1 TEMATa
STEROWANIE I REGULACJA
STEROWANIE: polega na przetwarzaniu informacji płynących z receptorów (proprioreceptorów) i ich przekazywanie do aparatu ruchu.
REGULACJA: jest to doskonalenie i korygowanie realizowanego programu dzięki stale napływającym nowym informacjom.
RUCHY DOWOLNE: są to takie ruchy, w których możliwa jest ingerencja świadomości w zakresie ich koncepcji. To wszystkie ruchy wykonywane przez mięśnie szkieletowe (poprzecznie-prążkowane), które kierowane są przez najwyższe piętra OUN (ośrodkowego układu nerwowego), niezależnie od stopnia automatyzacji tych ruchów.
RUCHY BALISTYCZNE: to ruchy bardzo szybkie jak np. cios w boksie.
KOORDYNACJA: to świadome kierowanie ruchami człowieka, a zależności koordynacyjne - to uwarunkowania tego procesu. Proces koordynacji przebiega w OUN i polega na odpowiednim dawkowaniu pracy poszczególnych mięśni w ścisłych zbieżnościach czasowo - przestrzennych. Przestrzennych ujęciu cybernetycznym jest to program ruchowy.
Na realizację każdego zadania ruchowego (wykonywanej czynności) składają się dwa komponenty:
A). KONCEPCYJNY - określający, jakie zadanie ma być wykonane z udziałem świadomości (program ruchowy). Związany jest z udziałem najwyższych pięter OUN korą kojarzeniową (asocjacyjną), korą mózgu, jądrami podkorowymi, móżdżkiem, zwojami podstawowymi i wzgórzem, które nadaje zabarwienie emocjonalne. Związany z planowaniem i zamierzeniem celu.
B). WYKONAWCZY - który polega na aktywizacji przez motoneurony odpowiednich grup mięśniowych. Układy cybernetyczne przy pomocy
, których odbywa się sterowanie, zbudowane są na zasadzie zamkniętego pierścienia, składającego się ze sprzężenia prostego i zwrotnego.
SPRZĘŻENIE PROSTE - służy do przekazywania sygnałów z OUN do układów obwodowych.
SPRZĘŻENIE ZWROTNE (ZŁOŻONE) - informuje OUN o przebiegu procesów na obwodzie (z receptorów do OUN), o przebiegu czynności ruchowej; umożliwia kontrolę i bieżące wnoszenie poprawek między ruchem wykonywanym a zamierzonym (informacje z środowiska zewnętrznego).
Duża złożoność ruchów dowolnych, zakładająca konieczność stałego wnoszenia poprawek sugeruje, iż regulacja czynności ruchowych odbywa się przy pomocy dwóch pierścieni kierujących:
Zewnętrzny - związany z mechanizmem zadającym, koncepcyjnym.
Wewnętrzny - związany z mechanizmem programującym, sterującym.
Sterowanie i regulowanie ma związek z przepływem informacji w zamkniętym pierścieniu.
PIERŚCIEŃ ZEWNĘTRZNY - składa się ze sprzężenia prostego i zewnętrznej pętli sprzężenia zwrotnego. Na sprzężenie proste zewnętrznego pierścienia składają się wyższe piętra mózgowia (mechanizm zadający - określenie koncepcyjnej części ruchu), znaczeniowa część programu (co robić?) oraz drogi zstępujące przekazujące informacje przez rdzeń kręgowy i płytki ruchowe do mięśni. Zewnętrzna pętla sprzężenia zwrotnego zaczyna się w receptorach zewnętrznych (eksteroreceptorach) i kończy się w mechanizmie porównującym zewnętrznego pierścienia sterującego, który kontroluje wykonanie koncepcyjnej części ruchu i wnosi odpowiednie poprawki przy pomocy informacji uzyskanej od eksteroreceptorów.
PIERŚCIEŃ WEWNĘTRZNY - składa się ze sprzężenia prostego i wewnętrznej pętli sprzężenia zwrotnego. Sprzężenie proste związane z mechanizmem programującym, składa się z niższych pięter mózgowia, dróg nerwowych zstępujących połączonych z rdzeniem kręgowym i dróg wstępujących połączonych z wyższymi piętrami mózgowia. Wewnętrzna pętla sprzężenia zwrotnego zaczyna się w receptorach wewnętrznych (proprioreceptorach obwodowych: mięśni, ścięgien i torebek stawowych); biegnie drogami dośrodkowymi i kończy się w mechanizmie porównującym wewnętrznego pierścienia sterującego.
W pierwszych fazach nawyku ruchowego ważny jest pierścień zewnętrzny, który kontroluje koncepcyjną część ruchu, a w automatyzacji nawyku ważny jest pierścień wewnętrzny, który koordynuje wykonawczą część ruchu.
Siedliskiem programu ruchowego jest kora ruchowa, z której bodźce kierowane są do efektorów drogą eferentną (zstępującą). Wzór programu przekazywany jest do móżdżku.
Wydzielanie obu tych pierścieni jest rzeczą umowną, istnieje, bowiem między nimi hierarchiczna zależność i wzajemne uzupełnianie się. Udział tych pierścieni w zadaniu nie jest jednakowy, np. w grach sportowych, sportach walki zaczyna się przewaga pierścienia zewnętrznego (ze względu na zmieniające się warunki), a w gimnastyce, pływaniu przeważają pierścienie wewnętrzne (w chwili trwania ruchu ćwiczący nie zastanawia się nad jego przebiegiem). Funkcje takich pierścieni pozwalają określić udział świadomości w procesie sterowania i regulacji. Świadomie można dokonać określonego wariantu ruchu, natomiast doskonalenie następuje przez wielokrotne powtarzanie ruchu w różnych sytuacjach.
Automatyzacja nawyku ruchowego, czyli doskonalenie techniki zawodnika sprowadza się do wypracowania odpowiednich programów ruchowych, koniecznych do funkcjonowania mechanizmów porównujących. Osiągnąć to można przez prawidłowe opanowanie nawyku pozwalające na wypracowanie odpowiednich połączeń, albo przez wykorzystanie innych nawyków, które mogą być zastosowane przy tworzeniu nowych połączeń. W obu przypadkach konieczne jest wielokrotne prawidłowe powtarzanie danego ruchu pod kontrolą zewnętrznego pierścienia sterującego.
C.N.O-to mózgowie (śródmózgowie, módzek, kresomózgowie, i rdzeń przedłużony) i rdzeń kręgowy złożony z 31 par nerwów rdzeniowych
2 TEMAT
KOORDYNACJA- umiejętność władanie własnym ciałem, zdolność psychiczno motoryczna kora określa gotowość do wykonania precyzyjnego i złożonego pod względem koordynacyjnym aktu ruchowego 3 poziomy koordynacji- A) zdolność do sterowania i regulacji prostych czynności ruchowych w warunkach standardowych bez ograniczenia czasowego B) zdolność do sterownia i regulacji przestrzennej prostych i znanych czynności ruchowych realizowanych w krótkim czasie w standardowych lub zmiennych warunkach np.: pchniecie kula C) zdolność do wykonania szybkich ruchów i dostosowania się do danej sytuacji np: skok o tyczce D)- dokładność prostych czynności w zmiennych warunkach np.: narciarstwo zjazdowe ZALEZY OD- sprawności procesów sterownia i regulacji, sprawności procesów psychicznych, oraz sprawności procesów informacyjnych, wieku, treningu, pory dnia ROWNOWAGA- zdolność do osiągnięcia spionizowanej postawy ciała w warunkach statycznych i jej odzyskania w warunkach dynamicznych ROW.STAŁA- punkt podparcia stały np: stanie na RR RÓW.DYNAMICZNA- przemieszczanie się ciał np. podczas przerzutu bokiem ZALEZY OD- wieku, płci, położenie OSC, proporcji ciała, czynników neurofizjologicznych C.N.O- to mózgowie (śródmózgowie, módzek, kresomózgowie, i rdzeń przedłużony) i rdzeń kręgowy złożony z 31 par nerwów rdzeniowych O.U.N.- nerwy rdzeniowe 31par i nerwy mózgowe 12 par Somatyczny- praca mm szkieletowych Wegetatywny- niezależny od naszej woli dzieli się na WSPOÓŁCZULNY- pobudza wszystkie ukł. za wyjątkiem ukł. Pokarmowego PRZYWSPÓŁCZULNY- hamuje prace wszystkich ukł. oprócz ukł. pokarmowego powoduje spadek metabolizmu
UCZENIE SIĘ I NAUCZANIE TECHNIKI SPORTOWEJ.
UCZENIE SIĘ - to proces w wyniku którego, na skutek indywidualnych doświadczeń u jednostki, zachodzą względnie trwałe zmiany w zachowaniu.
W związku z rodzajem motywacji i nastawienia wyodrębnia się:
UCZENIE SIĘ ZAMIERZONE - czyli umyślne; ukierunkowane na zdobywanie wiedzy, umiejętności, sprawności.
UCZENIE SIĘ NIEZAMIERZONE - czyli mimowolne, uboczne.
Proces uczenia się jest związany z zapamiętywaniem informacji, przyswajanie nowych czynności przez sam podmiot, które nie zawsze dają pozytywne skutki. Uczymy się poprzez ciekawość, która jest procesem automatycznym. Wskutek uczenia się opanowany zostaje cały system wiadomości, umiejętności, nawyków, przyzwyczajeń i przekonań. Czynnikiem decydującym o procesie uczenia się jest chęć (chęć poznawania, chęć wyjaśniania zjawisk itp.). Uczenie rozpatruje się najczęściej jako proces wymiany informacji między człowiekiem a środowiskiem, a efektem działania tej informacji jest sprawniejsze działanie. Pojęcie informacji należy rozumieć jako zbiór wiadomości rozpraszających niepewność, które stanowią nowość dla uczącego się. Uczenie zaś nie można traktować w sposób mechaniczny, gdyż zawsze towarzyszą mu procesy intelektualne. W przypadku uczenia się najważniejsze jest kojarzenie.
3 TEMAT
UCZENIE SIĘ (WG GALLOWAYA)- to względnie trwałe zmiany w tendencji do zachowania w pewien sposób, które są wynikiem ćwiczenia połączonego ze wzmocnieniem.
Poziomy złożoności uczenia się:
1.Proste uczenie się łańcuchów słownych lub ruchowych; np. nauczanie kozłowania.
2.Uczenie się rozróżniania (bardziej złożone); rozpoznawanie istotnych różnic; np. nauczanie pływania żabką i kraulem.
3.Uczenie się pojęć i reguł - nauczanie czynności słowami i uogólnianie; np. jak zachować się w wodzie.
4.Uczenie się ogólnych reguł zachowania następuje przez rozwiązanie problemów (proces najbardziej złożony).
UCZENIE SIĘ (WG ANDERSENA) - jest procesem, przez który na skutek doświadczeń zachodzą względnie trwałe zmiany w potencjale zachowaniowym.
NAUCZANIE - to kierowanie procesem uczenia się oddziaływując na podmiot (ucznia).
Nauczanie ma na celu wspomaganie naturalnych zainteresowań ucznia, jego dążeń do poszukiwania wiedzy oraz doskonalenia umiejętności. Jest procesem możliwym pod warunkiem, że oba podmioty w nim uczestniczące - nauczyciel i uczeń (uczniowie), w równym stopniu zainteresowani są osiągnięciem wyznaczonych wzajemnie zadań programowych. Nauczanie odbywa się przez osobę wspomagającą proces uczenia się. Rolą nauczyciela jest organizowanie procesu uczenia się innych, kształtowanie warunków wzmocnienia, rozbudzenie chęci u ucznia oraz organizowanie aktywności ucznia z myślą o przyswojeniu przez niego określonych wiadomości i umiejętności. Jednakże nauczyciel nie zawsze jest jedynym źródłem informacji.
Współcześnie w pedagogice podkreśla się, że nauczanie to nauczanie uczenia się.
Nauczanie i uczenie się są pojęciami ściśle ze sobą związanymi. Nie można mówić o nauczaniu bez uczenia się, natomiast można się uczyć bez nauczania.
UCZENIE SIĘ MOTORYCZNE - dotyczy zmian dokonujących się w sferze motorycznej człowieka. Najbardziej elementarną formą uczenia się czynności motorycznych jest uczenie się ruchów (odruchów). Bardziej złożonych ruchów człowiek uczy się jako łączenie prostego bodźca z reakcją, bądź też w bardziej skomplikowany sposób jako wzmocnienie reakcji. Istnieje kilka modeli uczenia się.
Z pu móżdżek, jądra kresomózgowia, kora mózgowa - okolice płata czołowego i skroniowego).
MECHANIZMY ZAPAMIĘTYWANIA NIE SĄ ZBADANE (HIPOTEZY):
1.Zapamiętywanie wiąże się z krążeniem impulsów i powstawaniem zmian strukturalnych w łańcuchach neuronalnych.
2.Stwierdzenie ogromnych zdolności do zmian strukturalnych i czynnościowych w pojedynczych synapsach.
3.Zwiększone wydzielanie neurotransmiterów (wzrasta ich stężenie) oraz powstawanie w neuronie postsynaptycznym długotrwałego wzmocnienia.
4.Wykazanie zmian w syntezie DNA i RNA.
5.Zaobserwowano tworzenie się nowych połączeń synaptycznych.
6.Zapamiętywanie to jeden z procesów pamięci, polegający na gromadzeniu doświadczenia osobniczego. Może mieć charakter niezamierzony (mimowolny), kiedy zachodzi bez zamiaru zapamiętania określonego materiału, lub może być wynikiem działania zamierzonego i świadomego.
MODEL MOTORYCZNEGO UCZENIA SIĘ WG. CZABAŃSKIEGO
wyróżniamy trzy systemy które odgrywaj ważna role w procesie uczenia się A)- aktywacyjno- emocjonalny jest najważniejszy ponieważ już w pierwszych etapach życia dziecko podchodzi do nich emocjonalnie które zabarwiają się na +lub - , niektóre emocja łatwo przepuszczają informacje a inne hamują bądź nie dopuszczają do ich rejestracji w świadomości uczenia się B) projektując decydujące- projektowanie i podejmowanie decyzji C) motoryczny wraz z regulacja referenta- rozumiemy to regulacje i kontrole siły mm a prze egzaferencje kontrolna i regulacje umysłowego projektowi tak aby dostosować go do oporów zewnętrznych np. pływanie w pław