Sposób kompostowania odpadów komunalnych w kompostowni typu DANO-MUT ”

Ostatnie dziesięciolecia przynoszą wzrost ilości produkowanych śmieci. Pojawiają się problemy ze składowaniem, segregacją oraz utylizacją odpadów. Jedna z odpowiedzi na to są kompostownie - czyli zakłady przerabiające odpady komunalne na biologiczny nawóz (kompost), wykorzystywany do nawożenia roślin. W zależności od rejonu funkcjonowania uzysk kompostu waha się w granicach 40-60% ogólnej masy śmieci.

Kompostowanie jest biotermicznym procesem przerobu odpadów biologicznych, w którym do rozkładu substancji organicznych wykorzystuje się pracę drobnoustrojów. Im zawdzięczamy naturalne procesy tworzenia się gleb pozwalające na rozwój życia roślinnego. Kompostowanie odpadów jest więc w najszerszym ujęciu naśladownictwem procesów występujących w przyrodzie. Przez rozwiązania techniczne procesy te intensyfikujemy, stwarzając optymalne warunki dla przemian metabolicznych. Osady przefermentowane lub stabilizowane tlenowo zawierają składniki łatwo przyswajalne przez rośliny, jednak ich stosowanie w rolnictwie czy ogrodnictwie jest ograniczone, głównie z uwagi na niekorzystne cechy mikrobiologiczne i organoleptyczne. Dlatego korzystna jest przeróbka tychże osadów na kompost, gdyż zapewnia to w pewnym stopniu unieszkodliwienie ich pod względem sanitarno-epidemiologicznym, a także bardzo poprawia cechy organoleptyczne jak zapach, barwa, granulacja oraz wartość nawozową. Podwyższona temperatura uzyskiwana podczas kompostowania przyczynia się do likwidacji części mikroorganizmów chorobotwórczych, a przede wszystkim bakterii. W dalszych fazach kompostowanie odbywa się przy współudziale pleśni i grzybów, które wytwarzają substancje o selektywnym działaniu antybiotycznym. Kompost, jako nawóz organiczny, ma korzystne działanie rozluźniające na strukturę gleb ciężkich, wiązanie gleb lekkich i piaszczystych, a także powiększenie pojemności wodnej i cieplnej gleb. Kompostowanie jak każdy proces biochemiczny wymaga stworzenia nie tylko należnych warunków siedliskowych lecz także zapewnienia mikroorganizmom prowadzącym rozkład odpowiednich ilości substratów do ich reakcji metabolicznych. Aby kompostowanie zachodziło prawidłowo bilansuje się następujące elementy: węgiel, azot, fosfor, mikroelementy, tlen (powietrze) dostarczany do pryzm, wilgotność, ciepło oraz substancje balastowe. Szczególną uwagę należy zwracać na ilość mikroelementów, które są przyswajane i kumulowane przez rośliny rosnące na glebach nawożonych kompostem. Są to przede wszystkim metale ciężkie, których przyswajalność i toksyczność maleje wraz ze wzrostem pH. Dlatego odczyn kompostu nie powinien być niższy od 6,5.

Schemat blokowy zakładu kompostowania metodą mieszaną typu DANO - MUT

ROZŁADUNEK ODPADÓW

PRZENOŚNIK PŁYTOWY

BIOSTABILIZATOR BĘBNOWY

SITO BĘBNOWE

PRZENOŚNIK TAŚMOWY KOMPOSTU

PRZENOŚNIK TAŚMOWY BALASTU

SEPARATOR MAGNETYCZNY

SEPARATOR MAGNETYCZNY

SITO WIBRACYJNE

ODZIELACZ CZĘŚCI TWARDYCH

ZŁOM ŻELAZNY

KOMPOST SUROWY

CZĘŚCI TWARDE

KRUSZARKA SZCZĘKOWA

ODBIORCA (HUTA)

DOJRZEWANIE KOMPOSTU NA POLU KOMPOSTOWYM W PRYZMACH

NAPOWIETRZANIE
USZLACHETNIANIE KOMPOSTU			PRZENOŚNIK TAŚMOWY

ODBIORCA

BALAST NA SKŁADOWISKO

OPIS PROCESU TECHNOLOGICZNEGO KOMOSTOWNI TYPU DANO-MUT

MATERIAŁ WSADOWY

Kompostowaniu poddawane są :

odpady zielone z parków i zieleńców,

odpady biologiczne domowe,

odpady browarniane,

dowolne osady komunalne.

DOSTAWA ODPADÓW

Miejskie odpady komunalne po wyselekcjonowaniu złomu, metali, plastiku i szkła, dowożone są do kompostowni specjalistycznymi samochodami. Na kompostowni pojazdy są ważone, a ilość odpadów rejestrowana. Odpady są wyładowywane do bunkra, skąd chwytakiem polipowym rozkładane są równomiernie na przenośniki płytowe, którym transportuje się je do biostabilizatorów. Po opróżnieniu zawartości samochody są ponownie ważone przed opuszczeniem zakładu.

Jednym z najważniejszych elementów kompostowania jest przygotowanie właściwego wsadu. Podstawową zasadą jest zachowanie odpowiedniego stosunku C/N (optimum około 30:1), poziomu wilgoci (50-60%) oraz struktury materiału wsadowego a także wielkości części stałych i odpowiedniego pH. Wszelkie te procesy zachodzą w BIOSTABILIZATORZE, o pojemności 60 m³ , i możemy je podzielić na następujące etapy:

HOMOGENIZACJA - ROZDRABNIANIE ODPADÓW

Materiał wsadowy jest transportowany za pomocą przenośnika płytowego do biostabilizatora gdzie następuje cięcie i mieszanie biomasy. Odpady miękkie , takie jak resztki żywności , papier i inne materiały pochodzenia organicznego,. Stanowiące około 75% odpadów są bardzo dobrze rozdrabniane. Odpady twarde takie jak szkło, guma, drewno, kamenie są rozdrabniane w niewielkim stopniu. Pozwala to na łatwiejsze ich rozdzielenie w końcowej fazie procesu technologicznego. W czasie godzinnego przetwarzania odpadów w biostabilizatorze następuje dokładne wymieszanie i uśrednienie biomasy.

MINERALIZACJA

Rozdrobnione i wymieszane odpady w odpowiedniej temperaturze i wilgotności, przy doprowadzeniu optymalnej ilości powietrza podlegają procesowi fermentacji tlenowej. W czasie tego procesu wydziela się ciepło, które przyspiesza rozwój odpowiednich mikroorganizmów. W czasie intensywnego rozkładu substancji organicznych bardzo aktywne są bakterie i grzyby. Bakterie potrzebują więcej wody i są bardziej niż grzyby aktywne przy przemianie materii.

HIGIENIZACJA

W procesie higienizacji materiału następuje zniszczenie bakterii chorobotwórczych. Wstępną higienizację prowadzimy przez utrzymywanie temperatury procesu w zakresie 55 - 65°C w czasie 24 - 48 godzin. Pełna higienizacja następuje podczas dojrzewania i stabilizacji kompostu w pryzmach. Podczas biostabilizacji wydzielają się gazy odlotowe, para wodna, dwutlenek węgla i gazy pofermentacyjne, czyli odory. Powstają one gdy zwartość doprowadzanego tlenu spadnie poniżej 5%, a także gdy będziemy kompostować odpady o wysokiej zawartości związków azotu, którego nadmiar będzie przechodził w amoniak. Gazy te oczyszczane są w dwóch filtrach ziemnych znajdujących się na zewnątrz hali wypełnionych mieszaniną żwiru, ziemi, kory, torfu wiórków drewnianych i kompostu. Przy włączonym systemie wentylacyjnym całe powietrze w hali jest wymieniane 8 razy na godzinę, a przechodząc przez warstwy biofiltra jest całkowicie pozbawione nieprzyjemnych zapachów.

OCZYSZCZANIE

Po zakończonej biostabilizacji masa kompostowa poddawana jest oczyszczaniu.

1. Pierwszy stopień to oczyszczanie z większych elementów na sitach twardych, np. na sicie bębnowym, o średnicy otworów 6,5 cm , stanowiących integralną cześć biostabilizatora; rozładunek odbywa się poprzez otwarcie elektrycznej zasuwy i samorzutny wysyp na sita substancji nieograniczonych tzn. elementów nierozkładalnych takich jak plastik czy tekstylia. Przesyp sita kierowany jest przez przenośnik taśmowy balastu do separatora magnetycznego. Natomiast frakcja, która przeszła przez otwory sita kierowana jest przez przenośnik taśmowy kompostu również na separatory magnetyczne.

2. Drugi stopień mechanicznego oczyszczania to separator części twardych, gdzie usuwane są resztki szkła, ceramiki ferromagnetyki za pomocą 3 elektromagnesów, dwa z nich zamontowane są w ciągu oczyszczania, a trzeci w ciągu zasadniczym odpadów positowych. Złom żelazny wydzielony podczas rozdziału magnetycznego kierowany jest do ponownego przetworzenia w hucie, natomiast pozostałe części twarde, czyli pozostały balast kierowany jest przenośnikiem taśmowym na składowisko.

3. Trzeci stopień odbywa się na sitach wibracyjnych Livella o otworach 1,4 cm. Tu następuje oddzielenie części twardych. W wyniku rozdziału wydzielany jest kompost surowy, który bezpośrednio kierowany jest do dojrzewania oraz części twarde, które kierowane są do rozdrobnienia w kruszarce szczękowej. Rozdrobniony materiał również kierowany jest do kompostu.

DOJRZEWANIE KOMPOSTU

Oczyszczona masa kompostowa , tzw. kompost grzejny układany jest w pryzmach na polu o powierzchni 4,1ha.Przy zachowaniu odpowiednich warunków wilgotnościowo - tlenowych (napowietrzanie i nawilżanie maszyną TRENKLE ). W pryzmach następuje proces dojrzewania kompostu, który trwa od 4 do 6 miesięcy, a jego przebieg jest kontrolowany przez pracownika laboratorium zakładowego. Podczas dojrzewania dopełnia się proces fermentacji i mineralizacji składników pochodzenia organicznego.

ZASTOSOWANIE KOMPOSTU

Ostatecznej kontroli materiału kompostowego w zakresie fizyko- chemicznym (metale ciężkie, biologicznym( bakterie chorobotwórcze), parazytologicznym (pasożyty i ich jaja) dokonuje Wojewódzka Stacja Sanitarno - Epidemiologiczna - Zakład Badania Wody i Gleby, wydając orzeczenie o przydatności do celów rekultywacyjnych.

Czynnikiem ograniczającym zastosowanie kompostu jest zbliżona do wartości granicznych normy zawartość metali ciężkich (ołów, cynk). Kompost z tejże kompostowni może być zastosowany do następujących celów:

rekultywacja zdegradowanych terenów przemysłowych,

gospodarka leśna na pogorzeliskach,

urządzanie terenów zieleni miejskiej,

rekultywacja dzikich terenów.

6

---