FITOTERAPIA CHOROB UKLADU POKARMOWEGO
FITOTERAPIA ZABURZEN TRAWIENNYCH:
zaliczaja sie do niego:
schorzenia jamy ustnej, przelyku, zaoladka, dwunastnicy, jelita cienkiego i grubego, choroby watroby i drog zolciowych oraz trzustki.
Przewlekle choroby zoladka i jelit sa wywolane przede wszystkim przez niezyt zoladka i jelit .
ostry niezyt zoladka wynika z bledow zywieniowych, glownie z naduzywania alkoholu. Objawy:
mdlosci, piekący bol w nadrzuszu, brak laknienia. Stosuje sie glownie ziola o dzialaniu pobudzajacym czynnosc zoladka i wydzielanie sokow trawiennych. Objawem gastronomicznym jest zmiejszenie lub brak laknienia , dlatego stosuje sie substancje gorzkie zwane goryczami- AMARA Najlepiej poznane to: gencjopikaryna, swerozydartabstyna, amarogentyna.
Surowce szczegolnie gorzkie:
(amara, pura) naleza do nich: goryczka zolta, bobrek trojlistkowy, tysiacznik
Surowce aromatyczno-gorzkie
(amara, aromatica) olejki eteryczne naleza do nich: piolun, bylica zwykla pomarancza gorzka
Surowce gsarbnikowo-gorzkie (mara adstringentia) zawieraja garbniki naleza: drewno kwasji, kora chinowa
Surowce sluzowo gorzkie (amara mucilginosa) porost islandzki
SUROWCE SZEROKOGORZKIE:
Korzeń goryczki -Radix Gentaianae
Goryczka żolta- Gentiana lutea
Bylina z rodziny Goryczkowatych
surowiec zawiera: subst goryczowe: sekoirydy , diamaryny o dialaniu setatetywnym.
Wykorzystuje sie w preparatach zlozonych, stosowanych w lecznictwie zapalnych stanow infekcyjnych P: SINUPRET
Dz: wzmaga wydzielanie sliny, soku i sluzu zoladkowego oraz zolci
W: w zaburzeniach trawinnych, niestrawnosc, zgaga, biegunka, brak laknienia, wzdecia, niezyt zoladka i jelit
DZniep: przekrwienia blony sluzowej zoladka, nudnosci, wymioty
LISC BORKA TROJLISTKOWEGO- folium menyantiadis
Bobrek trojlistkowy
surowiec zawiera: irydoidy o smaku gorzkim- swerozyd, loganine, sekologanine, mentafoline
DZ: pobudzaja wydzielanie sliny i sokow zoladkowychorz zolci i sluzu
W: dolegliwosci trawienne, brak laknienia, niezyty zoladka i jelit, srodek ogolnie wzmacniajacy
DZniep: przekrwienie blony sluzowej i zoladka, mdlosci,
Ziele drapacza lekarskiego- Herba carui
zawiera: laktony goryczowe, sekwiterpenowe, knicyne, benedytyne, flawonoidy, olejek eteryczny
DZ:zwieksza sie wydzielanie sliny i soku zoladkowego, poprawia trawienie, zwieksza laknienie, zmiejsza zastoje w zylach odkarza po gronkowcach, zwieksza wydzielanie moczu,
W: niedobory sokow trawi4nnych i uposledzone trawienie
DZniep: nudnosci, wymioty, kolke, biegunki
Ziele tysiacznika- Herba Centraurii
zawiera: gorzkie glikozydy sekroidoidowe, amarogentyne
DZ: wytwarzanie sokow zoladkowych, wydzielanie zolci,
W: zaburzenia trawienia, brak laknienia, wzdecia, zgaga,
DZniep: bol zoladka, nudnosci, wymioty
Korzen cykorii- Radic Cichorii
zawiera: gorzkie laktony laktony seskwiterpenowe, fenolokwasy, fitosterole, inuline,
DZ: pobudza wydzielanie sokow zoladkowych, zwieksza laknienie, usprawnia trawienie
W: w zaburzeniach trawiennych
DZnieep: alergie skorne,
Korzen mniszka lekrskiego
zawiera: gorzkie zwiazki seskwiterpenowe, triperpeny, insuline
DZ: silnie zolciotworczo,
W: niestrawnosc, brak laknienia, bezsocznosc, pomocniczo w kamicy zolciowej
DZniep: dolegliwosci zoladkowe, nadkwasnosc, alergie
SUROWCE AROMATYCZNO GORZKIE:
Korzen arcydziegla- Radic Archangelicae
zawiera: przyjemny zapach, kumaryny, flawonoidy, fenolokwasy
DZ: pobudza wydzielanie soku zoladkowego i soku trzustkowego, przywraca prawidlowa perystaltyke jelit, dzialaja depresujnie, rozkurczowo na miesnie gladkie przewodu pokarmowego
W: poprawiaja trawienie, wzmagaja apetyt, uspokajajaco
DZniep: nietolerancja na promieniowanie UV, nudnosci, brak laknienia, bol glowy, swiad
Owoc niedojrzaly pomaranczy gorzkiej- Fructus Aurantii immatrurus
zawiera 1,5% olejku eterycznego i do 10% flawonoidow
DZ: zwiekszaja wudzielanie sokow zoladkowych, ulatwiaja trawienie, dzialaja spazmolityczniena miesnie gladkie zolaka i p/bakteryjnie
W: zaburzenia trawienne, brak laknienia, stany skurczowe jelit,
DZniep: uwrazliwienie na promienie UV u osob jasnej karnacji.
Ziele piołunu- Herba Absinthii
olejki wteryczne, gorycze, garbniki
DZ: pobudzaja wydzielanie soku zoladkowego i sliny a olejek dziala p/bakteryjnie p/skurczowo
W: bezsennosc, bezkwasnosc, przewklely niezyt zoladka i jelit
DZniep: zawroty glowy, agresywnosc, obfite krwawienie miesieczne
Ziele bylicy bozego drzewka- Herba Abrotani
zawiera: hydroksykumaryny, flawonoidy, garbniki katechinowe
DZ: zolciotworczo, rozkurczajaco na przewody zolciowe, przeciwzapalnie, sciagajaco
W: w chorobach watrowy, w zastoju zolciw pecherzyku zolciowym, w biegunce
Ziele bylicy estragonu- Herba Dracunculi
zawiera: olejek eteryczny, estragonowy, karoteny, flawonoidy
DZ: pobudza wytwarzanie zolci i przeplyw do dwunastnicy, zmiejsza napiecie z miesni gladkich przewodu pokarmowego
W: niezyty pokarmowe, bole brzucha, wzdecia, brak laknienia
Ziele bylicy pospolitej-Herba Artemisiae vulgaris
zawiera: olej eteryczny, gorzkie laktony seskwiterpenowe, fenolokwasy,
DZ: pobudza wydzielanie soku zoladkowego,dziala rozkurczowo na miesnie gladkie jelit i drog zolciowych
W: zaburzenia trawienne, biegunki, zaburzenia miesiaczkowe, depresja
Ziele krwawnika- Herba Millefolii
zawiera: olejek eteryczny, seskwiterpeny, flawonoidy, sole mineralne,
DZ: p/zapalne, p/bakteryjne, p/grzybicze, pobudzaja wydzielanie zolci, sciagajaco, p/krwotocznie
Lisc miety-Folium menthae
zawiera: olejek mietowy, mentol, menton, zwiazki terpenowe, flawonoidy, kwasy fonolowe
DZ:pobudza czynnosci wydzielnicze zoladka i watroby, ulatwia trawienie, dziala rozkurczowo, p/bolowo, p/swiadowo
W: w zaburzeniach trawienie, wzdeciach,
DZniep: bol brzucha, wymioty
Kora wierzby- Cortex Salicis
zawiera: salicyna, salikortyna, populina, klawonoidy, garbniki
DZ: p/goraczkowo, p/zapalnie
SUROWCE GORYCZOWO-GARBNIKOWE
Kora kondurango-Cortex condurango
Zawiera: zespol gorzkich glikozydow steroidowych zwany konduragina, 2%alkoholu kondurytu, triterpeny, flawonoidy, fenolokwasy, garbniki, skrobie
DZ: stymuluje wydzielanie sliny, sokow trawiennych, pobudza trawienie i łaknienie
Z: do otrzymywania lekow galenowych – ekstraktu plynnego
Kora chinowa-Cortex Chinae
Zawiera: alkaloidy, garbniki, gorzkie glikozydy triterpenowe, fenolokwasy
DZ: stymuluje wydzielanie sliny, sokow trawiennych
Kora angostury- Cortex Angosturae
Ziolowa nalewka gorzka
SUROWCE GORYCZOWO-SLUZOWE
Porost islandzki- lichen islandicus
Zawiera: 4% kwasow porostowych, sluzy, polisacharydy, karetonoidy, sole mineralne
DZ: bakteriobójczo, osłaniająco na blony sluzowe
DZniep: zaburzenia motoryki jelit
SUROWCE O DZIALANIU WIATROPEDNYM:
Owoc anyżu- Fructus Anisi
DZ: rozkurczajaco na miesnie gładkie jelit
DZniep: drazni blone sluzowa, rozszerza naczynia włosowate, odurzenie, drgawki
Owoc anyżu gwiazdkowego- Fructus Anisi Stellati
Zawiera: olejek lotny, limonen, saflor, pinen, kwas chinowy
DZ: wykrztuśne, wiatropędne, rozkurczające,
Owoc kminku- Fructus Crvi
Zawiera: 3-7% olejku eterycznego, olej tlusty, bialko, węglowodany, fenolokwasy, flawonoidy
DZ: p/skurczowo na przewod pokarmowy, przywraca prawidlowa perystaltyke jelit, mlekopędnie, slabo moczopędnie
Owoc kolendry- Frustus Coriandri
Zawiera: olejek, kumaryny, bialka i olej tlusty
DZ: rozkurcza miesnie gładkie przewodu pokarmowego i drog żółciowych, przywraca prawidlowa perystaltyke jelit,
Olej kopru wloskiego-Fructus foeniculi
Zawiera:4%olejku eterycznego, 5%estragolu, flawonoidy
DZ: p/drobnoustrojowe
SUROWCE ROSLINNE DOSTARCZAJACE ENZYMOW PROTEOLITYCZNYCH
Ananas jadalny – Ananas comosus
Zawiera: bromelie-enzym przyspieszajacy przemiane materii,
W: w dolegliwościach trawiennych, jako srodek ułatwiający trawienie, srodek p/zapalny, p/obrzekowy
P: Dontisanin
Niedojrzaly owoc papai- Fructus papayae
Z soku tworzy się papaine- enzym proteolityczny
Kora sarongi-Cortex harunganae madagascariensis
Zawiera: harunganine, madagascyne, hyperycyne, pseudohyperycyne
DZ: stymulacjaaktywnosci zewnatrzwydzielniczej trzuski, dzialanie żółciotwórcze
W: w niestrawności
FITOTERAPIA STANOW ZAPALNYCH BLONY SLUZOWEJ ZALADKA, DWUNASTNICY I JELIT
Surowce sluzowe stosowane w fitoterapii choroby wrzodowej zaladka
Nasienie kozieradki-semen foenugraeci
Zawiera: 45-60% zw sluzowych, 0,1-0,3% saponin steroidowych, flawonoidy, izowiteksyne, orientyne, lipidy, choline
DZ: osłaniający, obniżają poziom cukru i cholesterolu we krwi, p/zapalnie, p/bakeryjnie
Nasienie goryczy bialej- Semen Sinapis albae
Zawiera: 2,5% glukozynolatu synalbiny, synapine
DZ: zmiejszaja stan zapalny, chronia przed podrażnieniem w niezycie, nadkwaśności, w chorobie wrzodowej żołądka
Terapia wrzodu dwunastnicy
Zaleca się:
Korzen arcydziegla, korzen mniszka, korzen prawoślazu, korzen kozlka, porost islandzki, korzen lukrecji, ziele drapacza, koszyczek rumianku, ziele dziurawca
Fitoterapia wrzodziejącego zapalenia jelita grubego
P: sulfasalazyna- niesteroidowy srodek o dzialaniu bakteriostatycznym i p/zapalnym
Surowce sluzowe p/biegunkowe, porost islandzki, lupiny nasienne babki jajowatej
Fitoterapia zaburzen czynnościowych zaladka i jelit
Zespol nadpobudliwego jelita
P: metoklopramid, domperidon
Ubiorek gorzki-Iberis Amara
DZ: p/wymiotnie, zwieksza napiecie dolnego zwieracza, przyspiesza opróżnianie żołądka, zwieksza czas trwania skurczow dwunastnicy
P:husk
Choroba Crohna
P:Mesalazyna
Kadzidlowiec indyjski- boswellia errata Roxb.
DZ: silnie p/ zapalnie,
W: srodek p/wrzodowy,
Fitoterapia biegunek:
Przyczyna ostrych biegunek sa zakazenia wirusowe, bakteryjne, zatrucia pokarmowe, uczulenia,
Wyroznia się mechanizmy:
-niedostatecznie wchłanianie się związków osmotycznie czynnych ze swiatla jelita
-zwiekszone wydzielanie do swiatla jelita wody i elektrolitow na skutek toksyn bakteryjnych
-zwiekszona przepuszczalność blon sluzowych jelit
-zwiekszona motoryka jelit
W leczeniu biegunek najważniejsze jest nawadnianie, należy podawac znaczne ilości płynów oraz lekow p/biegunkowych, p/bakteryjnych, ściągających
Kłącze pierciownika kurzego sladu, klacze rdestu wężownika, kore debowa, lisc maliny, owoc czarnej jagody, lisc szalwi, preparaty z czosnku(Labofarm), surowce garbnikowe, srodki adsorpcyjne-wegiel aktywny
Korzen uzara-Radix Uzarae
Zawiera: glikozydy o budowie kardenolidowej-uzaryna,
DZ: hamuja motoryke jelit
P: TANINAL
Kora debowa- Cortex Quercus
Zawiera: 10%garbnikow, katechiny
DZ: silnie sciagajaco, bakteriobójczo,
Kłącze pięciornika- Rhizoma tormentillae
Zawiera: 7% garbnikow pirogalolowych, elagotanolidy, fenolokwasy, flawonoidy
DZ: silnie sciagajaco, p/zapalnie, hamuja trawienia
Klącze rdestu wężownika- Rhizoma Bistartae
Zawiera: 15-20%garbnikow, garbniki katechinowe hydrolizujące oraz niehydrolizujace, fenolokwasy
DZ: ściągające p/biegunkowe, antyseptyczne,
Liść jezyny- Fructus rubi fructicasi
Zawiera: 8-10% garbnikow, flawonoidy, triterpeny, Wit C, kwas cytrynowy, pektyny
DZ: ściagajaco, hamuje drobne krwawienia
Lisc maliny- folium rubi idaei
Syrop malinowy
Zawiera: flawonoidy, triterpeny, Wit C, kwas cytrynowy, pektyny
Ziele rzepiku- Herba Agimoniae
Zawiera: 5% garbnikow hydrolizujących, katechiny, flawonoidy, Wit B,K
DZ: ściągające, p/biegunkowe
Ziele przewrotka pospolitego-Herba Alchenilae
Zawiera: 8% garbnikow, lenolokwasy, związki gorzkie i polisacharydy
DZ:sciagajaco, p/zapalnie, hamuja krwawienia
Ziele bodziszka cuchnącego- Herba Gerani Robertami
Zawiera: garbniki tonoidy, fenolokwasy
Surowce sluzowe
Nasiona babki jajowatej
DZ: zdolność wiazania wody, na hemoroidy
Nasienie babki ptasznika- Semen Psylii
Nasiona lnu- Semen Lini Flax