bajki krasickiego (2)

“Bajki” Ignacy Krasicki


Pojęcia i zagadnienia

Bajka - gatunek literatury dydaktycznej. Jej zadaniem jest wskazywanie uniwersalnych prawd moralnych, stąd historyjka opowiedziana w utworze jest tylko ilustracją prawdy - najczęściej zawartej w końcowym morale. Bohaterami tekstu są zwierzęta, rośliny, przedmioty, rzadziej ludzie.

Wywodzi się z tradycji starożytnej i często przybiera charakter alegoryczny.

Bajki i przypowieści na cztery części podzielone” powstały w latach 1776-78, a wydane zostały w roku 1779 r., natomiast “Bajki nowe” - to efekt pracy Ignacego Krasickiego z lat 1779-1800. Obie serie ukazały się w roku 1804 r. w wydaniu zbiorowym “Dzieł poetyckich”, w t. 2.

Wśród utworów Krasickiego można wskazać bajki:

Jednak prawdziwe mistrzostwo osiągnął jako twórca:

 najkrótsze bajki (typową miarą jest cztero- i sześciowiersz);

 ujęte w regularne 13-zgłoskowce parzyście rymowane;

 o zwięzłej konstrukcji opartej na paraleliźmie (równoległe, odmierzone równymi odcinkami tekstu, opisy dwóch istot, związanych kontrastem lub współdziałaniem);

 pozbawione elementów fabularnych;

 z niekiedy występującymi cechami dramatyczności (klęski najczęściej zawinionej, wynikającej z głupoty lub zarozumiałości

Streszczenie

Arcydzieło lapidarności i jasności. Powtarzanie czasownika “Był...” wiąże zdania w konstrukcję wyliczania, wytwarza melodyjność i nastrój baśniowy.

Utwór cechuje szczególnie kunsztowna składnia operująca szykiem przestawnym (inwersją).

Utwór ilustruje popularne przysłowie, że prawdziwych przyjaciół poznajemy w biedzie, które w czasach Krasickiego było również interpretowane politycznie.

Jest w niej ostrzeżenie i apel do ambicji młodego pokolenia, któremu “wygody” nie powinny zastąpić wolności.

Oryginalność bajek Krasickiego

Tematyka utworów Krasickiego jest bardzo różnorodna. Bajki Krasickiego to arcydzieła obserwatorstwa moralnego i upoetycznionej psychologii i charakterologii; prezentują również pewną koncepcję życia i pogląd na świat. Ogólny sens bajek ma charakter tradycyjnie chrześcijański, uwydatnia nieskuteczność wiedzy i filozofii wobec trudności praktycznych i przeciwności losu. Utwory te nie dają wzorów cnót ani ideałów ofiarności czy wyrzeczeń, ukazują świat taki jaki być nie powinien, ale często jest (egoizm, nieżyczliwość, snobizm, głupota, niewdzięczność, pycha). Jest to świat bez złudzeń, nie znający miłosierdzia, w którym trudno liczyć na kogokolwiek i cokolwiek poza własną energią, rozwagą i pomysłowością. Gdyby nie humor i dowcip ton większości utworów przedstawiałby smętny dramat natury ludzkiej

Poeta chętnie korzystał z tematów powtarzających się w fabulistyce światowej (w bajkopisarstwie chodzi nie tyle o nowość tematów, ile o nowość pomysłów kompozycyjnych, tonu, refleksji, ekspresji), niekiedy w jednej bajce łączył motywy z paru dawniejszych utworów.

Oryginalność Krasickiego polega na sposobie wykorzystania motywów:  unikał rozwlekłości,  wyostrzał i wysubtelniał puentę,  wprowadzał indywidualną barwę uczuciową,  precyzował rytm,  dynamizował akcję,  mistrzowsko operował paralelizmem i kontrastem.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Bajki Krasickiego obraz społeczeństwa Polski
Bajki Krasickiego, Matura, Język Polski, Prace i Motywy maturalne
Bajki Krasickiego jako gorzka prawda o ludziach i świecie
Bajki Krasickiego a ideały oświeceniowe
bajki krasicki
Bajki I Krasicki
bajki krasickiego
BAJKI KRASICKIEGO JAKO GORZKA PRAWDA O LUDZIACH I ŚWIECIE, Szkoła [hasło- emilka]
Bajki Krasickiego, Lektury Szkolne - Teksty i Streszczenia
BAJKI KRASICKIEGO – PROBLEMATYKA I POETYKA
Bajki Krasickiego jako gorzka prawda o ludziach i świecie
35 bajki krasickiego 2
Krasicki bajki
Bajki - streszczenia, Filologia polska, Oświecenie, Ignacy Krasicki
Bajki i przypowiesci Krasicki
Omówienie lektur, Bajki, satyry, Ignacy Krasicki BAJKI - jeden z najstarszych gatunków dydaktycznyc
Jaką rolę odegrały bajki i satyry I. Krasickiego, Szkoła [hasło- emilka]