Poza ławką szkolną, K. Denek

Wstęp:

• spychanie edukacji na najniższe poziomy priorytetów budżetowych;

• o efektywności edukacji narodowej możemy mówić wtedy, gdy jej korelaty przyczyniają się w optymalnym stopniu do osiągania wartości i celów;

• w książce zostaną podjęte zagadnienia zajęć pozalekcyjnych i pozaszkolnych w kontekście edukacji, nauk o niej, społeczeństwa wieku wiedzy, procesów globalizacji i integracji oraz wolnego czasu i rynku pracy;

• trzeba uczyć się umiejętności procesowo-globalnego myślenia twórczego i konstruktywnego w tym także zajęć dydaktyczno-wychowawczych realizowanych poza ławką szkolną;

• ograniczanie środków na edukację najbardziej dotknęło zajęcia pozalekcyjne i pozaszkolne oraz przedszkola;

• „Społeczeństwo cywilizacji wiedzy”:

• próba spojrzenia na edukację z perspektywy społeczeństwa wiedzy, procesów budowania wspólnej Europy i globalizacji;

• dokonano wstępnego bilansu reformowania systemu edukacji w Polsce;

• określono zadania dla nauk o edukacji, zwłaszcza dydaktyki ogólnej, które wynikają z pierwszego etapu reformowania edukacji;

• apel o czynną postawę wobec reformy systemu edukacji;

• narastanie czasu wolnego od nauki, jako konsekwencja rozwoju współczesnej nauki oraz postępu technicznego i ekonomicznego;

• „Edukacja, czas wolny i rynek pracy”;

• ogląd edukacji z pozycji zmiennego i wymagającego rynku pracy;

• dokonano oświetlenia edukacji w kontekście teorii ludzkiego kapitału;

• inwestowanie w człowieka w postaci jego edukacji jest niezbędne do osiągnięcia wielostronnego rozwoju osobowości, stabilnego i zrównoważonego wzrostu społeczno-ekonomicznego kraju.

• „Rola zajęć poza ławką szkolną w wychowaniu młodego pokolenia”;

• jak wykorzystać możliwości zajęć poza ławką szkolną, żeby oddziaływać na młodzież tak, by proces kształcenia i wychowanie przyniósł najlepsze efekty;

• teza, że różnorodne formy zajęć poza ławką szkolną stanowi integralną część edukacji, realizującą zadania dydaktyczno-wychowawcze szkół. Służą: zaspokajaniu różnorodnych potrzeb młodzieży, kształtowaniu wśród niej wartościowych postaw, zdobywaniu i wzbogacaniu wiedzy, umiejętności; wychowaniu społeczno-moralnemu, patriotycznemu, estetycznemu i ekologicznemu.

• „Wycieczki szkolne” i „Obozy wędrowne”:

• jak organizować wycieczki szkolne i obozy wędrowne;

• jaki przyjąć wzorzec wycieczki i wakacyjnej wędrówki, by zapewniały młodzieży wielostronny rozwój;

• optymalizacja celów wycieczek szkolnych i wakacyjnych wędrówek po Polsce;

• zakładamy czynne uczestnictwo młodzieży w optymalizacji wycieczek szkolnych i obozów wędrownych;

• dzięki starannie przygotowywanym, metodycznie przeprowadzonym wycieczkom i obozom wędrownym oraz wykorzystaniu ich rezultatów w procesie kształcenia- zyskuje nauka szkolna;

• powstaje ruch umysłowy i praktyczna nauka przyrody, geografii, historii i języka ojczystego. Tworzą się silne podstawy psychiczne zdobytych wiadomości we własnych przeżyciach i przygodach. Młodzież zdobywa wiedzę nie tylko w formie codziennych lekcji z podręczników za pośrednictwem wzroku i słuchu, lecz z udziałem wszystkich zmysłów.

• Szkoła przestaje być czymś oderwanym od współczesności.

I Społeczeństwo cywilizacji wiedzy.

• zmiany, które zachodzą w Polsce stawiają przed edukacją narodową nowe wymagania;

• kształcenie w tradycji;

• uczeń staje się aktywnym poszukiwaczem i twórcą wiedzy, uzyskuje wiedzę i zdobywa mądrość;

• stała obserwacja zmian cywilizacji oraz znajomość trendów i tendencji należą do podstawowych warunków osiągnięcia sukcesów w kształceniu i wychowaniu dzieci, młodzieży i dorosłych;

• naczelnym celem dążeń społecznych i edukacyjnych staje się tworzenie uczącego się ustawicznie społeczeństwa, ma być ono także społeczeństwem postępu;

1. Od społeczeństwa przemysłowego do cywilizacji wiedzy.

• postępująca cywilizacja informacyjna;

• cywilizację wiedzy charakteryzują megatrendy(10)- z nich wynikają dla edukacji następujące zadania:

• 1. zapewnienie przez szkołę uczniom integralnego rozwoju wszystkich sfer ich osobowości;

• 2. priorytet wychowania młodego pokolenia nad kształceniem;

• 3. intensyfikacja oddziaływań wychowawczych na takich zaniedbanych odcinkach, jak pomoc w uzyskaniu orientacji etycznej i hierarchizacji wartości, personalizacja życia w rodzinie, grupie rówieśniczej i społeczeństwie, kształtowanie etyki pracy, wychowanie w duchu miłosci Ojczyzny;

• 4. wzrost autonomii szkół podstawowych, gimnazjów, szkół zawodowych i liceów;

• 5. uzmysłowienie uczestnikom procesu kształcenia, że edukacja to przede wszystkim relacje między pokoleniami;

• 6. wprowadzenie do programu kształcenia i doskonalenia nauczycieli problematyki promocji zdrowia. Ma ona dostarczać im wiedzy o: zdrowym stylu życia, czynnikach determinujących zdrowie, chorobach, wychowaniu prorodzinnym;

• 7. odzwierciedlenie lokalnych potrzeb i globalnych trendów w podstawach programowych kształcenia i ich realizacji;

• 8. przeniesienie akcentu z nauczania i uczenia w szkole na samokształcenie;

• 9. szersze włączenie do programów nauczania zestawu ćwiczeń służących wyobraźni;

• 10. zwiększenie odsetka udziały kobiet w kierowaniu edukacją;

• 11. zapewnienie rodzicom i społecznościom lokalnym znacznej roli w poczynaniach edukacyjnych;

• 12. rozwój sieci instytucji usługowych, działających na rzecz szkół i placówek oświatowych.

• Zmienia się rola edukacji. Potrzebna jest edukacja dostosowana do indywidualnych oczekiwań i potrzeb ludzi, treściowo elastyczna, tkwiąca w życiowych sytuacjach. Oznacza to supermacę uczenia się nad nauczaniem.

2. Czego można oczekiwać od edukacji w XXI wieku?

• jaka edukacja jest najbardziej potrzebna w cywilizacji informacyjnej?

• Uważa się, ze jest nią edukacja, która odznacza się takimi właściwościami jak: kontekstualna refleksyjność, indeterminizm; wyraża się on decentralizacją tradycyjnych autorytetów podejmujących decyzje i odpowiedzialnych za edukację, ekspresywność czyli spontaniczność, emocjonalność i szczera podstawa wobec interesów uczestników edukacyjnego dyskursu; otwartość na negocjację zdarzeń, i wybory poznawcze uczestników edukacji; uczestnictwo manifestujące się w tendencji , że treść edukacji zależy wyłącznie od jej uczestników. Zróżnicowanie zwracające uwagę na to, że edukacja jest procesem integralnie związanym z różnymi obszarami ludzkiej aktywności.

3. Integracja państw Europy i idee edukacyjne cywilizacji wiedzy.

coraz częściej myśli się o współczesnej Europie jako kontynencie bez granic i podziałów;

• zasadnicze idee edukacyjne cywilizacji wiedzy- należą do nich idee globalne, zrodzone w ostatnich dekadach ubiegłego stulecia; sprowadzają się one do humanistycznego celu: jest nim ocalenie świata i człowieka. Do tych idei należą; obrona pokoju, walka o demokratyzację, upodmiotowienie człowieka i jego relacje z innymi, prawo do zapewnienia naturalnego oraz zapewnienie egzystencji bytowej i tolerancji;

• w pedagogice humanizm oznacza tworzenie warunków w środowisku rodzinnym, szkolnym i zawodowym, warunków do postępowania zgodnego z wartościami akceptowanymi przez społeczeństwo;

• zadaniem edukacji jest nie tylko dostosowanie się do przemian cywilizacyjnych.

4. Źródła, nadzieje, wyzwania i wyznaczniki reform edukacji.

• odchodzeniu od edukacji tradycyjnej; do tej która preferuje indywidualny wysiłek ucznia, jego samorozwój. Nowe zrozumienie edukacji opiera się na takich celach jak ciągłość, wielowymiarowość, interkatywność,

• edukacja ma przygotowywać nowe pokolenia do: pluralizmu, demokracji, otwartości, tolerancji i szacunku dla innego środowiska naturalnego;

• do najważniejszych funkcji edukacji należą: służba dla demokracji, wielokulturowości, pracy, piękna i estetyki, człowieka i środowiska, indywidualnego rozwoju i autokreacji.

• Przygotowanie jednostki do kreatywnego uczestniczenia w kulturze i cywilizacji informacyjnej;

5. Wstępna próba bilansu reformowania systemu edukacji w Polsce.

• trzeba zadbać o to, żeby rozwój edukacji stał się czynnikiem konsolidacji społecznej, harmonijnej współpracy ponad podziałami ugrupowań politycznych i związków zawodowych;

• do pozytywnych aspektów reformy sytemu edukacji można zaliczyć oparcie jej na zasadach funkcjonowania współczesnych systemów szkolnych takich jak: demokratyczność, drożność, szeroki profil, ustawiczność, elastyczność i uspołecznienie kształcenia;

• celem edukacji nie jest wszechstronny, lecz wielostronny rozwój osobowości uczniów;

• dostęp dzieci i młodzieży do edukacji w coraz większym stopniu zależy od statusu materialnego;

6. Czy widmo przeciętności?

• przeciętność edukacji jest najniebezpieczniejszą stroną - stanowi jedno z największych zagrożeń dla młodego pokolenia Polaków na rynku pracy krajów Wspólnoty Europejskiej;

7. Dydaktyka ogólna w kontekście reformowania systemu edukacji.

• zadania: stworzenie w procesie kształcenia sytuacji aksjologicznej, żeby wartości mogły być przez dzieci i młodzież rozpoznane, rozumiane, akceptowane i przeżywane; akcentowanie w teorii i praktyce pedagogicznej czynników przemian i filarów edukacyjnych; rezygnacji z encyklopedycznego i adaptacyjnego kształcenia oraz doktryny podająco-reproduktywnej na rzecz krytyczno-kreatywnego modelu i generatywnej koncepcji nauczania i uczenie się; dążenie do zasadniczego polepszenia przez uczniów podstawowych umiejętności, zwłaszcza z zakresu znajomości języków obcych i posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi; odstąpienia od formułowania celów dydaktycznych w trzech niezależnych grupach jako: poznawcze, kształcące i wychowawcze; podział celów na: ostateczne, pośrednie i szczegółowe; przygotowywanie dzieci do radzenia sobie z lawinowym narastaniem informacji, dokonywania ich selekcji, przetwarzania, przechowywania i wykorzystywania; uczynienia przeciwdziałania niepowodzeniom szkolnym jako pedagogicznego wyzwania dla współczesności; ewaluacji nie tylko postępów uczniów w nauce, lecz także pracy szkoły;

• dobrą szkołą jest ta, która kształci dzieci w nielicznych klasach, pozwala dostrzec pojedynczego ucznia, rozwija talenty lub w porę usuwa deficyty.

8. Zadecydują nauczyciele.

• zreformują edukację przede wszystkim nauczyciele, mamy mało nauczycieli, których kompetencje bazują na sztuce i kulturze nauczania, wiedzy i umiejętnościach dydaktycznych;

II Edukacja, czas wolny i rynek pracy

• społeczeństwa krajów wysoko rozwiniętych będą dysponować coraz większą ilością czasu wolnego;

• nie wolno dopuścić, żeby stale powiększające się rozmiary czasu wolnego :zabijać: pustką rozrywki masowej;

1. Edukacyjne aspekty czasu wolnego

• czas wolny trzeba traktować jako czas służący wielostronnemu rozwojowi jednostki i społeczeństwa;

• w deficytach czasu wolnego koncentruje się uwagę na: dobrowolności podejmowania czynności, bezinteresowności i przyjemności towarzyszącej zajęciom,

• czas wolny jest zjawiskiem społecznym, zależnym od tego wszystkiego, co go stwarza i determinuje;

• nie przywiązuje się wagi do tego, jak go spędzić, aby dawał wartości, sprawiał radość, wzmacniał siły, ochotę do aktywności szkolnej, pracy zawodowej i życia.

• Czas wolny to kolejny, obok szkoły i pracy aspekt życia, który zawiera potencjalne wartości poznawcze, kształcące i wychowawcze;

• Czas wolny jest szansą, ale i zagrożeniem, zwłaszcza dla dzieci i młodzieży.

2. Edukacja a rynek pracy.

• „nowa ekonomia” określa wydatki na edukację jako inwestycję w ludzi;

• teoria ludzkiego kapitału i inwestycji w człowieka;

• inwestowanie w człowieka: jakoś kapitału ludzkiego wzrasta przez: ochronę zdrowia; kształcenie; dokształcania i doskonalenie kadr; migracje; gromadzenie informacji i badania naukowe. Inwestowanie w ludzki kapitał stanowi podstawowy warunek wzrostu gospodarczego i postępu technicznego oraz wejście w krąg cywilizacji wiedzy.

• Sytuacja Polski w dziedzinie rozwoju kapitału ludzkiego jest katastrofalna;

• Bezrobocie i niska mobilność pracowników ujemnie wpływa na jakość ludzkiego kapitału, tym bardziej, że nakłady na kształcenie i przekwalifikowanie bezrobotnych są żenująco niskie;

• W Polsce znaczenie ludzkiego kapitału jest niedoceniane;

• Uznanie edukacji jedynie za miejsce wzbogacania ludzkiego kapitału prowadzi do zagubienia granicy między kształceniem jako dobrem wielowartościowym i usługą edukacyjną. Rola kształcenia pracownika wzięła górę nad formowaniem jego osobowości.

• Zatrudnienie należy traktować jako fundamentalne prawo człowieka;

• podstawowym czynnikiem rozwoju są wiedza i umiejętności;

• zapewnienie równości szans w dostępie do kształcenia;

• miarą skuteczności edukacji i pełnionej przez nią selekcji jest efektywność kształcenia;

• niedostosowanie do potrzeb lokalnych rynków pracy;

• znajomość czasu wolnego, jego uwarunkowań i ewolucji w społeczeństwie wiedzy;

• następstwem niebywałego pędu życiowego i przemian staje się wykorzenienie jednostek, rozpad tkanki społecznej i rosnący zasięg emocjonalnej samotności;

• upowszechniają się formy pracy zarobkowej wykonywanej poza zakładami pracy;

• upowszechnia się tzw. Telepraca;

• zgodnie z modelem tzw. Społeczeństwa trójczasowego, czas życia dorosłego człowieka zostanie wypełniony przez pracę zarobkową, własną i obywatelską;

• praca zarobkowa- społecznie użyteczną działalność wykonywaną w sektorze prywatnym, publicznym i pozarządowym; praca własna i obywatelska jest użyteczna indywidualnie i wspólnotowo. Są względem siebie komplementarne

• zbliżamy się do społeczeństwa czasu- jego biegunami nie będą już czas pracy i czas wolny; będą się one przenikały i na siebie zachodziły;

• edukacja, zwłaszcza prowadzoną w aspekcie krajoznawstwa i turystyki, może być traktowana jako jedna z najbardziej intensywnych form kształtowania czasu, zwłaszcza, ze potrafi wyrwać ucznia z dotychczasowego środowiska.

III Rola zajęć poza ławką szkolną w wychowaniu młodego pokolenia.

• zajęcia dydaktyczne poza ławką szkolną mogą przybierać różne formy(spacery, biwaki itp.), jest to nauczanie zintegrowane, wielostronne, ponadto sprzyja integracji i tworzeniu zespołu klasowego;

1. Teoretyczne podstawy zajęć dydaktyczno-wychowawczych prowadzonych poza ławką szkolną:

• zajęcia dostarczają wyobrażeń i spostrzeżeń o otaczającym świecie;

• rozbudzanie potrzeby poznawania świata i racjonalnego w nim funkcjonowania;

• wzbogaca poczucie sensu życia dzięki temu, że ukazują ogrom i złożoność otaczającego świata;

• ukazują urodę życia-doznania estetyczne;

• działalność poza ławką szkolną jest efektywna, jeżeli nawiązuje do tych funkcji, a równocześnie staje się procesem celowym, aktywnym i świadomym;

• cele muszą być jednoznacznie określone;

• cele to to co uczestnicy mają wiedzieć, rozumieć i umieć wykonać, a czego nie umieli i nie wiedzieli przed ich rozpoczęciem;

• staramy się dobrać treści, które wzruszają uczestników zajęć, budząc zapał i wiarę w ich doniosłość;

• zajęcia poza ławką szkolną posługują się: obserwacją, metodami słownymi(np. rozmowa), metody kartograficzne, praca w archiwum, metody statystyczne, metoda- bezpośredni kontakt z tym co ma być poznane;

• formy działalności: wycieczki przedmiotowe(w celu uzupełnienia obowiązującego programu nauczania w ramach danego przedmiotu), wycieczki krajoznawczo- turystyczne; wycieczki turystyki kwalifikowanej i obozy wędrowne(udział wymaga od uczestników przygotowania kondycyjnego i umiejętności specjalistycznych); imprezy krajoznawczo- turystyczne i turystyki kwalifikowanej; imprezy wyjazdowe.

2. Zajęcia poza ławką szkolną w kontekście teorii potrzeb A.H. Maslowa i kształtowania postaw młodzieży.

• zajęcia dydaktyczne poza ławką ułatwiają młodemu pokoleniu wchodzenie w interakcje ze środowiskiem przyrodniczym, ekonomicznym, społecznym, technicznym, kulturowym, naukowym;

• taka edukacja stwarza olbrzymie szanse zaspokojenia podstawowych potrzeb młodzieży z samorealizacją włącznie;

3. Miejsce zajęć dydaktyczno- wychowawczych realizowanych poza ławką szkolną w zdobywaniu oraz wzbogacaniu wiedzy i umiejętności.

• zajęcia poza ławką to formy aktywności intelektualnej, emocjonalnej i społecznej;

• to znajdowanie różnic i podobieństw zachodzących w otaczającej rzeczywistości;

• powstają takie sytuacje, które powodują wśród ich uczestników emocjonalne przeżycia i budzą żywe zainteresowania;

• rozwój różnorodnych zainteresowań i zamiłowań, wdraża młodzież do racjonalnego i kulturalnego organizowania i spędzania czasu wolnego;

4. Wpływ zajęć poza ławką szkolną na patriotyczne i społeczno-moralne wychowanie młodzieży.

• zajęcia prowadzone poza ławką szkolną sprzyjają procesom świadomego i aktywnego

• zdobywania przez dzieci i młodzież wiedzy, realizują operatywno- poglądowe kształcenie, przyczyniają się do przeprowadzenia korelacji wśród- i międzypodmiotowej;

• zdobywa w ten sposób wiedza o kraju wzbudza poczucie godności, dumy narodowej, rodzi patriotyzm;

• wymaga doskonalenia indywidualnego i zespołowej aktywności;

• aktywność dydaktyczno- wychowawcza prowadzona poza ławką szkolną sprzyja realizacji szeregu zadań wychowania społeczno- moralnego;

5. Rola zajęć dydaktyczno- wychowawczych odbywanych poza ławką szkolną w przezwyciężaniu braku wrażliwości na piękno przyrody i sztuki.

• Taka aktywność stwarza liczne okazje do kształtowania wśród ich uczestników wrażliwości estetycznej, jako zdolności warunkującej przeżywanie piękna i potrzebę obcowania z nim;

• Rozmiłowanie młodzieży i dzieci w rodzinnej miejscowości i ojczystym kraju;

6. Prozdrowotne, ekologiczne i resocjalizacyjne walory zajęć poza ławką szkolną.

• Udział w zajęciach poza ławką szkolną pozwala na minimalizację i likwidację znużenia, zmęczenia i przemęczenia spowodowanego nauką szkolną i monotonią codziennie powtarzających się problemów i zadań;

• Szkoły mają stworzyć atmosferę swobodną, która wyzwala inicjatywę, pomysłowość i zaangażowanie;

• Brak placówek przygotowanych do organizowania i prowadzenia zajęć pozalekcyjnych, nauczycieli, niedostatek sprzętu i pomieszczeń;- trzeba wykorzystać możliwości jakie tkwią w poszczególnych środowiskach lokalnych;

• Istotne są szczególnie wycieczki i obozy, których trasy wiodą do środowisk wartościowych biologicznie;- np. zmuszają do ruchu;

• Wycieczki mają służyć regeneracji i wzmocnieniu sprawności fizycznej i psychicznej uczestników;- przyzwyczajanie do znoszenia niewygód, hartowanie, wyrabianie wytrzymałości i odporności przeciw chorobom;

• Zapobiegają hipokinezji- to zjawisko ograniczenia ludzkiej aktywności ruchowej ze szkodą dla człowieka;

• Ukształtowanie procesu edukacji prozdrowotnej, stylu życia służącego zdrowiu;

IV Wycieczki szkolne.

• Wycieczką szkolną będzie każde wyjście poza budynek szkoły, niezależnie od charakteru i czasu jego trwania, w określonym, z góry zaplanowanym celu;

• Cechami konstruktywnymi wycieczek są: wyraźnie określone cele, zorganizowane formy i przebycie ustalonej uprzednio trasy;

• Organizowanie wycieczek łączy się z oczekiwaniem na autentyczną przygodę i spotkanie z czymś, co nowe i nieznane;

1. Geneza zajęć poza ławką szkolną.

• Walory wycieczek doceniali członkowie Komisji Edukacji Narodowej;

• Zwrócono uwagę, ze realizacja wielu przedmiotów nauczania wymaga organizacji wycieczek szkolnych. Do upowszechnienia ich przyczynił się rozwój: harcerstwa, skautingu, szkolnego ruchu krajoznawczo- turystycznego i młodzieżowego sportu;

2. Rodzaje wycieczek.

• Wyróżnia się wycieczki: biologiczne ( entomologiczne, tenologiczne, ornitologiczne), botaniczne, geograficzne, historyczne (terenowe), plastyczne, polonistyczne, dotyczące środowiska społeczno-przyrodniczego i inne;

• Wycieczki kompleksowe- organizowane wycieczki w ramach kilku przedmiotów;

• Wycieczki- indywidualne, grupowe i zespołowe;

• Wycieczki piesze, kolarskie, kajakowe, autobusowe, kolejowe;

• Wycieczkach bliższych, trwających krótko i dalszych;

• Wycieczki ogólno dostępne- oferowane na zasadzie rynkowej sprzedaży usług; zakładowe- org. Dla pracowników; szkolne lub studenckie;

• Wycieczki ogólnokrajoznawcze, okolicznościowe o charakterze patriotycznym, gospodarcze, historyczne, kulturalno- oświatowe, pedagogiczne, etnograficzne, przyrodnicze, rolnicze;

• Wycieczki terenowe, krajoznawczo-przyrodnicze, wyprawy naukowo-badawcze, społeczne;

• Krajoznawcze, turystyczne, wypoczynkowe, towarzyskie i szkoleniowe;

• Zaletą każdej wycieczki powinna być jej kompleksowość;

3. Dokąd wybrać się na wycieczkę?

• Ogromna odpowiedzialność prawna, moralna i materialna za bezpieczeństwo i zdrowie młodzieży,

• Potrzeba zaszczepiania w umysłach i sercach młodzieży bakcyla zamiłowania do wędrówek po Polsce;

4. Programy wycieczek szkolnych.

• Organizację programu wycieczek i imprez trzeba dostosowywać do wieku, zainteresowań i potrzeb uczniów oraz ich stanu zdrowia, sprawności fizycznej, stopnia przygotowania i umiejętności specjalistycznych;

• Zwiedzania po oznakowanych szlakach turystycznych;

• Programy podają informację o przebiegu trasy, co, którego dnia i o której godzinie będzie się robić w czasie wycieczek;

V Obozy wędrowne.

• obozy wędrowne są jedną z podstawowych form wakacyjnego wypoczynku,

• noszą w sobie posmak przygody, zaspokaja głód nowości i odmienności;

1. Istota, rodzaje i cele wakacyjnych wędrówek.

• Piesze wędrówki kształtują wolę, wytrwałość i poczucie wartości;

• Bliższy kontakt z przyrodą;

• Największa wartość dla wielostronnego rozwoju-nizinne i górskie obozy wędrowne;

• Podstawowym celem obozów wędrownych jest zapewnienie ich uczestnikom możliwie najkorzystniejszych warunków aktywnego i radosnego odpoczynku, poprawienie stanu zdrowia, wzmocnienie siły fizycznych i psychicznych, zaspokojenia potrzeb intelektualnych i społecznych, a równocześnie kontynuowanie i wzbogacanie działalności dydaktyczno- wychowawczej szkoły w specyficznych warunkach życia obozowego;

• Kształtowaniu wartościowych postaw;

2. Uczestnicy obozów wędrownych

• Dobór uczestników- czy dobry stan zdrowia, sprawność organizmu, ubiór, postawa, chęć do podejmowania zadań,

• Nie powinno się zabierać młodzieży o znacznej rozpiętości wieku;

• Pierwszeństwo przyjęcia- młodzież z rodzin zaniedbanych społecznie, wielodzietnych itp.

• Ostateczne składy osobowe-2 miesiące przed terminem wyruszenia;

3. Przygotowanie do wakacyjnych wędrówek.

• Potrzeba lepszej organizacji obozów wędrownych;

• Mają one zapewniać racjonalny, sensowny wypoczynek, wzbogacać wiedzę, kształtować charakter;

• Prawidłowe przygotowywanie- wysoka wiedza pedagogiczna, oraz pokaźne doświadczenie krajoznawczo-turystyczne;

• Prace przynajmniej-pół roku przed wyjazdem;

• Możliwość współprogramowania obozów z uczestnikami;

• Gromadzenie literatury krajoznawczo- turystycznej;

• Opracowanie preliminiarzy dochodów i wydatków wakacyjnych wędrówek;

• Bezpieczeństwo,

• Trzeba sprawdzić stan i liczbę posiadanego sprzętu;

• Starannie trzeba dobrać ekwipunek osobisty;

• Określenie kodeksu praw i obowiązków uczestników;

• Podział uczestników obozów na sekcje;

• Porządek, dyscyplina, odpowiedzialność, współdziałanie;

4. Zalecenia i „dni gotowości”.

• Przypomnienie przepisów regulujących całokształt życia na obozach;

• Regulaminy nie powinny mieć charakteru nakazów, lecz formę zaleceń i zachęceń;

• „dni gotowości”- sprawdzenie wszystkiego co było robione w okresie przygotowawczym;

5. Na obozach wędrownych.

• Dzień rozpoczynamy wcześnie;

• Pracowity dzień kończy się podsumowaniem;

• W drogę wyruszamy nie później niż o 8.00;

• Tempo dostosowane do możliwości najsłabszego uczestnika wędrówki;

• Oddychać przez nos a nie ustami- zmniejsza pragnienie i chroni przed kurzem;

• Nie jemy i nie pijemy w trakcie drogi, bo to obciąża układ krążenia i utrudnia pracę serca;

• 15 minutowe przerwy w marszu co godzinę;

• równe tempo marszu i regularne odpoczynki zapobiegają zmęczeniu;

• informacje krajoznawcze podajemy w sposób zwięzły;

• zwiedzanie- charakter ciekawy;

• niezwykle pożyteczną tradycją obozów wędrownych jest pozostawianie na terenie ich odbywania przez ich uczestników trwałego śladu swojej gospodarności i inicjatywy społecznej;

• czynne zaangażowanie w realizację wspólnych celów;

• dużym powodzeniem cieszą się obrzędy związane z rozpoczęciem i zakończeniem obozów;

• istotny element- wpisy do kronik obozowych;

• obowiązkowa elegancja, dużo wzajemnego szacunku i życzliwości;

• bilansowanie wyników obozów wędrownych- sprzyja ono uświadomieniu celów i zadań własnych wędrówek,

VI Zakończenie.

• Cywilizacja- nieustanne przyspieszenie, w którym gubi się odpowiedzialność, refleksję, właściwe rozumienie i poznanie rzeczy, zjawisk, wydarzeń i procesów;

• Do podstawowych środowisk edukacji młodego pokolenia należy szkoła;

• Młodzież zamiast zdobywać w szkole umiejętności, wynosi z nich głownie głowy nafaszerowane encyklopedycznymi wiadomościami; nie wzbudzają one wśród uczniów zaciekawienia, zainteresowania i zamiłowania do poszczególnych przedmiotów, lecz działają na nich alergicznie;

• Konieczne staje się rozwijanie procesu kształcenia i wrażliwości aksjologicznej;

• Reformowana szkoła na każdym etapie edukacji powinna więcej uwagi poświęcić: kształtowaniu obowiązkowości, odpowiedzialności, solidarności w nauce, oraz aktywności np. w samorządzie;

• Wyzwania stawiane edukacji przez społeczeństwo wiedzy wymagają od niej stałego doskonalenia się. Obejmuje ono nie tylko cały system kształcenia, lecz także jego elementu. Jednym z nich są zajęcia dydaktyczno- wychowawcze prowadzone poza ławką szkolną.

6

---