Wykład 2 11.10.2014
Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. O ochronie zdrowia zwierząt
Rzekomy pomór drobiu- new Castel- pseudopestis avium, ND
-1926 r. Newcastle- upon- Tyne po raz pierwszy wyizolowano wirus od kur
Występowanie choroby: u drobiu opisuje sie przynajmniej 3 panzootie
-rok 1926- po raz pierwszy stwierdzono chorobę na Jawie, w Indonezji i w Anglii
-na początku lat 60tych XX wieku wystąpiła druga panzootia- rozpoczęła sie na dalekim wschodzie
-trzecia panzootia przebiegała głownie jako postać neurotropowa i jelitowa na środkowym wschodzie, rozpoczęła sie u gołębi i przeniosła również na drób. Z przyczyn pigmatycznych ten szczep NDV został nazwany paramyksowirusem gołębi typu 1
-obecnie trudno ocenić geograficzne rozprzestrzenianie sie wirusa ND ze względu na częste stosowanie żywych szczepionek
-w ostatnich latach rzekomy pomór drobiu pojawił sie w krajach uznawanych przez wiele lat za wolne, jak Australia czy Irlandia
-w krajach UE liczba przypadków ND wzrosła w latach 90-tych (szczyt w 1994, kiedy stwierdzono 239 ognisk...)
-na początku minionego dziesięciolecia przypadki ND wystąpiły we Włoszech, w Danii oraz w 2003 w Szwecji
-w Polsce od 1974r ND nie jest notowany
RODZINA: PARAMYXOVIRIDAE
PODRODZINA: PARAMYXOVIRINAE (Choroba Newcastle) i inne paramyxowirusy
RODZAJE:
-Morbilivirus- wirus odry, nosówki i księgosuszu
-Respirovirus- ludzki wirus parainfluenzy
-Henipavirus- wirus Nipah i wirus Hendra
-Rubulavirus- wirus świnki
-AVULAVIRUS- typowy przedstawiciel to wirus choroby New Castel- NDV lub APMV-1 oraz inne paramyksowirusy ptaków)
WIRUSY Z RODZINY PARAMYXKOVIRIDAE
-są patogenne dla ptaków i należą do 9 serotypów (od 2010)
-ich wiriony są wielopostaciowe najczęściej kuliste, genom stanowi pojedyncza nic RNA
-średnica 100-500 nm., czasami tworzą formy nitkowate, posiadają otoczka i 2 rodzaje wypustek
* jedna jest glikoproteina Hn o aktywności zarówno hemaglutyniny H jak i neuraminidazy N
*druga glikoproteina jest białkiem fuzyjnym F
-poszczególne szczepu wykazują bardzo duże zróżnicowanie w zjadliwości...
WRAZLIWOSC WIRUSA NA CZYNIKI SRODOWISKOWE:
Temperatura:
-100stopni Celsjusza- ginie w ciągu kilku minut
-37 stopni- przezywa od kilku godzin do kilku dni
-4-20 stopni- przezywa od kliku miesięcy do kilku lat
-w tuszkach przechowywanych w temp 40-43stopni i wilgotności 20-30% zachowuje zakaźność przez co najmniej 4 tygodnie
-w temp 5 stopni przezywa na skórze przez co najmniej 60 dni
-w mięśniach i szpiku kostnym co najmniej 134 dni
-w tuszkach zamrożonych co najmniej 6 miesięcy
Dobrze znosi środowisko o pH 2-11
Jest wrażliwy na rozpuszczalniki organiczne (eter..
Serotyp
-gatunki ptaków podatnych na zakażenie
- rozprzestrzenienie geograficzne
-objawy kliniczne zakażenia
PMV-1
-wszystkie gatunki ptaków (Newcastle)
-cały świat
-w zależności od gatunku ptaka, wieku, kondycji ogólnej, szczepu wirusa mogą wywołać zakażenia: od bezobjawowych do ostrych zakażeń śmiertelnych, nie poprzedzonych objawami klinicznymi. Objawy ze strony układu oddechowego przewodu pokarmowego i układu nerwowego
PMV-2
-wróblowate, papugowate, drób, kaczki, lyski, gołębiowate
Europa, Afryka, Azja, Ameryka Pd. i Płn.
-wróblowate- bezobjawowe lub łagodne objawy ze strony układu oddechowego. Papugowate- bezobjawowo lub zapalenie płuc, zapalenie tchawicy, biegunka i wysoka śmiertelność
PMV-3
-papugowate, wróblowate, drób, kaczki, gęsi, lyski, gołębie
Europa, Ameryka płn., Japonia
-papugowate- nagła śmiertelność lub upadki poprzedzone objawami neurologicznymi i dusznością. Wróblowate- asymptomatycznie lub z objawami zapalenia spojówek, niedożywienia, żółtej biegunki, duszności, objawów neurologicznych
PMV-4
-kaczki, gęsi, drób i bażanty
-Ameryka Płn., Europa, Japonia, Chiny, Nowa Zelandia, Australia
-asymptomatycznie
PMV-5
-papużki faliste, papugi Lory
-Japonia, Europa i Australia
-ostry początek choroby, depresja, bogunka, torticollis, śmiertelność 90%
PMV-6
-kaczki, gęsi, indyki
-kanada, Europa, Japonia, Chiny i Hong Kong
- u ptaków wodnych- asymptomatycznie. U indyków łagodne objawy ze strony układu oddechowego i spadek produkcji nieśnej
PMV-7
-gołębie
Ameryka pn, Japonia, Anglia
-asymptomatycznie
PMV-8
-Kaczki, gęsi
USA Japonia
-Asymptomatycznie
PMV-9
-Kaczki
USA
-Asymptomatycznie
PMV-10
-pingwin skalny
Falklandy, Atlantyk
-podobny do APMV-2 i APMV-8?
Dla ptasich paramyksowirusów przyjęto taki sam sposób nazewnictwa jak dla izolatow wirusa influenzy typu A
Dany izolat określa sie poprzez:
1. Serotyp
2. Gatunek lub rodzaj ptaka od którego został wyizolowany
3.rozmieszczenie geograficzne danego izolatu
4. Numer referencyjny lub nazwę
5.rok dokonania izolacji
Np. APMV-3/indyk/Winsconsin/68
APMV-4/kaczka/Honkong/D3/75
APMV-7/golab/Tennessee/4/75
Choroby drobiu są powodowane wyłącznie wirusami o serotypach APMV-1, APMV-2, APMV-3
Szczepy wirusa ND wykazuja duże zróżnicowanie w zjadliwości, przez co wywołują rożne objawy kliniczne (kolokwium i egzamin!!!)
-wyróżniamy 5 patotypow wirusa ND na podstawie patogenności w stosunku do kurcząt w warunkach laboratoryjnych:
1. Wielogeniczne wiscerotropowe- ostra i wysoce śmiertelna (100%) postać choroby u ptaków w każdym wieku, najczesniej ze zmianami krwotocznymi w przewodzie pokarmowym
2. Wielogeniczne neurotropowe- bardzo zjadliwe, ostra postać choroby u ptaków w każdym wieku, wysoka śmiertelność, objawy ze strony układu oddechowego i nerwowego
3. Mezogeniczne- umiarkowanie zjadliwe, zaburzenia w układzie oddechowym i nerwowym, śmiertelność niska u starszy ptaków, wysoka u młodych
4. Lentogeniczne- niepatogenne, łagodne objawy ze strony układu oddechowego
5. Asymptomatyczne- niepatogenne, infekcje subkliniczne, zazwyczaj jelitowe
Istnienie powyższych grup jest jedynie wskazówka, nachodzą na siebie, a niektóre wirusy trudno przyporządkować.
EPIZOOTIOLOGIA:
-wrażliwe gatunki ptaków- opisano ponad 250 wrażliwych, w tym:
*kury
*indyki
*bażanty
*Kuropatwy
*Przepiórki
*Gołębie
*Kaczki, gęsi- drób wodny często nie wykazuje objawów zakażenia, jest nosicielem i siewca przez 3-4 tygodnie
-ptaki ozdobne- papugowane- mogą być długotrwałymi nosicielami wirusa
-ptaki dzikie wolno żyjące, wróblowate- mimo zakażenia nie wykazują objawów chorobowych
ROZPRZESTRZENIANIE
-sposób rozprzestrzeniania zakażenia z ptaka na ptaka zależy od tego w jakich narządach wirus namnaża sie
-ptaki wykazujące objawy chorobowe ze strony układu oddechowego wydalają wirusy z wydzielinami dróg oddechowych
-wirusy, których replikacja ogranicza sie do jelit mogą sie rozprzestrzeniać po spożyciu przez ptaki odchodów zawierających wirus albo z zanieczyszczonym pokarmem lub woda, lub droga inhalacyjna
- wirusy przekazywane droga oddechowa rozprzestrzeniają sie w szybkim tempie w skupisku ptaków znajdujących sie w bliskim kontakcie
-ptaki dzikie oraz inne zwierzęta mogą być mechanicznymi wektorami przenoszącymi cząsteczki wirusa
ZRODLA ZAKAZENIA
-wydzielina z dróg oddechowych chorych ptaków
-odchody chorych ptaków
-zakażona pasza, woda, ściółka
-wirus może być przenoszony na cząsteczkach kurzu wraz z prądem powietrza
-odpady i popłuczyny rzeźne
-człowiek może przenosić wirus na obuwiu lub odzieży
ZAKAZENIU WIRUSEM nd MOZE LUEC ROWNIEZ CZLOWIEK!
-Opisane dotychczas zakażenia nie stanowiły zagrożenia dla życia ludzi
-widoczne objawy to zazwyczaj zapalenie spojówek, gałki ocznej, krwotok podspojowkowy, nadmierne łzawienie, obrzęk powiek oraz możliwe objawy grypopodobne (dreszcze, bole Glowy i gorączka)
-szczególne ryzyko zakażenie występuje u lekarzy weterynarii, pracowników laboratoriów, ubojni oraz hodowców drobiu
DROGI ZAKAZENIA
-oddechowa
-pokarmowa
PRZEBIEG ZAKAZENIA
- w warunkach terenowych bywa bardzo zróżnicowany
-zależy w dużym stopniu od zjadliwości szczepu wirusa, od drogi zakażenia, gatunku i wieku ptaków oraz ich statusu immunologicznego, zakażeń towarzyszących, stresu środowiskowego
-okres inkubacji choroby trwa od 2 do 15 dni (najczęściej 5-6 dni), maksymalny okres wynosi 21 dni
-wysoce wirulentne szczepy wywołują nadostre zakażenie wrażliwych kur przy których pierwszym objawem choroby jest nagła śmierć
OBJAWY KLINICZNE
A. przy zakażeniu szczepami wielogenicznymi przebieg choroby niezależnie od wieku ptaków bywa nadostry lub ostry:
-pojawia sie osłabienie, apatia, senność, utrata apetytu
-duszność
-obrzęk spojówek i Glowy
-biegunka (odchody o zabarwieniu zielonkawym)
-objawy nerwowe (u części ptaków zakażonych), drżenie mięsni, porażenia skrzydeł i nóg, skręty głowy i szyi
-u niosek gwałtowny spadek nieśności (jaja pozbawione pigmentu lub skorup- lanie jaj)
-śmiertelność w stadach wrażliwych 100%, często nagła śmierć)
B. Przy zakażeniu szczepami mezogenicznymi objawy często ograniczają sie do układu oddechowego
C. Mogą również wystąpić objawy nerwowe- porażenia
D. U kur nieśność zmniejsza sie lub zostaje przerwana na kilka tygodni
E. Upadki występują u młodych wrażliwych kurcząt i mogą sięgać do 50%
F. Szczepy lentogeniczne z reguły nie wywołują objawów chorobowych u ptaków dorosłych
G. U młodych w pełni wrażliwych ptaków dołączenie sie czynników komplikujących może doprowadzić do kolibakteriozy lub zapalenia worków powietrznych
H. Przebieg ND jest łagodniejszy u indyków niż u kurcząt
I. U kaczek i gęsi większość infekcji wirusem ND przebiega subklinicznie, jednak przy zakażeniu szczepami wielogenicznymi mogą wystąpić niezborność ruchów i porażenia nóg
J. u gołębi obserwuje sie przede wszystkim objawy nerwowe i charakterystyczna poliurię, biało zielony kal.
ZMIANY ANATOMOPATOLOGICZNE:
-żadna ze zmian makroskopowych nie jest patognomiczna dla którejś z postaci choroby Newcastle
-w przypadku zakażeń bezobjawowych- brak zmian makroskopowych natomiast wygład narządów zakażonych innymi patotypami zależy bezpośrednio od widocznych objawów chorobowych
ZMIANY SEKCYJN
-w przebiegu nadostrym u kur można nie stwierdzać widocznych zmian w narządach
-szczepy wielogeniczne wywołują zmiany krwotoczne
-wybroczyny w błonie śluzowej żołądka gruczołowego- zlokalizowane w rejonie ujścia gruczołów
-zmiany krwotoczne w obrębie jelit cienkich, ślepych oraz w obrębie jelita prostego
-jeśli choroba trwa dłużej w jelitach rozwijają sie zmiany dyfteroidalne zwane butonami
-w migdałkach jelit ślepych występuje obrzęk, przekrwienie i martwica grudek chłonnych
-w ciężkich przypadkach wybroczyny i przekrwienia występują również w mięśniach, błonie śluzowej krtani i tchawicy, nasierdziu, błonach surowiczych
-w jamie dzioba, gardle, przełyku i tchawicy występuje zwiększona ilość śluzu
-u niosek stwierdza sie wyraźne przekrwienie jajnika, kul żółtkowych i jajowodu
-w przypadku gdy dominują objawy ze strony układu nerwowego w OUN obserwuje sie zwyrodnienie neuronów, okołonaczyniowe nacieki limfocytarne i przerost śródbłonka naczyń
PARAMYKSOWIROZA GOŁEBI
gołębie są wrażliwe na zakażenie szczepami wirusa PMV-1 (również szczepami wywołującymi chorobę Newcastle)
Istnieją doniesienia, ze gołębie PMV-1 jest mutantem pochodzącym od szczepów wielogenicznych paramyksowirusami drobiu
-gołębi PMV-1 rożni sie od szczepów wirusa choroby Newcastle pod względem biochemicznym i serologicznym, powoduje on wysoka...
OBJAWY KLINICZNE
-głownie ze strony centralnego układu nerwowego
-wzmożone pragnienie
-wielomocz
-wodnista biegunka zielonkawa, czasami z domieszka krwi
-objawy kliniczne występują u 20 do 80% zakażonych ptaków
-śmiertelność wśród zakażonych ptaków dochodzi do 90%
- ptaki będące w okresie nieśności mogą składać jaja w zdeformowanych skorupkach
-spadek zapładnialności
Wśród objawów nerwowych najbardziej charakterystyczne są:
-ataksja
-torticolis
-brak koordynacji ruchów- niemożność pobierania pokarmu
-asymetryczny lub symetryczny paraliż nóg i skrzydeł
-przewracanie sie na grzbiet
-kręcenie w kolko
-drżenie Glowy i szyi
Źródła i drogi zakażenia
-kontakt bezpośredni i pośredni z zakażonymi osobnikami
-wirus wnika przez układ oddechowy, przewód pokarmowy,
-cząsteczki wirusa obecne są w kale zakażonych ptaków (2-14 dni po zakażeniu) oraz wydzielinach
Zmiany anatomopatologiczne
-przekrwienie mózgu i narządów miąższowych
-nieżytowy stan zapalny błony śluzowej jelit
-obrzęk nerek
-wybroczyny w trzustce
-mikroskopowo- akumulacja limfocytów w nerkach, zapalenie wątroby, nieropne zapalenie mózgu i trzustki
ROZPOZNANIE
-w Polsce dla celów rozpoznania ND i wprowadzenia urzędowych Śródków zwalczania przyjęto definicje, w której choroba Newcastle określana jest jako zakażenie ptaków, wywołane przez paramyksowirus ptaków serotyp 1, który odpowiada jednym z następujących kryteriom odnośnie zjadliwości
*posiada indeks domózgowej zjadliwości ICPI dla jednodniowych kurcząt równy 0,7 i wyższy
- wykazywane są w wirusie (w oparciu o analizę sekwencji) liczne aminokwasy zasadowe w końcu C białka F2 i fenyloalanina w pozycji 117 zlokalizowana w końcu N białka F1 (test !!!)
IZOLACJA WIRUSA
-przy pobieraniu próbek od żywych ptaków: powinno sie uwzględnić wymazy z kloaki (lub kal.) oraz wymazy z tchawicy, bez względu na rodzaj obserwowanych objawów klinicznych
- od martwych ptaków: pobiera sie wycinki jelit, treść jelit i wycinki tchawicy, a także fragmenty narządów i tkanek widocznie zmienionych lub związanych z obserwowanymi objawami ( np. Mozg przy objawach neurologicznych)
-próbki należy umieścić w roztworze PBS zawierającym antybiotyk o pH 7,0- 7,4
-wirus ND rozmnaża sie na wielu hodowlach tkankowych, leczkolwiek wirusom malej wirulencji trzeba zazwyczaj dodawać 5 mg/ ml trypsyny i nie należy stosować surowicy w podłożu, aby ułatwić ich wzrost
-konieczne jest dokładniejsze scharakteryzowanie wirusów w laboratorium zwłaszcza pod katem stopnia ich wirulencji dla kur
-sama izolacja i identyfikacja wirusa nie wystarcza do postawienia rozpoznania ponieważ wirus ma wiele patotypow, powszechnie stosuje sie żywe szczepionki przeciwko chorobie Newcastle oraz objawy kliniczne wywoływane przez szczepy lentogeniczne zależą od wpływu mikroorganizmów wikłających lub warunków środowiskowych
-obecnie wykorzystywane są metody sekwencjonowania nukleotydów do oceny czy dany izolat posiada odpowiednie cechy genetyczne niezbędne do działania...
-badanie serologiczne ma przy Rzekomym pomorze drobiu ograniczona wartość diagnostyczna, ponieważ stwierdzenie przeciwciał… ??
-można zastosować wiele testów do wykrywania przeciwciał
ZWACZANIE I ZAPOBIEGANIE
DZIALANIE ADMINISTRACYJNE:
-sposób postępowania terenowych organów Inspekcji Weterynaryjnej i wskazanie środków, które stosuje sie do zwalczania rzekomego pomoru drobiu określa Instrukcja Głównego Lekarza wet 25/2003 z dnia 5 czerwca 2003
-unia europejska przyjmuje środki w celu zapobieżenia rozprzestrzenianiu sie rzekomego pomoru drobiu, środki wspólnotowe są natychmiast podejmowane przez państwa członkowskie w przypadku podejrzenia wystąpienia tej choroby. Środki pozostają w mocą z do wyjaśnienia wszystkich wątpliwości lub do zwalczania choroby
AKT
Dyrektywa 92/66/EWG 6 lipca 1992???
W przypadku podejrzenia urzędowy lek wet zobowiązany jest poinformować właściwy organ i podjąć odpowiednie działanie......
Każde państwo członkowskie wyznacza krajowe laboratorium odpowiedzialne za koordynacje norm i metodo diagnozy, wykorzystania odczynników i testowania szczepionek
Szczepienia przeciwko rzekomemu pomorowi drobiu mogą być wykonywane w sposób określony przez państwa członkowskie. Mogą one także przewidywać program szczepienia gołębi pocztowych. Jeśli obecność choroby zostanie potwierdzona szczepienna interwencyjne mogą być również stosowane w obszarach i okresach określonych przez właściwy organ.
PROFILATYKA
wyróżnia sie 3 rodzaje komercyjnych szczepionek przeciwko Newcastle:
-żywe lentogeniczne- powstają na bazie wirusów terenowych o malej patogenności dla drobiu, ale wytwarzających wystarczająca odpowiedz immunologiczna np. Szczepy Hitchner, Lasota, F, V4
Żywe mezogeniczne- zawierają takie szczepy jak Roakin, Komarov i H, sa opracowywane na bazie całkowicie wirulentnych szczepów, ich zastosowanie ogranicza sie do państw, w których problem stanowią enzootyczne występujące wirulentne wirusy. Można je stosować wyłącznie po wcześniejszym szczepieniu szczepionkami lentogenicznymi
-inaktywowane- przygotowuje sie z wirusów namnożonych na zarodkach, inaktywowanych przy pomocy formaliny lub beta propiolaktonu oparte na bazie olejowej. Immunogenność tych szczepionek może sie różnic w zależności od rodzaju i porcji poszczególnych składowych szczepionki.
W Polsce szczepienia przeciwko ND mogą być stosowane w celach interwencyjnych i profilaktycznych.
W immunoprofilaktyce stosuje sie szczepionki żywe (zawierające szczepy lentogeniczne i asymptomatyczne o ICPI do 0,4) i inaktywowane (zawierając szczepy wirusa ND o ICPI do 0,7).
SZCZEPIONKI ZYWE
LENTOGENICZNE- można podawać ptakom indywidualnie metoda eye drop lub poprzez zanurzenie dzioba, ale bardziej praktyczna jest metoda masowej aplikacji, na przykład w wodzie pitnej lub w oprysku (aerozolu). Szczepionka żywa 2h
MEZOGENICZNE- różnią sie w zależności od szczepu- można podawać z woda pitna, podczas gdy inne trzeba podawać śródskórnie w błonę skrzydłowa
-ptaki zakażone mezogenicznymi szczepami szczepionkowymi spełniają kryteria zawarte w definicji OIE dotyczące choroby Newcastle
SZCZEPIONKI INAKTYWOWANE
-znaczenie szczepionek inaktywowanych w zapobieganiu chorobie newcastela wyraźnie wzrosło po użyciu nowych adiuwantów na bazie olei mineralnych
Sa one głownie stosowane w rewakcynacji ( po wcześniejszym szczepieniu żywa szczepionka) przyszłych niosek stad hodowlanych i towarowych. Podane przed rozpoczęciem nieśności zabezpieczają je na cały okres produkcji nieśnej.
Produkowane obecnie szczepionki zawierają inaktywowany wirus ND zemulgowany z adiuwantem olejowym dają wysoka i długo utrzymująca sie odporność. Szczepionki inaktywowane podawane sa indywidualnie domięśniowo lub podskórnie.
SKUTECZNOSC SZCZEPIEN
A. zasadnicze znaczenie maja odpowiednia pora szczepienia i rodzaj zastosowanej szczepionki
B. przy opracowywaniu szczepień należy wziąć pod uwagę:
-sytuacje zdrowotna na danym obszarze
-sposób kontrolowania choroby
-dostępność szczepionek
-liczebność stada
-spodziewana długość życia stada
-odporność matczyna
-stosowanie innych szczepionek
-obecność innych mikroorganizmów
-dostępną sile robocza
-warunki klimatyczne
- wartość ekonomiczna szczepionki
Proponowane terminy immunizacji ptaków przeciwko ND
Kury kierunku nieśnego - stada reprodukcyjne, opcja standardowa
Termin szczepienia sposób podawania
1 dzien. życia spray wieloczsteczkowy-zywe
35 dzien. życia w wodzie do picia- żywe
8 tydzień życia w wodzie do picia- żywe
18-20 tydzień życia domięśniowo lub podskórnie- inaktywowane
Kury kierunku nieśnego- stada towarowe- opcja standardowa
Termin szczepienia sposób podania
1 dzien. życia spray wielocząsteczkowy
5 tydzień życia w wodzie do picia
12 tydzień życia w wodzie do picia
16 tydzień życia domięśniowo lub podskórnie
Brojlery kurze- opcja standardowa
Termin szczepienia sposób podania
1 dzien. życia spray wielocząsteczkowy
30 dzien. życia w wodzie do picia
7