzi rodzinnegometoda uodporniająca na złe wpływy rodzicielskie

Metoda wychowania opiekuńczego wg Dąbrowskiego to każdy wyodrębniony sposób postępowania wychowawcy , zmierzający do zaspokojenia istniejących i kształtowania coraz to nowych potrzeb wychowanków, przy aktualnym ich uczestnictwie w tym procesie

Z. Dąbrowski wyróżnia 4 podstawowe uniwersalne metody sprawowania opieki w odniesieniu do dzieci i młodzieży:

• Działania bezpośrednie opiekuna:

-moralne , werbalne, mimiczne i odruchowo- emocjonalne

• Działania pośrednie:

• stworzenie warunków materialno- organizacyjnych, psychologicznych społecznych i kulturalnych służących zaspokojeniu potrzeb podopiecznego

Działania pośrednie przez rozbudzenie kształtowanie stosunków opiekuńczych między podopiecznymi

Stymulowanie i organizowanie różnych form samoobsługi podopiecznych

Wśród metod chroniących leczących i kształtujących sferę emocjonalną dziecka M. Łopatkowa wyróżnia:

• metody oparcia na miłości

• metody chroniące uczucia przyjaźni i koleżeństwa

• metody nawiązywania i utrwalania więzi między wychowawcami a dziećmi

• metoda małej własności

• metody kształtujące zainteresowania wzbudzające ambicje, rozwijajace poczucie godności

WYKŁAD 5

T. Szkoła jako miejsce realizacja działań profilaktycznych

• szkoła jest miejscem intensywnego rozwoju w zakresie funkcjonowania interpersonalnego i społecznego w grupie rówieśniczej

• szkoła jest miejscem działalności zadaniowej uczniów , a więc ujawnia lub wręcz wyzwala trudności dzieci i młodzieży

• szkoła jest miejscem konfrontacji autorytetów i kształtowania się poczucia własnej tożsamości ucznia

• szkoła wypełnia znaczną część życia dzieci i młodzieży

• z perspektywy rodziców szkoła jest terenem weryfikacji oczekiwań związanych z własnym dzieckiem

• szkoła pozwala na łatwy dostęp do środowiska dzieci i młodzieży i sprawia organizację prowadzonych oddziaływań

• szkoła jest miejscem , gdzie spotykają się najważniejsze osoby dorosłe odpowiedzialne za opiekę nad dzieckiem i jego wychowanie - rodzice i nauczyciele

STANDARDY SZKOLNYCH PROGRAMÓW PROFILAKTYCZNYCH:

• projektowane ćwiczenia i informacje muszą być dostosowane do poziomu rozwoju adresata

• przekazywane informacje powinny być rzetellne

• informacje powinny uwzględniać poziom już posiadanej wiedzy ( zbyt wczesne wkraczanie z jakąś tematyką może rozbudzić ciekawość lub podsuwać pomysł na niepożądne zachowania)

• informacje powinny być rzeczowe ( odwoływanie się do emocji, np. straszenie może powodować obronne odrzucanie zagrażających treści lub pobudzać ciekawość

• informacja dotyczące zagrożeń nie powinny być zbyt szczegółowe * aby nie stanowiły instruktażu nieprawidłowych zachowań)

DZIAŁANIA PROFILAKTYCZNE PROWASZONE W SZKOLE MOGĄ MIEĆ TROJAKI CHARAKTER:

• samodzielne programy profilaktyczne realizowane niezależnie od obowiązującego programu nauczania skoncentrowane na specyficznych celach i zadaniach

• działania zintegrowane z programem szkolnym , wykorzystujące obowiązujący program nauczania w zakresie różnych przedmiotów do promowania szeroko rozumianego zdrowia

• działania incydentalne , podejmowane w odpowiedzi na konkretne wydarzenia , które mialy miejsce w samej szkole lub terenie na którym znajduje się szkoła

BLOKI TEMATYCZNE:

• Blok integracyjny- zawierający rozmaite ćwiczenia umożliwiające lepsze wzajemne poznawanie się uczniów wprowadzanie pozytywnych norm i w efekcie większą integrację klasy

• Blok jaki jestem - umożliwiający wytworzenie bardziej adekwatnego obrazu siebie i bardziej adekwatnej samooceny

• blok dotyczący zdrowotnych psychologicznych i spolecznych konsekwencji zachowań ryzykownych ( używania i nadużywania alkoholu lub innych środków odurzających , agresji lub wczesnej aktywności seksualnej ) mechanizmów powstawania zaburzeń itp.

• blok dotyczący umiejętności psychologicznych ( np. umiejętności radzenia sobie ze stresem i napięcami przed ćwiczeniami relaksacyjjne umiejętność podejmowania decyzji

• blok dotyczący umiejętności społecznych interpersonalnych ( np. umiejętność nawiązywania i podtrzymuwania dobrych satysfakcjonujących kontaktów z ludźmi , rozwiązywania konflików , opierania się , presji grupy w tym umiejętność mówienia „ nie”

ETAPY KONSTRUOWANIA PROGRAMU PROFILAKTYCZNEGO:

ocena aktualnych potrzeb

określenie celów programu

wybór metod i sposobów realizacji celów

ustalanie kosztów realizacji programu

kotrola realizacji program ( monitoring)

analiza otrzymanych rezultatów ( ewakuacja)

modyfikacja programu

SZKOŁA DLA RODZICÓW- jak chronić dziecko by nie znalazło się w sytuacji kryzysowej

Rada 1 uświadomić rodzicom ich prawa i obowiązki wobec własnych dzieci , okreslone w przepisach prawa

• Europejska Karta Prawa i Obowiązków Rodziców

• Konstytucja Rzeczypospolitej Polski ( Dz. U z 1997 r Nr 78 poz. 483 z późniejszymi zmianami)

• Powszechna Deklaracja Praw Człowieka

• konwencja o prawa dziecka ( dz. U. Z 1991 r Nr 120 poz. 52 6 z późniejszymi zmianiami

• Ustawa z dnia 7.09 1991 o systemie oświaty Dz. U. Z 2004 nr 256 poz. 326 z póź. Zmianami

Rada 2 : - Pozyskiwanie opinii rodziców dotyczących środowiska szkolnego ich dzieci:

Rada 3- określenie form współpracy szkoły z rodzicami

• A. Współdziałanie nauczycieli i rodziców w dążeniu do usprawiedliwiania pracy wychowawczo- opiekuńczej z uczniami

• B. rozpoznanie środowiska szkolnego i domowego ucznia przez rodziców i nauczycieli

Formy budowy współpracy:

• spotkania z rodzicami

• posiedenia zespołu wychowawczego

• konsultacje

• Edukacja rodziców

• zajęcia warsztatowe

• wywiadówki z wych. Fizycznego

• prelekcje specjalistów

• psychoedukacja rodziców z wykorzystaniem szkolnej strony internetowej

WARSZTAT JAK POMAGAĆ DZIECKU W NAUCE

Drogi rodzicu !!! TO ty jesteś nauczycielem swojego dziecka . Przyzwyczajaj się do systematyczności . Bądź ekspertem , Nie strasz, nie mów zle o szkole, uczcie się wspólnie

Rada 4 . rodzice obok nauczyciela i uczniów jako współgospodarne szkoły

• współpraca rodziców z nauczycielami

• pozytywnie wpływa na klimat klasy szkoły a wytwarza w niej dobrą atmosferę

• dzieci których rodzice są częstymi gośćmi szkoły z przyjemnością uczęszczają do niej akceptują ją popierają

• w rodzinach zaangażowanych w życie szkoły wzrasta poczucie odpowiedzialności nie tylko za swoje dziecko ale również za pozostałych uczniów w klasie i szkole

• Rodzice aktywnie włączajacy się w życie klasy szkoły potrzbują jej działania zupełnie inaczaej niż ci którzy są tylko klientami w chwili wywiadówek

---