K R I O T E R A P I A

1. Krioterapia - zabieg polega na obniżaniu temperatury tkanek. W zależności od rodzaju zastosowanej metody oziębienie zachodzi drogą przewodzenia lub przenoszenia energii cieplnej tkanek do użytego w danej metodzie środowiska oziębiającego o odpowiednio niskiej temperaturze.

Zabiegi lecznicze z wykorzystaniem niskich temperatur dzielimy na:

1. Miejscowe - obniżenie temperatury skóry i tkanek podskórnych w określonym miejscu zabiegowym

2. Ogólne - oziębienie całego organizmu ze wszystkimi następstwami fizjologicznymi tego oziębienia

Intensywność zabiegów zależy od:

• Temperatury

• Przyjętego w danej metodzie sposobu oziębiania powierzchni ciała

• Od czasu wykonywania zabiegu

Niskie temperatury wykorzystuje się również w zabiegach kriochirurgicznych, które polegają na kontrolowanym zamrożeniu do nieodwracalnego uszkodzenia patologicznie zmienionych tkanek (np.: brodawki)

2. Wpływ zimna na organizm:

• Nasilenie odczynów i ich charakter zależą od różnicy między temperaturą ciała, a temperaturą stosowanego zimnego bodźca. Dlatego reakcje organizmu na skrajnie niskie temperatury wykazują określoną specyfikę wykorzystywaną w leczeniu zimnem.

• Obniżanie temperatury otoczenia do wartości niższych od obojętnego punktu cieplnego skóry powodują uruchomienie adaptacyjnych mechanizmów regulacji temperatury (mechanizm termoregulacji). Następuje Skórcz naczyń krwionośnych skóry i tkanek podskórnych co zmniejsza przepływ krwi i ogranicza w ten sposób oddawanie ciepła otoczeniu. Jest to reakcja odruchowa będąca następstwem pobudzenia receptorów zimna w skórze. Nasilenie tej zmiany zależy zarówno od temperatury oraz od szybkości obniżania temperatury w czasie. Nasilenie zmian może być również kształtowane przez temperaturę wnętrza ciała (np.: klatka piersiowa) czy jego część rdzenną.

• Reakcje naczyniowo - ruchowe są najsilniej wyrażone obrębie kkd i kkg. Skórcz naczyń skóry i tkanki podskórnej przemieszcza krew do głębiej położonych tkanek kończyn, zwiększając przepływ krwi przez Duże tętnice i żyły. W ten sposób ciepło niesione jest z prądem krwi nie dociera do naczyń powierzchniowych co stanowi mechanizm obronny przed utratą ciepła.

• Reakcje naczyniowo ruchowe są wyjątkowo słabe w skórze głowy np. w temperaturze 4⁰C utrata ciepła przez głowę wynosi aż 40% całkowitej ilości ciepła z organizmu.

• Zachodzący pod wpływem ciepła Skórcz naczyń powierzchniowych tkanek organizmu powoduje zwiększenie oporu naczyniowego na obwodzie (w tk. obwodowych). Następstwem tego jest podwyższenie ciśnienia skurczowego krwi i obciążeniu serca pracą zwiększającą zapotrzebowanie na tlen. Ciśnienie się zwiększa natomiast tętno maleje. Zmiany zachodzące pod wpływem zimna w organizmie nie maja większego znaczenia u ludzi zdrowych.

• Zimne zabiegi powodują również zwolnienie i pogłębienie oddechu, wzmożenie czynności wydzielniczej nerek oraz zmniejszenie lub zahamowanie wydzielania potu.

3. Rodzaje zabiegów zimno leczniczych

1. Miejscowe

• Ciekły chlorek azotu - spray oziębiajacy stosowany do znieczulenia w drobnych zabiegach chirurgicznych. Dziala przeciwbólowo w urazach sportowych: skręcenia, zwichnięcia bez przerwania ciągłości skóry. Nie stosujemy w okolice oczu.

• Zimne oklady lub zawijania - używa się oziębionych materiałów lub gumowych woreczków wypełnionych żelem. Oziębione w zamrażarkach do temperatury max -20⁰ są bardzo łatwie w użyciu. Można stosować okłady solankowe.

• Przy użyciu zimnego powietrza - urządzenie wykorzystuje sprężone powietrze i przez specjalną dyszę, która oziębia powietrze od 100 do 180⁰C wykonuję się zabieg ruchami okrężnymi aby nie doprowadzić do odmrożenia.

Przy zabiegach na stawy zaleca się wykonywanie w trakcie ruchów czynnych a po zakończeniu intensywne ćwiczenia fizyczne.

Zabieg w zależności od wskazań trwa od 1 do 3 minut i może być powtarzany nawet 3 razy dziennie.

4. Wskazania:

- zmniejszenie napięcia mięśniowego.

- choroby narządu ruchu,

- Stany po urazach - zwichnieciach skręceniach (do 5 dnia)

- obrzęki po złamaniu kości

- ostre stany zapalne,

- choroby kości np. RZS ZZSK,

- dna moczanowa.

- choroby układu nerwowego - nerwobóle, rwa kulszowa, rwa ramienna.

Przeciwwskazania:

- nadwrażliwość na zimno,

- choroby w których zimno jest czynnikiem wywołującym,

- zapalenie nerek i pęcherza,

- odmrożenia.

2. Zimne zabiegi ogólne:

Celem zabiegu jest obniżenie temperatury organizmu - hipotermia. Można okładać całe ciało, owijać lub stosować zimną kąpiel.

Obecnie stosuje się tzw komory hiperbaryczne w których oziębia się całe ciało z wyjątkiem głowy poprzez zimne powietrze. Pacjent pozostaje w obłoku przez 1-4 minut.

Zabieg jest bardzo skuteczny w leczeniu przewlekłych zapaleń stawów, stanach bólowych i raz gdy konieczne jest zwiększenie ruchomości stawów

---