SOS DLA WODY, Apele ekologiczne

SOS DLA WODY

SCENARIUSZ ZAJĘĆ KOŁA EKOLOGICZNO - TURYSTYCZNEGO
/przeznaczony dla uczniów szkół podstawowych - klasy IV - VI /

TEMAT:
SOS DLA WODY / 3 jednostki lekcyjne zakończone wycieczką do oczyszczalni ścieków/

CELE ZAJĘĆ :
Po zajęciach uczniowie powinni:
" Wskazywać znaczenie wody dla istnienia życia na Ziemi oraz potrzebę ochrony i poszanowania jej zasobów.
" Wyszczególniać źródła zanieczyszczeń wody.
" Wymieniać działania służące zmniejszaniu zużycia i zanieczyszczenia wody
" Omawiać schemat krążenia wody w przyrodzie.
" Wykonywać doświadczenia / filtrowanie wody, likwidowanie zanieczyszczeń olejowych z piór ptaka /.
" Dokonywać obserwacji dotyczących zagrożenia wody i racjonalnie działać w tym zakresie w gospodarstwie domowym i najbliższym środowisku.

METODY PRACY:
Pogadanka, wykład, metaplan, praca w grupach, inscenizacja, wykonywanie doświadczeń i rysunków.

POMOCE :
Foliogramy, opowiadanie o pustyni, bajka meteorologiczna, wiadro z wodą, plansze, kartki samoprzylepne, mazaki, materiały do przeprowadzenia doświadczeń.

PRZEBIEG ZAJĘĆ :

1. Wprowadzenie - odczytanie fragmentu opowiadania o pustyni p.t. "Z dziennika afrykańskiej podróży"/ Warszawa 1979 r. WSiP / , który uświadomi uczniom jak wyglądają miejsca pozbawione wody.

2. Wykonanie ćwiczenia ilustrującego, gdzie i jaka woda występuje na Ziemi.
A/ na powierzchni kwadratu znajduje się 100 kratek. Zamaluj na nim 3 kratki na niebiesko - to słodka woda na Ziemi. Pozostałe 97 kratek to woda słona na naszej planecie. Zamaluj je innym kolorem i wykonaj legendę.
B/ na powierzchni kwadratu znajduje się 100 kratek. Wszystkie przedstawiają całą słodką wodę na Ziemi. Na podstawie danych zamaluj odpowiednio kwadrat : / lód polarny , śnieg i lodowce - 74 kratki, woda gruntowa - 25 kratek, rzeki i jeziora - 1 kratka, para wodna - mniej niż 1 kratka /.Wykonaj legendę.
C/ na podstawie analizy kwadratów uzupełnij tekst :
"Na Ziemi mamy wodę ..................i.................. . Zdecydowaną większość wody na naszej planecie stanowi ............... woda mórz i oceanów. Woda słodka na Ziemi występuje w postaci .................., ................... , ................... .Duża część wody znajduje się pod ...............
Ziemi. Niewielka jej część znajduje się na lądach . Są to ..............., ...................." .

3. Prezentacja z podziałem na role bajki meteorologicznej "Straszne przygody kropelki wody" , dzięki której uczniowie dowiadują się jak odbywa się krążenie wody w przyrodzie.

4. Zapis przez uczniów na kartkach samoprzylepnych pomysłów na temat : do czego potrzebna jest woda , a następnie przyklejanie ich na dużej planszy / metaplan / oraz zapis wniosku : "BEZ WODY NIE MOGŁOBY ISTNIEĆ ŻYCIE NA ZIEMI".

5. Wykład nauczyciela ilustrowany foliogramami z danymi statystycznymi, wykresami , dotyczący zasobów wodnych w Polsce, miejsca Polski w Europie pod tym względem, deficytu wody, ilości wody potrzebnej m. in. do wyprodukowania 1 t cukru, papieru, stali, benzyny, a także stanu czystości rzek i skutków zanieczyszczenia mórz , poparty przykładami.

6. Pogadanka na temat źródeł zanieczyszczenia wody - wypisywanie na planszy propozycji uczniów / np. ścieki z zakładów przemysłowych, środki piorące i czyszczące w gospodarstwie domowym, wyziewy z kominów, nawozy mineralne stosowane w rolnictwie, opryski stosowane w uprawach, oleje z uszkodzonych pojazdów, zbiorników i rurociągów, substancje wypłukiwane przez deszcz z niezabezpieczonych składowisk odpadów./

7. Prezentacja przygotowanych w domu przez uczniów informacji o jednorazowym zużyciu wody przy kąpieli w wannie, prysznicu, spłukiwaniu toalety, zmywaniu naczyń oraz przy cieknącym cały dzień kranie . Porównywanie ich z ilością wody znajdującej się we wiadrze oraz przeliczanie niektórych z tych danych w skali tygodnia, miesiąca i roku .

8. Wykonywanie w grupach rysunków - symboli pod wspólnym hasłem "podaj wodzie pomocną dłoń"./ rysunki w sposób symboliczny powinny ilustrować sposoby walki z marnotrawstwem wody i możliwości ochrony wód przed zanieczyszczeniami / np. "nie myj samochodu na łonie natury", " zakręcaj krany i wymieniaj zepsute uszczelki", " nie przesadzaj z ilością detergentów w gospodarstwie domowym", " nie wysypuj odpadów i śmieci do rzek i jezior"./

9. Wykonanie doświadczeń:

" Posianie na 2 tacach rzeżuchy - podlewanie jednej czystą wodą , a drugiej wodą z detergentami / obserwacja dłuższa /
" Wlanie oleju do wody , obserwacja, jak szybko rozprzestrzenia się plama oleju. Zanurzenie pióra ptaka w tej mieszaninie - próby oczyszczenia piaskiem i kredą. / wniosek: trudno usunąć zanieczyszczenia ropy , jest to możliwe tylko w przypadku małych ilości./
" Przesączanie brudnej wody przez czysty piasek lub żwir oraz filtr papierowy. / wniosek: filtracja jest tylko małą częścią efektywnego procesu oczyszczania ścieków./

10. Podsumowanie / praca w grupach /.
" Dookoła słowa "woda" napisz, co kojarzy ci się z tym pojęciem.
" Napisz własną definicję pojęcia "woda".
" Napisz przysłowia związane z wodą - można wykorzystać " Księgę przysłów polskich" np. "Cicha woda brzegi rwie.", "Nie można dwa razy wejść do tej samej rzeki.", "Kropla drąży skałę.", "Dopóty dzban wodę nosi, dopóki się ucho nie urwie."/ .

11. Wycieczka do miejscowej oczyszczalni ścieków.