1)Czym jest inteligencja emocjonalna?

• Istnieją dwa najpopularniejsze sposoby prezentowania inteligencji emocjonalnej:

• Model zdolnościowy (ability model) , autorstwa Mayera, Saloveya i Caruso

oraz

• Modele mieszane (mixed models) takich autorów jak m.in. Goleman lub Bar - On.

• Model zdolnościowy

• Umiejętność właściwej percepcji, oceny i wyrażania emocji, umiejętność dostępu do uczuć, zdolność do ich generowania w momentach, gdy mogą wspomóc myślenie, umiejętność rozumienia emocji i zrozumienia wiedzy emocjonalnej, oraz umiejętność regulowania emocji tak, by wspomagać rozwój emocjonalny i intelektualny.

• W modelu Mayera i Saloveya inteligencja emocjonalna reprezentuje:

• zdolność spostrzegania, oceny i wyrażania emocji w trafny i przystosowawczy sposób;

• zdolność rozumienia emocji i wiedzę o nich;

• zdolność docierania do i/lub wzbudzania emocji które wspomagają aktywność poznawczą;

• zdolność kontrolowania emocji własnych i innych ludzi

3) Percepcja i wyrażanie emocji

• Dotyczy trafnego identyfikowania uczuć. Emocjonalna percepcja łączy w sobie dostrzeganie sygnałów, zwracanie uwagi na nie i rozszyfrowywanie ich. Ponieważ osoby o wysokiej IE znają mechanizmy wyrażania emocji, są także czułe na wszelkiego rodzaju sposoby ich fałszowania. Jednostka cechująca się IE nie tylko trafnie odczytuje emocje, ale również czerpie z nich wiedze determinującą przyszłe sądy i zachowania.

4. Rozumienie emocji

• Obejmuje wiedzę na temat doświadczeń związanych ze sferą emocjonalną. Człowiek IE rozumie emocjonalne znaczenie sytuacji oraz ludzkich zachowań i zna sekwencje, w jakich następują po sobie emocje.

5) Asymilacja emocji

• Opisuje wpływ uczuć na procesy myślenia i zwraca uwagę na to, jak emocje mogą kształtować efektywne rozwiązywanie problemów, podejmowanie decyzji i tworzenie.

6) Zarządzanie emocjami

• Świadoma regulacja emocji w celu promowania rozwoju emocjonalnego i intelektualnego. Polega na monitorowaniu pozytywnych i negatywnych odczuć w celu uzyskania pożądanego przez jednostkę efektu.

7. Model mieszany (wg. Golemana)

• Zdolność motywacji i wytrwałości w dążeniu do celu mimo niepowodzeń, umiejętności panowania nad popędami i odłożeniu na później ich zaspokojenia, regulowania nastroju i niepoddawania się zmartwieniom upośledzającym zdolność myślenia, wczuwania się w nastroje innych osób i optymistycznego patrzenia w przyszłość

• Goleman twierdzi iż jego model spełnia kryteria „czystego” modelu zdolności, w którego skład wchodzą dwa aspekty kompetencji :

• związane z własną osobą:

• Samoświadomość,

• Samoregulacja,

• związane z innymi:

• Świadomość społeczna,

• Zarządzanie relacjami,

8) Model mieszany (wg. Bar - On)

• Zespół powiązanych ze sobą emocjonalnych i społecznych kompetencji, zdolności i cech determinujących efektywne rozumienie i wyrażanie siebie, rozumienie innych ludzi i relacje z nimi, a także radzenie sobie z codziennym życiem. Podstawą jest tutaj przede wszystkim samoświadomość, zrozumienie własnych sił i słabości, oraz zdolności konstruktywnego wyrażanie swoich uczuć i myśli.

9) Inteligencja emocjonalna

• Poziom inteligencji emocjonalnej nie jest zdeterminowany genetycznie ani nie kształtuje się we wczesnym dzieciństwie. W odróżnieniu od ilorazu inteligencji, który od kiedy ukończymy kilkanaście lat zmienia się w niewielkim stopniu, inteligencja emocjonalna wydaje się w dużej mierze wyuczona i rozwija się przez całe życie w wyniku naszych doświadczeń, a zatem może stale wzrastać.

10. Czym są emocje?

• W języku potocznym słowo „emocja” ma dwa znaczenia. Pierwsze odnosi się do przeżywania emocji, np.: strachu, gdy się boimy. Przeżycie to ogólnie nazywamy uczuciem. Drugie, szersze znaczenie obejmuje obok uczucia także reakcje naszego ciała i ich wyraz, np. gdy odczuwamy niepokój pocą nam się dłonie. Emocja jest więc pojęciem nadrzędnym, uczucie podrzędnym.

• Wg. niemieckiego psychologa Lothara Schmidta - Atzerta: „Emocją nazywamy stan kwalifikujący się do bliższego opisu jakościowego, który związany jest ze zmianami w jednej lub kilku następujących sferach: w sferze uczucia, reakcji organizmu i ich wyrazu”.

11. Emocje mogą być wywołane przez różnorodne czynniki wymienia trzy ich grupy:

1. Zdarzenia codzienne,

2. Wydarzenia wyjątkowe, jak np. klęski żywiołowe, wojny i śmierć,

3. Utrzymujące się przez dłuższy czas warunki życiowe i środowiskowe.

Najważniejszym źródłem przeżyć emocjonalnych są jednak kontakty międzyludzkie.

12. Wyróżniamy cztery główne składniki emocji:

1. Składnik subiektywny

2. Składnik fizjologiczny

3. Składnik behawioralno - ekspresywny

4. Składnik poznawczy ( kognitywny)

13. Składnik subiektywny

Dotyczą stanów, które jednostka sama identyfikuje i określa jako emocje. Jeśli w konkretnej sytuacji odczuwamy strach, to jesteśmy w stanie natychmiast tę emocję rozpoznać i powiedzieć o niej naszemu rozmówcy.

14. Składnik fizjologiczny

Każda emocja związana jest z określonymi reakcjami fizjologicznymi. Kiedy jakaś sytuacja wywołuje w nas lęk nasze serce mocniej bije, czoło pokrywa się potem, a ręce stają się wilgotne.

15. Składnik behawioralno - ekspresywny

Wiąże się z takimi reakcjami motorycznymi jak np. ucieczka lub atak oraz środkami wyrazu emocji, jak np. mimika lub czerwienienie się.

16. Składnik poznawczy (kognitywny)

W centrum uwagi znajduje się tu postrzeganie, ocena i racjonalne poszukiwanie mechanizmów kontroli sytuacji i zachowań emocjonalnych.

17. Różnorodność emocji:

• Lęk:

1. Lęk egzystencjonalny,

2. Lęk przed porażką,

3. Lęk przed odrzuceniem,

• Złość lub gniew

• Radość i szczęście

• Miłość i przywiązanie

• Smutek i żałoba

18. Analfabetyzm emocjonalny

Aleksytymia - dosłownie "brak słów dla emocji" - to synonim emocjonalnego analfabetyzmu. Osoby dotknięte tym syndromem nie potrafią mówić o własnych emocjach, nie rozróżniają ich fizjologicznych objawów, mają bardzo ubogie życie wyobrażeniowe (np. nie miewają snów) i operacyjny styl myślenia. Cierpią, choć o tym nie wiedzą, bo nie są w stanie tego wyrazić i właściwie nazwać. Cierpią zatem podwójnie.

19. Mają trudność w określaniu własnych i cudzych stanów emocjonalnych, co powoduje, że relacje międzyludzkie zmieniają się w koszmar. Nawet z własnym ciałem ledwie się dogadują, choć i tu popełniają horrendalne błędy. Gdy kołacze im serce, bo czegoś się przestraszyli, lub ssie ich w brzuchu, bo stłumili gniew, to raczej będą się martwić schorzeniami układu krążenia lub coś zjedzą, ponieważ z tym skojarzą komunikaty własnych trzewi; o emocjach nawet nie pomyślą.

20. Inteligencja emocjonalna w pracy

Aby poradzić sobie z napiętym grafikiem w pracy czy dużą liczbą obowiązków, trzeba wykorzystać IE - im wyższe będą nasze kompetencje emocjonalne, tym łatwiej rozpoznamy sytuację i podejmiemy właściwe działania. Jeżeli nie uporamy się z własnymi emocjami, to w efekcie będziemy zestresowanymi, sfrustrowanymi, niezadowolonymi i konfliktowymi pracownikami. Takie są najczęściej osoby o niskiej inteligencji emocjonalnej.

21. Nie ma wątpliwości, że IE jest przydatna w pracy na każdym stanowisku - a szczególnie na takim, które wymaga kierowania ludźmi, prowadzenia negocjacji, motywowania . IE ma kluczowe znaczenie w przypadku stanowisk, w których pojawia się element bycia liderem - element przywództwa, który obejmuje zarówno dyrektora zarządzającego, mającego pod sobą 200 pracowników, jak i menedżera restauracji itp.

22. Odnosząc się do szczególnego znaczenia inteligencji emocjonalnej na stanowiskach kierowniczych, warto zawrócić uwagę na te obszary, które łączone są z wysoką samoświadomością, budowaniem relacji, motywowaniem siebie i innych, elastycznością, umiejętnością porozumiewania się zarówno na poziomie świadomym, jak i nieświadomym oraz empatią.

23. IE w pracy - oczekiwania pracodawcy

24. Przeprowadzana wśród pracodawców ogólnokrajowa ankieta wykazała że oprócz konkretnych umiejętności technicznych oraz zdolności uczenia się w miejscu pracy, pracodawcy oczekują od nowo zatrudnionych pracowników:

1. Umiejętności słuchania i werbalnego porozumiewania się,

2. Zdolności do przystosowania się i twórcze reakcje na niepowodzenia i przeszkody,

3. Umiejętności panowania nad sobą, wiarę w siebie, motywację do działań prowadzących do osiągnięcia założonych celów, pragnienie rozwijania własnej kariery i dumę z osiągnięć,

4. Skuteczność grupową i interpersonalną, umiejętność współdziałania i prowadzenia pracy zespołowej, umiejętność polubownego rozstrzygania sporów,

5. Skuteczne działanie w ramach organizacji, chęć wniesienia wkładu w jej dorobek, potencjalne zdolności przywódcze.

---