Podstawy stosunków międzynarodowychNazwa przedmiotu Podstawy stosunków międzynarodowych
Kierunek studia wschodnioeuropejskie
Poz. kształcenia studia I st. stacjonarne
Jednostka prowadząca Wydział Politologii, Zakład Teorii Polityki i Metodologii Politologii
Jednostka dla której przedmiot jest oferowany Wydział Politologii
Typ przedmiotu przedmioty podstawowe
Opis przedmiotu
Wyznaczono pięć celów: 1) kształtowanie wiedzy o podstawowych kategoriach w zakresie stosunków międzynarodowych; 2) odniesienie wiedzy o stosunkach międzynarodowych do analizowania w ujęciu procesualnym i synchronicznym rzeczywistości politycznej w Europie Wschodniej; 3) wskazanie na istotę stosunków międzynarodowych i środowiska międzynarodowego jako przedmiotu badań naukowych; 4) opis, wyjaśnienie i rozumienie stosunków międzynarodowych w Europie Wschodniej oraz środowiska międzynarodowego w regionie; 5) pokazanie specyfiki nauki o stosunkach międzynarodowych jako dyscypliny naukowej oraz przeanalizowanie podstawowych dylematów poznawczych typu ontologicznego (środowisko międzynarodowe, poliarchia, policentryzm) i epistemologicznego (najważniejsze szkoły teoretyczne). Wiedza jest uzasadniana poprzez odwołanie się do konkretnych przykładów z dziejów Europy Wschodniej, traktowanej jako region w nowożytnych stosunkach międzynarodowych o własnej tożsamości. Zarysowo zostanie również omówiona polityka zagraniczna jako typ polityki szczegółowej realizowanej przez państwo.
Efekty uczenia się
Wiedza o:
Podstawowych kategoriach i teoriach w zakresie stosunków międzynarodowych.
Możliwościach i ograniczeniach w stosowaniu kategorii, pojęć i siatki pojęciowej w zakresie stosunków międzynarodowych w analizowaniu. środowiska międzynarodowego w Europie Wschodniej.
Istocie stosunków międzynarodowych, środowiska międzynarodowego i systemów międzynarodowych.
Specyfice stosunków międzynarodowych, środowiska międzynarodowego i systemów międzynarodowych w Europie Wschodniej.
Rozwoju nauki o stosunkach międzynarodowych.
Podstawowych dylematach poznawczych w stosunkach międzynarodowych.
Umiejętności:
Wykorzystywanie kategorii i pojęć w zakresie stosunków międzynarodowych do opisywania rzeczywistości politycznej, zwłaszcza w Europie Wschodniej.
Posługiwanie się argumentami naukowymi w dyskusjach o problemach międzynarodowych oraz dziejach regionu Europy Wschodniej.
Odróżnianie i identyfikacja odmiennych, alternatywnych stylów myślenia o współczesnych stosunkach międzynarodowych i polityce zagranicznej.
Wyjaśnianie procesów międzynarodowych i rozumienie faktów politycznych w zakresie stosunków międzynarodowych w Europie Wschodniej.
Postawy:
Zainteresowania się stosunkami międzynarodowymi, środowiskiem międzynarodowym i systemami międzynarodowymi w Europie Wschodniej.
Oceniania polityki zagranicznej prowadzonej przez państwa wschodnioeuropejskie z wykorzystaniem takich pojęć jak racja stanu, interes narodowy.
Uczestnictwa w debatach na temat stosunków międzynarodowych, tożsamości Europy Wschodniej oraz polityki zagranicznej.
Swobodnego posługiwania się wiedzą z zakresu stosunków międzynarodowych w komunikowaniu społecznym.
Język wykładowy polski
Koordynator przedmiotu Paruch, Waldemar, dr hab., prof. UMCS
Dodatkowe informacje wykłady nie są obowiązkowe
wiedza będąca podstawą oceny studenta będzie przekazywana na wykładach i ćwiczeniach
dodatkowe informacje będą zamieszczane na stronie internetowej kierunku Studia wschodnioeuropejskie - www.swe.umcs.pl
Rok studiów I
Semestr II
Liczba godzin w semestrze 15
Prowadzący Dzierżek, Dorota, mgr
Poziom przedmiotu podstawowy
Zakres tematów
Tematy:
1. Wojny i konflikty - problem zmian w stosunkach międzynarodowych.
2. Bezpieczeństwo w stosunkach międzynarodowych.
3. Następstwa ustanowienia systemu westfalskiego i decyzji wiedeńskich dla stosunków międzynarodowych w Europie Wschodniej.
4. Europa Wschodnia w systemach bezpieczeństwa w XX wieku.
5. Spór między liberałami a realistami o charakter stosunków międzynarodowych.
6. Wymiar instytucjonalny w stosunkach międzynarodowych - odniesienia wschodnioeuropejskie.
7. Globalizacja w stosunkach międzynarodowych.
Efekty uczenia się
Wiedza:
Znajomość głównych procesów, najważniejszych wydarzeń i zjawisk w zakresie stosunków międzynarodowych.
Kształtowanie wiedzy o głównych pojęciach w zakresie stosunkó miedzynarodowych.
Specyfika stosunków międzynarodowych, środowiska międzynarodowego i systemów międzynarodowych w Europie Wschodniej.
Umiejętności:
Rozwój zdolności budowania wiedzy teoretycznej o stosunkach międzynarodowych.
Kształtowanie zdolności posługiwania się w naukach społecznych i humanistycznych prawami i prawidłowościami.
Umiejętność rozpoznawania i interpretowania podstawowych zjawisk i procesów w zakresie stosunków międzynarodowych w regionie Europy Wschodniej.
Postawy:
Ocenianie zachowań politycznych za pomocą wiedzy naukowej.
Podmiotowości wobec wydarzeń politycznych.
Uczestnictwo w debatach publicznych na tematy związane ze stosunkami miedzynarodowymi, zwłaszcza z tematyką dotyczącą Europy Wschodniej.
Forma dydaktyczna zajęć ćwiczenia
Metody dydaktyczne dyskusja dydaktyczna
Forma oceniania końcowe zaliczenie ustne
Zalecana dostępna literatura Jackson R., Sorensen G., Wprowadzenie do stosunków międzynarodowych Teorie i kierunki badawcze, Kraków 2006.
Mingst K., Podstawy stosunków międzynarodowych, Warszawa 2006.
Zenderowski R., Stosunki międzynarodowe, Warszawa 2005.
Dodatkowe informacje
Dodatkowe informacje będą zamieszczane na stronie internetowej kierunku Studia wschodnioeuropejskie -www.swe.umcs.pl
Tytuł zajęć lub dodatkowa informacja dot. nazwy przedmiotu SWE
Rok studiów I
Semestr II
Liczba godzin w semestrze 30
Prowadzący Paruch, Waldemar, dr hab., prof. UMCS
Poziom przedmiotu średnio-zaawansowany
Wstępne wymagania podstawowa wiedza z dwóch przedmiotów realizowanych na studiach w I semestrze z zakresu Historii powszechnej najnowszej oraz Nauki o polityce
elementarne zdolności łączenia wiedzy teoretycznej z poznaniem historycznym
Zakres tematów
Tematy:
1. Środowisko międzynarodowe i stosunki międzynarodowe - cechy konstytutywne
1.1. Pojęcia „środowisko międzynarodowe”, „stosunki międzynarodowe”, „społeczność międzynarodowa”
1.2. Specyfika i konteksty stosunków międzynarodowych
1.3. Podmiotowość w stosunkach międzynarodowych
2. Uczestnicy stosunków międzynarodowych
2.1. Pojęcie „uczestnik stosunków międzynarodowych”
2.2. Grupy uczestników stosunków międzynarodowych
3. Wymiar historyczny stosunków międzynarodowych
3.1. Cechy charakterystyczne i ewolucja stosunków międzynarodowych w starożytności i średniowieczu
3.2. Zmiany w okresie XV-XVII
3.3. Instytucjonalizacja nowożytnych stosunków międzynarodowych
4. Myślenie naukowe o stosunkach międzynarodowych
4.1. Dylematy w myśleniu teoretycznym o stosunkach międzynarodowych
4.2. Nauka o stosunkach międzynarodowych
4.3. Spór metodologiczny o charakter badań w nauce o stosunkach międzynarodowych
5. Szkoły teoretyczne w nauce o stosunkach międzynarodowych - podstawy alternatywnych stylów myślenia
5.1. Paradygmat liberalny
5.2. Paradygmat realistyczny
5.3. Wpływ behawioryzmu na naukę o stosunkach międzynarodowych
5.4. Paradygmat racjonalistyczny
5.5. Paradygmaty radykalne
6. Poziomy i wymiary analizy stosunków międzynarodowych
6.1. Kontrowersje wokół poziomów analizy stosunków międzynarodowych - propozycje rozstrzygnięcia
6.2. Wymiary analizy stosunków międzynarodowych
7. Poziom systemu międzynarodowego w analizowaniu stosunków międzynarodowych
7.1. Pojęcie „system międzynarodowy”
7.2. System międzynarodowy wg liberałów, realistów i radykałów
8. Poziom państwa w analizowaniu stosunków międzynarodowych
8.1. Państwo w stosunkach międzynarodowych - alternatywne koncepcje
8.2. Siła państwa
8.3. Międzynarodowe role i ranga państw w systemie międzynarodowym
9. Polityka w stosunkach międzynarodowych
9.1. Specyfika polityki w stosunkach międzynarodowych
9.2. Polityka zagraniczna - działalność państwa w środowisku międzynarodowym
9.3. Suwerenność, interesy narodowe i racja stanu w stosunkach międzynarodowych
10. Potęga w stosunkach międzynarodowych
10.1. Kategoria potęgi w stosunkach międzynarodowych
10.2. Równowaga sił w środowisku międzynarodowym
10.3. Koncepcje definiowania potęgi
11. Poziom jednostki w analizowaniu stosunków międzynarodowych
11.1. Rola jednostki w stosunkach międzynarodowych
11.2. Oddziaływanie elity politycznej na stosunki międzynarodowej
11.3. Międzynarodowa opinia publiczna
11.4. Modele procesu decyzyjnego w polityce zagranicznej
12. Wymiar aksjologiczny stosunków międzynarodowych
12.1. Wartości w stosunkach międzynarodowych
12.2. Zasady w stosunkach międzynarodowych
12.3. Typy norm w stosunkach międzynarodowych
12.4. Tożsamość uczestników stosunków międzynarodowych
Efekty uczenia się
Wiedza o:
Podstawowych kategoriach i teoriach w zakresie stosunków międzynarodowych.
Możliwościach i ograniczeniach w stosowaniu kategorii, pojęć i siatki pojęciowej w zakresie stosunków międzynarodowych w analizowaniu. środowiska międzynarodowego w Europie Wschodniej.
Istocie stosunków międzynarodowych, środowiska międzynarodowego i systemów międzynarodowych.
Specyfice stosunków międzynarodowych, środowiska międzynarodowego i systemów międzynarodowych w Europie Wschodniej.
Rozwoju nauki o stosunkach międzynarodowych.
Podstawowych dylematach poznawczych w stosunkach międzynarodowych.
Umiejętności:
Wykorzystywanie kategorii i pojęć w zakresie stosunków międzynarodowych do opisywania rzeczywistości politycznej, zwłaszcza w Europie Wschodniej.
Posługiwanie się argumentami naukowymi w dyskusjach o problemach międzynarodowych oraz dziejach regionu Europy Wschodniej.
Odróżnianie i identyfikacja odmiennych, alternatywnych stylów myślenia o współczesnych stosunkach międzynarodowych i polityce zagranicznej.
Wyjaśnianie procesów międzynarodowych i rozumienie faktów politycznych w zakresie stosunków międzynarodowych w Europie Wschodniej.
Postawy:
Zainteresowania się stosunkami międzynarodowymi, środowiskiem międzynarodowym i systemami międzynarodowymi w Europie Wschodniej.
Oceniania polityki zagranicznej prowadzonej przez państwa wschodnioeuropejskie z wykorzystaniem takich pojęć jak racja stanu, interes narodowy.
Uczestnictwa w debatach na temat stosunków międzynarodowych, tożsamości Europy Wschodniej oraz polityki zagranicznej.
Swobodnego posługiwania się wiedzą z zakresu stosunków międzynarodowych w komunikowaniu społecznym.
Punkty ECTS 5
Forma dydaktyczna zajęć wykład
Metody dydaktyczne wykład problemowy
Ogólna forma zaliczenia egzamin
Forma oceniania egzamin pisemny
Zalecana dostępna literatura - Bieleń S., Polityka w stosunkach międzynarodowych, Warszawa 2010.
- Buzan B., Little R., Systemy międzynarodowe w historii świata, Warszawa 2011.
- Jackson R., G. Sørensen G., Wprowadzenie do stosunków międzynarodowych: Teorie i kierunki badawcze, Kraków 2006.
- Mingst K., Podstawy stosunków międzynarodowych, Warszawa 2006.
- Nye jr. J. S., Konflikty międzynarodowe: Wprowadzenie do teorii i historii, Warszawa 2009.
- Polityka zagraniczna: aktorzy - potencjały - strategie, red. T. Łoś-Nowak, Warszawa 2011.
- Teorie stosunków międzynarodowych, S. Burchill i inni, Warszawa 2006.
- Wojtiuk A., Praktyczna teoria stosunków międzynarodowych, Warszawa 2010.
- Zenderowski R., Stosunki międzynarodowe: Uczestnicy - ich miejsce i rola w systemie międzynarodowym, Warszawa 2005.
Dodatkowe informacje wykłady nie są obowiązkowe
wiedza będąca podstawą oceny studenta będzie przekazywana na wykładach i ćwiczeniach
dodatkowe informacje będą zamieszczane na stronie internetowej kierunku Studia wschodnioeuropejskie - www.swe.umcs.pl
adres internetowy wparuch@o2.pl (kontakt w przypadku informacji niedostępnych na stronie internetowej Wydziału Politologii oraz na tablicy ogłoszeń Zakładu Teorii Polityki i Metodologii Politologii)
egzamin pisemny w formie odpowiedzi na pytania, za które będzie można zdobyć 20 pkt
ocena końcowa z przedmiotu będzie obliczona według algorytmu punktowego, za pomocą którego będą sumowane: indywidualna wiedza zdobyta na ćwiczeniach (maksymalnie 10 pkt) oraz zaprezentowana na egzaminie pisemnym (maksymalnie 20 pkt); tym samym łącznie można zdobyć 30 pkt
ocena z ćwiczeń będzie przeliczana według algorytmu: b. dobry (5,0) - 10 pkt; dobry pkus (4,5) - 8 pkt; dobry (4,0) - 6 pkt; dst plus (3,5) - 4 pkt; dst (3,0) - 2 pkt.