ROŚLINY OKOPOWE
BURAKI CUKROWE
T. UPRAWA BURAKÓW CUKROWYCH
- Burak jest to roślina dwuletnia tz. w pierwszym roku wytwarza korzeń spichrzowy i rozetę liści natomiast w drugim roku po wykorzenieniu wysadków wydaje nasiona.
Pośpiechy są to rośliny które już w pierwszym roku wytworzyły pędy kwiatowe i wydały nasiona. Jest to zjawisko niekorzystne powstałe podczas długotrwałych chłodów po wysianiu nasion
- Buraki cukrowe magazynują w korzeniu spichrzowym cukier w ilości 16-20%
- wymagania glebowe buraków są duże uprawiamy je na glebach próchnicznych o pH 6-7
- Najlepszym przedplonem pod buraki są zboża rośliny strączkowe mieszanki roślin strączkowych ze zbożowymi
- Gorszymi przedplonami są trawy, wieloletnie rośliny motylkowe rzepak kapusta
- najgorszymi przedplonami są rośliny okopowe
-Przeciętny plon korzeni wynosi ponad 40 t/ha (dochodzi jednak nawet do 100 t/ha)
/Klimat
Burak cukrowy znosi dobrze niższe temperatury, młodsze rośliny bez szkody znoszą temperatury do -8 st.C, natomiast korzenie wykopywane na jesieni do -6 st. C. Burak wymaga zwiększonej ilości wody w glebie w okresach wiosennych, kiedy to następuje faza wschodu oraz w lecie przy wzroście i dojrzewaniu. W całym okresie wegetacji burak powinien mieć dostępną dużą ilość światła.
/Gleby
Najbardziej odpowiednimi glebami pod uprawę buraka cukrowego są gleby kompleksu pszennego i żytniego bardzo dobrego, a także żytniego dobrego, jednak w tym przypadku wymagana jest szczególnie staranna uprawa roli oraz bardziej obfite opady.
T. NAWOŻENIE I SIEW BURAKÓW CUKROWYCH
/ NAWOŻENIE ORGANICZNE
- obornik 30-35t/ha
- gnojówka w dawce 30-60 tys. litrów na ha
- słoma z dodatkiem azotu mineralnego 5-7 t/ha + 20 kg N mineralnego
/ NAWOŻENIE MINERALNE
PIERWIASTEK |
DAWKA W kg/ha |
N (azot) |
100-120 |
K (potas) |
90 |
P (fosfor) |
150 |
Rodzaj nawozu |
Wskazany nawóz |
Termin stosowania |
azotowe |
mocznik przed siewem |
½ przed siewem buraków ½ po przerywce buraków |
potasowe |
sól potasowa wysoko procentowa |
jesienią przed orką przedzimową, albo na wiosnę |
fosforowe |
superfosfat potrójny borowany |
jesienią przed orką przedzimową, albo na wiosnę |
/ SIEW BURAKÓW
MATERIAŁ SIEWNY
- kłębki wielonasienne - zawierają 2-6 nasion i dające w czasie wschodów 1-6 roślin w punkcie
- kłębki jednonasienne - zawierają 1 nasion
- kłębki jednonasienne otoczkowane uzyskane przez okrycie nasion jedno kiełkowych otoczką ochronną zawierającą zaprawę nasienną i składniki pokarmowe
ILOŚĆ WYSIEWU
- kłębków wielonasiennych 20-25 kg/ha
- kłębków jednonasiennych 6-10 kg/ha
SPOSÓB SIEWU
- kłębki jednonasienne wysiewamy siewnikiem punktowym co 6,9,12,18 cm w rzędzie
- rozstaw rzędów 42-50 cm
- kłębki wielonasienne wysiewamy siewnikiem rzędowym rozstawie rzędów 42- 50 cm
TERMIN SIEWU
możliwie najwcześniejszy gdy gleba osiąga temperaturę 5-60C najwcześniej przypada to na I-II dekadę kwietnia
T. PIELĘGNACJA I ZBIÓR BURAKÓW CUKROWYCH
Burak cukrowy: zabiegi agrotechniczne
Po zejściu przedplonów należy wykonać cały zestaw zabiegów uprawy roli po żniwach i przygotowujący przed zimą.
W przypadkach zakwaszenia gleby nawozi się ją wapnem bezpośrednio na ściernisko, po czym przyorywuje. W celu zniszczenia chwastów wykonuje się wielokrotne bronowanie. Poza tym wykonuje się nawożenie obornikiem z przyoraniem oraz orkę przedzimową.
Na wiosnę można przeprowadzić włóknowanie lub bronowanie, w celu uzyskania większej zwięzłości gleby stosuje się wały, dodatkowo można wykorzystać kultywator.
/ODMIANY BURAKA
JARYSA
LUBELSKA
BORYNA
CARLOS
MONZA
FESTINA
/ Pielęgnacja plantacji
Celem pielęgnowania plantacji jest zapewnienie burakom optymalnych warunków wzrostu i rozwoju poprzez wyeliminowanie chwastów oraz utrzymania jak najkorzystniejszych warunków wodno-powietrznych w glebie.
Mechaniczna uprawa międzyrzędowa:
a) w uzasadnionych przypadkach (zaskorupienie) dopuszcza się uprawę międzyrzędową mechaniczną wykonywaną przy pomocy pielników
ciągnikowych
b) zabieg należy przeprowadzić tak, aby nie uszkodzić siewek tzn. ustawić elementy pielące z zachowaniem pasów ochronnych.
c) uprawę międzyrzędową należy wykonać po wyrzędowaniu się buraków, przy pomocy pielników wyposażonych w noże kątowe z odkładnicami
chroniącymi siewki przed zasypaniem glebą.
d) głębokość spulchniania powinna zapewnić dokładne podcinanie korzeni chwastów i zapobiegać tworzeniu się zbitych brył.
Pielęgnacja mechaniczno-chemiczna:
W ochronie plantacji buraków przed chwastami należy rozważyć możliwość połączenia chemicznej i mechanicznej metody odchwaszczania przez
pasowe stosowanie herbicydów i mechaniczne niszczenie chwastów w międzyrzędziach.
Chemiczna pielęgnacja plantacji:
a) najczęściej stosowanym rodzajem pielęgnacji plantacji jest pielęgnacja chemiczna przy użyciu herbicydów metodą dawek dzielonych,
b) środki można aplikować doglebowo lub dolistnie,
c) przy stosowaniu herbicydów doglebowych w międzyrzędziach, nie powinno się stosować uprawy mechanicznej, która niszczy powłokę herbicydów
na powierzchni gleby i powoduje wschody chwastów.
/Zbiór
Zbiór powinien być przeprowadzany w taki sposób, aby zminimalizować straty podczas jego wykonywania. Buraki powinny być zebrane jak najpóźniej, tak, aby okres wegetacji był jak najdłuższy. Zapewnia to wysoką wartość technologiczną korzeni buraka. Termin zbioru musi być jednocześnie zsynchronizowany z terminem dostarczenia buraków do Producenta Cukru.
- Buraki powinny być zbierane w momencie osiągnięcia dojrzałości technologicznej,
czyli gdy najstarsze liście żółkną i obumierają (najlepiej po 180 dniach wegetacji). Uzależnione to jest od warunków pogodowych, tj. temperatury, opadów,
nasłonecznienia itp.
- Termin zbioru należy wybrać tak, aby nie dopuścić do przemrożenia korzeni.
- W czasie zbioru mogą powstawać następujące straty:
powierzchniowe (buraki pozostałe na powierzchni pola),
podpowierzchniowe (buraki nie wyorane i obłamane),
straty na skutek nieprawidłowego ogłowienia (zbyt niskiego lub zbyt wysokiego),
straty na skutek uszkodzeń mechanicznych korzenia.
-Straty są mniejsze gdy:
powierzchnia pola jest względnie wyrównana,
rzędy buraków są proste i równomiernie od siebie oddalone,
obsada roślin jest optymalna (ok. 90-100 tys. roślin na ha), a rośliny rozmieszczone
równomiernie w rzędach,
główki korzeni równomiernie wystają ponad powierzchnię gleby,
plantacja nie jest zachwaszczona.
-Najbardziej efektywny zbiór zapewnia metoda jednoetapowa przy pomocy
samojezdnych kombajnów. Zapewniają one zminimalizowanie strat wykopkowych, dobrą jakość ogłowienia, minimalną ilość uszkodzeń mechanicznych,
niski stopień zanieczyszczenia oraz minimalizowanie kosztów.
- Maszyny do mechanicznego zbioru buraków powinny być wyposażone w szerokie, niskociśnieniowe opony lub koła bliźniacze, albo gąsienice
T. CHOROBY I SZKODNIKI BURAKÓW
/ choroby
- zgorzel liści sercowych
- zgorzel siewek buraka
- mozaika wirusowa buraka
- kędzierzawka
-chwościk
- mączniak rzekomy
/SZKODNIKI
- płaszczyniec burakowy
- mątwik burakowy
- drobnica burakowa