Przyrostki rzeczowników deklinacji I i II
Przyrostek -algia oznacza ból w określonym miejscu, np.:
ceph-algia ból głowy
gastr-algia ból żołądka
neur-algia nerwoból
nephr-algia nerkoból
ost-algia ból kości
my-algia ból mięśni
nost-algia ból (tęsknota) za ojczyzną
Przyrostek -graphia oznacza wykres, zapis, opis, np.:
electrocardio-graphia rejestrowanie prądów czynnościowych serca
electroencephalo-graphia rejestrowanie prądów czynnościowych mózgu
cosmo-graphia opis świata
hydro-graphia opis wód
Przyrostki -ia, -antia, -entia oznaczają właściwości lub pojęcia oderwane, np.:
audac-ia odwaga
memor-ia pamięć
const-antia stałość
subst-antia istota
adulesc-entia młodość
sapi-entia mądrość
Przyrostek -ina tworzy rzeczowniki oznaczające zajęcie, sztukę, miejsce, zajęcia lub rzeczowniki konkretne, np.:
discipl-ina nauczanie, nauka
medic-ina sztuka lekarska
offic-ina apteka, warsztat
Przyrostek -logia określa naukę, np.:
anaesthesio-logia nauka o znieczulaniu
neuro-logia nauka o układzie nerwowym
parasito-logia nauka o pasożytach i ich roli w przyrodzie
Przyrostek -scopia oznacza badania narządów za pomocą wziernikowania, np.:
broncho-scopia badanie oskrzeli za pomocą wziernikowania
laryngo-scopia badanie krtani za pomocą laryngoskopu
Przyrostek -tomia określa rozczłonkowanie, rozkrojenie, cięcie, np.:
auto-nomia samoistne rozczłonkowanie
laparo-tomia otwarcie (cięcie) jamy brzusznej
tracheo-tomia przecięcie tchawicy
myo-tomia przecięcie mięśni
Przyrostki -tura, -sura oznaczają czynność lub skutek czynności (pochodzą od czasowników), np.:
frac-tura złamanie od frango 3
mix-tura mieszanka od misceo 2
men-sura miara, naczynie pomiarowe od metior
Przyrostek -arius oznacza zajęcie wykonywane lub stan społeczny, np.:
vulner-arius chirurg
contr-arius przeciwnik
antiqu-arius zajmujący się starożytnością
Przyrostek -ismus oznacza chorobę lub zatrucie, np.:
rheumat-ismus gościec
botul-ismus zatrucie jadem kiełbasianym
ichthy-ismus zatrucie jadem rybim
Przyrostki -olus, -ola, -olum i -ulus, -ula, -ulum określają rzeczowniki zdrobniałe, np.:
alvus pęcherz alve-olus pęcherzyk
fovea dołek fove-ola dołeczek
arteria tętnica arteri-ola tętniczka
ductus przewód duct-ulus przewodzik
vena żyła ven-ula żyłka
tuber guz tuberc-ulum guzek
Przyrostek -ium tworzy wyrazy oznaczające środki lecznicze, rzeczowniki konkretne, np.:
Kal-ium potas
suppositor-ium czopek
brach-ium ramię
millen-ium tysiąclecie
Przyrostek -mentum tworzy rzeczowniki oznaczające środek lub wytwór, np.:
medica-mentum lek, środek leczniczy
ali-mentum pokarm
instru-mentum narzędzie
Przyrostki określające przyrządy:
-graphum zapisujący wyniki badań
-metrum do pomiarów
np.: electrocardio-graphum elektrokardiograf
thermo-metrum termometr
Przyrostki przymiotników deklinacji I i II
Przyrostek -eus tworzy przymiotniki określające materiał lub kształt przedmiotu, np.:
argent-eus srebrny
vitr-eus szklany
scaphoideus łódeczkowaty
Przyrostek -icus oznacza przynależność do pewnego działu nauki, np.:
chirurg-icus chirurgiczny
botan-icus botaniczny
chim-icus chemiczny
electron-icus elektroniczny
mechan-icus mechaniczny
Przyrostek -idus oznacza trwałą właściwość przedmiotu, np.:
inval-idus słaby
limp-idus przezroczysty, jasny
tep-idus ciepły
turb-idus mętny
Przyrostki -atus, -osus, -lentus nadają przymiotnikom cechę obfitości, np.:
aqu-osus wodnisty
ole-osus oleisty
ulcer-osus owrzodzony
radi-atus promienisty
stri-atus prążkowany
puru-lentus ropny
Przyrostki rzeczowników deklinacji III
Przyrostek -itis oznacza stan zapalny, np.:
pancreat-itis zapalenie trzustki
arthr-itis zapalenie stawów
bronch-itis zapalenie oskrzeli
cox-itis zapalenie stawu biodrowego
gingiv-itis zapalenie dziąseł
appendic-itis zapalenie wyrostka robaczkowego
paranephr-itis zapalenie przynerkowe
thyreoid-itis zapalenie tarczycy
col-itis zapalenie okrężnicy
Przyrostek -or tworzy rzeczowniki oznaczające stan (fizyczny lub duchowy), np.:
cal-or ciepło, żar, gorączka
tum-or obrzęk, guz
dol-or ból, cierpienie
vig-or zapał, świeżość
Przyrostek -osis określa proces lub stan chorobowy, np.:
neur-osis nerwica
necr-osis martwica
scler-osis stwardnienie
tubercul-osis gruźlica
Przyrostki -tio, -sio tworzą rzeczowniki rodzaju żeńskiego, wyrażające czynność; rzeczowniki te pochodzą od czasowników, np.:
contu-sio potłuczenie, gniecenie od contundo 3
divi-sio dzielenie od divido 3
exhiberna-tio oziębienie od exhiberno 1
inhala-tio wdychanie od inhalo 1
Przyrostki -tas, -tudo oznaczają jakość, właściwość, stan, np.:
debili-tas ułomność, kalectwo
hypersensibili-tas medicamentosa uczulenie na leki
aegri-tudo choroba, dolegliwość
amari-tudo gorycz
Przyrostki -sor, -tor tworzą rzeczowniki o specjalnym zakresie działania, np.:
scrip-tor pisarz
sculp-tor rzeźbiarz
exten-sor musculus mięsień prostownik
depres-sor musculus mięsień obniżacz
Przyrostek -oma oznacza nowotwór, guz, narośl, np.:
aden-oma gruczolak
myel-oma szpiczak
granul-oma ziarniniak
Przyrostki przymiotników deklinacji III
Przyrostki -is, -alis, -aris oznaczają cechę przedmiotów lub ich przynależność, np.:
dulc-is słodki
fort-is mocny
cost-alis żebrowy
later-alis boczny
ventr-alis brzuszny
articul-aris stawowy
alveol-aris pęcherzykowy
muscul-aris mięśniowy
Przyrostki -ilis, -bilis tworzą przymiotniki oznaczające możliwość, podatność, nadawanie się do czegoś, np.:
frag-ilis łamliwy
doc-ilis pojętny
inut-ilis nieprzydatny
sana-bilis uleczalny
insana-bilis nieuleczalny
sta-bilis stały, stanowczy
vegeta-bilis roślinny
Przyrostek -formis wyraża podobieństwo do czegoś, np.:
cruci-formis krzyżowaty
cunei-formis klinowaty
ensi-formis mieczykowaty
pisi-formis grochowaty
Przyrostki rzeczowników deklinacji IV
Przyrostki -sus, -tus tworzą rzeczowniki oznaczające czynność, odczuwanie, stan, np.:
abu-sus nadużycie
ac-tus ruch, poruszanie
adi-tus dostęp, wejście
posi-tus stanowisko, położenie
tac-tus dotknięcie, czucie
Przyrostki rzeczowników deklinacji V
Przyrostki -ies, -ities, np.:
mater-ies materia, substancja, surowiec
pernic-ies zguba, upadek
superfic-ies powierzchnia
dur-ities twardość