1. Rodzaje badań ze względu na zakres dzielą się na:
a) terenowe i laboratoryjne
b) terenowe i monograficzne
c) indywidualne i grupowe
2. Badania pilotażowe służą:
a) ustaleniu próby badawczej
b) weryfikacji hipotez
c) wyeliminowaniu pytań drażliwych
3. Metody badań społecznych to:
a) sondaż, ankieta, monografia, studium indywidualnych przypadków
b) sondaż, monografia, studium indywidualnych przypadków
c) sondaż, monografia, studium indywidualnych przypadków, ankieta
4. Podstawowa funkcja teorii naukowych:
a) opisowa i wyjaśniająca
b) eksplanacyjna, dekstyptywna, prognostyczna, praktyczna
c) prognostyczna, praktyczna, pragmatyczna
d) dekstyptywna, opisowa, wyjaśniająca, eksplanacyjna
5. Podstawowe perspektywy oglądu badań społecznych to:
a) statyczna i procesualna
b) rozumiejąca i empatyczna
c) rozumiejąca i obserwacyjna
d) działaniowa i obserwacyjna
6. Technika badawcza to:
a) kompleks metod zbierania i porządkowania materiału badawczego
b) instrukcja postępowania dla danej metody badawczej
c) wzór czynności dla realizacji poszczególnych zadań badawczych
d) całość czynności podjętych w ramach jednego problemu badawczego
7. Semantyczna analiza poznania to:
a) epistemologia semantyczna
b) semantyka epistemologiczna
c) żadna odpowiedź nie jest prawidłowa
8. W wyjaśnieniu nie kompletnym brakuje:
a) zdań ogólnych
b) zdań jednostkowych
c) obie odpowiedzi są niepoprawne
9. Zachowania para językowe to:
a) gesty mimiką
b) treściowa i strukturalna strona języka
c) formalna strona języka
10. Zdaniem Ajdukiewicza:
a) to język wyznacza posługiwanie się wyrażeniami
b) to znaczenie wyraża reguły posługiwania się językiem
c) obie odpowiedzi są prawidłowe
11. Poziomy teorii to:
a) systemy klasyfikacyjne ad hoc, taksonomie, struktury pojęciowe i teoretyczne
b) systemy ad hoc, taksonomie
c) obie odpowiedzi są nieprawidłowe ?
12. Wiedza DOXA to określenie:
a) wiedzy naukowej
b) wiedzy przypadkowej, zmysłowej, omylnej, niepewnej
c) wiedzy deskryptywnej o świecie, ludziach, miejscach, zdarzeniach, relacjach
d) wiedzy apriorycznej
13. Popper zwraca uwagę iż główny problem indukcjonistów to:
a) warunki i kryteria wnioskowania indukcyjnego
b) moc wyjaśniająca metody hipotetyczno- dedukcyjnej
c) kanony przejścia od analizy dedukcyjnej do indukcyjnej
d) żadna odpowiedź nie jest prawidłowa
14. “ Odkrycia poszczególnych badaczy sumują się w coraz bardziej spójny opisowy i teoretyczny obraz danej sfery zjawisk. Istnieje ciągłość pracy następujących po sobie uczonych poprzez kontynuacje działalności poprzedników bądź poprzez obalenie ich twierdzeń” - opis ten dotyczy:
a) intersubiektywności
b) komunikacyjności
c) funkcjonalności
d) kumulatywności
15. “Celem nauk społecznych jest rozpoznanie ukrytych ale realnie istniejących form przymusu i zniewolenia społecznego. Nauka służy celom praktycznym. Świadomie staje po stronie krzywdzonych warstw społecznych”. Takie rozumienie celów nauki prezentuje:
a) A. Comte
b) J. Habermas
c) S. Nowak
d) W. Dilthey
16. Nauka i jej wytwory są poddawane kontroli o charakterze:
a) instytucjonalnym ( np.. Rade Główną polskiej Akademii Nauk)
b) intersubiektywnym ( np. kompetencji specjalistów danej dziedziny)
c) społecznym (np. praktyczne stosowanie tych wytworów)
d) nie podlegają żadnej kontroli
17. Dokonywany przez uczonego wybór danego paradygmatu zależy od:
a) konsekwencji logicznych wywodu przeprowadzanego w oparciu o obiektywne
kryteria
b) logiczną wyższość danego paradygmatu nad pozostałymi
c) wielkość próby reprezentacyjnej
d) subiektywnych kryteriów uczonego
18. “ To nie metodologie reguluje przebieg procesów poznawczych, ale odwrotnie uznane i powszechnie akceptowane osiągnięcia naukowe stają się podstawową jednostką metodologiczną, która dostarcza uprawnień zasadom i metodom, które w praktyce badawczej okazały się poznawczo owocne”. Jest to stanowisko:
a) A. Comte
b) T. A. Khuna
c) M. Webera
d) P. Feyerabend'a
19. “ Badacz społeczny ujmuje każdy badany przez siebie fakt empiryczny z tym co nazwaliśmy współczynnikiem humanistycznym, taj jak fakt ten jawi się jednostką ludzkim, które go doświadczają i używają”. Autorem tego zdania jest:
a) M. Weber
b) W. Dilthey c) A. Schulz d) F. Znaniecki
20. Procedura sprawdzania relacji pomiędzy zmiennymi jako sposób uzasadniania prawidłowości i formułowania praw nosi nazwę:
a) diagnozy
b) weryfikacji
c) racjonalizacji
d) korelacji
21. Powszechnie uznawane osiągnięcia naukowe, które w pewnym czasie dostarczają społeczności uczonych modelowych problemów i rozwiązań. Jest to definicja:
a) paradygmatu
b) nauki
c) teorii
d) wiedzy
22. “Fuzja horyzontów” to standard obiektywizmu dla badań:
a) pozytywistycznych
b) hermeneutycznych
c) standaryzacyjnych
d) wszystkie odpowiedzi są nieprawidłowe
23. Pojęcie teoretyczne M. Webera służące do porządkowania zjawisk obserwowanych oraz wyjaśniania zjawisk jako model eksplanacyjny to:
a) typ idealny
b) wyjaśnienie rozumiejące
c) rozumienie empatyczne
d) koło hermeneutyczne
24. Proces badania przypominający styl dialogu, w którym pytania są zadawane światu dostarczają odpowiedzi pozwalających zbadać kolejne pytania to koncepcja:
a) badań z tzw. współczynnikiem humanistycznym
b) badań triangulacyjnych
c) badań z tzw. kołem hermeneutycznym
d) badań trajektorii
25. Aksjologiczne zaangażowanie charakteryzuje badania w paradygmacie:
a) pozytywistycznym
b) interpretatywnym
c) krytycznym
d) wszystkie odpowiedzi są nieprawidłowe
26. Triangulacja teoretyczna to pojęcie które określa:
a) prowadzenie badań z perspektywy kilku odmiennych teorii
b) konstruowanie konkurencyjnych teorii wyjaśniających
c) teoretyczne uzasadnienie strategii badawczych
d) żadna odpowiedź nie jest prawidłowa
27. Przedmiot badań humanistycznych ( jakościowych) nie pojawia przed badaczem jako całkowicie otwarty, musi być zawsze odtwarzany poprzez:
a) wyjaśnienie i falsyfikację
b) interpretację
c) triangulację
d) deskrypcję faktów społecznych
28. Metodologia rozumiana jako nauka normatywna:
a) przedstawia zasadność stosowania danych reguł metodologicznych
b) twory normy dla standaryzacji testów IQ
c) normalizuje i aktualizuje wiedzę naukową
d) zajmuje się normami moralnymi w badaniach społecznych
29. Refleksja, sceptycyzm, ironia to postawa charakterystyczna dla:
a) skoncentrowanego na wyjaśnianiu zjawisk
b) skoncentrowanego na rozumieniu osób badanych
c) skoncentrowanego na odkrywaniu znaczeń
d) skoncentrowanego na procesie pisania tekstu
30. Gotowy schemat klasyfikacji danych jest niezbędny dla:
a) badań jakościowych
b) badań ilościowych
c) badań komplementarnych
d) wszystkie odpowiedzi są prawidłowe
31. Rozróżnienie pomiędzy kontekstem naukowego odkrycia, a kontekstem naukowego uzasadnienia:
a) jest Hemplowskim “dylematem teoretyki”
b) jest paradygmatycznym przejściem od wierności naturze do wierności
kulturze
c) jest Popperowskim światem nauki ( wolnym od wartości) i światem
metafizyki
d) jest społecznym i naukowym kontekstem badań empirycznych
32. Metodologia rozumiana jako nauka opisowa zajmuje się:
a) opisem rzeczywistości za pomocą hipotez
b) opisem metod badawczych danej nauki
c) tworzeniem opisowych procedur badawczych
d) opisem i weryfikacją dorobku naukowego
33. Pytania rozstrzygnięcia:
a) rozstrzygają o najistotniejszych problemach badawczych
b) są podstawą do rozstrzygnięć jedynie para- naukowych
c) dają możliwość odpowiedzi tak lub nie
d) rozstrzygają o prawdomówności respondenta
34. Po etapie rewolucji w nauce wg. Khuna następuje etap:
a) nauki normalnej
b) pra- nauki
c) kryzysu
d) żadna odpowiedź nie jest prawidłowa
35. Ze względu na cel wyróżniamy badania:
a) terenowe, monograficzne
b) weryfikacyjne, diagnostyczne i teoretyczne
c) teoretyczne i praktyczne
d) ilościowe i jakościowe
36. Twierdzenia tautologiczne to te które:
a) podają ile jest A, które są zarazem B
b) są prawdziwe dla wszystkich przypadków ze względu na budowę
c) są prawdziwe tylko dla pewnej klasy przypadków
d) naruszają prawa logiczne
37. Koncepcja badawcza obejmuje ustalenia dotyczące:
a) celu, faz i wyników badań
b) samego projektu badan
c) projektu, planu i ograniczeń badawczych
d) szans poznawczych dla danych technik badawczych
38. Metoda badań to:
a) szczegółowy przepis dla jednej techniki badawczej
b) sposoby weryfikacji danych empirycznych
c) zestaw kluczy- testów
d) kompleks technik stosowanych w danym badaniu
39. Zasadnicza różnica pomiędzy nauką a techniką polega na:
a) odmiennych rolach
b) odmiennych aparatach pojęciowych
d) odmiennych problemów zainteresowań
d) odmiennych możliwościach
40. Prace koncepcyjne:
a) skupiają się na precyzowaniu pojęć naukowych
b) odnoszą się do koncepcyjnej strony metodologii nauk
c) ograniczają się do wstępnych kroków przed badaniami
d) realizują ostateczną koncepcję badań
41. Typy idealne wg. Webera:
a) powinny odzwierciedlać sensy i znaczenia pojęć gatunkowych
b) powinny hierarchizować obiekty rzeczywistości społecznej
c) nie powinny być traktowane jako stałe istoty rzeczy
d) nie wskazują jak może być lecz jak powinno być
42. Podstawowym mechanizmem rozumienia jest:
a) wyobraźnia
b) myślenie intuicyjne
c) łączenie wiedzy z doświadczeniem
d) wczuwanie się
43. Naczelne pytanie poznawcze interakcjonizmu symbolicznego
to:
a) czy interakcje społeczne mają charakter symboliczny?
b) dlaczego osobowość jest niezależna od społeczeństwa?
c) dlaczego społeczeństwo nie może oddziaływać na kształtowanie
się osobowości?
d) jak przebiegają interakcje społeczne między jednostką a społeczeństwem?
44. Przedmioty materialne:
a) nie interesują socjologii humanistycznej bo zajmuje się ona sferą świadomości a nie materii
b) interesują socjologię humanistyczną jedynie jako korelaty zjawisk
świadomościowych
c) interesują socjologię humanistyczną jako podstawa rozumienia ludzkich
zachowań
d) nie interesują socjologii humanistycznej bo nie są korelatami rozumienia
stanów świadomościowych
45. Uporządkuj kolejność etapów pracy naukowej:
4 a) ustalenie metod badawczych
2 b) krytyczna analiza literatury
1 c) uzasadnienie problemu
3 d) przedstawienie twierdzeń i hipotez
5 e) badania
7 f) krytyczne ustosunkowanie się do własnych badań
6 g) opracowanie wyników badań
46. Schemat zaszło zdarzenie A. B na pewno spowoduje zdarzenie Z dlatego zaszło Z przedstawia model:
a) wyjaśniania statystycznego
b) wyjaśniania genetycznego
c) wyjaśniania teologicznego
d) wyjaśniania niekompletnego
47. Czym jest proces poznania kolejno wg Khuna (1) i Hegla (2)
a) 1- odkrywaniem obiektywnym przedmiotów, 2- konstruowaniem
przedmiotów
b) 1- konstruowaniem przedmiotu poznania, 2- odkrywaniem obiektywnych
przedmiotów
c) 1- kreowaniem przedmiotu poznania, 2- odkrywaniem obiektywnych
przedmiotów
d) 1- stwarzaniem obiektywnych przedmiotów, 2- kreowaniem przedmiotu
poznania
48. Uporządkuj składowe procesu badawczego:
1 a) uzasadnienie problemu badawczego
2 b) krytyczna analiza literatury
3 c) przygotowanie narzędzi badawczych
5 d) interpretacja wyników
4 e) badania
6 f) krytyczne ustosunkowanie się do wyników
49. Pomiar to technika:
a) zbierania danych jakościowych
b) zbierania danych ilościowych
c) analizy zebranych badań
50. Technika badawcza to:
a) całość czynności podjętych w ramach jednego problemu badawczego
b) wzór czynności dla realizacji poszczególnych zadań badawczych
c) obie odpowiedzi są nieprawidłowe
51. Kodowanie jest to:
a) przyporządkowanie zebranych danych do kategorii
b) tłumaczenie języka potocznego na język naukowy
c) obie odpowiedzi są poprawne
52. Badania ze względu na zakres dzielimy na:
a) terenowe i laboratoryjne
b) terenowe i monograficzne
c) grupowe i indywidualne ?
53. Metodologia jest wiedzą o naukowych Poznaniach rzeczywistości. Powyższa definicja pojęcia “metodologia” jest składową metodologicznej doktryny:
a) pozytywizmu
b) orientacji humanistycznej
c) orientacji krytycznej
54. Twórcą rewolucyjnej koncepcji rozwoju nauki jest:
a) K. Popper
b) S. Toulmin
c) T. Khun
d) L. Wittgenstein
55. Twórcą koncepcji badań triangulacyjnych jest:
a) M. Hammmersley
b) R. Usher
c) N. Derizin
d) H.G Gadarner
56. Weryfikacja i falsyfikacja - wymienione procedury nie mają zastosowania w naukach społecznych ponieważ:
a) są one zbyt skomplikowane technicznie
b) nauki społeczne nie dążą do uzyskania wiedzy ścisłej
c) nauki społeczne nie dysponują ogólnymi prawami nauki
57. Do empirycznego testowania wiedzy naukowej badacze społeczni mogą wykorzystać:
a) konfirmację
b) dedukcję
c) dyskonfirmację
d) aproksymację
58. Badania etnograficzne można określić również jako:
a) badania materialistyczne
b) badania weryfikacyjne
c) badania systemowe
d) badania podstawowe
59. Połącz w pary wpisując odpowiednie litery przy nazwiskach:
a) metoda empiryczna e Dilthe
b) współczynnik humanistyczny d Weber
c) paradygmat b Znaniecki
d) typ idealny h Hebernas
e) rozumienie empatyczne a Comte
f) falsyfikacja teorii g Feyerabend
g) anarchizm epistemologiczny c Kuhn
h) emancypacja f Popper
60. Paradygmat krytyczny powstał na bazie dorobku retoryczno-
- metodologicznego:
a) szkoły Frankfurckiej
b) szkoły Edynburskiej
c) żadnej z powyższych
61. Czy prawa probalistyczne formułowane w naukach społecznych są jednocześnie generalizacjami historycznymi?
a) tak
b) nie
62. Czy generalizacje historyczne formułowane przez badaczy społecznych są jednocześnie prawami nauki:
a) tak
b) nie
63. Badacz w paradygmacie pozytywistycznym jest:
a) obiektywny
b) racjonalistyczny
c) apersonalny
d) arefleksyjny
64. Proszę podporządkować do poniższych pojęć odpowiedni paradygmat:
a) dyskurs c paradygmat interpretatywnym
b) determinizm d paradygmat krytyczny
c) fenomenologia a paradygmat postmodernistyczny
d) emancypacja b paradygmat pozytywistyczny
65. Amerykańska szkoła strukturalnego funkcjonalizmu (T. Parson, R. Merton) przynależy do paradygmatu:
a) pozytywistycznego
b) krytycznego
c) postmodernistycznego
d) interpretatywnego
66. Kto po raz pierwszy poddał wątpliwości postulat aksjologicznej neutralności nauk społecznych?
a) A. Comte
b) M. Weber
c) E. Durkheim
d) R. Carnap
67. Podstawowe perspektywy oglądu zjawisk społecznych to:
a) perspektywa statyczna i proceduralna
b) perspektywa rozumiejąca i empatyczna
c) perspektywa obserwacyjna i rozumiejąca
d) perspektywa działaniowa i obserwacyjna
68. “ Kultura masowa w Polsce” to zdanie określa:
a) problematykę badawczą uczonego
b) sytuację problemową o charakterze wewnątrz naukowym
c) przedmiot zainteresowań badacza
d) cel podjętych badań naukowych
69. Triangulcja dotyczy:
a) weryfikacji hipotez
b) falsyfikacji
c) weryfikacji teorii naukowych
70. Wywiad w etnografii może przybierać postać:
a) spontanicznej, nieformalnej umowy
b) sformalizowanych spotkań
c) obie odpowiedzi są prawidłowe
71. W trakcie badań etnograficznych strategie wyboru mogą:
a) strategia wyboru przypadku może ulec zmianie
b) strategia wyboru przypadku nie może ulec zmianie
c) nie stosuje się żadnej strategii wyboru przypadku
72. Celowa selekcja przypadków:
a) odgrywa szczególną role przy ocenie badań
b) jest niedopuszczalna w etnografii
c) obie odpowiedzi są nieprawidłowe
73. Badacz naukowy “ bricoleur” charakteryzuje się:
a) pomysłowością w konstruowaniu nowych technik badawczych
b) tym że dużo czyta
c) biegłością w posługiwaniu się metodami i technikami badawczymi
74. Okres nauki normalnej charakteryzuje się tym, że:
a) normą stają się powszechne anomalia
b) normą staje się falsyfikacja paradygmatów
c) żadna odpowiedź nie jest prawidłowa
75. Techniki badawcze obejmują ustalenia dotyczące:
a) całości czynności podjętych w ramach jednego problemu badawczego
b) wzór czynności do realizacji poszczególnych zadań badawczych
c) obie odpowiedzi są prawidłowe
76. M. Schelick twierdził że:
a) wszystkie problemy są realnymi pytaniami nauki
b) wszystkie realne problemy są pytaniami nauki
c) żadna odpowiedź nie jest prawidłowa
77. Empirokrytycyści uznawali że doświadczenie:
a) jest jedynym i wystarczającym źródłem wiedzy
b) nie jest jedynym ale wystarczającym źródłem wiedzy
c) żadna odpowiedź nie jest prawidłowa
78. Według Poppera celem nauki jest:
a) dążenie do prawdy
b) dążenie do informacji
c) obie odpowiedzi są prawidłowe
79. Refleksyjność w badaniach naukowych rozumiana jest jako:
a) prowadzenie głębszych refleksji nad sensem życia badacza
b) najogólniej mówiąc zaangażowaniem siebie w te badania
c) świadomość metod i technik badawczych
80. Badania naukowe są “narracyjne” w tym sensie że:
a) są zapisywaniem i przepisywaniem świata i sposobów jego funkcjonowania
b) wymagają od badacza znajomości zasad, narracji i retoryki
c) polegają na zamaskowaniu badacza w różnego rodzaju zapiskach naukowych
81. Istotą fazy rozmytych kategorii w rozwoju badań jakościowych jest:
a) podział na nauki społeczne i humanistyczne jest anachroniczny
b) granice między naukami ścisłymi a społecznymi rozmywają się
c) różne kategorie się rozpraszają, demonstrują
ODPOWIEDZI
1- C, 2- C, 3- B, 4- B, 5- C, 6- C, 7- A, 8- A, 9- C, 10- B, 11- C, 12- B,
13- A, 14- D, 15- B, 16- B, 17- D, 18- B, 19- D, 20- B, 21- A, 22- B, 23- A,
24- C, 25- C, 26- A, 27- B, 28- A, 29- D, 30- B, 31- C, 32- B, 33- C, 34- A,
35- B, 36- B, 37- A, 38- D, 39- A, 40- C, 41- C, 42- D, 43- D, 44- B, 45- 1c,
2b ,3d, 4a, 5e, 6g, 7f, 46- D, 47- B, 48- A, B, C, E, D, F, 49- B, 50- B, 51- A,
52- C, 53- A, 54- C, 55- C, 56- C, 57- A, 58- C, 59 - A- Comte, B- Znaniecki,
C- Khun, D- Weber, E- Dilthe, F- Popper, G- Feyerabend, H- Hebernas, 60- A,
61- A, 62- B, 63- A, 64- A- postmodernistyczny, B- pozytywistyczny,
C- interpretatywny, D- krytyczny, 65- A, 66- B, 67- C, 68- C, 69- A, 70- A,
71- C, 72- B, 73- A, 74- C, 75- B, 76- B, 77- A, 78- C, 79- B, 80- A, 81- C.