TEMPERAMENTY

Temperament choleryczny

O niektórych ludziach mówi się, że są "cholerykami". Głównymi cechami ich charakteru są moc, silna wola i inicja­tywa. Bawią ich wyzwania losu i we wszystko, co zdecydują się robić, angażują całą energię. Mają niezależne spojrzenie na świat i przejawiają skłonności przywódcze. Wyróżniają się w tłumie. To, co robią, widać z daleka. Czasem mogą być znani jako wizjonerzy przyszłości, często dostrzegający rzeczy intui­cyjnie i instynktownie. Stawiają kroki w miejscach, "gdzie stąpać boją się aniołowie", wykazując odwagę i wystawiając się na ryzyko tam, gdzie inni się wycofują. Cechują ich śmiałe opinie, silne wewnętrzne przekonania, określone zapatrywania i motywy; częstokroć są w stanie porwać innych swym entu­zjazmem i determinacją.

Zdarza się, że ulegają bardzo silnym emocjom — często wykraczając poza granice słusznego oburzenia czy gniewu. Ich osądy są wielce stanowcze i zapalczywe. Pewne rzeczy starają się przeprowadzić na siłę, kosztem uczuć innych i z krzywdą dla przyjaźni czy innych relacji międzyludzkich. Własne życie trzymają mocno w ryzach i nie ma w nim miejsca dla maruderów ani niezdecydowanych. Bywają opryskliwi i dominu­jący, a biorąc zbyt wiele na swe barki niechętnie dzielą się obowiązkami. W ich życiu ma miejsce wiele chaotycznych działań — ogrom hałasu i energii. Czasami wymyka się to wszystko spod kontroli, przemieniając się w nieporozumienia i kłótnie. W najgorszej wersji ludzie tacy stają się zrozpaczeni, destrukcyjni i niepohamowani.

Temperament choleryczny preferuje konflikty gorące. Kon­flikt zimny, który cechują uniki, skrywanie się i dystans, stanowi dla nich prawdziwe przekleństwo. Ich preferowanym sposobem rozwiązywania konfliktu jest zmuszanie ludzi silą do przyjęcia ich sposobu myślenia; cholerycy starają się kie­rować decyzją, co należy zrobić i odmawiają uznania jakiejkol­wiek opozycji.

Temperament melancholiczny

Melancholicy stoją mocno obiema nogami na ziemi, cechuje ich silne poczucie materialne i fizyczne: podstawowe elementy życia. Są wyjątkowo dobrzy w łączeniu różnych spraw i utrzy­mywaniu tych związków, gdyż zawsze znajdują się w centrum wszelkiej aktywności. Są ostrożni i analityczni, pracowici, me­todyczni i zdyscyplinowani. Gotowi są poświęcać się tylko po to, by móc osiągnąć zamierzone cele; tego samego zresztą oczekują od innych.

Melancholicy mają ogromny udział w ściśle ograniczonych i określonych dziedzinach. Wykazują talent do tego, czym się zajmują, działają w sposób niezwykle skoncentrowany i nie­mal ascetyczny. Światła reflektorów kierują najchętniej na samych siebie, własne uczucia i reakcje. Potrzebują czasu, by przyswoić sobie to, co się dzieje, przemyśleć i dojść do konkluzji ważnej dla nich samych i dla innych.

Ludzie o tym temperamencie polegają głównie na własnych doświadczeniach i obserwacjach. Zawsze muszą się o wszyst­kim przekonać na własne oczy. Testują, próbują, kwestio­nują i dociekają dopóty, dopóki nie są całkowicie usatysfak­cjonowani. Podważają motywy własne i innych, póki nie osiągną całkowitej pewności co do tego, co się dzieje i dla­czego. Czasami postrzegani są jako zbyt pedantyczni i uparci. Bywają humorzaści, zbyt krytyczni i nadwrażliwi, odbierając świat w czarnych barwach ze sobą w jego centrum. W wyniku tego mogą stać się przewrażliwieni, nietowarzyscy, uprzedzeni do wszystkiego i wszystkich, nastawieni negatywnie, po­zostając na marginesie wydarzeń w głębinach swojego świata. W najgorszej wersji ludzie tacy mogą się stać paranoikami i histerykami.

Melancholicy mogą pogrążyć się w totalnej negacji. Ich wrażliwa, spostrzegawcza natura pozwala im jasno dostrzec wszelkie implikacje i konsekwencje zimnego konfliktu. Gorące konflikty nie wydają się odpowiadać ich głębokiemu, rozważnemu podejściu do życia. Przez przykłady będą poszukiwać uzasadnienia dla ich punktu widzenia i ich sposobu myślenia w ramach konfliktu, równocześnie starając się zyskać uznanie i szacunek innych dla ich sposobu działania.

Temperament flegmatyczny

Flegmatycy czują się najlepiej wtedy, gdy są spokojni i wyci­szeni. Znani są z niezawodności, lojalności i zrozumienia dla innych. Z przyzwyczajenia solidni, przywiązują wagę do analizy i szczegółów. Wykazują skłonność raczej do stanięcia o krok z tyłu niż do "rzucenia się w wir", w konsekwencji czego ich podejście do danej sytuacji jest obiektywne i dyploma­tyczne.

Flegmatycy lubią, gdy ich życie jest uporządkowane i efek­tywne. Cechy te starają się przenosić na wszystkie życiowe sytuacje. Szanuje się ich za to, że są dobrze zorganizowani, efektywni i praktyczni. Flegmatycy cenią związki spokojne i dobrze zorganizowane. Potrafią użyć wszystkich sil, by wyeliminować trudności. W wyniku tego generalnie są łatwi w pożyciu, jednak trudno jest ich dobrze poznać i "roz­szyfrować". Z wielką ostrożnością używają swej energii i wysiłku. Jeśli już coś dobrze sobie zorganizują, starają się trzy­mać ustalonego planu i stosować do wypracowanych zasad. Aby cokolwiek byli skłonni zmienić, muszą mieć naprawdę ważny powód.

Jeśli flegmatykowi nie udaje się wypracować prefero­wanych przez niego warunków lub jeśli występują jakieś zakłócenia, może stracić całą motywację — osiągnie stan, z którego ciężko będzie go wydobyć. Zdarza się, że flegmatycy odwlekają wydarzenia, zachowują się egoistycznie, są egocen-tryczni i nadmiernie zapobiegliwi. Odkładanie spraw na później może przekształcić się w brak zdecydowania, zamar­twianie się i obawę.

Osoby obdarzone temperamentem flegmatycznym mogą bardzo źle reagować na hałas, zdenerwowanie i konfrontację wywołane gorącym konfliktem. Bez wątpienia preferują bar­dziej wyważony, uważny i ostrożny, obłudny i taktyczny, poli­tyczny i zapobiegliwy styl zimnego konfliktu — nawet wtedy, gdy końcowy rezultat jest negatywny. Próbują przekonać innych do zaakceptowania swojego sposobu myślenia jako jedynego słusznego, wyłącznego punktu widzenia, który powi­nien być poddany poważnej analizie, a następnie przyjęty.

Flegmatyk raczej nie dostrzeże negatywnej strony konfliktu całkowicie koncentrując się na tym, jaki skutek będzie on miał dla j ego osoby.

Temperament sangwiniczny

Ludzie obdarzeni temperamentem sangwinicznym wnoszą ele­menty lekkości, braku powagi, otwartych przestrzeni i dy­namiki. Inni postrzegają ich jako osoby będące zawsze w ruchu; które stale muszą dokądś iść, z kimś się spotkać, coś zro­bić. Sangwinicy są wylewni i wrażliwi, ciepli i przyjaźni, roz­mowni i serdeczni, cieszą się towarzystwem własnym i innych. Rzadko kiedy bywają nudni, na ogół są interesujący i do wszystkiego nastawieni entuzjastycznie, chętni do zaangażo­wania się w problemy innych osób i skorzy do konkretnych działań w ramach rozwiązywania tych problemów. Takiego samego zaangażowania wymagają od innych osób.

Zarazem wykazują silne tendencje do życia własnym, wewnętrznym życiem, pełnym ruchomych obrazów, możli­wości, opcji i perspektyw. Są bystrymi obserwatorami, dosko­nale świadomymi tego, co się dzieje, jak mają się ludzie, kto co powiedział, do kogo i kiedy. Ludzie i sytuacje pociągają sang-winików i kiedy już są "tutaj", pragną czuć akceptację zarówno dla nich, jak i dla ich udziału w sprawie. Ich reakcje są zróżni­cowane, oni sami lubią przenosić się szybko z jednej sytuacji w drugą. Zasadniczo optymistycznie patrzą w przyszłość, lecz zdarza się, że wykazują wielką niecierpliwość związaną z ocze­kiwaniem na zmianę wydarzeń.

Bywa, że mają opinię osób, na których nie można do końca polegać, osób niezdyscyplinowanych i "wszędobylskich", zapominalskich i okazujących lekceważenie innym. Można czasem o nich powiedzieć, że "co z oczu, to z serca", bowiem zdarza się, że składają obietnice, których następnie nie dotrzy­mują. Niekiedy posuwają się tak daleko, że "przechodzą sa­mych siebie", wykazując skłonność do przesady i przejas­krawień. W najgorszym wydaniu mogą stać się histerykami.

Osoby o temperamencie sangwinicznym najprawdopo­dobniej będą jak najgorzej odbierać zimny konflikt. Brak bez­pośrednich dowodów na to, że coś się dzieje, przy jedno­czesnej wyczuwalnej atmosferze wrogości i niechęci może do­prowadzić ich do reakcji paranoidalnych. Wszystkie utajone obawy, brak poczucia bezpieczeństwa i nadmierna wrażliwość sangwinika zostają podrażnione w wyniku zimnego konfliktu. W czasie konfliktu preferują taki sposób postępowania, w którym można innych w dowolny sposób nakierować na "właściwy" sposób myślenia, czyli taki sam, jak sangwinika, i tak właśnie się zachowują, wykorzystując każdą stosowną ku temu okazję.

2

---