PROBLEMY PIELĘGNIARSKIE W CHOROBACH DEGENERACYJNYCH W OUN
Duży problem kliniczny stanowią choroby zwyrodnieniowe ośrodkowego układu nerwowego. Należy do nich dość rozpowszechniona choroba Parkinsona (drżączka poraźna), której przyczyną są zmiany degeneracyjne w jądrach i drogach podkorowych. Nadal budzi przerażenie inna choroba zwyrodnieniowa - ciągle nieuleczalna i nieuchronnie kończąca się śmiercią - stwardnienie zanikowe boczne. Jest to klasyczna choroba neuronów ruchowych rdzenia i jąder nerwów czaszkowych, charakteryzująca się postępującym zanikiem mięśni.
PROBLEMY PIELĘGNIARSKIE CHOREGO Z CHOROBĄ
PARKINSONA
Epidemiologia : 2000 - 2500 przypadków rocznie
w Polsce jest 50 000 - 55 000 chorych
częściej występuje u mężczyzn, po 60 rż
Jest to choroba przewlekła, postępująca, nieuleczalna.
Nazwa pochodzi od Jamesa Parkinsona, który opisał drżączkę porażną ( inna nazwa tej choroby ).
Istota choroby : obumieranie komórek w istocie czarnej mózgu ( znajduje się w śródmózgowiu ) - następuje zmniejszone wydzielanie dopaminy ( neuroprzekażnik łączący komórki ośrodkowego układu nerwowego ) - zniesienie regulującego wpływy istoty czarnej na czynność ruchową - następstwem są objawy ruchowe.
Jest to choroba układu pozapiramidowego, który modeluje czynność ruchową. W jego skład wchodzą : kora mózgu, jądra podkorowe, jądro czerwienne i istota czarna.
Objawy :
Ogólne spowolnienie ruchowe
Zgięciowa postawa ciała
Chód drobnymi krokami
Wzmożenie napięcia mięśniowego - sztywność z objawem koła zębatego
Drżenie spoczynkowe palców rąk ( kręcenie pigułek )
Zaburzenie mimiki
Spowolnienie mowy
Objawy wegetatywne ( ślinotok, naoliwienie twarzy, napadowe poty )
Spowolnienie psychiczne
Zespół otępienny
Przyczyny :
uwarunkowania genetyczne
przyspieszone starzenie się komórek istoty czarnej
czynniki toksyczne
neuroinfekcje
Rozpoznanie : wykonuje się TK głowy w celu zróżnicowania z wodogłowiem normotensyjnym, czy guzem mózgu.
Zaawansowana postać choroby Parkinsona :
chory nie potrafi podnieść filiżanki do ust
nie może się ogolić
ma kłopoty z założeniem okularów
szura nogami
aby wstać z łóżka musi się rozhuśtać
ma kłopoty z wymową, ślini się
objaw „zastygnięcia” niemożność oderwania stopy od ziemi w czasie chodzenia
chory pochylony do przodu
tułów wyprzedza kończyny dolne, co zmusza do stawiania drobnych kroków, dreptanie
Choroba nie ma wpływu na inteligencję chorego.
W leczeniu od kilku lat stosuje się na bazie eksperymentów domózgowe przeszczepy śródmózgowia pobranego z poronionych płodów ludzkich. Dla jednego chorego trzeba 6-8 płodów.
PROBLEMY PIELĘGNACYJNE
Skłonność do upadków spowodowana niesprawnością ruchową
Postępowanie : trening chodzenia
ćwiczenia ogólnie usprawniające
wózek inwalidzki
Trudności w funkcjonowaniu spowodowane drżeniem ciała
postępowanie : - spacerowanie lub tańczenie w rytm muzyki
ćwiczenia rozciągające mięśnie
codzienne długie spacery,
regularne pływanie
trzymanie splecionych rąk za plecami podczas chodzenia wpływa na prostowanie kręgosłupa
ćwiczenia mimiczne twarzy
Możliwość wystąpienia powikłań ze strony przewodu pokarmowego ( zaparcia ) spowodowane zmniejszoną kurczliwością ściany jelita przez obecność ciałek Lewiego w splotach błony mięśniowej jelita.
Postępowanie :
Błonnik w dużej ilości w diecie
Wapń w celu uniknięcia osteoporozy
Przy stosowaniu leku Lewodopa - unikanie przyjmowania razem białka w diecie
W celu zmniejszenia ilości spożywanego białka - płatki owsiane lub otręby w ilości 1/3 - ¼ szklanki
Wyeliminowanie produktów zawierających mało błonnika ( białe pieczywo, ciasto, banany )
Pić 8 szklanek wody dziennie
Wieczorem ograniczenie ilości płynów, nic nie jeść i nie pić
W przypadku braków efektu leczenie farmakologiczne
4. Zaburzenia wydalania moczu z powodu braku pobudzeń z istoty czarnej
objawy: nagłe uczucie parcia na mocz
częstomocz
nokturia - oddawanie moczu w nocy
5. Dysfagia ( trudności w połykaniu )
postępowanie : dieta zawiera miękkie potrawy
6. Łojotok
postępowanie : szampony dziegciowe
szampony zawierające selen
na twarz maść z Hydrokortizonem
7. depresja spowodowana zamartwianiem się o swój stan zdrowia
postępowanie :
Edukacja pacjenta
Psychoterapia wspierająca
Kontakt z innymi chorymi
Edukacja rodziny : - właściwa atmosfera w domu
dostosowanie mieszkania do potrzeb chorego
nie odsuwanie chorego od spraw związanych z prowadzeniem gospodarstwa