Fizjoterapia kliniczna w dysfunkcjach narządu ruchu w ortopedii i traumatologii
Staw biodrowy
Dysfunkcje stawu biodrowego
Zmiany zwyrodnieniowe
Stany po urazach w obrębie stawu ( zwichnięcie centralne, złamanie szyjki kości udowej, złamania przez i podkrętarzowe, zlamania trzonu kości udowej)
Jałowe martwice głowy kości udowej
Dysplazja stawu biodrowego
Dysfunkcje stawu biodrowego cd.
Złuszczenia głowy kości udowej
Coxalgie
Stany po endoprotezoplastyce stawu
Stany po korekcji osi kończyny dolnej ( osteotomie )
Badanie stawu biodrowego
Wywiad
Badanie przedmiotowe
Testy
Urazy okolicy stawu biodrowego
Złamania panewki i zwichnięcie centralne stawu biodrowego
Złamania krętarzowe
Złamania trzony kości udowej w części bliższej
Stany po zapaleniach stawu biodrowego
Leczenie
Unieruchomienie zewnętrzne
Stabilizacja śródoperacyjna
Stabilizacja wyciągiem
Leczenie fizjoterapeutyczne
W unieruchomieniu
Po unieruchomieniu
Leczenie po zdjęciu unieruchomienia
Ruchomość
Siła mięśniowa
Ból
Wydolność ogólna
Sposób poruszania się
Dysplazja stawu biodrowego
Wada powstająca w okresie płodowym, okołoporodowym lub noworodkowym
Wiotka torebka i nie w pełni wykształcona panewka prowadza do powikłań
Podział
Dysplazja bez przemieszczenia
Dysplazja z przemieszczeniem
Podwichnięcie
Zwichnięcie
Leczenie
Zachowawcze
Szerokie pieluchowanie ( 6 tygodni )
Po 3 m-cach - poduszka Frejki, szyna Koszli, szelki Pawlika
6 - 7 szyny Denisa-Browna
Leczenie operacyjne
Brak skutecznego leczenia prowadzi do szybkich zmian zwyrodnieniowych.
Coxarthrosis
Zmiany zwyrodnieniowe stawu biodrowego
Okresy choroby
I - pełna ruchomość czynna w warunkach obciążenia, bez zmian rtg, ból, bez przykurczów
II - pełna ruchomość w warunkach częściowego odciążenia ( ruch czynny), zmiany w rtg, przykurcze w testowaniu, ból
III - pełna ruchomość tylko w warunkach pełnego odciążenia, zmiany rtg duże, widoczne przykurcze, ból
IV - ruch w niepełnym zakresie w pełnym odciążeniu, zniszczona chrząstka, ankyloza, ból lub jego brak, skrót kończyny
Przyczyny
Wiek
Predyspozycje genetyczne
Otyłość lub nadwaga
Niestabilność stawu
Wady wrodzone
Urazy i mikrourazy
Rodzaj wykonywanej pracy
Brak aktywności fizycznej
Z wywiadu
Bóle okolicy pachwiny, przedniej części uda, czasami przednia lub boczna powierzchnia podudzia.
Bolesna okolica krętarza, pośladka w okolicy m. pośladkowego średniego
Bolesna okolica dolnej gałęzi kości łonowej
Izolowany ból stawu kolanowego
Dolegliwości nasilają się w miarę chodzenia i coraz dłuższego stania
Nasilają się podczas chodzenia po schodach
Łagodzenie dolegliwości po odpoczynku (siedzenie, leżenie)
Mniejsze będą rano po wstaniu
Badanie przedmiotowe
Zmniejszenie się zakresów ruchomości
Osłabienie siły mięśniowej i zaniki mięśniowe
Dysfunkcja chodu
Badanie palpacyjne
Ograniczenia ruchomości
Ograniczenie rotacji
Ograniczenie wyprostu
Ograniczenie odwiedzenia
Test Thomasa
Test Patricka
Siła mięśniowa
Objaw Trendelenburga
Objaw Duchenea
Osłabienie mięśni przykurczonych
Ból nie pozwala na pełne napięcie mięśni
Dysfunkcja chodu
Skrót kończyny
Chód utykający
Niemożność chodu
Chód o dwóch kulach łokciowych
Testy
Test Thomasa ( mięsień biodrowo - lędźwiowy )
Test Patricka ( rotatory wewnętrzne, przywodziciele krótkie )
Test kompresji stawu
Test Trendelenburga
Objaw Duchene'a
Test dystrakcji
Palpacja okolicy krętarza
Palpacja dolnej gałęzi kości łonowej
Test przywodzicieli stawu biodrowego
Test rotatorów zewnętrznych stawu biodrowego
Coksartroza i coxalgia
Leczenie zmian zwyrodnieniowych
Okres leczenia zachowawczego
Okres po leczeniu operacyjnym wczesny
Okres po leczeniu operacyjnym późny
Okres leczenia zachowawczego
Od diagnozy do zabiegu operacyjnego
W warunkach ambulatoryjnych
W warunkach domowych
Spowolnienie zmian a nie ich wyleczenie
Kilka miesięcy do kilku lat
Leczenie zachowawcze
Odbudowanie lub utrzymanie ruchomości
Poprawa stabilizacji mięśniowej okolicy stawu biodrowego
Działanie przeciwbólowe
Nauka chodzenia z odciążaniem dysfunkcyjnego stawu
Zaopatrzenie ortopedyczne
Leczenia zachowawcze - odbudowanie ruchomości
PIR dysfunkcyjnych mięśni
Mobilizacje stawu biodrowego
Ćwiczenia w odciążeniu stawu biodrowego
Wyciąg pośredni stawu biodrowego
Ćwiczenia w wodzie
Ćwiczenia czynne wolne
Autoterapia
Sollux, krio, fango przed ćwiczeniami lub wyciągiem
Poprawa stabilności
Ćwiczenia sensomotoryczne ( SET )
Ćwiczenia na cykloergometrze
Ćwiczenia ogólnokondycyjne w łańcuchach zamkniętych ( unikanie długich dźwigni )
Działanie przeciwbólowe
Fizykoterapia
Odbudowanie ruchomości
Chód i zaopatrzenie ortopedyczne
Wyrównanie ewentualnego skrótu kończyny ( wkładka wyrównująca )
Kule łokciowe lub pachowe
Wózek inwalidzki ?
Endoprotezoplastyka stawu biodrowego
O sukcesie endoprotezoplastyki decydują:
zabieg operacyjny zapewniający prawidłową mechanikę stawu oraz jego zborność w fizjologicznym zakresie ruchu.
Odpowiednio prowadzona rehabilitacja, która usuwa szereg wtórnych zmian, będących konsekwencją wieloletniego schorzenia ( przykórcze tkanek miękkich, osłabienie mięśni, wadliwa postawa ciała, nieprawidłowy stereotyp chodu).
Stosowanie się pacjenta w późniejszym okresie do zaleceń lekarza oraz fizjoterapeuty.
Okres około operacyjny
Ćwiczenia przeciwzakrzepowe
Ćwiczenia izometryczne mięśni podudzia
Ćwiczenia oddechowe
Pozycje ułożeniowe
Wczesny okres pooperacyjny
Obejmuje pierwsze dwa tygodnie po zabiegu, a prawidłowe postępowanie w tym okresie ma decydujący wpływ na końcowy wynik leczenia.
Na jego przebieg mają także wpływ wczesne powikłania sródoperacyjne i pooperacyjne.
Po okresie 7 - 10 dni pacjent jest wypisywany z Oddziału Chirurgi Ortpedycznej z zaleceniami:
kontynuacji wyuczonych ćwiczeń
chodzenia z pełnym lub częściowym obciążaniem kończyny operowanej
zgłoszenia się do leczenia w Oddziale Rehabilitacji Narządu Ruchu
„Zalecenia domowe”
nie przekraczać kąta zgięcia 90 st.
nie krzyżować KKD
nie kucać
zawsze dwie kule
nie schylać się po coś na prostych nogach
kąpiel pod prysznicem nie w wannie
Okres pooperacyjny późny
3 m - ce po zabiegu
3 - 4 tygodni zależnie od stanu pacjenta
Cele usprawniania
Zwiększenie zakresu ruchomości
Budowa stabilności mięśniowej stawu
Działanie przeciwbólowe
Poprawa dynamiki chodu
Kinezyterapia
Ćwiczenia w odciążeniu
Ćwiczenia w wodzie
Ćwiczenia czynne wolne uwzględniające przeciwwskazania
Ćwiczenia sensomotoryczne SET
Ćwiczenia z oporem
PIR ostrożnie!!
Fizykoterapia
Magnetoterapia w dawkach regeneracyjnych
Sollux lub krio przed ćwiczeniami
Masaż podwodny lub półkąpiel wirowa obręczy biodrowej
Stabilizacja śródoperacyjna i inne zabiegi
Usprawnianie identycznie jak w przypadku endoprotez.